Lamborghini Miura, need I say more? Vooruit dan, we doen er nog 9!
Wie is de beste auto-ontwerper ooit? Volgens de verkiezing Car Designer of the Century in 1999 was dat Giorgetto Giugiaro. Niet als het aan mij (en met mij vele anderen) ligt, dan staat deze Marcello Gandini stijf bovenaan. Deze in 1938 geboren Italiaan werkte van 1963 tot aan 1980 bij Bertone en tekende daar vele meesterwerken. Niet dat hij daarna stopte met werken, nog altijd is de 76-jarige Italiaan te porren voor een tekeningetje.
Lamborghini Countach
Zo klassiek als de Miura is in zijn lijnvoering, zo schokkend radicaal brak Gandini daarmee met diens opvolger, de Countach. Oorspronkelijk was de auto heel clean qua design, maar een oververhitte motor zorgde al snel voor ‘ontsierende’ luchthappers. Daar zou het niet bij blijven, toen de Countach in 1990 werd afgelost door de Diablo, was het originele ontwerp nog nauwelijks te herkennen.
Lancia Stratos
1973 moet een bijzonder jaar geweest zijn, naast de buitenaardse Countach, kreeg het publiek ook deze bizarre Stratos voorgeschoteld. Wederom uit de pen van Gandini. Dit rallykanon is onmiskenbaar een kind van de jaren ’70, met de voor Bertone/Gandini zo kenmerkende wedge shape.
Bugatti EB110
In 1991 beleeft Bugatti zijn eerste opleving, niet in Frankrijk maar in Italië. Gandini tekent voor het prototype van deze met 3,5-liter quad-turbo V12 uitgeruste supercar, Giampaolo Benedini mag de puntjes op de i zetten. Tsjakka!
Lamborghini Miura
Hoewel Nuccio Bertone eerst nog claimde de fabelachtig mooie Miura zelf te hebben getekend, is iedereen het er nu toch wel over eens dat het Gandini was die deze wulpse lijnen aan het papier toevertrouwde.
Renault 5 ‘Supercinq’
Niet alleen legendarische supercars in deze lijst, ook voor een sympathiek stadsauto’tje was Gandini niet te beroerd.
Lamborghini Jarama
Een persoonlijke favoriet, die waarschijnlijk lang niet door iedereen gewaardeerd zal worden. Zijn wielbasis die korter is dan die van een VW Kever geeft de Jarama iets bijzonders. Met 328 exemplaren een zeldzaamheid maar desondanks één van de goedkoopste Lambo’s die je tweedehands kunt aanschaffen.
Citroen BX
Eigenlijk zijn het oplichters, die auto-ontwerpers. De Citroën BX begon zijn leven als Reliant FW11, werd vervolgens de Tundra-concept van Volvo en mocht uiteindelijk als Citroën de wereld veroveren.
Maserati Quattroporte
Nee, niet de voorlaatste Quattroporte die door jullie werd verkozen tot mooiste Maserati ooit, maar het model ervoor. Deze scherp gelijnde zakensedan heeft de kenmerkende Gandini-lijn over de achterste wielkasten en ook de wedge shape blijkt in 1994 nog niet helemaal dood.
Dino/Ferrari 308 GT4
Terwijl vanaf midden jaren ’50 bijna alle Ferrari’s bij Pininfarina worden getekend, krijgt Bertone de opdracht een opvolger te tekenen voor de Dino 246GT(S). Waarom Ferrari voor Bertone kiest? Volgens geruchten zou Pininfarina de opdracht een compacte 2+2 met een dwarsgeplaatste V8 voor de achteras te ontwerpen te lastig hebben gevonden. Net als de Jarama kan ook de ‘Dino die later toch een Ferrari mocht worden’ het grote publiek niet bekoren. Kapot zijn ze nog duurder dan heel.
Lamborghini Diablo
Weer een topmodel van Lamborghini en weer is het Gandini die tekent voor het ontwerp. Overigens is het Tom Gale, bekend van de Dodge Viper en Plymouth Prowler, die de laatste hand legt aan het ontwerp. In de schuin oplopende achterste wielkasten is echter onmiskenbaar de pen van Gandini zichtbaar.
Als bonus: een korte video van de meester himself, ondanks zijn leeftijd nog kwiek en -dat is het belangrijkste- met een potlood in zijn hand.
