De auto is inmiddels getransformeerd. Haarfijn sturen, alles lijkt vast te zitten, nauwelijks last van rammels. Echt denderend is de wegligging nog niet. Bij stevig remmen duik je naar voren alsof de auto zich een weg naar het andere eind van de wereld wil graven. Bochten met hoge snelheid lijken op de twee buitenste wielen te worden genomen en in drempel-rijke buurten wordt je zeeziek. Hoog tijd om de veren en dempers onder de loep te nemen!
Voor wie het tot nu toe gemist heeft: Autoblog helpt van een oud hok weer een fijne rijdersauto te maken. Het basis onderhoud hebben we gehad. De speling in het onderstel is verholpen.
Het kiezen, kopen en installeren van nieuwe veren, schokdempers en stabilisatorstangen is leuk. Allereerst heb je vaak te maken met kleurige onderdelen. Je kan ze echt vasthouden en indrukken zodra ze uit de doos komen. Ben je over de lol van het uitpakken heen dan is het installeren ook geen vervelende klus. Wielen er onderuit, veerpoten los, poten demonteren etcetera. Om op het laatst tot de échte beloning te komen: een volledig getransformeerde auto. De mooiste bevestiging die je kan hebben dat jij de juiste onderdelen hebt gekozen.
Het uitzoekwerk vooraf kan tamelijk inspannend zijn. Zo veel merken, zo veel keuze. Wel of niet verlagen? Sportieve- of standaard vervangende gasdempers?
Wat in ieder geval sterk af te raden is: zagen in veren of meer dan 3cm verlagen met standaard schokdempers. Veren zijn gemaakt voor 1 hoogte, welke enkel afhankelijk is van de belasting. Ga je er in zagen dan verzwakt dit de veer ernstig. Bovendien hoort bij lagere veren een meer stugge karakteristiek. Dit voorkomt dat je te diep door je veren klapt. Bij schokdempers geldt grotendeels hetzelfde. Deze werken binnen een bepaald bereik. Ga je verlagen met behoud van standaard dempers dan ‘dempen’ deze bij krachtig inveren niet meer genoeg om de auto op te vangen.
Veren
Dat is makkelijk, het veert in of uit en bepaalt de hoogte van de auto. Zo makkelijk is het inderdaad. Bij het uitkiezen let je enkel op de gewenste hoogte (afwijking van standaard) en stijfheid. Veren zijn vaak specifiek voor één model auto. Gaat de auto omlaag, dan wordt de veer stugger. Stugger zorgt meer ‘directe’ auto. Minder duiken bij remmen en minder overhellen in de bocht maar ook minder comfort. Zonder goede demping is de beste veer nergens. Is comfort wenselijk dan kan er beter naar dempers en stabilisatorstangen gekeken worden voor wegligging.
Schokdempers
Een (goede) auto is nergens zonder fatsoenlijke demping. Dat een auto op-en-neer veert betekent niet dat je met enkel lagere veren betere wegligging krijgt. Wil je dat een auto anders veert dan pas je de demping aan. De schokdemper remt (of dempt) de beweging van de veer.
Schokdempers bepalen de snelheid waarmee het wiel in en uit veert. Afhankelijk van de schokdempers ‘glijdt’ een auto over een hobbelweg of houdt de auto grip en volgen de wielen de hobbels. Zachte vering en demping ‘zweeft’ over drempels heen. Zachte vering en stugge demping laat je de hobbel voelen maar vangt een echte klap op. Qua grip ben je het slechtste af met ‘harde’ vering en zachte demping. Hoewel de bewegingen klein zijn zullen de wielen zeer snel aan het ‘stuiteren’ gaan. Het wiel is dan niet in constant contact met de weg.
In de praktijk heb twee keuzes: sportieve of standaard demping. Dat zegt niks over de kwaliteit, het geeft slechts de ‘karakteristiek’ weer. Sportdempers laten minder (veer)beweging toe. Je voelt daardoor beter waar je overheen rijdt. De auto blijft onder alle omstandigheden vlakker.
