Mercedes SL (R230): informatie en geschiedenis special

Alle ins en outs, informatie en geschiedenis in een extra dikke special van de Mercedes SL (R230).

We beginnen de Autoblog Special wel vaker met de lekkere dooddoener: hoe kun je in hemelsnaam een legende opvolgen? Een auto met een legendarische status (zoals de Mercedes SL) is bijzonder lastig om te voorzien van een opvolger.

Dat is precies de reden waarom veel fabrikanten zo min mogelijk veranderen aan hun populaire modellen. De Range Rover, Porsche 911, Volkswagen Golf: al die auto’s worden geregeld vernieuwd, maar wel subtiel. Niet alleen qua styling, maar vooral qua karakter.

R129-generatie

In het geval van de Mercedes SL van de R129 generatie was dat wat lastiger. Aanvankelijk lijkt het makkelijk. Je vervangt een grote luxe roadster met een nieuwe grote luxe roadster. Het probleem was dat de puristen het eigenlijk niet wilden. De R129 was namelijk de laatste échte Mercedes. In de jaren ’60, ’70 en ’80 had Mercedes enorme naam gemaakt op het gebied van betrouwbare auto’s. Weinig auto’s waren zo onverwoestbaar als een Mercedes.

Dat was destijds een onderdeel van ‘premium’. Dat auto’s zo sterk waren, was in die periode geen vanzelfsprekendheid. Mercedessen waren duur, zeker met een beetje redelijk uitrsuting. Maar die meerprijs had je er voor over, want met een Mercedes kon je twee keer zo lang doen. Helaas dacht men in de jaren ’90 er anders over. Mercedessen waren niet alleen erg sterk, ze waren zeer kostbaar om te ontwikkelen en produceren.

Teugels vieren

In de jaren ’90 liet Mercedes duidelijk de vleugels vieren op het gebied van bouwkwaliteit en betrouwbaarheid. Roest, elektronische problemen, minder mooi afgewerkte interieurs met meer plastic en meer technisch malheur. Denk aan roestende S-Klasses, omvallende A-Klasses en de wel heel erg Amerikaanse Mercedes-Benz M-Klasse. Nu was die M-Klasse bedoeld voor de Amerikanen en werd ‘ie Alabama gebouwd, maar het was geen echte Mercedes qua kwaliteit (tot de facelift althans).

In de tussentijd bleef de R129 maar in de showrooms staan. Het model werd geïntroduceerd in 1989, dus de gehele jaren ’90 heeft de auto meegemaakt. Middels enkele facelifts probeerde Mercedes het model vers te houden. In een tijd dat het design telkens ronder en vloeiender werd, werd de R129 op een gegeven moment een verouderde verschijning. De verwachtingen voor het nieuwe model waren dan ook hooggespannen.

Bruno Sacco

Voor het nieuwe model ging Bruno Sacco als eerste aan de slag. Hij bepaalde de basislijnen voor de nieuwe generatie SL. De R129 was een cabriolet met stoffen kap en standaard een hardtop, die je erzulf op kon zetten. Heel erg handig in de winter, waardoor je met de SL het hele seizoen door kon rijden. Alleen het monteren en verwijderen van de hardtop nam veel tijd in beslag. Daarom word ervoor gekozen om gebruik te maken van het Variodak. Dat werd geïntroduceerd op de SLK en was een succes. Zowel het dak als de SLK.

Steve Mattin

Na het beginwerk van Bruno Sacco mocht het Steve Mattin er daadwerkelijk een auto van maken. De Brit was verantwoordelijk voor modellen als de S-Klasse, SLR en ja, ook de eerder genoemde ML. De SL werd in vergelijking met zijn voorganger minder strak, voorzien van vele frutsels en veel ronder. De eerste glimp van de auto konden we zijn tijdens de GP van Hockenheim in 2001. De reacties bij de onthulling op de IAA in 2001 waren dan ook niet van de lucht. Enerzijds was het ronde design geen verrassing, anderzijds was wel een cultuurschok.

