Special: Lotus Europa S (Type 121)

Onbegrepen, onbemind en nauwelijks verkocht.

Er is een verschil tussen wat we willen en wat we daadwerkelijk kopen. Fabrikanten doen jarenlang onderzoek naar de wens van de consument, om er vervolgens achter te komen dat deze er juist níet op zat te wachten. Dat is de reden dat veel fabrikanten alle niches zo snel mogelijk vullen. Wie weet zit er een succesvolle bij. Denk bijvoorbeeld aan de BMW X6.

Als het gaat om sportauto’s, is het een stuk lastiger. Het is net als met vrouwen op het internet: er zijn er waar veel video’s van bekeken worden, maar dat zijn niet zozeer de vrouwen waarmee ook daadwerkelijk getrouwd wordt. Een merk als Lotus kent voldoende animo, maar er zijn weinig mensen die daadwerkelijk een Lotus kopen. Het zijn auto’s waarbij je concessies moet doen qua comfort, luxe en gemak. Daar krijg je dan ongefilterde rijsensaties voor terug. Klinkt als een prima deal. Maar geldt dat voor elke Lotus? Nee, zo af en toe probeert Lotus weer eens iets anders. Voor de laatste poging beginnen we met een Opel.

Opel Speedster
Het verhaal van de Opel Speedster is eigenlijk opmerkelijk. Het komt wel vakar voor dat een fabrikant een sportauto maakt. In sommige geval zijn het best wel spectaculaire sportauto’s. Maar echte, hardcore sportwagens die bereiken zelden het productiestadium. Bij Opel kwam dat toch 1 keer voor. In 1999 werd de Speedster Concept voor het eerst aan het publiek voorgesteld op de Salon van Genève. De komst van de Speedster was eigenlijk heel logisch. Lotus moest de Elise S1 voorzien van een enorme update om de auto te laten voldoen aan de nieuwe veiligheidseisen. Helaas had het merk daar niet voldoende geld voor. Er werd een deal met General Motors gemaakt. GM zou de financiering verzorgen, als Lotus ook een Opel variant van de Elise ging bouwen. Die auto werd de Opel Speedster, die in 2000 op de markt kwam.

Lotus Elise S2 (Type 111)
De Lotus Elise S2 kwam relatief snel na de Elise S1. In 2001 stond deze rappe Brit bij de dealers. De Elise S2 maakte aanvankelijk gebruik van Rover K-Series viercilinders. Eerst alleen met een 122 pk sterke 1.8, waarmee de Speedster met zijn 2.2 16v Ecotec sterker en sneller was. Er volgden upgrades in de vorm van een 111S en een 111R, waarbij die laatste voorzien was van een 192 pk sterke VVT-LI motor uit de Toyota Celica T-Sport.

Opel Speedster Turbo
Maar Opel was nog niet klaar met de Speedster. Er waren voldoende productiespots over, dus zag men kans om een sterkere variant te lanceren in 2003, wederom op de Salon van Genève. Deze had een Z20LET-viercilinder aan boord, bekend uit de Opel Astra OPC. In die auto was het al een overtuigende motor, maar het blok maakte een kanon van de Speedster. De auto werd bijna unaniem de hemel in geprezen. De wegligging, het vermogen, de sensaties: dit was genieten. Er stond helaas ‘Opel’ op de auto, waardoor de klanten die hem konden betalen hem gewoon links lieten liggen. De paar mensen die er eentje kochten, waren er als de kippen bij om de logo’s te verwijderen.

Lotus Europa S
De Opel Speedster een flop noemen gaat wel heel ver, maar een succes was het absoluut niet. In 2005 was men voorraad Speedsters (zonder turbo) tegen hoge kortingen aan het dumpen, terwijl het publiek ook niet echt warm liep voor de Speedster met turbo. Het management van General Motors zag er ook geen brood in om hun periode af te maken en kondigt voortijdig de productiestop aan van de Opel Speedster. Echter, Lotus had afspraken met GM dat ze verzekerd zouden zijn van productie.

De oplossing werd gevonden in de Lotus Europa. Lotus had een model om geld mee te verdienen, zonder dat er enorm geïnvesteerd hoefde te worden. General Motors was van zijn productieslots af en hoefde niet meer raszuivere sportwagens te verkopen aan huisvaders. Lotus zag nog wel ruimte voor een extra model, namelijk een comfortabelere coupe boven de Elise. natuurlijk, er was een Lotus Exige, maar dat was echt een ongefilterd circuitmonstertje. Een mini Group-C racer waarmee je het heel zwaar geschut heel erg lastig kan maken. Nee, het moest juist een comfortabeler model worden.

