Waterstofauto’s: alles wat je moet weten

Op deze pagina vertellen we je alles wat je moet weten over waterstofauto’s.

De toekomst van de auto is elektrisch, maar dat kan op meerdere manieren. Batterij-elektrische auto’s hebben hun grote doorbraak beleeft, maar waterstof is er ook nog. Hoe zit het daarmee? In dit artikel vertellen we alles wat je moet weten of waterstofauto’s. Welke waterstofauto’s er zijn, hoe het kostenplaatje eruit ziet, of waterstof toekomst heeft: je leest het allemaal hier.

Wat is waterstof?

Het is allereerst goed om te weten wat waterstof überhaupt is. Waterstof is een scheikundig element, en niet zomaar een scheikundig element. Het is het meest voorkomende element in het universum. Dat klinkt goed, maar er is wel een probleempje: op aarde komt het niet of nauwelijks in losse vorm voor.

Dat betekent dat je waterstof moet afscheiden van een andere elementen. Uit water bijvoorbeeld. De ‘H’ in H₂O staat namelijk voor waterstof. Je kunt waterstof uit water halen door middel van elektrolyse. Bij elektrolyse ontstaat er een chemische reactie onder invloed van elektriciteit. Daarmee kan waterstof van zuurstof worden gescheiden. Dit is de meest milieuvriendelijke manier om waterstof te produceren, daarom wordt dit groene waterstof genoemd.

Op dit moment wordt waterstof echter in 95% van de gevallen geproduceerd op een manier die niet volledig milieuvriendelijk is. Je kunt waterstof namelijk ook winnen uit fossiele brandstoffen. Dan is er sprake van ‘grijze waterstof’. Daarvoor wordt vooral aardgas gebruikt. Het grote voordeel is dat dit een stuk goedkoper is dan elektrolyse. Het nadeel is dat er wel CO₂ bij vrijkomt.

Hoe werkt een waterstofauto?

Goed, je hebt waterstof. Hoe laat je daar vervolgens een auto op rijden? Dit gebeurt via een brandstofcel. Een waterstofauto wordt daarom ook wel FCEV genoemd, oftewel Fuel Cell Electric Vehicle.

Zoals de naam al zegt is een waterstofauto ook een elektrische auto, net als een batterij-elektrische auto. De rijervaring is dan ook nagenoeg hetzelfde. Het grote verschil zit ‘m in de manier waarop de elektromotor gevoed wordt.

In een reguliere elektrische auto haalt de elektromotor zijn stroom uit een accupakket. Een waterstofauto daarentegen haalt zijn stroom uit waterstof. In de brandstofcel vindt een chemische reactie plaats waarbij waterstof met zuurstof wordt gecombineerd. Dan krijg je dus water, maar waar het om draait: bij dit proces ontstaat elektriciteit. Dit is dus omgekeerde elektrolyse.

Welke waterstofauto’s zijn er?

Er zijn momenteel nog maar weinig waterstofauto’s. Het voordeel is dat het lekker overzichtelijk is. De enige twee fabrikanten die op het moment een waterstofauto leveren zijn Toyota en Hyundai.

Toyota Mirai

Toyota zet al geruime tijd in op waterstof. De huidige Toyota Mirai is daarom al de tweede generatie. Toyota heeft niet stilgezeten, want de tweede generatie heeft niet alleen betere specificaties, maar is ook een stuk goedkoper (lees: minder duur). De Mirai is er nu vanaf €67.000. Voor dat geld krijg je ook een forse auto, want de Mirai is bijna 5 meter lang. De elektromotor levert 182 pk en 300 Nm koppel. De actieradius bedraagt 650 km.

Hyundai Nexo

Het alternatief voor de Toyota Mirai is de Hyundai Nexo. Dit is een cross-over die qua formaat vergelijkbaar is met de Sante Fe. De Nexo heeft iets minder vermogen dan de Mirai (163 pk), maar wel meer koppel (395 Nm). Bij deze auto’s moet je niet vergeten dat het koppel meteen beschikbaar is. De range is vergelijkbaar met de Mirai: 665 km. De Hyundai Nexo heeft een vanafprijs van €70.000.

Waar kan ik tanken met een waterstofauto?

Net als een benzine- of dieselauto kun je een waterstofauto in een paar minuten voltanken. Daarvoor moet je wel eerst een waterstofstation zien te vinden. Omdat er nog weinig waterstofauto’s zijn, is het aantal waterstofstations ook nog beperkt.

Voor het tanken met een waterstofauto kun je momenteel op 10 locaties terecht in Nederland. Er word echter hard gewerkt aan uitbreiding van het aantal waterstofstations. Op het moment van schrijven (april 2022) zijn er 13 waterstofstations in aanbouw in Nederland.

