In communist Russia, car owns you!
Nu Vlad stevig aan het roer zit in Rusland en de politieke banden aanhaalt met Erdogan, denken we soms met weemoed terug aan de tijd van de muur, het vrije Westen, het rode gevaar, spionage en intrige. Na een kleine eeuw bleek dat het communisme niet opgewassen was tegen de snoeiharde concurrentie van de vrije markt. Rocky Versloeg Drago en wij hadden al de Golf II terwijl zij nog steeds in die Trabi’s reden. Onze topcoureurs reden 1.500 pk sterke F1-bolides en de Soviet-cracks boenderden op onder andere de Sachsenring in koffiemolens rond om te bepalen wie er vandoor ging met de ‘Pokal für Frieden und Freundschaft’.
Zelfs de grootste fans van Soviet-staal op de redactie zullen moeten toegeven dat de kwaliteit van de Volga’s, Lada’s, ZILs en GAZzen niet van het allerhoogste niveau was. Maar hoe werkte het eigendom van een auto überhaupt in het land waar iedereen gelijk was, maar sommigen iets gelijker dan anderen?
Het aankoopproces
Dit proces valt het beste te illustreren met een grap die Ronald ‘we need to tear down this wall’ Reagan ooit gebezigd heeft.
Een man gaat naar de autodealer in de Soviet-Unie, legt het aankoopbedrag neer en vraagt wanneer hij de auto kan ophalen. De verkoper zegt ‘over tien jaar’. Hierop antwoord de koper ‘in de ochtend, of in de middag?’, waarop de verkoper zegt ‘wat maakt dat uit over tien jaar dan?’. Daarop antwoord de koper ‘nou, in de ochtend komt de loodgieter al langs’.
In de realiteit was een auto kopen in de Soviet-Unie zo mogelijk zelfs nog gecompliceerder. In een systeem waar privé-bezit een vies woord was, kon je helemaal niet zomaar elke maand een bedragje opzij zetten om een auto te gaan kopen, eerst moest je het recht om een auto te hebben zien te verkrijgen. Daarvoor moest je eerst je werkgever, wat uiteraard in alle gevallen mother Russia was, gunstig stemmen. Dat kon bijvoorbeeld door heel productief te zijn op je werk en door lid te zijn van de communistische partij. Maar zelfs als je de apparatsjiks wist te overtuigen van jouw noodzaak een auto ter beschikking te hebben, was de wachttijd voor de gemiddelde VAZ ongeveer zeven tot tien jaar.
Gelukkig waren er ook manieren om het proces wat te versnellen. In goed Brabants vallen deze manieren op te sommen als ‘het gaat er niet om wat je kent, maar om wie je kent’. Was je bijvoorbeeld een familielid van comrad partij-bons, dan was het opeens een stuk makkelijker om een auto te bemachtigen. Ook waren de personen die mochten beslissen wie wél en wie geen auto kreeg toegewezen vaak niet te beroerd om die machtspositie om te zetten in klinkende munt. Hoewel de commies de schuld van alle onheil in de wereld neerlegden bij het kapitaal, waren ze zelf vaak niet vies van wat bakshies. Naar verluidt hadden alle beschikbare auto’s op deze manier zelfs een onofficiële meerprijs, waarvoor je wist dat je er een kon krijgen en liefst een beetje sneller dan pas over zeven jaar.
Je hebt een auto! Maar wat nu?
Zelfs in 1985 waren er maar 45 auto’s voor elke 1000 comrads, dus zelfs al had je een gare Lada, je wilt dat ding beveiligen alsof je leven ervan afhangt. Op de straat parkeren voor je huis is eigenlijk geen optie, want dan worden minimaal je wielen en ruitenwissers gestolen en waarschijnlijk gewoon je hele auto. Netjes in de garage parkeren dus, dat ding. Maar, het probleem was vaak dat in de door de staat zo zorgvuldig geplande woongelegenheden helemaal geen garage’s waren opgenomen. En door het gebrek aan ruimte konden die er ook niet zomaar bijgebouwd worden. Denk Amsterdam 2016, maar dan doorgaans kouder. Zodoende werden er veelal garagecomplexen gebouwd aan de rand van de steden, die meestal een flink eind verwijderd waren van de woningen van de gemiddelde autobezitter. Woon-werk verkeer was dan ook zeldzaam, want je kon net zo goed naar de fabriek lopen, dan naar je garage om vervolgens naar de fabriek te rijden. Auto’s werden dan ook meestal alleen gebruikt om in het weekend naar de Datsja te rijden. Dat maakte de unbearable lightness of being net aan dragelijk.
Voordeel van het systeem was wel dat auto’s door de schaarste nauwelijk afschreven, of zelfs alleen meer waard werden. Er was altijd wel iemand te vinden die toch zo’n heilige корова wilde hebben. (via Jalopnik.com)
Al die moeite voor zo een klote Lada, wat een triest gebeuren.
@csx3000: Klote Lada, ligt er maar net aan hoe je het bekijkt. Licht gewicht, vermogenloos en RA aangedreven, als er MX5 op had gestaan was hij hier ineens cool geweest.