Gelukkig was de basis van de Opel Speedster iets toegankelijker dan de Lotus Elise, alhoewel de Audi TT-eigenaar zich alsnog een rolberoerte schrikt. Het resultaat was de Lotus Europa S. Het was een minder extreem uitziende coupe met een bijzonder fraaie daklijn. De Europa S werd niet gehinderd door spoilers, splinters, diffusers of semi-slicks. De Lotus Europa kreeg een andere afstelling van de wielophanging, zodat je niet meteen naar de tandarts moest rijden voor nieuwe vullingen.

Ook het interieur kreeg een enorme boost. Natuurlijk, de gemiddelde SLK-rijder ging nu niet overstag, maar het was net even wat leefbaarder dan een Lotus Elise. Het instappen ging gemakkelijker dan bij een Elise (lees: minder moeilijk). Eenmaal aan boord zag je dat Lotus zijn best had gedaan om het je naar de zin te maken. De Europa S had namelijk de beschikking over lederen bekleding, een redelijk puike audio-installatie, vloermatten (!) en zelfs airconditioning.

Maar Lotus ging verder. Ondanks dat de manier waarop compleet anders was dan bij de eerste serie van de originele Europa uit de jaren ’60, was de huidige Europa S ook een stuk praktischer. De Europa had namelijk een bagageruimte van 154 liter! Natuurlijk, een beetje Volvo XC90 heeft een dashboardkastje met zoveel inhoud, maar in vergelijking met de Elise (en Speedster) was de ruimte zeer bruikbaar en uiterst welkom.

Lotus Europa S Touring Pack
Uiteraard werd de Lotus Europa S niet begrepen bij de introductie. Mensen die een comfortabele GT dachten te krijgen, vonden het nog altijd een opwindende sportwagen. Onder het motto “of je nu 5 of 6 Long Island Iced Tea’s drinkt, dronken wordt je toch wel”. Daarom ging Lotus verder met het verfijnen van het concept. Het resultaat was de Lotus Europa S Touring Pack. De Lotus Europa S Touring Pack zag er een stukje chiquer uit met dank aan donkerder getint glas, in kleur gespoten carrosseriedelen en aluminium-kleurige gaas-grille voor de luchtinlaat.

Van binnen ging Lotus nog even een paar stappen verder om een zo aangenaam mogelijke ambiance te creëren. Het interieur werd getooid in chocolade- en tan-kleurig leder. Fraai detail was de houten pookknop. Natuurlijk was het geen Rolls-Royce van binnen, maar als je het vergelijkt met een Spartaanse Exige is het een heel stuk gerieflijker aan boord van de Europa S met Luxury Touring Pack. De feestvreugde werd verhoogd door bruine (!) vloermatten. Ook de afwerking van de bagageruimte was luxer met tapijt en leder.

Lotus Europa SE
Zoals wel vaker bij kleinere fabrikanten moet je even een paar jaartjes wachten voordat je een exemplaar komt. Dan zijn de kinderziektes eruit en wordt het volledige potentieel van de auto benut. Dat gebeurde ook met de Lotus Europa S. Sterker nog, Lotus wist van te voren niet eens hoe de Europa ontvangen zou worden. Vandaar dat ze de de auto Lotus Europa ‘S’ noemden. Mocht de auto te duur en te snel zijn, konden ze er een Lotus Europa onder plaatsen. Mocht er vraag zijn naar een snellere en duurdere Europa, kon Lotus er ook wat aan doen. Dat gebeurde met de Lotus Europa SE.

De Europa SE borduurde voort op het ‘luxueuze’ karakter van de Europa S, maar dan met betere hardware. Zo kon Lotus ein-de-lijk de motor onder handen nemen. De 2.0 Turbo kon zowel karakter als prestaties zonder problemen opgefokt worden naar hogere waarden. Het resultaat was een topvermogen van 225 pk en een maximum trekkracht van 300 Nm. Gezien het gewicht van minder dan 1.000 kg absoluut keurige waarden.

Daarmee kon je in minder dan 5 seconden naar de 100 sprinten en lag de topsnelheid iets hoger: 235 km/u. Standaard kreeg je in de Lotus Europa SE ook het luxe interieur. Uiterlijk kon je de Europa SE herkennen aan de nieuwe velgen. Voor waren deze 17″ groot, achter 18″. Zo kreeg de Europa SE net even iets meer cachet en kon deze zich ook meer onderscheiden van de Lotus Elise en Exige. Dat waren hoogtoerige racemachientjes, de Europa SE had heel veel meer kracht onderin en was iets comfortabeler.

Het probleem was dat het naar Lotus maatstaven een geciviliseerde auto was. De Lotus purist vond het comfortabel. Daar lag een beetje de crux, want de Lotus purist gaat het liefst voor een zo rauw mogelijke Lotus. Onversneden. Die hoeft geen zacht leder of een werkende airco, maar die wil graag semi-slick banden en een extra luide uitlaat. Aan de andere kant was het ‘niet-Lotus’ publiek lastig te porren. Voor hen was de Europa S en ook de Europa SE veel te hardcore. Ook De Europa SE was een kleine, lichtgewicht sportwagen. Ondanks het feit dat in- en uitstappen net even wat makkelijker ging dan bij een Elise, was het nog steeds lastig. De Europa SE was overigens niet alleen heel chique en luxe, maar ook exclusief.

