De 17 tofste auto’s met Wankelmotor

Spoiler alert: dit lijstje bevat niet alleen Mazda’s, maar ook een Corvette, Audi en Mercedes…

NSU Spider (1964)
Felix Wankel had in 1954 zijn eerste werkende motor al af, maar het zou nog even duren voordat de eerste auto met rotatiemotor op de markt zou komen. Het eerste merk dat zichzelf voorsprong door techniek verschafte was NSU. De NSU Spider was an sich niet zo vooruitstrevend. De auto was zelfs ontwikkeld om een gewone viercilinder onder de kap te krijgen. In 1964 kwam de Spider op de markt, met een enkelschijfs rotatiemotor, goed voor 50 hele paarden. Uiteindelijk zijn er 2.375 exemplaren van gebouwd.

Mazda 110S (1967)
Een waar icoon. Het ontwerp was zeer origineel te noemen, zie het als de LF-A van zijn tijd. Net zoals de Super-Lexus maakte de 110S graag toeren. Maximum vermogen van de tweeschijfs rotatiemotor lag op 110pk, zeker niet verkeerd in zijn tijd. Er zijn twee series gebouwd. De eerste was de L10-A. De tweede, de L10-B had een vijfbak, langere wielbasis, rembekrachtiging, 15″ wielen en dankzij een sterkere motor (128pk) een topsnelheid van bijna 200 km/u!

NSU RO80 (1967)
Met de RO80 had NSU een winnaar en catastrofe in één. De auto was zijn tijd eigenlijk ver vooruit, sowieso qua design. Daarbij was de RO80 Auto van het Jaar 1968. De tweeschijfs motor was slechts 1 liter groot, maar leverde 113pk. Deze werd via een halfautomaat op de voorwielen losgelaten. De RO80 was best populair, er werden er 37.398 van verkocht. Dat brengt ons op het catastrofale gedeelte: de betrouwbaarheid was niet al te best waardoor NSU enorme garantieclaims aan de broek kreeg en kopje onder ging. Voorvader van de Audi A4.

Citroën M35 (1969)
Met recht een rijdend prototype. In de tijd dat fabrikanten nog lekker te keer gingen qua technische oplossingen kwam Citroën met de M35. Echt verkocht werden ze niet, Citroen bood ze aan bij loyale klanten om te kijken wat zij er van vonden. In plaats van zelf testen lieten de Fransen het dus over aan potentiele klanten. Als snel bleek dat de kwaliteit van de 267 exemplaren niet op niveau was en Citroen probeerde alle M35’s terug te halen, met matig succes. Er schijnen er namelijk nog een paar te zijn in particuliere handen.

Mercedes-Benz C111-I (1969)
Niet alleen Citroën ging helemaal los qua toepassing van techniek, ook Mercedes was er maar wat druk mee. Waar Citroën de testfase aan de potentiële klanten overliet, koos Mercedes er wijselijk voor om het zelf te doen. Er werd getest met diesels, turbo’s en wankelmotoren. In 1969 had de C111 een drieschijfs rotatiemotor, een jaar later kreeg deze een rotor erbij waardoor het vermogen steeg naar 369pk. Topsnelheid lag op 290 km/u. In 1970! Niet alleen technologisch gezien was de C111 zijn tijd ver voorruit, het design kan er nog prima mee door na een paar kleine wijzgingen. Voor de tweede en derde generatie C111 werd de wankelmotor overboord gegooid. De voordelen wogen niet op tegen de nadelen.

Chevrolet Corvette XP-495
De keuze van Wankelspecialist @MauritsH. Omdat deze auto zijn eigen artikel verdiend, zullen we het kort houden. De laatste 10-15 jaar is GM aan het onderzoeken of het geen beter idee is om de Corvette een middenmotor layout mee te geven. Nieuw is dit idee niet, want halverwege de jaren 60 wordt het XP programma gestart. Een van exponenten van dit programma is de XP-495. Deze had 2 tweeschijfs roatiemotoren welke eigenlijk waren bedoeld voor de Chevrolet Vega, maar er niet kwam. Het vermogen kan er vandaag de dag nog steeds mee door: 420pk.

