Even geen exoten uit Molsheim, San Cesario of Maranello, maar helemaal terug naar de basis en een heel eind Rusland in: de Lada 1200. Waarvan de makers puur rijplezier beschouwden als overbodig Westers genot.
Dat zoek je dan ook tevergeefs in deze boertige Oostblokker. Je hebt veel meer aan een 524-delige gereedschapsset en een kachel als een flinke heatgun. Met design, finesse en prestige bedwing je geen taiga’s.
Toch is de kopeyka, zoals zijn bijnaam luidde, een icoon op zijn eigen manier. 42 jaar lang in vrijwel ongewijzigde vorm (zelfs de meest geëvolueerde versie 2107 was eigenlijk niet meer dan een uiterlijk aangepaste en luxer geworden 1200 met een zwaardere motor) werden er miljarden kilometers mee afgelegd als gezinsauto, taxi, politieauto, limousine, pakezel of sneeuwschuiver. Tot op de dag van vandaag kom je ze op alle continenten en in allerlei hoedanigheden nog tegen. Vaak bij elkaar gehouden met duct-tape, slangenklemmen en tiewraps.
In een enórme fabriek in Togliattigrad werden er vanaf 1970 miljoenen geproduceerd. De 1200 zelf liep tot 1988, de daarvan afgeleide 2105 tot 2010. De stationversie 2104 verliet voor het laatst in 2012 de fabriek aan de Wolga. Topmodel 2107 wordt zelfs nog steeds geassembleerd in Egypte. Die 134 km aan productielijn had zich ruimschoots terugverdiend na 42 jaar budgetknallers fabriceren voor linkse autobeten in het Westen en voor trotse, dolblije kopers in de rest van de wereld. Die soms na decennialang sparen nog eens jaren op de wachtlijst stonden voor dit enorme bezit. Buiten het Oostblok waren wijzelf inmiddels een beetje murw door keuze te over en tot op het bot verwend door talloze technologische ontwikkelingen op autogebied.
De Russen zelf waren dat geenszins; de ontwikkeling van de 1200 stopte al meteen na zijn introductie. AvtoVaz gebruikte onder licentie de Fiat 124 als basis en maakte deze verder alleen nog wildernis- en hufterproof. Bittere noodzaak, anders had dat lieflijke Italiaantje (auto van het jaar in 1966) geen schijn van kans in de ruige habitat en dito handen van de Oost-Slaviërs. Dikker staal, iets grotere bodemvrijheid en aangepaste ophanging, een betere kachel, trommelremmen achter en aanvankelijk zelfs een slinger om hem toch te kunnen starten bij een lege accu waren een aantal aanpassingen die hem verder als Zhiguli/Vaz-2101 door het leven lieten gaan. Ook kreeg hij een motor met bovenliggende nokkenas en een distributieketting, goed voor zo’n 60 PK. Later werden nog 1300, 1500 en zelfs 1600 cc versies leverbaar in steeds luxere variaties op hetzelfde thema. Die derivaten waren verder opgeleukt met frivole zaken als dubbele koplampen en chroomstrips langs de ruiten. Swag.
Maar de basis bleef onveranderd en redelijk onverwoestbaar (op roest na). Zeker in ons eigen gladgestreken land, waar hij al in 1971 voor het eerst geïmporteerd werd en jarenlang populair bleef onder invloed van het immer sluimerende calvinisme. Sowieso was hij zeer geliefd bij geitenwollen sokken in sandalendragers met licht communistische sympathieën. Een enkele pijprokende wiskundeleraar reed erin rond. Ook ambtenaren werden verblijd met dit noeste werkpaard als dienstauto. De clientèle was dus best divers, maar echte petrolheads ontbraken. Die werden nogal huilerig van dit goedkope vervoer en terecht: als gepassioneerd autoliefhebber kom je hiermee niet echt aan je trekken. Zelfs lifters sloegen teleurgesteld de deur weer dicht.
Nu stappen ze wel weer in. Tegenwoordig is het een opzienbarend stuk mobiel erfgoed met dat enorme, dunne stuur met claxonring. Of die lintvormige snelheidsmeter en oubollige metertjes met opschriften als “BoAá” en “Beh34”. Het dashboard heeft überhaupt al een antieke lay-out: het chaosminimalisme met houtnerfmotief. Het duurt wel een poosje voor je alles op de tast kunt vinden en bedienen. Wat noodzakelijk is als je ook wel eens in het donker rijdt want geen van de lukraak verspreide knoppen is verlicht.