Introductie

Ongeveer tegerlijkertijd met de introductie van de SL werd de auto ook in productie genomen in Noord-Duitsland (Bremen). Ondanks dat de puristen er wel degelijk op aan te merken hadden, was de pers lovend en nog belangrijker: iedereen wilde er eentje hebben. Als je geld had, kocht je een SL. Zo simpel was het. De meeste SUV’s waren nog échte SUV’s, dus die boden bij lange niet de verfijning die je wel in een SL had. Sterker nog, de SL bood bijna de verfijning van een Mercedes S-Klasse.

SL500

Aanvankelijk was de SL leverbaar in één uitvoering, de SL500. Dit was bij de R129 ook de populairste motor, dus logisch dat de M113 5.0 V8 met 306 pk te vinden was in de SL. Dankzij het koppel van 460 Nm was het een zeer prettige motor en principe meer dan voldoende voor acceptabele prestaties. Omdat de motor identiek was aan die van de oude SL500, kon men goed de vergelijking maken. De nieuwe SL was een stuk sportiever geworden. Natuurlijk was het geen Caterham concurrent, maar besturing en wegligging stonden op een hoger niveau zonder dat het comfort eronder leed.

Dat kwam mede door Active Body Control, een systeem dat debuteerde op de Mercedes CL en ervoor zorgt dat de koets niet gaat ‘rollen’ in bochten maar keurig vlak blijft. Wat ook hielp was het feit dat er gebruik gemaakt gemaakt werd van aluminium. Ondanks dat de SL R230 langer was dan de R129 en natuurlijk voorzien was van een klapdak, was de SL 50 kilogram afgevallen. Kortom, de SL was sportiever dan ooit en kon zelfs gezien worden als concurrent voor een Porsche 911 Cabrio, waarvan de 996 generatie juist wat meer een allrounder was geworden.

SL55 AMG

In 2002 kwam er een nog sportievere SL, de SL55 AMG. Van de R129 werd er een kleine serie van 50 exemplaren van de ‘SL55 AMG’ gebouwd. Die auto was voorzien van de 354 pk sterke V8 en de aanname was destijds dat deze motor in de SL terecht zou komen. Rond deze periode was Mercedes-Benz helemaal gek van de ‘Kompressor’ en wel er besloten om een Lysholm supercharger op de 5.4 V8 te monteren. Het resultaat: 476 pk en maar liefst 700 Nm. Oh, en misschien wel het fraaiste uitlaatgeluid van dat jaar. De SL55 AMG klonk als een gevechstvliegruimg uit de jaren ’40. Niets scheetjes, pops, crackles en bangs. De SL55 AMG klonk vooral heel erg boos.

Mocht je denken: “Maar de SL55 AMG had toch 500 pk?”, dan heb je helemaal gelijk. De eerste exemplaren van de SL55 AMG hadden 476 pk. De reden daarvoor was simpel. Rond dezelfde periode besloot Mercedes om dezelfde aandrijflijn in de E55 AMG te lepelen. Omdat de E-klasse wat aërodynamischer was, was deze op sommige tussensprints net even sneller. Een redelijk saaie sedan mocht natuurlijk niet sneller zijn dan het sportieve topmodel van de roadster reeks, dus werd de Mercedes SL55 AMG voorzien van 500 pk, waardoor deze weer (ietsje) sneller was.

De SL55 AMG was herkenbaar aan de vier ronde uitlaten, 18” lichtmetalen velgen, stoerdere bumpers en natuurlijk de badges. Ook waren de achterlichten anders. De SL500 had geheel rode achterlichten, bij de SL55 AMG waren deze voorzien van een grijze streep in het midden. Je zou kunnen zeggen dat de Mercedes SL55 AMG een tikkeltje ordinair was. Voor hen die wel 500 pk wensten, maar niet al die AMG frutsels was er goed nieuws in de vorm van de SL600.

