9 hoogtepunten uit de historie van Subaru’s boxermotor

Er is er een jarig, hoera! Vandaag is het precies vijftig jaar geleden dat Subaru de eerste boxer motor verkocht werd en dat moet gevierd worden…

Het is altijd een beetje een outsider geweest, Subaru. Ze doen net alles even anders. De wapenfeiten zijn alom bekend: vierwielaandrijving, stijlloze deuren, onverwoestbare techniek, bedaagd design en natuurlijk de boxermotor. Het is nu alweer 50 jaar geleden dat Subaru dit motortype te koop heeft. We herkennen de roffel allemaal van de bekende Impreza’s met spoilers en Legacy’s met caravans. Om alvast in de stemming te komen, bekijk dit filmpje (via) om te zien waarom Subaru zo halsstarrig vasthoud aan dit motortype. Om het feestje luister bij te zetten, presenteren we graag wat wij denken at de 9 hoogtepunten zijn uit de historie van Subaru’s boxermotor. Maak je overigens niet druk, de lekkerste Impreza’s (de gele op foto is een S202 STI) komen in een ander artikel nog aan bod…

1966: Subaru 1000
Dit was de eerste Subaru met boxermotor. Het was een concurrent van de Toyota Corolla en Datsun B10 (Sunny). Waar bijna alle Japanse merken gingen voor een viercilinder lijnmotor koos Subaru voor de boxer lay-out. Nu vanwege de rijeigenschappen, maar de reden in 1966 was veel simpeler. Subaru bouwde al de 360 (Kei-car), maar de wens was om een middenklasse auto te bouwen waar 4-5 personen prima in comfort konden zitten. De motor moest voorin komen evenals voorwielaandrijving. De boxermotor werd gekozen vanwege zijn compacte design. Luchtkoeling werd overwogen, maar vanwege emissie-eisen en loopkarakteristiek werd er gekozen voor vloeistofkoeling. 32 jaar voordat Porsche daar ook achterkwam… Aanvankelijk was de Subaru 1000 enkel leverbaar als 2-deurs sedan, anderhalf jaar later kwam er ook een 4-deurs versie en een stationwagon.

1971: Subaru FF-1 1300G
In 1970 was het Tohoku Electric Power Co Inc. met een apart verzoekje aan een plaatselijke Subaru dealer. Deze Japanse energieleverancier had een vloot met oude Willy’s Jeeps die gebruikt werden door technici om slecht begaanbare gebieden te betreden. Vanwege het ontbreken van triviale attributen als een dak en fatsoenlijke verwarming en algeheel rijcomfort werd gevraagd of Subaru op basis van de FF-1 1300G een vierwielaangedreven versie kon maken. En zo geschiede. De layout van de 1300G (een doorontwikkeling van de 1000) was uitermate geschikt voor (inschakelbare!) vierwielaandrijving. Er zijn succesvolle tests mee gedaan en er werden een half dozijn stationwagens geleverd aan Tohuku voor een uitgebreide (en succesvolle) test. Tot grootschalige serieproductie zou het overigens niet leiden. De 1300 G serie liep op zijn einde en zou vervangen worden.

1972: Subaru Leone
In september 1972 was het zover, je kon de dealer inlopen en een Subaru Leone bestellen mét vierwielaandrijving, boxermotor en stijlloze deuren. Iets waar Subaru nog lang aan zou vasthouden. AWD was overigens niet standaard, maar ze waren wel 10(!) jaar eerder dan het merk met de vier ringen. De Leone was leverbaar in allerlei varianten (stationwagon, sedan, van en coupe) en diverse motorvarianten (allemaal viercilinder boxers) met keuze in transmissie (AWD/FWD en handbak of automaat). Van de Subaru Leone zijn er 3 generaties gebouwd. Overigens was Subaru niet de eerste met vierwielaandrijving. Deze eer ging naar de Jensen met de FF, alhoewel er zeer weinig exemplaren van zijn gebouwd (ongeveer driehonderd stuks) en het systeem niet feilloos werkte.

Met de 2e generatie Subaru Leone’s werd er ook meegedaan aan diverse Rally’s. Noriyuki Koseki bouwde enkele Leone Turbo’s om naar rallyspecificatie en deed met diverse rally evenementen mee. De eerste vierwielaangedreven rally auto had zeven sterren, niet vier ringen. Later werden Koseki’s activiteiten overgenomen door Prodrive. Koseki zou begin jaren 90 een ander bedrijf oprichten: Subaru Technica International.

1989: Subaru Legacy
Dan eindelijk komt het langverwachte model boven de Leone. De Legacy was het antwoord op de immer populairder wordende Toyota Camry en Honda Accord. Voor de Legacy ontwikkelde Subaru zijn tweede generatie boxermotoren. Op de basisuitvoeringen na hadden alle Legacy’s vierwielaandrijving.

De Legacy RS Turbo werd gekozen als basis voor om deel te nemen aan het Group A WRC. In 1993 kregen ze een nieuwe sponsor, namelijk sigarettenfabrikant ‘555’. Naast de Martini en Alitilia uitdossingen is dit één van de bekendste liveries op een rally auto. De Legacy WRC heeft maar een paar rally’s kunnen shinen met de blauw-goude look, want na een paar rally’s werd de Legacy vervangen door zijn nieuwe kleine broertje, de Impreza.