Misschien maar beter ook, dan word je ook niet afgeleid. Je hebt al je aandacht nodig om op de weg te blijven. Het gaat allemaal niet vanzelf en je krijgt bovendien weinig medewerking van de auto. Geen stuurbekrachtiging, zware koppeling, hakerige pook en prominent aanwezige motor- en rijgeluiden houden je wel goed bij de les. Als er in de loop der jaren dan ook nog wat stuurspeling is ontstaan, heb je het onderweg zo druk als een schipper op de woeste Beringzee. En je gaat niet eens veel sneller ook.
Big deal, snelheid was sowieso nooit het belangrijkste verkoopargument. Dat was de lage aanschafprijs. Anders viel je keuze voor dit model niet te verdedigen. Tenzij je in Beerta, maar het liefst nog in een sovchoz woonde en de Lada puur op ideële grondslag je voorkeur had. Ieder zijn meug natuurlijk. Dit basale vervoer kies je alleen maar om droog van A naar B te kunnen komen. Koud heb je het dan in elk geval niet, en al helemaal geen sjans. Maar dat was al hoogst onwaarschijnlijk door je sandalen.
Mijn vader had er vroeger 1.
Met vierkante koplampen in diarreebruin.
Het was zon roestige rammelbak dat mijn moeder hem expres tegen een paal in de poeier reed.
Hij was toen 3 jaar oud…..
@jarnobakker: Klinkt als een broodje aap. Die Russische vehikels waren zo sterk en met zulk dik plaatwerk aangekleed…daar kon een beer op gaan zitten…
@e1000bmw523i: dat ding was zo verroest dat mijn vader een keer een gat in plaatwerk had waar je een hand in kon drukken.
We hebben met dat ding aardig vaak voor … gestaan omdat we hem weer moesten aandrukken.
@jarnobakker:
Dat was precies de reden waarom de Lada een verwarmde achterruit had : Zodat je handen niet bevriezen tijdens het aanduwen !
@jarnobakker: aandrukken? vandaar de kleur diarreebruin?
@jarnobakker: badass moeder
@rikdep: mijn vader rijd zolang ik weet al als een ouwe lul.
Mijn moeder als een formule 1 coureur.
Hoe vaak die al geen bekeuring heeft gehad is niet te tellen.
@jarnobakker: whahaha geniale moeder.
@jarnobakker: je moeder
@jarnobakker: Thug Life moeder.
@jarnobakker: was het geen 1400 met de vierkante koplampen?
@4apaev: kan maar zo , het is al ruim 25 jaar geleden.
@jarnobakker: Ik ben trots op je moeder. slimme dame.
@jarnobakker: Ik kan mij inderdaad herinneren dat jouw moeder vrij goed was met palen.
@opabrutus: ik vond die van jou het anders ook verkeerd doen.
@jarnobakker: niet verkeerd doen.. Lang leve edit…
“Je hebt veel meer aan een 524-delige gereedschapsset en een kachel als een flinke heatgun.”
Als Lada-rijder kan ik vertellen dat twee schroevendraaiers, wat tape en een sleuteltje 13 en 15 toereikend zijn ;) Die kachels zijn echt briljant goed, maar dat is inderdaad nuchter bezien ook het enige waarin een Lada uitblinkt. Verder herken ik me in de tekst, ook al is de mijne geen 1200.
@dizono: Niva?
@dizono: Ik wou zeggen dat het apart is dat je Lada rijdt, maar goed, die dingen gaan ook lang mee :)
Welk type?
Erg leuk artikel.
Ik heb zowel in de Fiat s Lada gereden en het is een erg groot verschil. Mijn schoonvader in Moldavië heeft er nog een en het kreng is niet kapot te krijgen. Gaat er wel iets stuk dan is het met houtje en een touwtje te repareren.
Hij gebruikt hem amper en staat buiten in de stad. Om de haverklap worden er delen van af gestolen. De ramen zitten met rubbers vast en die waren er vorige week plots uit.
Lotus heeft er ooit een verbouwd en er een scheurijzer van gemaakt. De ideale sleeper natuurlijk.
Het plaatwerk is ontzettend dik, dat valt echt op. Het sturen gaat zwaar en is indirect, het schakelen is als roeren in een honingraat, van zwaar remmen is geen spraken en bochten doet ie liever niet. Toch is het een geinig ding en leuk om te rijden.