@michaelb: RA als in rechtsachter aangedreven ;)
Een artikeltje wat hier bij kon horen! http://www.autoblog.nl/nieuws/negen-communistische-conceptcars-te-leuk-voor-productie-78549
@audicoupe84: Die staat er al bij hoor, onder het linkje Soviet-staal ;)
@csx3000:
Grappige reactie van u, realiseert u zich ook dat we hier strontverwend zijn?
@csx3000: klote lada naar moderne en Westerse standaarden ja
@csx3000: Ach wij hadden Italiaanse auto’s in die periode die net zo bagger waren als die Lada’s. Daar kochten die auto omdat er niets anders was rb hier kon je alles krijgen en koos men toch voor Italiaanse bagger…
Gek eigenlijk dat ze nooit een volwassen eigen autoindustrie op poten hebben weten te zetten met zo een enorme afzet. Dat deden Japan en tegenwoordig zuid Korea toch beter. Russen blijven toch op de een of andere manier fatalistisch. Maken liever iets kapot dan opbouwen.
@giulio: Misschien zijn ze gewoon dom?
Dat geloof ik niet, heeft denk ik eerder met de geografische gebondenheid te maken. Politiek en economie zijn daar zeker aan onderhevig. @csx3000:
@giulio:
Toch logisch in dat socialistische systeem werd je niet afgerekend op productiviteit, kwaliteitscontrole, of eigen initiatief.
Er WERD voor je gedacht en blonk je op de basischool uit in iets zoals sport, werd je gewoon sporter.
Ik heb de muur nog meegemaakt en de DDR leek een kluwe van lusteloze en lamledige totaal initiatiefloze mensen. GRAUW dat is het woord.
In West Berlijn stonden torens langs de muur zodat je over de muur (over het ijzeren gordijn) – 1983 klein orkest- kon kijken en nu ik dit schrijf zie ik weer dat Oost Berlijn inkijken net was of jr van een kleuren foto naar een zwart wit foto keek.
Pa was er ooit met een DS 21 en als hij die slee parkeerde ontstond er een complete volksoploop bij die Citroen.
Pa moest Tatra’s en andere partij bons wagens sneller laten zijn, anders had de beste man of een bekeuring van een VoPo (Volks Polizei) of ellende om zaken te doen. De tam-tam daar was feilloos
De Citroen lag afgeladen met nylon kousen, jeans ruitenwissers, balpennen , motorolie zelfs onze gloeilampen waren beter.
Pa vertelde trouwens al 25 jaar voor de wiederreinigung dat dit geen stand kon houden.
@desjonnies: langzaam maar zeker begint het sociale systeem hier ook zo te worden dat werken niet meer loont. Ik verdien gewoon modaal maar ik ga er aanzienlijk op vooruit als ik ontslagen zou worden en in de bijstand kom. Nou zit ik in een bijzondere situatie maar het feit dat er überhaupt één situatie mogelijk is waar dat zo is dan zijn we gewoon fout bezig. Maar er zijn vele scenario’s waar je in de bijstand meer verdient dan in het werk…
Nu wordt je nog ontslagen als je niet productief bent. Maar als de volgende net zo is, en die naarna ook, dan geeft de werkgever het op een gegeven moment ook op. En aangezien er gister weer zo’n clown op het journaal stond te vertellen dat de profiteurs meer koopkracht moeten hebben is het een kwestie van tijd. Wist je dat zelfs het steriliseren van katten vaak goedkoper is voor zulk volk?
@lekbak:
Als je maar nooit zo stom zult zijn om zelf een schip te kopen !
@desjonnies: dat zie ik mezelf echt nog wel eens doen. Het is dat mijn vriendin zo goed kan leren, en het dus zonde is om dat niet te doen. Maar anders had ik al lang een eigen schip gehad. Ook dan kan je het namelijk gewoon goed hebben. En dan is het wel eigen, en dat is ook wat waard.
@lekbak:
Ik raad het je ten strengste af!
Veel beter leven en veel minder zorgen als Kapitein
Wonen in Luxemburg lekker centraal en lekker fiscaal
@desjonnies: geen buitenland voor ons. Daar is weinig werk in de scheepsbouw en laat mijn wederhelft dat nou net studeren. Kapitein is leuk, maar weinig uitdagend. Als ik geen eigen bootje koop dan ga ik wel iets anders ondernemen. Beide keren is het rationeel gezien niks.
Maar hoe kan het toch dat een volk en land al zo lang in de greep is van dictatuur onder het mom van communisme. Het grootste land van de wereld met een schat aan grondstoffen weet zich gewoon niet te organiseren en stevend telkens uit een failliet. Nu ook weer.
En plaatselijk kijkt men met weemoed uit hoe slecht ze hadden, in de hoop dat ze het ooit weer zo slecht zullen hebben.