1991: Zescilinder boxer
Motorisch gezien absoluut een hoogtepunt, want weinig blokken lopen zo mooi trillingsvrij als een zescilinder boxer van Subaru, een BMW zes-in-lijn daargelaten. De eerste komt in 3.3 liter vorm in de SVX. Nu een koopje, maar nieuw stervensduur en niet echt een succes te noemen. Van de Legacy komt er in 1999 ook een zescilinder versie, welke tot op heden nog altijd geleverd word (niet in NL). Smet op het blazoen is de B9 Tribeca. Technisch een interessante auto met enkel een 3.6 liter zescilinder boxer, maar qua styling was Andreas Zapetinas veel te ver doorgeschoten. De marketeers zagen in hoe lelijk de Tribeca was en toonden alleen afbeeldingen van de achterkant op reclameadvertenties! Met de facelift verviel de B9 codering en de lelijke neus, maar het leed was al geschied. Ook een laatste wanhoopspoging om er een Saab 9-6X van te maken strand jammerlijk.

1992: Subaru Impreza
De Leone krijgt een opvolger in de vorm van de Impreza. Voor Subaru een zeer moderne sedan. De Impreza krijgt beschikking over de EJ boxermotoren van de Legacy en is ten opzichte van de Leone een stuk verfijnder (mocht ook wel). De Impreza is natuurlijk voornamelijk bekend bij ons petrolheads vanwege de snelle uitvoeringen. Van alleen deze generatie zijn er té veel om op te noemen, maar eentje moeten we even toelichten en dat is de Impreza GT Turbo. Ja, er waren veel snellere en heftigere versies, maar de Impreza GT Turbo kostte ongeveer 50 mille, in guldens! Bedenk even dat een even snelle Cosworth RS Cosworth, Celica GT-Four of Delta Integrale het dubbele kostte en je begrijpt waarom iedereen en zijn moeder in de jaren 90 een Impreza GT Turbo had.

1996-1997: Subaru Outback en Forester
In 1996 introduceerde Subaru de Outback versie op basis van de Legacy. Feitelijk niet meer dan een Legacy met grotere bodemspeling en stoere bumpers, maar in combinatie met de vierwielaandrijving en lage gearing kon je in lastig terrein nog redelijk uit de voeten. Deze auto zou de basis zijn voor succesverhalen als de Audi A6 Allroad, Volvo XC70 en alle andere ‘stoere’ versies van normale stationwagons. Naast een Outback versie van de Legacy was er ook eentje van de Impreza, welke bij ons tot voor kort nooit geleverd zijn. Tegenwoordig wel, alleen heet ie dan Subaru XV.

Een jaar later kom de Forester. Een beetje raar ding. Want het is zeker geen terreinwagen, maar ook geen stationwagon. Dat anno 2016 dat eigenlijk geldt voor alle bestsellers (Tiguan, CX-5, Quashqai etc) is opmerkelijk te noemen. De Forester was een regelrechte hit en is nu samen met de Impreza en Legacy één van de drie pijlers waar Subaru op rust. Naast brave uitvoeringen komen er ook Turbo en STI uitvoeringen van de Forester. Net zo praktisch als een gewone Forester, maar bij het verkeerslicht kun je prima een Boxster of Golf GTI eruit rijden. Altijd leuk. Favorietje onder de eigenaren van een zandpad of caravan. De huidige Forester was de eerste met de nieuwe (3e) generatie boxermotoren.

2008: Boxer Diesel
Dit was op zich erg bijzonder, want zoals bekend is Subaru in Europa niet echt groot, mede door een gebrek aan dieselmotoren. In plaats van een Opel diesel bij GM te betrekken ontwikkelde Subaru geheel zijn eerste eigen diesel , uiteraard een boxer. De Boxer Diesel levert 150pk en 350nm. De ontwikkeling ervan lijkt een beetje stil te staan, want deze cijfers zijn al 8 jaar eenzelfde. Wel schijnt de motor iets zuiniger te zijn en vooral betrouwbaarder. Typisch.

BRZ:
Een buitenbeentje in de Subaru familie. Maar het is absoluut een hoogtepunt en er is een boxermotor, dus moet ie in dit overzicht staan. In samenwerking met Toyota ontwikkeld Subaru de BRZ, een kleine achterwielaandrijving in de geest van de Toyota Corolla Sprinter Trueno GT-Apex (AE86). De motor is ontwikkeld door Subaru, met wat onderdelen van Toyota eraan (injectiesysteem). De boxermotor is mede debet aan het briljante rijdgedrag van de BRZ en GT86. In  Nederland helaas wat aan de dure kant, maar in de States heb je een BRZ voor minder dan een V6 Mustang. Echt een verkoopsucces is het vooralsnog niet, maar misschien moeten ze dan toch komen met de STI variant…

Subaru kennende zullen ze niet snel afwijken het concept waarvan ze overtuigd zijn dat het het beste is. Eerst wordt het budget gespendeerd aan de aandrijflijn en bouwkwaliteit. Daarna komt pas een fraai design en knuffelbaar dashboard. In Nederland lijkt dat niet altijd goed te pakken. De wegen zijn perfect, auto’s worden altijd keurig onderhouden en het ergste wat we hier met een auto doen is er een zware kar of caravan achter hangen. Bij dit publiek heeft Subaru zijn eigen niche. In de rest van de wereld zijn de omstandigheden niet altijd even goed en daar zie je dat de kwaliteiten meer worden aangesproken en er veel meer van verkocht worden. Op naar de volgende 50 jaar!