Heeft @dizono er geen?
@scottishcarspotter2000: Ik heb een Samara, deze: http://www.autojunk.nl/2015/01/mijn-svetlada
Niet zo leuk als een 2104, 2107 of Niva, dat zijn wat mij betreft de leukste Lada’s.
@dizono: Heb ooit eens drie weken met de Samara van mijn schoonmoeder gereden, omdat mijn eigen bakje wat… euhm… “schade” had. Miljaar, wat was dat afschuwelijk! Aan elk stoplicht plankgas, anders kwam ie niet van z’n plek, rookwolken achteraan, soms ook rookwolken vooraan, remmen als een pakje boter, benzine zuipen zoals een Rus vodka, zetels waar je het frame doorheen voelt…
Toen ik terug in mijn 1.6 16v Corollaatje kroop en vertrok bij de garage, vertrok ik ongewild met piepende banden, omdat de plankgas-reflex er nog in zat…
@Esprit_de_Flandre: Dat is “karakter”. Langzaam is opzich niet erg, het is wel onthaastend. Soms is het lastig met invoegen als anderen geen ruimte maken en gas bijgeven geen effect heeft. Of als je iemand inhaalt die 110-120 rijdt en dat die dan een toefje gas bijgeeft. Dan kan ik me laten afzakken want boven de 130 kom ik alleen als de wind gunstig staat. Het zijn vooral de stoelen die me het meest dwars zitten. Heb er nu al een Spinabac in om de zit nog enigszins dragelijk te houden, maar gezien de bekleding het ook begint te begeven, denk ik wel over een setje betere stoelen van de sloop. Of een andere auto… Maar eigenlijk rijdt hij nog te goed en te goedkoop om hem weg te doen en ben ik stiekem ook wel heel erg aan m’n Svetlada gehecht geraakt…
Vind ’t echt een sympathieke auto, niet super bijzondere styling maar wel karakter. Net als de Niva.
Een uni-donkergroene met rood interieur (Lekker 70’s) zou ik wel zien zitten!
Leuke auto. Nog nooit een gezien
@mrrallycross: Zonder verder te kijken zeg ik dan snotneus…
@mrrallycross: Wees blij.
Briljant zoals ze de auto portretteren met de young, rich & beautiful ! Maar eerlijk is eerlijk: ik had in mijn prille autocarriere een FIAT 128 (de ingekorte versie van deze 124, pardon: 1200) en dat was een fijne auto: met z’n onafhankelijke achterwielophanging reed ik al m’n vrienden in escords en cadetts (beide met starre as) zoek.
Wat een gedrocht van een auto is dit. Volgens mij was het model al lelijk toen Fiat het nog produceerde.
Best car in the world..
Haha mooi geschreven artikel!;)
Kan het filmpje niet zo snel vinden op youtube.
Maar ik moet altijd weer lachen als ik aan de lotus lada van top gear denk.
http://paultan.org/2005/07/21/a-lotus-lada/
@g40freak: top gear wat is dat?
@kaasdevies: youtube weet het ook niet meer :)
@kaasdevies: in ieder geval geen warme biefstuk
@g40freak: Check de filmpje van Russia dashcam eens.
Constant de lada,s die de ongelukken veroorzaken, hoe belabberd wil je een auto hebben!
@csx3000: wat is dat voor vreemde redenatie?? Heeft dat niet meer te maken met de geweldige voertuigbeheersing van menig rus??
En als (ik doe een gok hier) het grootste deel van de auto’s daar een lada is, word de kans dat er lada’s bij betrokken zijn al een stuk groter.
Ja, of ze moeten ineens een ziel gekregen hebben en zelfmoord neigingen hebben.
Zou ik kunnen begrijpen, als ik een lada zou zijn.
Haha… Die laatste zin over die sandalen. Ik heb in de jaren zeventig op de lagere school twee leraren gehad die altijd op sandalen liepen. En ja ze reden allebei in een Lada.
Ik ben maar zelden bang in een auto maar toen ik met een buurman meereed in zo’n Lada was ik echt bang. Volgens mij heeft zo’n ding helemaal geen remmen. Het rammelt en schud ook zo erg dat zelfs mensen uit Loppersum onder de indruk zijn.