Voor ouwe lullen als ik is deze man een held, zoveel moois heeft hij uit zijn pen laten vloeien.
Gek genoeg valt de EB 110 een beetje uit de toon, geniale auto hoor, maar esthetisch ben ik er niet kapot van.
Al is hij natuurlijk te verkiezen boven zijn opvolger….
@jrk68: Niet alleen voor ouwe lullen als jij, daar schaad ik me nog niet onder namelijk ;)
@jrk68: Gandini was ook niet heel weg enthousiast erover. Sterker nog, feitelijk is de EB110 geen ontwerp van Gandini. Het uiteindelijke ontwerp (gedicteerd door de noodzakelijke koeling en aerodynamica) had slechts wat hints van het ontwerp van Gandini, dat een stuk eleganter was.
@jrk68: EB110 uit de toon? inderdaad wat minder “klassiek” gelijnd dan de rest.
maar ik sta er wel net wat langer bij stil.
maar misschien ben ik wat bevooroordeeld, daar t de eerste auto was die ik helemaal stuk heb gereden, terwijl ik sprintjes trok tegen een F40.
in 1:18, ergens tussen mijn 5de en 8ste levensjaar.
En dan vergeet je nog de BMW E12, de Uhr-Fünfer!
Muira…..belissima!!
Een van de betere designers. Ondanks de enorme variatie tussen de modellen zijn ze toch herkenbaar Gandini. De Quattroporte is mijn favoriet. Een heerlijk understated zakenlimo die er toch erg uniek en chique uitziet, zonder het van de daken te schreeuwen.
En wat is een Diablo toch een plaatje. Daarmee vergeleken is de Aventador toch een beetje een overdreven stripboekauto.
Leuk artikel! Volgende keer de mooste projecten van Gordon Murray, wellicht? En de mooiste ontwerpen van Ian Callum. En de meest iconische design van Georgetto Guigiaro. En de vreemdste ontwerpen van Frank Rinderknecht. Succes!
@gtwillem:
Giorgietto lijkt me ook goed voer voor een artikel, naast de andere goede voorbeelden, wat zou je vinden van Bruno Sacco….
@jrk68: goede keuze, JRK! En wat dacht je van Harvey Earl (General Motors, ontwierp schitterende modellen in de 50’s en 60’s).
@jrk68: en we mogen de schitterend behoudende en tijdloze designs van Paul Bracq niet vergeten!
@gtwillem:
Mooi he, hoe dit soort artikelen je naar de verste krochten van je brein sturen…, er zijn er vast nog wel.een paar te bedenken die van grote invloed waren.
Neem bv Harvey Earl, je kan ervan vinden wat je wilt maar ook die heeft een aardige stempel gedrukt.
@jrk68:
Funk, die comment van Willem had ik over het hoofd gezien, ach het is nog vroeg en vrijdag….
@jrk68: great (in dit geval ouder) minds think alike!!
@jrk68: Haha thanks ik kwam maar niet op zijn naam. Bruno Sacco en heerlijke Mercedessen.
@jrk68: franco sbarro
@jrk68: @gtwillem: of Giovanni Michelotti…?
@e1000bmw523i: goede keuze!!! Die heeft schitterende caroserrien gebouwd. En die naam alleen al is perfect.
@gtwillem: laten we vooral pininfarina niet vergeten
@maarten020: de Daihatsu Move en Huyndai Matrix zijn inderdaad meesterlijke ontwerpen ;-)
@gtwillem:
Tja, elke topper heeft zo zijn missers, was Giugiaro niet verantwoordelijk voor de Hyundai Stellar….?
@jrk68: yup. Wat dacht je van de oogverblindende Daewoo Espero. Kunstwerkje van Bertone…
@gtwillem: En je hebt nog gelijk ook….
@gtwillem: je vergeet de daewoo nubira ;-)
@maarten020: check de achterlichten eens van de eerste Nubira Sedan (of hatchback) en die van de Maserati Quattroporte, en zet ze eens naast elkaar.
Bizar maar waar, wist je dat de Daewoo Nubira double wishbones rondom heeft? Ongehoord voor een C-segmenter. Je hebt er niets aan, maar wellicht iets voor de vrimibo…
@gtwillem: de nubira sedan, poor mans masersti quattroporte ;-)
@gtwillem: Broodtekenen…
@gtwillem: kunnnen we stemmen op dit idee? ik mag dit soort artikelen wel.