Citroën GS Birotor (1971)
Na het debacle van de M35 zou je denken dat Citroën wel klaar zou zijn met rotatiemotor-experimenten. Nope. Citroën startte zelfs een joint-venture met NSU om zich te gaan toeleggen op het produceren van wankelmotoren, het zogenaamde Comotor project. De M35 kreeg een opvolger in de vorm van de GS Birotor. Dankzij wetgeving kon de Birotor een unieke plaats in de markt verschaffen vanwege het hoge vermogen met een klein slagvolume. Het werd echter een drama. De Birotor was net zo duur als een luxe aangeklede DS en verbruikte meer, terwijl het gewoon een kleine hatchback was. 847 exemplaren werden verkocht. Net als NSU probeerde Citroën alle exemplaren terug te kopen om enorme garantieclaims tegen te gaan.

Mazda Roadpacer AP (1975)
Dit is de de aanbeveling van @Dizono! Misschien wel de grootste motor-auto mismatch van de de afgelopen eeuw (alhoewel die eer eigenlijk naar de Corolla T-Sport hoort te gaan). De Mazda Roadmaster was eigenlijk geen Mazda, maar een Holden. Holden bouwde een Premier zonder motor, en verscheepte deze naar Japan. Aldaar werd er een 13B motor met 130pk ingelegd. De 13B zoop nog meer dan de V8’s die ook leverbaar waren en had een ernstig tekort aan koppel. Helemaal mislukt? Nee, dat niet. Want het was een goede stap in de richting van luxere auto’s. Zo kon je de stereo ook vanaf de achterbank bedienen (zou wel een leuke spanning opleveren tijdens de vakantieritten) en was de Roadmaster AP voorzien van centrale deurvergrendeling welke zichzelf boven 10 km/u activeerde. Er zijn 800 stuks gebouwd tijdens de oliecrisis, voornamelijk aan overheidsinstanties. In Nieuw-Zeeland rijdt er een exemplaar met 1.000 pk rond…

Mazda RX-7 Savanna Turbo (1983)
De wankelmotor bleef een vreemde eend in de bijt. Ja, veel vermogen bij een kleine cilinderinhoud,  maar het koppel was altijd vrij laag. Om dit te verhelpen was die andere uitvinding van de jaren ’70 een uitkomst: de turbocompressor. De eerste RX-7 welke een geblazen werd was van de SA generatie (Savanna in Japan). Met 165 pk verkreeg de RX-7 niet eens zo veel extra vermogen, maar de extra newtonmeters waren zeer welkom, zonder dat het verbruik eronder leed. Dat bleef gewoon hoog.

Mazda Eunos Cosmo (1990)
De legendarische 110S heeft diverse opvolgers gekend. Er zijn diverse Cosmo’s leverbaar geweest met een rotatiemotor, maar ook met een conventiële motor met zuigers in cilinders en zo… Met de laatste generatie van de Eunos Cosmo was dat echter niet het geval. Je kon kiezen uit twee verschillende motoren. De Cosmo (JC) van de vierde generatie in 1990 was een showcase om aan te tonen waar Mazda toe in staat was. De 13B-RE was bekend van de RX-7 en voldeed prima. Maar voor de JC had Mazda ook een bijzonder blok in de aanbieding, namelijk de drieschijfs 20B-REW. In combinatie met twee turbo’s leverde deze uitvoering 300pk en misschien wel belangrijker, 407nm. Ook was de Cosmo van deze generatie de eerste auto met een navigatiesysteem. In 1990.

Mazda 787B (1991)
Ok, absoluut geen straatauto. Integendeel. Winnaar van Le Mans in 1991. Tot nu de enige winnaar van Le Mans welke geen gebruik maakte van zoiets conventioneels als cilinders. Het blok leverde zonder restrictors meer dan 900pk, maar werd voor Le Mans geknepen tot 700pk. Dankzij regelgeving mocht de 787B lichter zijn en een grotere brandstoftank hebben. Gecombineerd met Mazda betrouwbaarheid leverde dat de 787B de winst op. Nog nooit klonk een Le Mans racer zo krijsend hard.