SL600

Dit was in principe een SL met een licht teruggetunede Maybach-motor. De biturbo V12 was goed voor 500 pk, maar het meeste indruk maakte het koppel: 800 Nm. Dat is nog steeds een belachelijke hoeveelheid trekkracht, maar destijds ws het ongekend. De SL600 was een stuk discreter dan de SL55 AMG. Sterker nog, als je de typeplaatjes eraf haalde, leek het wel een SL500 of SL350.

SL350

Jazeker, de SL350 was het instapmodel. Nu zijn er vaak SL’s geweest met zescilinders. De M112 in E37-specificatie was een doorontwikkeling van de ‘oude’ 320-motor. Dankzij een grotere boring was het slagvolume een halve liter groot (3,7 in totaal). Het vermogen van 245 pk was niet bijzonder, alhoewel het koppel van 334 Nm op zich best prettig was. De V6 heeft wel een paar voordelen. Dankzij het lagere gewicht was de auto meer in balans en gemakkelijker in een bocht te plaatsen. Nog een voordeel was het eenvoudige onderstel: geen hydraulische vering met ABC, maar gewoon stalen veren. In het eerste jaar was de SL350 was de Mercedes SL350 voorzien van vijftraps automaat, daarna een automaat met zes versnellingen.

SL65 AMG

Het ultieme topmodel kwam in 2004 in de vorm van de SL65 AMG. De V12 van Mercedes was al bovengemiddeld potent, maar bij AMG konden ze er nog wel wat meer mee. De SL65 AMG werd vergroot van 5.5 naar 6 liter. Dankzij diverse wijzigingen die je normaal gesproken alleen van Brabus zou verwachten, waren de specificaties bizar te noemen. De motor leverde namelijk 612 pk aan vermogen en een koppel van 1.000 Nm. Dat koppel werd ook nog eens begrensd, om te voorkomen dat de achteras in een wokkel veranderde.

Om het even in het juiste perspectief te plaatsen, de SL65 AMG kwam heel dicht in de buurt van de SLR McLaren, die met 626 pk net even wat sterker was. Als het aankwam op pure trekkracht, was de SL65 AMG onverslaanbaar. De V8 in de SLR leverde maximaal 780 Nm. Op de tussensprint kon je een SLR behoorlijk lastig maken. Het mooie aan de SL was dat het geen supercar was, maar gewoon een aangename luxe roadster met een enorm snelheidspotentieel.

Facelift

In 2006 kreeg de Mercedes SL de eerste facelift. Het was vooralsnog een zeer behoudende opfrisbeurt. Er waren nieuwe bumpers, wielen en kleuren. De achterlichten bij de non-AMG modellen waren voorzien van een lichtgrijze balk, wat eigenlijk de makkelijkste manier om een facelift model te herkennen. In het interieur werden er grotere stappen gezet. De styling werd iets strakker en de kwaliteit stond op een hoger peil.

SL350

Qua motoren gebeurde er ook voldoende bij de gefacelift Mercedes SL. De M112-E37 werd bedankt voor zijn diensten en vervangen voor de veel leukere M272. Ondanks een kleiner slagvolume (3.5 liter) leverde de motor wél meer vermogen: 272 pk. Hiermee was de Mercedes SL350 net leuk genoeg. Zeker dankzij de nieuwe zeventraps automaat. Qua prestaties was zat je op zich goed: van 0-100 km/u in 6,6 was GTI niveau. Precies goed dus om mee te komen met het vlotte verkeer.

SL500

Ook de SL500 kreeg een nieuwe motor. De inmiddels erg oude M113 V8 werd vervangen door de M273. Dit blok was 5.5 liter groot en leverde 388 pk en 530 Nm. Het mooie was dat je die 80 pk extra kreeg zonder dat de prijs noemenswaardig omhoog ging. Voor de context, een SL500 zonder opties kostte zo’n anderhalf ton in euro’s.