@shogun: ik absoluut ook. Het enige wat wel belangrijk is, is dat er goed onderzocht moet worden. Pininfarina is een industrieel ontwerpbureau. Die ontwerpen van alles. Hun autodivisie heeft ook vele klanten. Alle Peugeots in de jaren 90 ongeveer zijn bijvoorbeeld een Pinonfarina ontwerp. Dit wil niet zeggen dat Sergio Pininfarina is gaan zitten en de 106 5 deurs is gaan tekenen, zoals hij wel de 456GT schetste.
Dan heb je ook nog het verschil tussen de ontwerper en de eindverantwoordelijke. De 7-serie van 2002-2010 was een afgrijselijk gedrocht vanwege de zogenaamde ‘Bangle butt’. Chris Bangle was verantwoordelijk voor alle BMW ontwerpen (auto’s en Motorrad), maar de Nederlander Adriaan van Hooydonk heeft het grootste gedeelte van het ontwerp gedaan.
En dan kom ik op het laatste punt: het is erg lastig om te bepalen wie welk model nu heeft ontworpen. Peter Stevens heeft de lijnen van de McLaren F1 getekend. Klaar. Maar voor veel andere auto’s geldt dat er een heel team mee bezig is geweest. Nu is het meer dat er een designbaas verantwoordelijk is voor de designtaal, en dat het team deze maakt.
@gtwillem: heb jij wel een goed punt, maar de jongens van autoblog, zouden de jongens van autoblog niet zijn, als ze het onderscheid tussen verantwoordelijke en de echte designer niet zouden vermelden onder elke auto. ;)
overigens mag t van mij ook best een verzameling zijn als in: “werk van een bepaalde designer” en of hij er dan hoofdverantwoordelijke, of daadwerkelijk de tekenaar van was, vind ik allemaal prima als dat betekent dat ik naar een fraai lijnenspel mag kijken ;)
werk van de “new kids on the block” zoals de door jou genoemde Adriaan van Hooijdonk en Laurens den Acker mag van mij ook. hebben toch ook allebei wel erg mooi spul neergezet, ook al is t niet klassiek, t gaat m om de lijnen!
concept tekeningen word ik ook altijd erg blij van.
(had ik mn studie IDE maar doorgezet….;) )
Wouw deze man heeft echt veel memorabele auto’s getekend! Respect dat je zo vaak iets kan tekenen dat men toen het uitkwam mooi was en het nu nog steeds mooi is om naar te kijken!
Was die contach niet betekent door Horacio Pagani? Correct me if im wrong…
@jimyb: volgens mij alleen de 25th anniversary….
@jimyb: Hoeacio was vooral onderdeel van het technische team. De lichtgewicht carbon opvolger van de Countach die er niet kwam was van zijn hand. Maar die auto was vooral een technische showcase, niet echt een design.
Geweldige lijst! Acht van de tien wagens zijn mijn droomwagens….
@marussia: Inderdaad! Stuk voor stuk droom auto`s, wat een top ontwerper!
Miura en de Diablo! Wauw!!
Sorry dat ik het zeg, maar vindt de enige gave auto de miura… countach en diablo heb ik nooit mooi gevonden, de stratos is een beest maar niet mooi en de rest is niet mijn ding…
@kampioentje: excuses aanvaard..en eens
Los van de BX, de Renault, en de Jarama allemaal droomauto’s!! Keiharde porno!! Buurman, wat doet u nu?!
@camber24: aanmelden voor rijschool 69, waarschijnlijk (ik leer zoveel op AB).
@camber24: Dat was een CX. De BX kwam met buffellederen bekleding en kostte slechts een polaroid :)
@Vincegail:
De CX was een ontwerp van Michel Opron, dat was idd. de auto van de buurman.
Nu we toch aan het graven zijn mag Opron natuurlijk niet ontbreken….
@jrk68: Robert Opron heet de beste man.
@Pallas:
Helemaal gelijk, het was Michel Oprey, maar die deed in stenen en reed weleens met een F40 op CPZ.
Tja, als je ouder wordt ga je weleens dingen door elkaar halen….
Dat is het nadeel als je meer over auto’s vergeten bent dan de meeste hier geweten hebben….
@jrk68: Ik heb hem ooit de hand mogen schudden. Hij is onverzorgd en stinkt een uur in de wind.
