De Raad voor de Rechtspraak pleit voor het schrappen van de term ‘roekeloosheid’ uit de verkeerswet.
Het is een term die we maar wat vaak voorbij zien komen: ‘roekeloos’ of ‘roekeloosheid’ wordt vaak geroepen, maar slechts zelden gaat de rechter mee in de gedachte om deze term te gebruiken. De reden: in het dagelijks gebruik heeft deze term een heel andere lading dan in de rechtspraak.
Rechters komen zelden en slechts in uitzonderlijke en zeer zware gevallen tot het oordeel roekeloosheid doordat de term in de wetgeving anders staat omschreven dan in onze Dikke van Dale. Dat veroorzaakt verwarring en daarom wil de Raad voor de Rechtspraak nu dat de term helemaal uit de verkeerswetten verdwijnt. Dit om toekomstige verwarring bij met name slachtoffers en hun achterban te voorkomen.
Kort samengevat komt het erop neer dat roekeloosheid in de Wegenverkeerswet een straf verzwarende omstandigheid is die kan leiden tot aanzienlijk hogere straffen. Daarbij zijn geen glasheldere grenzen afgebakend, maar het grenst aan (voorwaardelijke) opzet. Ook voor advocaten en rechters is echter niet volledig helder wat nu precies roekeloosheid is, omdat bepaalde grenzen niet duidelijk afgekaderd zijn. Wie er meer over wil lezen kan hier klikken.
De Raad voor de Rechtspraak wil voorkomen dat slachtoffers vaker met deze onduidelijkheden te maken krijgen en pleit voor het schrappen van de term uit de WVW en betere voorlichting voor slachtoffers.
Foto ter illustratie via Autojunk
Toen ik op de rotonde aan het driften was, was mevrouw de politieagent niet bekend met de term “driften”, dus hield ze het op “meneer rijdt levensgevaarlijk op 2 wielen”. Misschien is “roekeloos rijgedrag” zo’n slechte term nog niet voor sommige ordehandhavers.
@breakingpoint: Driften is iets anders dan op 2 wielen rijden. Knap is het wel als je regelmatig (semi)gecontroleerd op 2 wielen de rotonde over gaat! Beetje dom ook wel… maar dat heeft de agente je al uitgelegd.
@breakingpoint: driften op 2 wielen, je rijdt motor?
@dutchdriftking: nee ze had het gewoon niet zo goed verwoord, ik reed wel degelijk op 4 wielen hoor ^^
@breakingpoint: Dat resulteert dus in een straf verzwarende omstandigheid, liever niet. Beter gewoon aanvechten dat je op 2 wielen reed, knappe jongen die dat doet met een auto.
@breakingpoint: als je het voertuig onder controle had is het toch gewoon “beheersend rijgedrag”? ??
@breakingpoint: moet je ook niet doen als mevrouw de agente kijkt he ;p
@breakingpoint: dat is precies het probleem. Jij gebruikt nu ook weer de taalkundige betelenis terwijl de juridische betekenis (a) anders en daarmee onduidelijk is en bovendien (b) slecht afgebakend is. Door dit laatste dus ook moeilijk ten laste te leggen en dus al helemaal te handhaven. De wetgever besluit nu tot wijziging zodat de handhaver hier wat mee kan en de rechter weet welke straffen hierbij opgelegd kunnen worden.
@breakingpoint: driften op 2 wielen ? Dat wil ik wel eens zien!
@breakingpoint: op 2 wielen rijden is ook een stuk gevaarlijker dan driften.
@kennone: dus fietsen is per definitie gevaarlijker dan driften?
@sportevo: fietsen is levensgevaarlijk. Zou het niemand aanraden. Gewoon doorsparen en een auto kopen.
@720s: dit dus??
Wat is een roek? En hoe loos ik ‘m?!!
@postzegel: P.H. Schröder (1980), Van Aalmoes tot Zwijntjesjager
roekeloos
In het Middelnederlands bestond een werkwoord roeken, een zogenaamd onpersoonlijk werkwoord evenals regenen, hagelen enzovoorts. Mi ne roekt betekende: het kan mij niet schelen, het laat mij koud. De stam van dit werkwoord is verbonden met het achtervoegsel -loos dat: zonder betekent. Roekeloos is dus: zonder aandacht, zonder zorg. In die zin werd het woord vroeger inderdaad gebruikt. Men verstond er onder: zonder zorg voor zijn geestelijke belangen, zonder plichtsgevoel, luchthartig. Thans is de betekenis gewijzigd tot: zonder zorg voor de gevolgen van een daad of het aan die daad verbonden gevaar, dus: in hoge mate onbezonnen of onberaden, vermetel.
@Gulli: Als deelnemer van een straatrace, zie je het als jouw plicht om van de ander te winnen. Je kiest jouw positie op het parcours (lees straat) met zorg en uiteindelijk als je wint streelt die jouw ego (lees zorg voor eigen geestelijke belangen). Ik zie hier een paar tegenstrijdigheden en het is dus logisch dat de term geschrapt wordt.
@crashingduke: en waarom is dat een reply op mij? ?
@postzegel: “De roek (Corvus frugilegus) is een zangvogel uit de familie van de kraaien (Corvidae).”
