Wat kippen te maken hebben met Donald Trump en auto’s

Pokpokpok.

Voor de meeste traditionele Hollanders is het nu ongeveer tijd om flink wat piepers, vlees en groente te buffelen. Er is dus eigenlijk geen beter moment te bedenken om het eens te hebben over de Chicken Tax, een importheffing die ontstond in het begin van de jaren ’60, maar tot op de dag van vandaag invloed heeft op de internationale autowereld. Nu importheffingen dankzij The Donald weer in ons dagelijkse vocabulair terecht zijn gekomen, leek het ons tijd voor een historische bloemlezing.

We schrijven de late jaren ’50. Europa is al een beetje uit de malaise van de Tweede Wereldoorlog gekrabbeld, maar we lopen nog een beetje achter op Amerika. Daar hebben ze namelijk al de plofkip uitgevonden. In Europa daarentegen geldt de kip nog als een delicatesse die niet iedere dag voor iedereen is weggelegd. Door Amerikaanse import komt daar echter snel verandering in. Goedkope Amerikaanse kip overspoelt de Europese markt en voorziet iedereen van voordelige eiwitten.

Lang niet iedereen is daar blij mee. De Europese kippenboeren worden namelijk uit de markt gedrongen door de ‘Muricaanse kiep. Foghorn Leghorn wordt dan ook flink zwart gemaakt. Amerikaanse boeren zouden de kip vetmesten met allerlei steroïden en zelfs met het giftige arsenicum. Bovendien zouden ze de kippen bewust onder kostprijs verkopen om de markt compleet te veroveren. De Fransen autoriteiten zwichten voor hun machtige agrarische lobby en weren Amerikaanse kippen bij de grens. Ze claimen onder andere dat de hormoonkip de viriliteit van de man aantast.

Na een beetje aandringen krijgt Frankrijk ook West-Duistland mee in hun queeste en daarmee ook de rest van de gezamenlijke Europese markt. Er werden flinke importheffingen op Amerikaanse kip ingesteld. Bundeskanzler Konrad Adenauer was wat dat betreft een makkelijke voor de Fransen. De Duitse francofiel deed er alles aan om het na W.O II weer goed te maken met zijn Franse broeders.

Het gevolg bleef niet uit. In augustus 1962 hadden de Amerikaanse exporteurs 25 procent van hun Europese kip-afzet verloren, goed voor een bedrag van 26 tot 28 miljoen Dollar. Doe dat maar ongeveer maal tien om er de huidige waarde van te bepalen. De situatie zorgde voor de nodige spanningen. Een Amerikaans senator die de kippen-producerende staat Arkansas vertegenwoordigde, zag kans tijdens een meeting van de NAVO het onderwerp te berden te brengen. Sommige Amerikaanse politici wilden zelfs zo ver gaan om Amerikaanse troepen terugtrekken uit Europa. Adenauer zou er later het volgende over zeggen:

Ik heb gedurende een periode van twee jaar heel veel contact gehad met John F. Kennedy. Het ging dan bijvoorbeeld over Berlijn, over Laos en het Varkensbaai-incident. Oh, de helft van de tijd ging het ook over kippen.

In het jaar dat volgde werd er gezocht naar een diplomatieke oplossing. Maar helaas werd die niet gevonden. Dus voerde Amerika’s nieuwe POTUS Lyndon B. Johnson via presidentieel decreet in december van 1963 een importheffing van 25 procent in op aardappelzetmeel, dextrines, Cognac en…’Light Trucks‘.

Dat is immers waar internationale betrekkingen uiteindelijk op neer komen: we kunnen nog zo veel leuke afkortingen in leven roepen als de Wereldhandelsorganisatie (WHO) en de De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) et cetera, maar uiteindelijk komt het allemaal neer op het recht van de sterkste. Jij doet mij pijn dan doe ik jou meer pijn zodat je kapt met mij pijn doen. Politics 101.

De oplettende lezer heeft al gemerkt dat deze Trump avant-la-lettre move van Lyndon níet geldt voor kip die naar de Verenigde Staten wordt geïmporteerd. Toch werd de maatregel bekend onder de koddige naam Chicken Tax. Immers was de maatregel een reactie op Europa’s importheffingen op Amerikaanse kip. De Amerikaanse heffingen hadden puur tot doel druk uit te oefenen op wat uit Amerikaans perspectief de grootste boosdoeners waren. De heffing op Cognac trof Frankrijk hard en de heffing op Light Trucks raakte West-Duitsland, daar Volkswagen busjes en pickups net populair begonnen te worden in de States.

In de loop der jaren werd de Chicken Tax weer afgetuigd. Echter, door ondoorgrondelijke spelingen van de ambtelijke molen, bestaat de heffing van 25 procent op Light Trucks tot op de dag van vandaag! Net als bij al dit soort van arbitraire heffingen, hebben verschillende fabrikanten in de loop der jaren allerlei inventieve trucs (har har) bedacht om eronderuit te komen.

Subaru bijvoorbeeld importeerde de fameuze Subaru BRAT pickup met twee naar achteren gerichte stoelen in de laadruimte, om de auto officieel te kwalificeren als passagiersvoertuig in plaats van als Light Truck. Mercedes maakte bouwpakketjes van de Sprinter in Düsseldorf, die vervolgens afgebouwd werden in South Carolina met wat lokale onderdelen om de heffing te omzeilen. Ironisch genoeg werd ook Ford, nota bene een Amerikaanse fabrikant, geraakt door de Chicken Tax. De blauwe ovaal schroefde extra ramen en een paar stoelen inclusief gordels in de in Turkije gebouwde Transit Connect om aan de importheffing te ontsnappen. Eenmaal in Amerika werden de auto’s door een speciaal bedrijf ontdaan van hun nodeloze uitrusting.

Je begrijpt, al deze noodgrepen zijn waardevernietigend, maar ze werden uitgevoerd omdat het voor de fabrikanten nog altijd goedkoper was dan geld aftikken aan de Amerikaanse overheid. Het is precies dit gegeven waarom economen tegen importheffingen zijn. Uiteindelijk wordt de globale taart die we kunnen verdelen er alleen maar kleiner van. Maar goed, voorstanders zeggen dat tarieven ervoor zorgen dat de taart die overblijft beter verdeeld wordt. Dat issue zullen we verder maar in het midden laten. Wie heeft er trek in een kippenvleugeltje?