Lotus Europa Diamond Edition
Maar het kon nog veel chiquer, luxer en exclusiever. In 2008 bestond Lotus precies 60 jaar en het leek de mensen in Hethel dat een goede reden om te vieren met de Lotus Europa Diamond Edition. Deze heeft nog fraaier leer aan boord, maar dat is niet de reden waarom deze Europa zo peperduur was. Zoals de naam natuurlijk weggeeft zit de auto vól met diamanten. Er is voor 111.000 Britse ponden aan Diamanten in de auto verwerkt.

Die edelstenen waren in het gehele interieur terug te vinden. Denk aan logische plaatsen zoals de pookknop en andere knoppen (die je nog geregeld aanraakt). Maar ook de toerenteller en de snelheidsmeter waren ingelegd met diamantjes. Speciale LED-lampjes in het interieur zorgden ervoor dat je zoveel mogelijk van de 164 diamanten goed kon zijn. Ondanks dat de Europa Diamand Edition echt vakwerk is en 60 jaar voor Lotus een heel lange periode is, staat het natuurlijk haaks op waar Lotus voor staat. Lichtgewicht, pure racers. Sportieve auto’s. Juíst een merk als Lotus blijft meestal ver weg van dit soort wansmaak.

Dodge EV Concept
De Lotus Europa leende zich door zijn basis uitstekend voor andere projecten. Veelal werd er gekozen voor de Elise, maar ook de Europa werd interessant bevonden. Ditmaal door Dodge, dat in de Europa een uitstekende basis ziet voor een elektrische sportauto. Wakker geschud door een realiteit die toch dichterbij komt, ziet Chrysler het in: er moet een elektrische auto komen en wel heel erg snel. De kredietcrisis was er nét in aan het hakken en in no-time wankelde grote concerns als Chrysler en General Motors. Wat ze deden was erg simpel, docht effectief. Ze lepelden een elektromotor in de Europa S en tata, de Dodge EV was geboren. Helemaal gek was die gedachte niet, want destijds was het Tesla dat exact hetzelfde deed: ze lepelden een elektrische motor in een Elise.

Dodge Circuit EV Concept
Dat Dodge super-serieus was met de eerste concept, bleek wel uit, eh, concept nummer 2. Om de auto wat meer Dodge uitstraling te geven kreeg de auto een nieuwe laklaag, bodykit en andere velgen. Zo moest de auto meer uitstralen dat het een Dodge betrof en niet een Lotus. Op zich was Dodge daar redelijk goed in geslaagd. Dodge realiseerde zich dat een elektrische auto zo spoedig mogelijk moest komen. Iets wat overigens nog steeds niet gebeurd is.

In mei 2010 trekt Lotus zijn conclusies en neemt de Europa SE uit productie. Het Britse merk was al een tijdje gestopt met de Lotus Europa S. Ondanks dat de Europa SE op eigenlijk alle fronten de veel betere auto is, is deze wel een stuk zeldzamer. Van de Europa SE zijn er 48 gebouwd, tegen 456 ‘normale’ Europa S-modellen. De auto voldoet niet meer aan de emissienormen en nieuwe techniek toepassen is niet rendabel.

Proton Lekir
Wel krijgt de Europa SE een heuse tweede kans. Proton heeft wel interesse in een kekke sportcoupé en zit het ontwerp van Lotus wel zitten. Op zich geen gekke gedachte, want zo weet je in elk geval de autojournalisten geïnteresseerd te houden. Overigens maakt Kia 15 zo’n jaar eerder een soortgelijke move door de Lotus Elan als Kia Elan op de markt te brengen. maar in dit geval was het nog logischer, want Proton was in die tijd eigenaar van Lotus.

De Lekir zou niet het productiestadium bereiken. Ook zou de Europa SE geen opvolger krijgen. Op zich is dat vrij logisch. Het was niet een gigantisch succes, alhoewel zo’n 500 auto’s voor een fabrikant als Lotus wel serieuze aantallen zijn. De Europa S en SE waren absoluut geen goedkope auto’s. In Nederland, dat toen nog minder geteisterd was door BPM-gekkies, kostte de Europa S zo’n 65 mille.

De Lotus Europa S zal niet de geschiedenis ingaan als de meest brute, snelle of lichte Lotus. Dat hoeft ook niet. Het is het bewijs dat met zeer bescheiden middelen een merk als Lotus het toch altijd weer voor elkaar weet krijgen om interessante auto’s voor de liefhebber weet te bouwen. Per geïnvesteerde pond vind je ze niet briljanter dan de Lotus Europa S.