Turbo, Aero, Viggen: de ene uitvoering nog sportiever dan de ander. Er rolden prachtige parels uit de fabriek in Trollhättan. Maar de sportiefste Saab was natuurlijk de Sonett III.
Zoals zijn naam al doet vermoeden werd de Sonett III voorafgegaan door twee illustere voorgangers. De I kwam uit in 1956. Er werden slechts zes exemplaren gebouwd van deze Saab Super Sport, ook wel aangeduid als de 94. De open tweezitter had een tweetakt motortje van 750 cc dat 57 PK produceerde. Het begin was er.
In 1966 introduceerde Saab de Sonett II, ofwel de 97. Net als de I had deze sportieveling een kunststof carrosserie, maar ditmaal betrof het een coupé. Weer met een tweetakt onder de kap, een 850 cc driecilindertje dat 60 PK ophoestte. Bijna letterlijk, want zo klonk het rochelende torretje voorin wel een beetje. In 1967 verloste Saab de Sonett van zijn kuchje en monteerde Ford’s V4 in het vooronder, zoals ze dat ook deden in de 95 en 96. Dat was een hele vooruitgang. Maar niet voor het uiterlijk van Saab’s kleine sportcoupé.
Die Ford viercilinder paste namelijk prima in de Taunus of een Saab 95, maar ingebouwd in de Sonett V4 kon de motorkap niet meer dicht. Att mäta är att veta, hè Anders? Maar we lossen het wel op. Met een flinke bult op de motorkap. De meningen waren toch al verdeeld over het design en door deze powerpukkel laaide de discussie nog verder op. Dat moest anders, Anders. Maar hij wist er ook geen raad mee en vroeg Sergio Coggiola om het lijnenspel van het pittige coupeetje te herzien. Kolfje naar zijn hand, design zit Italianen tenslotte in het bloed en vol overgave stortte Coggiola zich op de Saab.
Waarschijnlijk iets té enthousiast. Voor de Sonett III in productie ging paste Gunnar Sjögren het Italiaanse ontwerp namelijk nog flink aan om meer componenten van de II te kunnen blijven gebruiken, dat was goedkoper. Want lang voordat Saab uiteindelijk werd vermullerd groeiden de bomen ook niet de hemel in en moesten de vliegtuig- en autobouwers een beetje verstandig met hun verdiende Kronen omgaan. Dat lukte prima en zo rolde er een fraaie tweepersoons sportwagen uit de Svenska Aeroplan AktieBolag fabriek in westelijk Zweden.
Het was een aanmerkelijk homogener ontwerp geworden, vooral het front zag er nu veel strakker uit met een vrijwel vlakke motorkap en de wegklappende koplampen. De achterzijde was ook fraaier dan die van zijn voorganger, en vooral veel praktischer. Het minuscule kofferklepje van de Ⅱ werd vervangen door een grotere, glazen achterruit die toegang gaf tot een goed bruikbaar bagagecompartiment achter de sportieve kuipstoeltjes. Dat was beter bereikbaar dan de motor: er was slechts een luik om de motor en de vloeistoffen te inspecteren. Als er serieus gesleutel nodig was moest het front er in zijn geheel af. Maar goed dat er geen gevoelig Italiaans of Brits zorgenkindje ingebouwd was.
Dat stukje Technik had niet veel aandacht nodig, net zo min als de carrosserie. Die was ook ditmaal vervaardigd van versterkte kunststof en gebouwd op een stalen chassis met veel componenten van bestaande modellen. De versnellingspook zat voortaan op de vloer en niet meer aan de stuurkolom, dat vond men veel sportiever. De Sonett III was verder te bestellen met luxe extra’s als leren bekleding, airconditioning en dagrijverlichting achter de grill. Toen nog echte lampen en niet zulke kerstslingers als nu, met geweld in het design gepunnikt.
Het design van de Sonett III bleef redelijk ongewijzigd. In 1972 werd de grill aangepast, het paneel tussen de achterlichten was voortaan zwart en de “voetbalstijl” lichtmetalen wielen deden hun intrede. Vanwege de Amerikaanse markt werden een jaar later ook de onvermijdelijke rubberen koortslippen gemonteerd. Safety bumpers, leer er maar mee leven. Het dashboard onderging wat wijzigingen en de banden werden een maatje breder, maar verder veranderde er niet veel aan de sport-Saab. Hij was al cool.
Dat werd nog eens onderstreept door een aantal leverbare kleuren als paars, geel, oranje en limoengroen. Desondanks liep de belangstelling fors terug, mede veroorzaakt door boze Arabieren die rond 1973 bovenop hun olie bleven zitten en ons een aantal zondagen over de snelweg lieten fietsen. Van de nood een deugd gemaakt, schijt aan de jurken. In 1974 verliet de laatste Sonett de fabriek, na 8300 stuks van dit levendige sportwagentje. Men schat dat bijna de helft ervan nu nog rijdend is. Goed nieuws. Zeker omdat de prijzen voor dit Zweedse hebbeding nog alleszins meevallen: voor minder dan tien mille heb je een mooi exemplaar in de garage staan. En goed voor zorgen, Victor kwam helaas niet meer aan een opvolger toe.
Mooi stukkie over een zeer mooie wagen. Dat helemaal op de fp staat! @larssb.
Hoop er ooit eentje te kunnen spotten
@toyotafortuner: Staat er eentje altijd buiten te slapen in Gent. Vlak bij de Meulestedebrug
@phdg: Gent is me te ver. Liever in de omgeving Amsterdam/Amstelveen/Uithoorn.
@toyotafortuner: er word jaarlijks een classic rally gereden die start vanaf dealer lokaties. De Sonett is een bekende in meerdere aantallen. Vaak omringd door busjes olie, koelvloeistof en remvloeistof
Het is wel echt een mooi wagentje!