Hé die foto! Was dat niet op bimmerfest 2016? Volgens mij zit ik daar in de passagiersstoel
Prima als er een definitie voor terugkomt die rechters de mogelijkheid geeft om een bestuurder aan te pakken die welbewust het risico op t toebrengen van letsel negeren. Dronken rijden, hoge snelheden in de nabijheid van fietsers en of voetgangers etc…
@w0o0dy: Welbewust impliceert dat er sprake is van voorwaardelijk opzet dus kan lijkt me niet mogelijk.
Om even een kader te schetsen voor jullie: dit zijn de schuldgradaties zoals die vrijwel altijd in het strafrecht en/of het verzekeringsrecht worden gehanteerd:
1. Lichte schuld;
2. Merkelijke schuld (ernstige mate van schuld);
3. Roekeloosheid (grove schuld, zowel bewust als onbewust);
4. Opzet als mogelijkheidsbewustzijn (willens en wetens handelen; de gevolgen zullen mogelijk
intreden);
5. Opzet als waarschijnlijkheidsbewustzijn (willens en wetens handelen; de gevolgen zullen met
hoge mate van waarschijnlijkheid intreden);
6. Opzet als zekerheidsbewustzijn (willens en wetens handelen; de gevolgen zijn niet beoogd
maar zij zullen zeker intreden);
7. Opzet als oogmerk (willens en wetens handelen; de gevolgen zijn beoogd).
@berlinetta: Nu zijn mijn colleges strafrechtelijke aansprakelijkheid al enkele jaren geleden, maar ik meen me te herinneren dat die verschillende gradaties ‘opzet’ juist niet worden gehanteerd bij strafvervolging, mede omdat het OM niet ‘in het hoofd van de verdachte kan kijken en derhalve niet kan weten wat zijn bedoelingen waren’. Derhalve is voorwaardelijk opzet voldoende om een delict met opzet te kunnen kwalificeren. Is er in de afgelopen jaren iets veranderd?
OT: Het argument van de raad voor de rechtspraak dat het voor slachtoffers verwarrend is dat er in de rechtspraak een andere definitie wordt gehanteerd voor roekeloosheid kan ik me iets bij voorstellen. Ik ben echter van mening dat als dit wordt aangepast, dat dan ook de termen ‘opzet’ en ‘schuld’ moeten worden aangepast, want die zijn in de rechtspraak ook aanzienlijk anders gedefinieerd dan in het normale taalgebruik.
@kvh87: Ik ben helaas al jaren niet meer actief bezig met strafrecht dus ik zou ook niet weten wat de laatste ontwikkelingen zijn. Ik kan me echter wel voorstellen dat ze nog waarde hechten aan voorwaardelijk opzet. Iemand die tijdens een achtervolging wild om zich heen gaat schieten, aanvaardt de kans dat hij omstanders raakt. Hij wil ze niet opzettelijk raken, maar hij weet dat het wel mogelijk is. Dat is precies wat voorwaardelijk opzet is.
Volgens mij, hebben de woorden helemaal geen andere betekenis gekregen in gewone burgertaal, dan die van de rechtspraak.
Het gaat dus uiteindelijk om het woord zorg, dat een brede opvatting zou kunnen hebben.
Het enige probleem is, dat de rechterlijke macht nog steeds blijft hangen in onduidelijke zinsvorming, die voor bijna niemand, dan een echte rechtsgeleerde te begrijpen is. Waarmee zij bewust een barriere ophouden naar de maatschappij, die zij willen wijze op de goede vorm van omgang met elkaar, met gevolg van straf oplegging, of vrij verklaring.
Want als je zorgt voor jezelf, jouw omgeving, familie, vrienden of de maatschappij, dan ben je niet roekeloos bezig, of geweest.
Als er vragen zijn over wat die zorg inhoud, dan moet je denken aan, de algehele normen en waardes in het leven en die naleven.
Roekeloosheid is juist één van de meest mooie woorden, om duidelijk bewust onvoorzichtig gedrag te benoemen. Bij opzet is er van met voorbedachte rade sprake van, het zij doelbewust, of met een bepaald en concreet resultaat als oogmerk.
Want het is natuurlijk ook zo, dat sommige Nederlandse woorden meerdere betekenissen hebben, of gaan zij een bankovervaller ook vertellen, dat het om een financieel instituut gaat en niet om het voorwerp waarop men kan zitten?
Ik vind de rechtspraak steeds meer dalen naar een niveau die onbegrijplijk wordt, in plaats dat het begrijpelijker wordt.
Maar ook dat er in voorgezetonderwijs veelste weinig aandacht is op dit soort dingen, die je in de rest van je leven eventueel kan tegenkomen. Een heleboel zaken uit het gewone leven zouden je daar al geleerd moeten worden, maar dat wordt nagelaten, wat heeft onderwijs dan voor aanvulling op het leven. Het zou basisvormend moeten zijn, voor de rest van je leven, een handvat, waarmee je veel omstandigheden in het leven kunt betreden, met minder onwetendheid en met meer zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid.
@Orichy: Er is al enige tijd een trend gaande dat juridisch taalgebruik eenvoudiger moet. Echter heeft dit niet alleen betrekking op de rechtspraak, maar ook oo de wetgever.