@mashell: wonend in Loppersum, bij mijn ouders achterin de Lada… ( gekocht bij garage Norder in Loppersum) Dat ik nog goed terecht ben gekomen mag een wonder heten!
Leuk stukje! Stiekem vind ik ze best wel geinig, maar dat kan ook komen doordat het ontzettend lullige imago van voor mijn tijd is.
@mgmgb: en omdat je er waarschijnlijk niet in gereden ebt. Het was echt rommel. Vergeleken met andere auto’s uit die tijd reed deze als een ”vervoersmiddel” niet meer dan dat. Er was niets aan of op deze auto’s te vinden waar je ook maar ”iets” leuk of tof aan kon vinden. Gevoelloze auto
@asmulders: nee, een moderne golf of Peugeot is een gevoelloze auto. Volledig ontwikkeld om zo weinig mogelijk mee te krijgen van het rijden. Een lada is dat niet bepaald. Dat is een bak karakter, ja ze rijden erg beroerd maar het is nooit saai of gevoelloos. Het is een uitdaging om mee te rijden en dat maakt ze in de tijd van de moderne gevoelloze auto’s erg leuk.
@lekbak: Ik denk dat je me verkeerd begrijpt. Met gevoelloos bedoel ik dat er niets aan zo’n auto is waar je ”iets mee heb”. Hij blonk nergens in uit, behalve dan dat ie het altijd deed zoals hier beweerd wordt. Heb er vroeger diverse keren in gereden, het stuurde zwaar en het motorgeluid klonk alsof je in een vrachtwagen met lage gearing zat.
@asmulders:
Ik heb ooit in een Samara gereden, dat is een veel modernere auto en dat was al huilen dus ik geloof je graag. Maar een 2CV rijdt ook dramatisch en dat vinden mensen ook leuk.
Ik kan me uit m’n jeugd (oef, wat klinkt dat ver weg) herinneren dat een – toen al wat oudere – man in de buurt zo’n Lada had en later een met rechthoekige koplampen. Het was een echte liefhebber. Zijn vrouw leeft nog en woont er nog steeds. Die man is zeker al tien jaar dood en daarmee zijn ook de Lada’s uit de buurt verdwenen.
@e1000bmw523i: Had ooit een collega met een Lada…1 keer met hem mee gereden..Vond het er nog best aardig uit zien binnenin…voor die tijd natuurlijk..
Hier heb ik echt helemaal niets mee. De Lada 1200 is het toonbeeld van een slechte auto, gebouwd onder het juk van communisme.
Dacia laat op dit moment zien hoe je dit soort auto’s hoort te bouwen.
@gtwillem: Toevallig wel een auto die het onder barre winterse omstandigheden gewoon bleef doen De auto ging door waar westerse auto’s bevroren.Daar werd deze wagen ook op gebouwd.En vergeet niet wat het belangrijkste van een auto is; rijden…
@norge: absoluut waar! Dat zal ik zeker niet tegenspreken. Maar, zeker in Nederland, heb ik nooit de charme ervan begrepen. Het is niet echr mijn ding. Behalve de Lada Riva (zo heette die in England) doe dolr Lotus ondrer handen was genomen onder de noemer: van elke auto kan Lotus een rijdersauto maken!
Probeert larssb ons nu uit te leggen dat calvinisten geitenwollensokkendragers met licht communistische ideeën zijn?
Dan ken je calvinisten niet, en ook geen communisten.
Mijn oma had, toen ik een jaar of 6 was, een rode 124…. Met skai bekleding, lekker in de zomer!
Die krengen rijden nu helaas, nog door het dagelijkse verkeer in Rusland.
Achterlijke auto’s voor achterlijke mensen.
@csx3000: je bent achterlijk als je de waarde van deze auto’s niet ziet…
Relatief betrouwbaar onder slechte omstandigheden en het brengt mensen met weinig geld toch droog van A naar B.
@lekbak: mensen met weinig geld horen in het ov thuis
@csx3000: Ik ze hier in Rusland, bijna niet meer rijden.
Vreselijke auto’s waar nog dagelijks velen in sterven. Onveilige hokken.
Tegenwoordig word de populatie gelukkig rap kleiner als je naar de crashcompilaties kijkt..
Oftewel :
Hoe een knettergoede en destijds ultra moderne Italiaanse middenklasser waar een Fiat 124 Special, een nog snellere Special – T uit werden ontwikkeld, alsmede 3 ja DRIE Coupé’s en de 124 Spider en Spider Abarth compleet werd verkracht door de Sovjets.