Mazda RX792P (1992)
De 787B is bij de meesten wel bekend, dat moge duidelijk zijn. Deze racer kreeg een opvolger welke veel minder bekend zou blijken. Voor Le Mans was deze auto niet meer geschikt, maar de auto kon nog wel ingeschreven worden voor het IMSA kampioenschap. In tegenstelling tot de 787B bleek de RX792P niet betrouwbaar en staakte Mazda de race activiteiten na enkele races. Gelukkig hebben we de foto’s nog.

Mazda RX-7 Spirit R Type A (2002)
De meest ultieme RX-7. Van de RX-7 zijn vele Special Editions geweest. De Spirit R Type A had alle opties gecombineerd. Dus met Bilstein dempers, BBS velgen en de sterkste motorvariant. Maak niet de fout om genoegen te nemen met een Type C, want deze zijn  uitgevoerd met een 4-traps automaat die alle snelheid eruit haalt. Meer dan 280pk, een perfecte gewichtsverdeling en een fantastisch onderstel. Eigenlijk vele malen beter dan de 968 Club Sport die nu zo populair is. Van de RX-8 was de Spirit R ook het uitzwaaimodel.

Mazda Furai (2008)
Deze werd nog ontworpen in de tijd dat Laurens van den Acker niet alle Renaults er exact identiek moest laten zien. De Megane en Talisman zijn leuke auto’s, maar met bij Mazda had Laurens iets meer vrijheid, lijkt het. De Furai had een atmosferische 4-schijfs rotatiemotor welke 450pk leverde. Het chassis was van een Courage LMP racer, dus dit was een serieus stuk speelgoed. In tegenstelling tot veel concepts reed de Furai ook daadwerkelijk. TopGear heeft de auto laten afbranden. Letterlijk.

Mazda RX-8 R3 (2009)
Tot nu toe de laatste RX-8 die je gewoon kon kopen in de showroom. Sterker nog, dit was de laatste auto met wankelmotor in de prijslijsten. Net als de RX-7 Spirit R Type A had de R3 alle opties van de voorgaande Special Edition RX-8’en. In de UK zijn er nog een aantal van verkocht, in Nederland was dit model helaas al uit het gamma gehaald. Dankzij de CO2 taks was de RX-8 onverkoopbaar.

Audi A1 e-Tron (2011)
De Audi A2 was een zeldzaam vooruitstrevende auto. Helaas maakte bijna niemand het uit, want commercieel gezien was het een flop. Pas jaren later zou de A2 op waarde worden geschat, voornamelijk omdat je er goedkoop mee kon rijden. Hoe Nederlands. Dit kwam mede door de regelgeving, maar ook omdat Groen rijden pas salonfähig werd nadat bleek dat alle banken bleken te liegen. De huidige Audi A1 daarentegen is niets meer dan een Polo met een ander koetsje en wat luxere uitrusting. Er is een uitzondering in de vorm van de A1 e-Tron. Dit was een elektrische concept met een range extender. In plaats van een conventionele cilinder motor werd er gekozen voor een enkelschijfs wankelmotor. Net als in 1964. Audi was van plan de auto in productie te nemen, evenals een volledig elektrische A2, maar zag er uiteindelijk toch vanaf. Wel komt er een Audi Q7 met een 435pk sterke V8 diesel. Dat heet Voorsprong Door Techniek.

Mazda RX Vision (2015)
De absolute held van de Tokyo Motor Show 2015. Ook al stoppen ze er een klein dieseltje in, is ie nog steeds geslaagd. Sowieso is Mazda al bijzonder goed bezig met hun productiemodellen (ze maken betere Alfa’s dan Alfa Romeo) maar de RX Vision slaat alles. Een bijzonder oogstrelende auto, met een geheel nieuw type rotatiemotor. Kudo’s voor Mazda dat ze vast blijven houden aan dit concept. Het gerucht wil dat de RX-Vision in 2017 op de markt komt, exact 50 jaar nadat de eerste 110S Cosmo op de markt kwam.

De rotatiemotor was een idee welke door velen werd onderzocht. Het is bekend dat er diverse fabrikanten waren die dit wél onderzochten maar niet naar buiten brachten. Vergeten voorbeelden en favorieten zijn zeer welkom in de comments hieronder! Wil je meer weten dan raden we dit stukje leesvoer aan.