@camber24: dat Renaultje is anders ook best begeringswaardig met de juiste motorisering…
@e1000bmw523i:
Yep, wat heb ik gelachen met m’n 5GT….
Hij zou het de huidige GTI brigade nogsteeds knap moeilijk maken met z’n cup motortje….
Thanks dizono, die foto van de Countach zoals die bedoeld is maakt mijn dag weer helemaal goed.
De Miura is de mooiste, maar ook de Diabli, QP zijn schitterend. De Renault 5 en de Citroen BX blijven leuke wagens.
Die bugatti eb110 blijft toch imponerend, ooit als.modelauto gehad en daar zal het waarschijnlijk ook bij blijven…
Zitten vele pareltjes tussen! Dat heeft de beste man toch wel goed gedaan: zulke wagens als een Stratos of 308 ontwerpen. Wow!
De Jarama daarentegen, hmm… Is toch wel een beetje een ja, extreem design. Love it or hate it. Ik weet het nog even niet.
En de BX: ik ga ze steeds meer waarderen, nu ik ze toch wel iets vaker zie dan ik voor mogelijk hield. Echt een leuke kar!
Onder de Renault 5, zullen we daar “autootje” neerzetten in plaats van “auto’tje”, @dizono?
But I agree! De beste tekenmeneer ooit!
@m550d: thanks… Typfouten kan ik begrijpen (foutje kan gebeuren). Maar spelling,- grammatica,- en interpunctiefouten zijn gewoon onderdeel van het basisonderwijs.
Grappig: De 308GT4 was oorspronkelijk een ontwerp voor de opvolger van de Lamborghini Urraco, maar kwam toch bij Ferrari terecht.
Spatje zuiver !
De 308 een mooi ontwerp? Dan is Kim Holland zeker ook een MILF?
@Original_Arnoud: Kim heeft geen kinderen dus die vlieger gaat sowieso niet op…
Echt een grote Held voor mij.De Countach is de mooiste auto ooit gemaakt
van de Eb110 is ook een dauer versie,kent iemand die nog??
@lamborghinipower: ja. Die kent gtwillem nog. De Dauer versie is in feite een doorontwikkelde EB110. De Dauer was iets lichter, veel betrouwbaarder, uiteraard sneller en luxer. Interieurupgrades van Brabus waren zelfs mogelijk. Sterker nog, als je ze lief aankijkt bouwen ze er nog een voor je.
Een deel van het team dat de EB110 ontwikkelde onder Artioli is halverwege de jaren 90 zelf ook doorgestart om Bugatti waardig product te bouwen. De EB110 was hen te veel een ‘lieve’ Diablo met 4wd en turbo’s.
Ze maakten gebruik van hetzelfde honinngraatchassis en ook de motor was gelijk. Om het wat meer karakter te geven werden de vier kleine turbo’s vervangen voor twee heule grote. Het 4wd systeem werd overboord gegooid en vervangen voor een simpeler rwd systeem. Beste besturing van welke sportwagen dan ook (John Barker zijn woorden, kerel heeft alles wat er toe doet gereden sinds 1985). De designer is nooit bekend gemaakt, maar als je er naar kijkt kan het alleen maar van de hand van Zagato zijn.
De planning was om er 21 te bouwen. Om een kunstenaar per eeuw te eren, volgens mij. Uiteindelijk zijn er maar een handvol van gebouwd. Summiere informatie kun je op het web vinden. Zoeken op B Engineering Edonis. (Yup, die B staat voor Bugatti).
Daar zitten een hoop mooie auto’s tussen. Vooral die Quattroporte, wat een ongelooflijke schoonheid is dat. In mijn ogen de mooiste hoekige auto die er is.
Nee de countach was als eerst een pagani!
Jarama en de Diablo voor mij… Grappig vind ik de Quattroporte en de BX na elkaar… Zie best wat vergelijkingen.
Ik vind het bijzondere aan deze man, dat veel van zijn ontwerpen radicaler zijn dan al het andere op de markt. Mooi is misschien anders: Een Stratos of EB110 bijvoorbeeld lijkt op niets dat de concurrentie maakt.
Maar zeker bij een auto als de BX – volumemodel bij uitstek – is het verbluffend hoeveel er anders aan is dan aan de concurrentie. Zet dat wig-vormige lage front tussen Taunus, Ascona, 190, 343 en Corolla. Of neem de materialen. Grootste deel van het plaatwerk kunststof. Of het interieur (series I uiteraard – II is zoals altijd afgezwakt), met zijn space-age bedieningsorganen.
