Wegenbelasting elektrische auto

De lage vaste lasten van een EV zijn een verzachtende factor voor de vaak torenhoge aanschafprijs. Wegenbelasting die bij een elektrische auto precies nul euro per maand is, helpt daar goed bij. Maar blijft die belasting op elektrische voertuigen altijd niets, of gaat dat in de toekomst omhoog?

Het is een flinke inkomstenbron van de landelijke overheid en provincies: de motorrijtuigenbelasting (MRB). Of, zoals het in de volksmond beter bekend is: de wegenbelasting. In 2021 betaalden Nederlanders zo’n 6,1 miljard euro aan wegenbelasting, zo meldt het CBS. En hoeveel daarvan kwam van stekkeraars? Geen enkele eurocent.

Tot en met 2024 is de korting op de wegenbelasting voor een elektrische auto namelijk honderd procent. Of, in woorden die wat lekkerder lezen: EV-eigenaren betalen nu geen euro aan MRB. De overheid wil hiermee het elektrisch rijden stimuleren. De aanschaf van een elektrische auto is immers al duur genoeg. Als de maandelijkse lasten dan dalen, wordt het misschien wél financieel aantrekkelijk om een EV aan te schaffen, zo is de gedachte.

BPM

In dit belastingplan staan meer financiële voordelen van elektrische auto’s beschreven. Neem de BPM, die voor EV’s nul ook is. De BPM wordt berekend over de CO2-uitstoot van een auto. Het is dan daarom niet gek dat deze aanschafbelasting nihil is. Wel frappant: vanaf 2025 gaat die BPM omhoog naar 360 euro. Ook het verlaagde bijtellingstarief van 16 procent tot de catalogusprijs van 35.000 euro is onderdeel van dit plan.

EV’s zijn in dit opzicht niet uniek: ook bij plug-in hybrides zijn er financiële prikkels om voor een ‘schonere’ uitvoering te gaan. Bij plug-ins (PHEV’s) is er korting op de wegenbelasting. PHEV’s zijn niet gratis, daarop is (tot en met 2024) de korting 50 procent. Die vijftig procent is gebaseerd op het tarief van een ‘gewone’ personenauto. Met andere woorden, rijd je rond in een benzine PHEV, dan is je wegenbelasting de helft van wat een benzineauto in die gewichtsklasse zou zijn.

Het probleem van financiële prikkels is alleen dat ze ook té populair kunnen zijn. Neem de Belastingdienst, waar iets te veel werknemers gebruik maakten van een vertrekregeling en de problemen bij het overheidsonderdeel alleen maar groter zijn geworden. Als iedereen straks aan de EV gaat en de MRB-inkomsten zakken van bijna zes miljard euro per jaar naar nul, hebben de overheid en vooral alle provincies een flink probleem.

Wegenbelasting op EV’s omhoog

De korting op de motorrijtuigenbelasting gaat vanaf 2025 dan ook omlaag. In 2025 betalen EV’ers een kwart van de wegenbelasting, in 2026 betalen ze de volledige belasting. Hier wordt het alleen een beetje onduidelijk. De Belastingdienst schrijft namelijk over een korting ‘op gewone personenwagens’. Maar… wat zijn normale personenwagens? Navraag bij de Belastingdienst leert dat hier benzineauto’s mee wordt bedoeld.

En dit is opvallend. Elektrische auto’s zijn immers relatief zwaar, omdat de accu’s veel wegen. Een Tesla Model 3 weegt bijvoorbeeld 1831 kg. Een benzineauto met dat gewicht kost qua MRB in Noord-Holland in 2022: 275 euro per kwartaal. Dat betekent dat een Tesla Model 3 in 2026 in die provincie ruim negentig euro per maand gaat kosten, ervan uitgaande dat die cijfers niet stijgen. Wat ze vrijwel zeker zullen doen.

Ter vergelijking: een BMW 320i weegt 1535 kg en kost in 2022 ruim 69 euro per maand in Noord-Holland. Vanaf 2026 loont het in de meeste gevallen dus – qua wegenbelasting – om een benzineauto te kiezen over een EV. Dit is ergens een beetje opvallend. Een dieselauto is nu qua MRB bijvoorbeeld duurder, net als LPG en andere vormen van brandstof. De overheid heeft dus in het verleden mensen milieutechnisch proberen te beïnvloeden met verschillende MRB-tarieven, maar kiest er in het geval van de EV voor om dit niet te doen.

Dit komt wat onlogisch over. Iemand die ervoor kiest om een EV te kopen en daarmee minder uitstoot de wereld in brengt dan iemand met een benzinevoertuig, mag daar wel voor worden beloond, toch? Mensen met een oudere diesel worden immers gestraft met de roettaks, waarom worden EV’ers dan niet beloond? Aan de andere kant: 2026 is nog jaren (en minstens 1 verkiezing) weg. In die tijd kan er dus nog van alles veranderen. Tóch een extra MRB-categorie voor elektrische auto’s, bijvoorbeeld.