SL55 AMG

De SL55 AMG werd ook gewijzigd, maar minder grondig. De 5.4 V8 met mechanische compressor leverde nu 517 pk en 720 Nm, nog altijd meer dan voldoende. De SL600 kreeg ook een paar kleine wijzigingen, waardoor je ook in de SL600 517 pk tot je beschikking had. Het koppel was nog leuker: 830 Nm. De SL65 AMG bleef technisch gezien ongewijzigd, maar het laatste wat die auto nodig had was meer vermogen en koppel.

Ingrijpende facelift

Het tijdperk van de mooie SL liep af in 2008. Toen vond Das Haus het tijd om de Mercedes SL ingrijpend te vernieuwen. Er werd gekozen voor een compleet nieuwe neus. Aan de achterzijde waren de veranderingen veel minder ingrijpend. Hierdoor leek het alsof de ontwerper van de voorzijde totaal geen idee had, wat voor achterkant op de auto kwam te zitten.

Nu is het een beetje afhankelijk van de specificatie en kleuren hoeveel visuele schade er geleden werd. In het donkerblauw of donkerrood was het nog een bovengemiddeld knappe auto, maar in AMG uitvoering viel het behoorlijk tegen. Zeker als je ging voor een wit exemplaar met zwarte velgen, een trend die telkens populairder werd, helaas.

Nieuwe instapper

De SL350 (3.5) en SL500 (5.5) hadden twee jaar geleden al een nieuwe motor gekregen, dus die bleven logischerwijs behouden. Wel zag een nieuwe instapper het levenslicht: de SL 280. Oneerbiedig gezegd is het de langzaamste SL die Mercedes in lange tijd had gebouwd. De 3.0 V6 leverde 231 pk en was net sterk genoeg om in 7,8 seconden naar de 100 km/u te sprinten.

Overigens was het wel een snoepje van een V6 met een zeer soepel karakter, dus het was zeker geen straf om erin te moeten cruisen. De SL280 werd maar heel kort geleverd. Na iets meer dan een jaar werd de SL280 opgevolgd door de SL300. Je zou denken at deze een nieuwe motor kreeg maar neen, het was waarschijnlijk om een psychologische grens over te gaan. Meer dan een ton stukslaan op een ‘300’ is prettiger dan op een ‘280’, waarschijnlijk.

SL63 AMG

Nog een grote verandering was de SL in AMG-trim. De SL63 was een compleet andere auto geworden eigenlijk. Samen met de G-klasse wist de SL heel erg lang de 5.4 Kompressor te behouden, maar sinds de komst van de R63 AMG werden de 55 modellen vervangen door de 63 modellen. De M156 V8 leverde met 525 pk iets meer vermogen dan de SL55 AMG. Qua koppel was het wel een ander verhaal. Nu is 630 Nm bij 5.250 echt niet verkeerd, ook niet in 1.800 kg zware auto. Je miste alleen die golf van 720 Nm die al paraat stond bij 2.000 toeren. Het bewijst maar eens te meer dat het maximum koppel (of vermogen) maar een gedeelte van het verhaal vertellen.

MCT bak

Maar alles aan de SL63 was anders. Niet alleen het uiterlijk en de motor, ook de bak. De Mercedes SL63 werd standaard geleverd met de AMG Speedshift bak (een naam de ze zelf op onverklaarbare wijze in hoofdletters schrijven). Deze MCT bak was een automaat, maar met een droge koppeling, dus géén koppelomvormer. Ook de afstelling van de SL63 was een stukje ruiger dan voorheen. Je zou het bijna kunnen zien als een alternatief voor een BMW M3 Cabriolet.

SL600

Voor de mensen die koppel belangrijker vinden dan vermogen, de SL600 en SL65 AMG werden ook voorzien van een facelift. De aandrijflijnen bleven verder ongewijzigd. De SL600 werd maar heel eventjes geleverd. In 2009 werd de SL600 uit productie gehaald. Wilde je een twaalfcilinder, dan moest je automatisch overstappen naar de SL65 AMG.

