Facelift: maak ‘m of kraak ‘m?

Stel je eens voor dat je een autodesigner bent... Je werkt in een team van vormgevers, engineers, ergonomen en aerodynamicaspecialisten gebroederlijk samen aan een nieuwe auto. Alle designers doen gezamenlijk hun stinkende best om het geheel er zo harmonieus en aantrekkelijk mogelijk uit te laten zien. Je zorgt ervoor dat alle proporties mooi in balans zijn, dat alle lijnen en ornamenten mooi samenwerken en dat de vormentaal van voor naar achter helemaal consistent is. Kortom, je maakt een kloppend verhaal op wielen.

Vervolgens wordt het model op de markt gebracht en hij wordt goed ontvangen. Het model wordt zelfs een ware hit en zal enkele jaren een zeer goed verkopend model blijken te zijn. Maar na een tijdje zakken de verkopen in, want de concurrentie zit natuurlijk niet stil en de markt verandert continu. Jij vindt dat niet erg, want je hebt je opdracht goed gedaan en werkt intussen op dezelfde vruchtbare manier aan een andere auto.

Een hoge marketingbons uit het bedrijf begint ineens te roepen dat er een facelift nodig is. Een nieuwe beginnende designer wordt op jouw geslaagde, maar inmiddels een beetje verouderd model af gestuurd met de opdracht: “Maak hem anders, maar doe het wel zo goedkoop mogelijk.”
“Maar hoe anders dan?” vraagt de nieuwe designer, “Volgens welke filosofie?” De marketingbons antwoordt: “Kan me niet schelen als het maar nieuw en anders is. Dat wil de klant.”
“Moet ik naar een nieuwe toekomstfilosofie toewerken? Moet er iets verbeterd worden?” vraagt de nieuwe designer. “Stel nou niet zulke moeilijke vragen! Verander nu maar gewoon de neus en de kont, dan zullen de verkopen weer even aantrekken. Hup! Ga schetsen! Nu!” buldert de marketingbons.

Het eerste designteam houdt zijn hart vast, maar ziet al snel dat alle moeite die gedaan is om het geheel kloppend en mooi te krijgen lijntje voor lijntje, vlakje voor vlakje teniet gedaan wordt. Au… dat doet pijn.

Tsja… facelifts… Een noodzakelijk ‘kwaad’ om een bepaald model op een goedkope manier een langere levensduur te geven? Of kan het ook goed gaan en zijn ‘nieuwe’ designers soms toch in staat om een bepaald model met kleine vernieuwingen te verbeteren?

Hoe zou het team van Italdesign zich gevoeld hebben na het zien van wat Kia met de facelift van hun Rio heeft gemaakt?

Wat was er mis met het basisdesign? “Grote koplampen zijn in, zegt ons marktonderzoek, dus doe er maar een stel lekkere jetsers van schijnwerpers in,” zou de marketingmeneer tegen de stagiair gezegd kunnen hebben. Ik vermoed dat deze facelift de levensduur van het model niet heeft verlengd, maar juist heeft verkort.

Bij de Kia Clarus kan ik al helemaal niet begrijpen wat de facelifter (een stagiair misschien?) heeft geprobeerd te verbeteren. Het basismodel is misschien niet spannend, maar hij klopt tenminste wel. Nieuw? Ja… Mooi? NEE!! Wie bedenkt nu zoiets?!

Koreanen hebben er wel meer een handje van om nette modellen met een facelift volledig te verkrachten. Wat te denken van onderstaande Hyundai Accent? Wijsheid komt toch met de jaren? Vreemd, want de gefacelifte versie kijkt nogal dommig uit zijn ogen, terwijl het oer-model wel lekker intelligent oogt.

En de Lantra is ook flink te grazen genomen met een flinke hoeveelheid overbodige en rommelige gaten, randjes, bochtjes en bulten. “Het moet anders! Nieuw! Kan me niet schelen hoe! Al kraak je ‘m!” schalde er door de Koreaanse designstudio. “Mooi? Niet mooi? Dat maakt de klanten toch niet uit, zolang het maar nieuw is!” Yeah right…

En inderdaad… deze ‘frissere’ versie van de Lantra heeft het niet lang uitgehouden.

Bij het eerste model Clio hebben ze het nog wel subtiel aangepakt, maar vaak zijn het juist de kleine dingen die het hem doen… Phase I is nog lekker strak, maar Phase II heeft overduidelijk teveel botox rond de ogen ingespoten gekregen. De rondere koplampen die niet meer in 1 lijn met de motorkapnaad liggen passen gewoon niet bij het geheel.

Gelukkig kan een facelift ook voor verbetering zorgen (wat eigenlijk altijd het doel van een facelift zou moeten zijn, toch? ) en dat is bijvoorbeeld te zien bij het tweede model van de Clio.

Hier dan de V6 uitvoering:

Een facelift kan ook als doel hebben om de overgang van oude naar nieuwe stijl niet te groot te laten zijn. Zo kreeg de Peugeot 307 alvast als eerste het grove smoelwerk van de later te verschijnen 207. In een eerdere column vergeleek ik dit monsterlijke gezicht al eens met Marijke Helwegen.

Zo jammer, want Peugeot heeft in de tijd van de samenwerking met Pininfarina altijd wel veel mooie en doeltreffende facelifts gemaakt. De 306 was als Phase I goed bij de tijd en zeer harmonieus en de Phase II was daadwerkelijk een geslaagde modernisering en misschien zelfs nog wel mooier.

Het toppunt van gerommel met facelifts is misschien nog wel de Subaru Impreza. Het oermodel was een topper, maar de eerste update was er 1 met van die rare bolle kikkerogen. Die ronde kijkers sloegen als een tang op een varken en er werd met een tweede facelift gepoogd het hele zakie weer recht te trekken. Ook dat bleek niet helemaal geslaagd, maar gelukkig was het bij de derde facelift wel helemaal raak!

Afijn, het kan met vernieuwingen alle kanten op gaan. Vaak is een basisontwerp al zo strak dat niets hem daadwerkelijk nog kan verbeteren, maar heel soms is een facelift wel een goede zet. Ik vind het dan wel heel belangrijk dat je de basisfilosofie van het eerste design goed weet voort te zetten, want vernieuwen puur om het vernieuwen alleen kan heel erg verkeerd uitpakken.

Ik kan nog wel even doorgaan met het opsommen van mislukte facelifts, want mopperen is zo makkelijk en vaak best lekker om te doen, maar ik ben eigenlijk meer benieuwd of jullie positieve voorbeelden kunnen aandragen. Van welke auto vinden jullie dat de geupdate versie een verbetering is ten opzichte van het eerdere model?
Welke modellen zijn volgens jullie op een goede manier gemoderniseerd, waarbij de inspanningen van het eerste designteam in ere zijn gehouden? Misschien weten jullie zelfs voor bestaande modellen nog wel wat aanpassingen te bedenken om tot een geslaagde facelift te komen?