Wegenbelasting op PHEV’s

Plug-in hybrides hebben qua wegenbelasting een vergelijkbaar toekomstperspectief als de volledig elektrische auto. Tot 2024 betaal je de helft van de ‘normale’ wegenbelasting. Bij PHEV’s is het aanwijzen van de ‘normale’ wegenbelasting eenvoudiger dan bij EV’s: plug-ins hebben immers altijd een verbrandingsmotor aan boord. Daardoor weet je ook wat de normale wegenbelasting is van die auto.

Een voorbeeld: iemand heeft in Noord-Holland een Volkswagen Golf GTE gekocht. Dit is een PHEV met een benzinemotor die 1.500 kilo weegt. De provincie is hier relevant vanwege de provinciale opcenten, die per provincie verschillen. Deze provinciale opcenten zijn een deel van de wegenbelasting dat direct naar de provincie gaat.

Omdat je weet dat een PHEV de helft kost van de ‘normale’ variant, moet je in dit geval kijken naar de MRB van een benzineauto die 1.500 kg weegt. In Noord-Holland betaal je voor zo’n auto in 2022: 208 euro per kwartaal. De helft daarvan is weer 104 euro en dus het MRB-bedrag van een Golf GTE in Noord-Holland.

Ook dit gaat de overheid veranderen. In 2025 gaat de wegenbelasting op een PHEV omhoog van 50% naar 75% van het ‘normale tarief’. Zo’n Golf GTE kost dan per kwartaal 156 euro, uitgaande van de huidige cijfers. Een jaar later is de korting op de MRB zelfs helemaal weg. Dan betaal je als PHEV-eigenaar dus precies hetzelfde als iemand in een milieuvervuilende benzineauto.

Overzicht populaire plug-ins

Om de verschillen nog duidelijker te maken, nemen we hier nog een aantal populaire PHEV’s. De populairste plug-in is misschien wel de Mitsubishi Outlander. Toen zakelijke rijders in 2013 nog met 0%-bijtelling in de SUV konden rijden, waren de Mitsubishi’s niet aan te slepen. Voor de Mitsu’s die niet naar het buitenland zijn verscheept, komen hier nog de MRB-cijfers.

Deze Outlander, waar Wouter eind 2013 nog een rijtest mee reed, weegt zonder lading 1785 kg. Een Noord-Hollander betaalt nu dus per kwartaal 137,50 euro. In 2025 is dat 206,25 euro, een jaar later 275 euro. De Outlander is dus nu al qua MRB duurder dan de Golf GTE, maar over zes jaar tijd is dat verschil nóg groter.

Een andere lease-topper is de Volvo V60 D6 plug-in-hybride. Ook deze heeft Wouter getest, twee jaar eerder dan de Mitsubishi. Interessant aan deze auto is de verbrandingsmotor. In tegenstelling tot de andere hybrides in dit artikel, gaat het hier namelijk om een dieselmotor.

Zware diesel

Het is ook nog eens een zware diesel. Het voertuig heeft een ledig gewicht van 1848 kg, waarmee het net in dezelfde gewichtscategorie valt als de Outlander. Toch zien we hier mooi het verschil tussen benzine en diesel: de Noord-Hollander betaalt nu qua MRB ieder kwartaal 261,50 euro. In 2025 is dit opgelopen naar 392,25 euro, een jaar later is dit maar liefst 523 euro. Ruim twee keer zoveel als die eerdere Golf GTE, dus.

De laatste die we gaan behandelen is de Audi A3 e-tron. Het e-tron-label kennen we nu natuurlijk van de elektrische SUV, maar ten tijde van deze Sportback bedoelden ze er nog een PHEV mee.

Deze PHEV heeft ‘gewoon’ een benzinemotor en weegt maar net iets meer dan de Golf GTE. De Audi is namelijk 1515 kg zwaar. Daarmee krijgen we logischerwijs dezelfde cijfers als die Golf. Nu betaalt een Noord-Hollander dus 104 euro per kwartaal. Halverwege dit decennium wordt dat 156 euro, in 2026 is dat 208 euro.

Conclusie

De conclusie is dat EV’s (en plug-ins) nu financieel aantrekkelijk zijn om particulier te kopen. Een elektrische auto kost qua wegenbelasting immers geen ene cent. Daar komt alleen wel verandering in, vanaf 2026 is die speciale positie voor elektrische auto’s helemaal weg. Een EV gaat dan hetzelfde kosten als een doodnormale benzineauto. Sterker nog, omdat een elektrische auto vaak zwaarder is, gaan ze qua wegenbelasting eigenlijk meer kosten dan de benzinevariant. Dit geldt ook – weliswaar in mindere mate – voor de plug-in-hybride.

Zoals gezegd kan de overheid dit nog veranderen. Mogelijk is deze waarschuwing dus over 3 jaar niet meer zo relevant. Maar het is wel iets om in het achterhoofd te houden, als je een elektrische auto of PHEV voor op de lange termijn wil aanschaffen.