SL65 AMG

Dat was Mercedes logica. Nog meer Mercedes logica werd in eveneens in 2008 voorgesteld. De SL65 AMG Black Series. Dat was de snelle uitvoering van de al niet kinderachtige SL65 AMG, wat weer een snelle SL600 was. Nu had de SL600 al moeite om zijn koppel op de weg kwijt te raken. Bij de SL65 AMG was dat nog erger. Gewoon een inhaalactie op een droge snelweg en ja hoor, het tractiecontrole-lampje begon te branden.

SL65 AMG Black Series

Godzijdank was ook de V12 in de Mercedes SL65 AMG Black Series begrensd op 1.000 Nm. Sterker nog, ten opzichte van de reguliere SL65 AMG werden de 1.000 Nm’s later geleverd: 2.200 toeren in plaats van 2.000. Het is hetzelfde als een cola light bij een patat oorlog en lange lummel speciaal. Het zet geen zoden aan de dijk.

De SL65 AMG Black Series was een stuk lichter dan de gewone SL65. Er werd veel gebruik gemaakt van koolstofvezel. Echter, het grootste aandeel in de gewichtsbeperking was het dak. Het Variodak werd vervangen door een vast dak. In totaal scheelde het 250 kilogram. Dankzij de nieuwe turbo’s en verbeterd luchtinlaat traject was het vermogen 670 pk. De SL65 AMG Black Series was hiermee een van de snelste auto’s die je je kon wensen op de Autobahn. Alleen was het niet duidelijk wat Mercedes bedoelde met de Black Series.

Overbodig

Als je een snelle, dure en zeldzame Mercedes wenst, waarom niet kijken naar een SLR? Heel erg leuk dat er een Mercedes SL was die in 3,8 naar de 100 km/u kon sprinten en een begrensde topsnelheid van 322 km/u had, maar je kon er niet zoveel mee. De SL65 AMG Black Series is een beetje het automobiele equivalent van een dame die haar buste te veel heeft laten vergroten. Het is zoveel dat je het niet goed meer in de hand hebt en er eigenlijk vrij weinig mee kan.

Uitloopmodellen

In 2010 en 2011 kwamen er nog wat speciale edities, zoals de Night Edition en Grand Edition. Die laatste was om te vieren dat Karl Benz 125 jaar geleden de personenauto heeft uitgevonden. In 2011 werd de productie gestaakt. De R230 generatie werd vervangen door de R231 generatie. Een compleet nieuwe Mercedes SL, dus. Deze maakte weliswaar gebruik van hetzelfde variodak en leek er qua styling enorm veel op, maar die auto aanzienlijk beter was op alle fronten. Maar een succes was en is die auto niet echt in de prijslijsten staat.

Slotwoord

Mercedes heeft een paar verkeerde beslissingen gemaakt met de snelle SL’s. In principe is het volkomen logisch wat ze gedaan hebben. De sportievere 6.2 motor klonk geweldig en het sportievere randje was iets dat de heren (en dames) van de pers goed konden waarderen. Daarbij was er met de Mercedes SL65 AMG nog altijd een ware koppelkoning in het programma. Het jammere is dat de originele SL55 AMG een uitstekend, nee, zeldzaam goed compromis was. Dat was een Mercedes SL die alles kon.

Waar voor je geld

De SL55 AMG zal nooit veel geld waard worden, want Mercedes heeft er enorme aantallen van gebouwd. Dat drukt de prijzen. Daarmee is de Mercedes SL55 AMG een van de meest interessante auto’s als het aankomt op value for money. Want je krijgt in principe Ferrari prestaties voor het geld van een nieuwe Opel Insignia. Nu is de Insignia wel een heel stuk goedkoper qua maandlasten, maar in zijn segment geldt de Mercedes SL niet als een bovengemiddeld onbetrouwbare auto.

Nog altijd is de SL55 een perfecte combinatie tussen voornamelijk gerieflijk cruisen en af en toe vreselijk de hooligan uit hangen. Wat dat betreft is het ook niet erg dat Duitsland vol staat met deze auto. Dan durf je tenminste er ook elke dag in te rijden. Wanneer ‘ie op is, koop je voor een grijpstuiver gewoon nog eentje.