Dit is liefde op het eerste gezicht??
Ik wist dat hij bestond uit de autobladen van die tijd, maar ik vind het nu nog merkwaardig dat de Sonett mij nooit heeft geïnteresseerd. Pas lang nadat de productie was gestaakt zag ik er een in het wild. In 1984 in Dusseldorf, op de Kö(nigsallee). Auto zag er puik uit, maar ik keek ernaar en……vergat hem even vlug als ik hem zag. Nee, het was eenvoudig niet my cup of tea, terwijl de andere Saabs en vooral de 9-5’s mij soms aan het kwijlen brachten.
Ach ja, ieder zijn ding.
Maar, @ larssb, mooi artikel. Ga zo door!
@9000cse:
Heeft ook werkelijk nix Saabs ..
Kwam in de periode dat elk Brits dorpje een kitcar bouwer binnen de grenzen had die creatief waren met bijvoorkeur Ford blokken ..
Had dus beter uit 1 of ander obscuur Engels gehucht kunnen komen ..
@9000cse: Geen schoonheid zoals andere Saabs wel zijn. Beetje rare proporties, rommelige belijningen en te veel details. Zou inderdaad ook een kitcar kunnen zijn van een onbeduidend Engels hobbymerkje…
Omg. Ik had deze nog nooit eerder gezien. Shame on me. Thumbs up voor het leuk artikel.
Hij blijft mooi! Heb er op mijn 14e een keer in mogen rijden! Ik was helemaal in de wolken!
Bijzonder voor Saab om met zo’n coupé te komen…
In die tijd was er alleen de 96, in de welbekende tweedeursvariant en in een stationwagen. De 96 was uiterlijk niet het toonbeeld van sportiviteit, al wilde Saab ons anders doen geloven. Wat deels zelfs nog lukte doordat de Zweedse rallycoureur Erik Carlsson menig rally wist te winnen met een Saab door dapper het gaspedaal er stevig op te houden. Soms konden de Saabs zijn rijstijl niet bijbenen en maakten dit kenbaar door met de pootjes omhoog te gaan liggen. De Saabs waren van zichzelf zo solide gebouwd dat Carlsson er ongeschonden van af kwam en nadat de auto weer op de wielen gezet was er gewoon mee verder geraced kon worden.
De gewone 96’s waren echter lang niet zo sportief, en toen de Sonett kwam was het toch een rariteit in het gamma van Saab. Ik verdenk de Zweden ervan dat er wat ingenieurs van Saab in hun vrije tijd aan het knutselen geweest zijn en daaruit de Sonett voortgekomen is. Een coupé die niet zo sierlijk is als zijn Italiaanse tegenhangers, maar juist de nuchtere inslag van de Scandinaviërs maakt van de Sonett een bijzondere verschijning die de Saabliefhebber graag in de schuur heeft staan om hem op mooie dagen uit te laten.
@moveyourmind: mooie toevoeging op weer een mooi stukje autogeschiedenis
Waar zitten de gordels eigenlijk? Just wondering.
@hollandsemarokkaan:
Moest je toen der tijd een Amerikaanse auto voor aanschaffen ..
@lincoln: klopt, in tegenstelling tot de Zweden waren de Amerikanen bloedfanatiek wat betreft de veiligheid in auto’s.
In plaats van de Sonett II hadden ze de Catherina in productie kunnen nemen, een prachtig vooruitstrevende targa-ontwerp met een kap die in de kofferbak paste. Maar Vyctor kwam helaas een halve eeuw te laat.
@stephanotis: ook een guitig karretje inderdaad!
Doet me denken aan een datsun 240z van opzij
Leuk ding, maar voor een echt puik exemplaar moet je wel iets meer meebrengen dan 10K.
Ik kende hem niet. Het stuk was dus zeer leerzaam. Maar warm kan ik er helaas niet van worden.
Munsterhuis in Hengelo heeft(had)er 2 staan.Blijven leuke autootjes.Mooi of lelijk het hoort bij de history van Saab.Interieur van de sonet hierboven sta ik van te kijken.Veel mooier dan ik verwacht had.
Misschien ook leuk on the vermelden dat dit een van de weinige voorwiel aangedreven sportautootjes is. Is waarschijnlijk nog een reden waarom dit nooit zon succes is geweest, net als die voorwiel aangedreven Lotus. (Dit naast het feit dat hij maar een pk of 70 had natuurlijk, en concurrerende sportauto’s over het algemeen meer).
Leuk stukje, mooie wagen ook!
Ik ken hem, heb er naast gestaan, kon ze kopen – voornamelijk Amerikaanse her-imports- en heb het nooit iets gevonden en vind het nog steeds niets.
Zijn curieuze bastaard broertje, de Matra M530 die over dezelfde motorisering beschikt heeft een charme en hoewel het ontwerp en de lijnen even chaotisch zijn als van dit voiture had die Matra ‘iets’
Misschien wel destijds ingegeven door de F1 of de Le Mans successen, wie zal het zeggen maar deez heeft me nooit kunnen bekoren,
Foto M530 Matra de tegenhanger
http://www.goldtimers.nl/wp-content/uploads/2015/07/m1dz5vfawh3n.jpg
@desjonnies:
Ik ben echt geen “panel-gap” fetisjist, maar wat die Fransen met die Matra hebben gedaan is wel heel bijzonder.
Vind de Matra inderdaad iets mooier dan de Saab, die dezelfde V4 heeft inderdaad.
De juiste uitdrukking is eigenlijk: minder lelijk.
Maar gelukkig vinden we niet allemaal hetzelfde mooi.