Chapeau !
http://www.montagna.nl/nl/modules/catalog/products/fiat-124/
Mijn advies :
Kun je jezelf absoluut niet inhouden voor deze sedan, kijk op het interweb op sites als Mobile.de en Autoscout24, zoek internationaal, er staan nog juweeltjes van deze 124’s te koop, voor weinig.
Zelfs de charmante Coupé ’s zijn nog uiterst betaalbaar, goedkoop in onderhoud met nog volop onderdelen tegen schappelijke prijzen.
Schaam je absoluut niet voor de FIAT naam, maar besef jezelf eerder dat ze in die periode van bloei auto’s maakten als de FIAT 130 Coupé en Spider, wagens die uitgerust waren met een Ferrari krachtbron !
Als ironische opmerking : Kijk wat premium Duitsland toen produceerde en lach !
@desjonnies: mooi betoog, maar die Ferrari-krachtbron lagen natuurlijk in de Dino Spider en Dino Coupe ;) Verder is die 130 coupe wel een van de mooiste auto’s die ze bij Fiat gebouwd hebben, samen met de eerder genoemde Dino Spider.
Tja, die goede oude tijd dat de Italianen met auto’s als de Giulia en 124 nog voorop liepen met schijven rondom, onafhankelijke ophanging en vijfbakken…
@dizono:
Bedankt, ik liet me leiden door snelheid en emotie, ik heb een zwak voor de 124, wel van FIAT he ! !
Youngtimer, o please, niet elke auto is een about-to-be classic omdat het enigzins een leeftijd draagt. Dit hok was een verschrikking toen en nu… Koop een Fiat 124 als je zoiets zoekt… Mijn god
Het eerste type 124 Coupé :
http://www.simoncars.co.uk/fiat/slides/Fiat%20124%20Sport%20Coupe%20AC%20front.jpg
Het tweede type 124 Coupé
http://dullneon.com/randomnotes/2011/01/favourite-vintage-car.html
@desjonnies: Dat eerste type is echt prachtig!
Iemand enig idee hoe en waarom het nodig werd drie ontwerpen te maken?
Het is niet alsof die coupe’s nu zo vreselijk veel geproduceerd werden, lijkt me.
Het derde type 124 Coupë :
http://www.auto-classiche.it/tama_images/resize/large/9/fiat-124-2.jpg
Er waren bepaalde jaren die een waardeloze roestbehandeling kregen, volgens mij aan het eind en na de val van de sovjet unie. Er rijden meer dan genoeg van deze auto’s van voor die tijd rond, in goede staat.
Heb verder niets meer dan respect voor dit bakkie, die de meest barre omstandigheden kon overleven, (en tevens de eerste auto van m’n vader, moet het nu nog aanhoren)
Ook werden deze modellen eigenhandig opgeboord, getuned, omdat buitenlandse onderdelen niet verkrijgbaar waren. Zo werden zelfs velgen door midden gezaagd en aan elkaar gelast voor een extra brede velg. Ook de achteras bleef niet ongeroerd, en werd vastgelast geloof ik.
Een model dat op zo’n manier is aangepakt zou ik iig graag willen hebben
Een artikel naar mn hart, puur jeugd sentiment (mijn moeder had er 5) heel vroeger ergens in de 80’s.
Niet alleen mijn wiskundeleraar reed er een, mijn bergbeklimmende gym leraar was er helemaal maf van, die had er zelfs eentje met wissels op de koplampen..
Veel gekker kon je het in die jaren niet krijgen..
Ik heb er een! In 2013 geïmporteerd vanuit Hongarije als voor de lol hobby auto.
Je kan zeggen wat je wil, maar ik hou van die auto! Sinds 1,5 jaar in bezit van een 1200… Wat een machine…! Ik herken me totaal in de tekst alleen niet in het GeitenwollenSokkenInSandalenPersoon maar ach… Iedereen is anders hè!;) Ik rij met veel plezier en hoe geweldig is het als je in de winter op een parkeerplaats bij de supermarkt staat en vlakbij staat een Mercedes uit 2013 die niet starten wil en jij zegt: Wacht maar even ik slinger mijn auto wel even aan en help je wel even met mijn startkabels! Heerlijk! Fijne dag…! :)