@desjonnies:
Zo’n lada had mijn oom. Alleen dan in vaal geel. En dan ook nog derde Hands gekocht. Maar zo’n zwarte zou ik nu wel willen hebben. Sowieso die oude Russische auto hebben wel wat. Zo’n dikke zil ofzo. Keertje wat anders.
Leuk verhaal. Erg genoten van de Reagan mop. Graag meer over het racen in het voormalige Oostblok!
Erg leuk stuk. Mijn vrouw is geboren in de Soviet unie en ik heb het hier wel eens met mijn schoonouders over gehad. Die verhalen kwamen idd precies overeen. De opa van mijn vrouw had een Niva al voor het doek viel. In de laatste jaren was het wat makkelijker. Mijn schoonvader kreeg zijn auto pas (een gewone) na het uiteenvallen van de unie en heeft hem nog steeds. Die houden we gewoon in de familie en ik ga hem nog eens helemaal opknappen.
Het iedereen is gelijk princiepen en het dan in de praktijk toch niet toepassen heb ik nooit kunnen rijmen en eigenlijk nooit een antwoord op gehad hoe dat verenigd werd. Toch kijken veel mensen daar met weemoed terug. Geen auto, geen westerse kleding maar de jaren er na tot in de 2000’s waren veel slechter.
@sketcher: jij moet de Animal Farm eens lezen. Dan wordt een en ander je wat duidelijker. ;)
@e1000bmw523i: Die heb ik gelezen (viel me overigens wat tegen na 1984, dat is een van mijn favoriete boeken) en heel veel ander informatie en boeken over de Sovjet Unie en Noord Korea. Intellectueel kan ik het wel bevatten maar ik kan me er maar moeilijk in verplaatsen. Ik ben dan ook geen communist.
@sketcher: Mijn vrouw komt ook uit de voormalige Sovjet-Unie (Oekraïne) en haar vader kon na jaaaren sparen eindelijk een auto kopen. Trots was hij toen hij een Lada had gevonden die hij mocht kopen. Toen hij met het geld op zak de auto ging ophalen zei de verkoper dat hij de auto aan iemand anders had verkocht. Afspraak of contract? Vergeet het maar!
Korte tijd later viel de Sovjet-Unie uit elkaar en waren de roebels nog maar 10% waard…
Sterk stukje propaganda heren!
Nederland is eigenlijk ook een communistisch land, alleen hebben we het nog niet door..
@ziekegeest: Jawel hoor.
@jaapiyo: in in die tijd was ins alternatief de daf 66.
-On topic mop!-
In Moscow, wachten er duizenden uitgehongerde en onderdrukte mensen al uren in een kilometerslange rij voor een leegstaande winkel. Het is koud en donker, en de mensen wachten er gelaten op een stukje oud brood.
Opeens krijgt er ééntje er genoeg van en begint te schreeuwen :
“Ik ben er helemaal klaar mee, ik hou ’t niet meer! Ik ga nu die klote Geliefde Leider van ons helemaal kapot maken! Ik ga die kl00tz@@k helemaal dood slaan!” Boos loopt die man weg.
Half uur later komt diezelfde man terug, binnensmonds vloekend en vraagt de wachtenden of ‘ie zijn plek in de rij terug mag hebben.
“Je ging die Grote Geliefde Leider van ons toch helemaal doodslaan?” vroegen de omstanders.
“Jawel, zegt de man, maar daarvoor moest ik in een nóg langere rij wachten!”
-edit: yep, bedankt, is inmiddels gefixt-
Erg vermakelijk stukje tekst, iets meer info over de commie tegenhanger van F1 en het stuk is compleet. Complimenten!
De lokale partij bons wordt geattedeerd op het feit dat Svetkana, 64 jaar al dertig jaar trouw aan de partij in een savovaar fabriek werkt in de productie.
Ze wordt gefeteerd en de partijbons vraagt wat voor cadeau ze wil om dit heuglijje feit te vieren.
Een samovaar graag antwoordt Svetlana!
Maar ljef vrouwtje roept de partijbons verbaasd, heb je jn al die jaren geen onderdelen nee naar huis gesmokkeld en zelf je samovaar gemaakt?
Jazeker antwoorde Svetlana, maar iedere keer had ik een Kakashnikov als ik klaar was !
De eerste keer in Polen was net na de val van de muur en ik was verbaasd dat je bij het tankstation drijfstanglagers en oliepompen kon kopen.
En op zondagmiddag zat de hele familie in de berm terwijl Pa en Oom Sbyczjek gewoon de Polski Fiat aan het repareren waren, langs de kant van de weg
Maar de Polen waren wel vriendelijk, heel wat vriendelijker dan de Oost Duitsers dat waren stugge eng nekken waar je merkte dat ze gewoon nog georganiseedd waren als de nazi’s met een ander naampje
Bedankt voor het artikel, goede achtergrond informatie
Tsja, ik was vroeger goed bevriend met de zoon van de plaatselijke Lada dealer. Komt er een man die zegt: “ik had graag een spiegel voor mijn lada gehad.” Denkt de lada dealer even na en zeg:”Ok, lijkt me een faire ruil”.