Wat zijn de kosten van een waterstofauto?

Omdat waterstofauto’s nicheproducten zijn, ligt de aanschafprijs nog behoorlijk hoog, zoals hierboven al vermeldt. De Mirai is weliswaar goedkoper geworden, maar de aanschafprijs gaat alsnog richting de €70.000. De Hyundai Nexo zit ook op dit niveau. Daar staat wel tegenover dat je geen wegenbelasting hoeft te betalen.

Als je een waterstofauto zakelijk gaat leasen wordt het kostenplaatje een stuk gunstiger. Je betaalt namelijk maar 16% bijtelling in plaats van 22%. Dit tarief geldt voor het hele bedrag. Voor het tanken van waterstof ben je zo’n €10 per kg kwijt. Daarmee zit je op zo’n 11 eurocent per kilometer en ben je niet direct goedkoper uit dan met fossiele brandstoffen (een beetje afhankelijk van de auto en de brandstofprijzen). Meer hierover in ons artikel over de kosten van waterstofauto’s.

Is waterstof de toekomst?

De vraag die altijd weer naar boven komt: is waterstof de toekomst? Waterstofauto’s zijn momenteel niet bijster interessant voor het grote publiek, maar dat is een beetje een kip-ei-verhaal. Op het moment dat er meer geïnvesteerd wordt in waterstofauto’s worden ze vanzelf goedkoper en wordt de infrastructuur beter. Veel fabrikanten hebben echter vol ingezet op EV’s en niet op waterstofauto’s. Deze twee soorten auto’s kunnen prima naast elkaar bestaan, maar dan moet er wel in geïnvesteerd worden door fabrikanten. Als zij er geen brood in zien blijft de waterstofauto een nicheproduct.

De voor- en nadelen van waterstofauto’s

Ter afsluiting zetten we de voordelen én de nadelen van waterstofauto’s op een rijtje. Daarbij kijken we vooral naar de voors en tegens ten opzichte van een batterij-elektrische auto.

• Waterstofauto’s hebben een grote actieradius. Een van de nadelen van elektrische auto’s is dat de actieradius vaak beperkt is. Daar heb je bij waterstofauto’s geen last van. De Mirai en de Nexo hebben respectievelijk 650 km en 665 km range volgens de WLTP-cycles. Dit zijn cijfers die nog iet veel EV’s halen.
• Waterstofauto’s kunnen snel tanken. Nog een voordeel ten opzichte van batterij-elektrische auto’s: waterstofauto’s kun je binnen een paar minuten volgooien. Met een EV ben je aan de snellader al gauw een kwartier of langer kwijt.
• Waterstofauto’s zijn voordeliger qua bijtelling. Waar je bij een benzine- of dieselauto 22% bijtelling betaalt, is dit bij een waterstofauto maar 16%. Deze verlaagde bijtelling geldt over het hele bedrag. Voor EV’s geldt dit tarief alleen voor de eerste €35.000. Over het resterende bedrag betaal je alsnog 22%.

Er kleven helaas ook een aantal stevige nadelen aan waterstofauto’s:

• Waterstofauto’s zijn duur. Omdat waterstofauto’s nog een nicheproduct zijn, ligt de aanschafprijs nog een stukje hoger dan die van EV’s. En die zijn al niet goedkoop. De Mirai en de Nexo hebben allebei een vanafprijs die rond de €70.000 ligt.
• Er zijn weinig waterstofstations. Er zijn in Nederland maar 10 waterstofstations op het moment. Daar moet je dus rekening houden bij het reizen.
• Er is weinig aanbod. De Toyota Mirai en de Hyundai Nexo zijn de enige waterstofauto’s die momenteel leverbaar zijn, dus er valt weinig te kiezen.
• Waterstofauto’s zijn niet efficiënt. Onder de streep hebben waterstofauto’s beduidend meer elektriciteit nodig om een kilometer te kunnen rijden dan batterij-elektrische auto’s. Bij het produceren van waterstof en het proces in een brandstofcel gaat er veel energie verloren.
• Waterstofauto’s hebben meer onderhoud nodig. Waterstofauto’s zijn qua techniek complexer dan EV’s, dus er zijn meer onderdelen die kapot kunnen gaan.
• Waterstoftanks nemen veel ruimte in beslag. Zowel de Toyota Mirai als de Hyundai Nexo zijn forse auto’s, omdat waterstoftanks (drie stuks) veel ruimte in beslag nemen. Het wordt daarom lastig om compacte waterstofauto’s te bouwen.