Overigens zijn deze generatie QP, de Jarama en Dino niet erg aan mij besteed. O.a. omdat ze veel minder radicaal verschillen van hun tijdgenoten.
@mout:
Bij de Jarama viel me op dat hij de zelfde daklijn heeft als mijn Innocenti destijds.
Dat was ook een Bertone ontwerp, zou hij daar ook iets mee van doen hebben gehad…?
@jrk68:
weet je, ik durf te wedden dat wij de enige twee zijn die Innocenti hebben gereden hier op AB !
@desjonnies:
..en dan te bedenken dat ik er 2 heb gehad, een bruine 120L en een rode Detomaso.. Beide met 1275 blokje..
@jrk68: dankje. Ik was al een tijdje op zoek naar deze auto. De buurman van mijn opa en oma had vroeger een 120 en ik heb nooit geweten wat het was. Tot ik net ging googlen… Op de bestuurderstoel zitten aan het stuur proberen te draaien en broemgeluiden maken telt zeker niet als rijden? ;)
@lekbak:
Gewoon vragen jochie ! LOL
De ouwe lullen brigade hier is ervoor ! :)
@desjonnies: ik heb wel in een Innocenti mee gereden. Telt dat ook? Toen mijn tante studeerde heeft ze me ooit van het vliegtuig gehaald in een wat zij dacht dat een Fiat was. Volgens mij was het een soort Mini Fiat Ritmo/Daihatsu Charade met vierkant Bertone koetswerkje en een Daihatsu motor. Ding was toen 7 jaar oud en de balken waren compleet doorgerot. Topkwaliteit!
@gtwillem:
Met Daihatsjoe motor telt niet echt, dat is de latere versie.
Waar wij het over hebben waren Mini Coopers met een Bertone corroserie (geen typefout), roesten deden ze net zo hard als rijden.
Dat hoorde een beetje bij de late jaren 70….
Nog een nadeeltje, als je er echt mee los ging reed je stadsautootje 1:8 en waren je voorbandjes met 5000km kaal….
@jrk68: Mijn Innocenti-kennis houdt niet over, al ken ik het merk al lang. Mijn broer heeft er lang een willen kopen.
Maar je vraag vind ik lastig, want ik zie niet veel overeenkomsten tussen de Mini-Innocenti en de Jarama. De Jarama en Dino daarentegen lijken zoveel op elkaar dat ik niet snap dat ze naast elkaar verkocht werden door 2 merken.
Het verband tussen de Innocenti en de Jarama lijkt me niet ingewikkeld: Bertone. Daar is de Innocenti getekend, en daar werkte Gandini. En dat allemaal in 1972. Ik neem aan dat die tekeningen aan dezelfde koffietafel doorgesproken zijn, en er door hetzelfde team aan gewerkt is.
@jrk68: O kijk. Google heeft overal een antwoord op.
Je hebt in een heuse Gandini gereden! http://it.wikipedia.org/wiki/Marcello_Gandini
@mout:
Chapeau, je neemt me de woorden uit de mond, ’t zal inderdaad veel moeilijker zijn, of neen, het is waarschijnlijk het aller aller moeilijkst voor een ontwerper om een volume model te ontwerpen dat en anders is als de concurrentie en nog aanslaat ook.
Ik wil ze allemaal!
Wat ik jammer vind is dat er niet bijstaat (en ik kan mij voorstellen dat dit moeilijk te vinden is) wat voor praktische overwegingen een ontwerper als Marcello Gandini bij het tekenen van zo’n auto maakt. Immers, een auto is een synergie van componenten en beslissingen die tot het eindproduct leiden. Zonder die toelichting komt een ongetwijfeld briljant ontwerper meer over als een “styler”, iemand die zich enkel bezighoudt met de esthetiek.
De Muira was al voor 80% af voordat Ghandini bij Bertone kwam en Guigiaro opvolgde. Grotendeels dus een Guigiaro design. Ere wie ere toekomt.
Indrukwekkend cv inderdaad, echter de countach altijd lelijk gevonden. Ja ik weet het. Gewoon persoonlijk nooit mooi gevonden…
Bijna alleen maar mooie dingen!
Heeft die de ’90s ghibli ook getekend? Want dat zou dan het enige zijn van die man dat te pruimen valt.