Kwaliteit van schokdempers zie je terug in de minimale beweging waarbij ze beginnen te dempen. Extreem slechte dempers laten bijvoorbeeld 5 mm ‘vrije’ beweging van de veer toe. Zeer goede dempers remmen een veerbeweging van 0,1 mm al af. Goeie demping zorgt voor een continue druk van het wiel op de weg, meer voorspelbare reacties van het onderstel en meer grip. Wel zo handig bij enthousiast stuurwerk.
Stabilisatorstang
Hoe voorkom je het overhellen van een auto? Bij overhellen verplaatst het gewicht zich naar de wielen in de buitenbocht. De auto veert opzij en jij blijft met moeite in je stoel zitten. Stugge veren en dempers helpen, rammelvrij rijden is er dan niet meer bij. Er is een veel ‘prettiger’ oplossing voorhanden: stabilisatorstangen. Op de vooras meestal standaard aanwezig, achter ontbreekt deze regelmatig. De stang koppelt de vering links en rechts van de auto aan elkaar. Veert het wiel links in, dan zorgt de stabilisatorstang ervoor dat rechts ook in moet veren en vice versa. Een softe stang laat een groter verschil (en meer overhellen) toe.
Niet meer overhellen en toch veercomfort; ideaal! Kies de stabilisatorstang echter niet té stijf (of dik). De auto zal dan iedere bocht glijdend nemen. Oversturen is onder gecontroleerde omstandigheden even grappig, continue ondersturend rondrijden verveelt snel.
Dit hele verhaal heb ik samengevat in mijn comfortabele, bestuurbare auto. Een Volvo 740 kan je standaard nog wel eens kwijtraken. Bij de zachte standaard afstelling voel je glijden en stuurreacties pas laat. Driften gaat alleen als je heel enthousiast de achterkant omgooit. Met stugge schokdempers is het stuurgevoel terug. Het stuur krijgt een tweede persoonlijkheid. Het geeft de bereden ondergrond door, je voelt de voorwielen sturen en in de sneeuw af en toe hun grip verliezen. Correcties worden meteen doorgevoerd. De standaard stabilisatorstangen houden het overhellen binnen de perken en maken het ‘dwarsgooien’ een eitje.
-=edit: check!=-
mooi verhaal weer :D
Vind het zelf altijd wel mooi om een auto te verlagen, ziet er wel stoer uit, wel jammer van het comfort dan maarja als je het bij je eerste auto doet, ben je uiteindelijk niet anders gewend :D en uiteraard van die felle kleuren op je veren lijkt ook wel leuk :D
Vergeet trouwens niet, bij het afzagen van je veren.. dat het gewoon afgekeurd word :P
@dennisr: comfort wordt niet minder van verlagen hoor. het licht er aan waar je van houdt. als je auto van die zwakke vering heeft dan wordt je gewoon zee ziek( na mijn mening )
van verlagen ( koni geel bijv. ) licht je auto strak op de weg maar heb je als nog goed comfort hoor. het licht er net aan waar je van houdt.
OT: er leuk verhaal vooral ”Het kiezen, kopen en installeren van nieuwe veren, schokdempers en stabilisatorstangen is leuk. Allereerst heb je vaak te maken met kleurige onderdelen. Je kan ze echt vasthouden en indrukken zodra ze uit de doos komen. Ben je over de lol van het uitpakken heen dan is het installeren ook geen vervelende klus.”
@drentje: Natuurlijk is het waar je van houdt. Maar een stijf geveerde auto is niet comfortabel, voor niemand niet.
Als je lange afstanden rijdt ga je je auto echt niet tot de grond verlagen met sportstoelen, dan hou je geen rug meer over.
Er is trouwens een verschil tussen zwakke vering en goede vering. Als je zeeziek wordt in een auto zou ik de schokbrekers eens nakijken.
geen verkeerde info hoor…
Ai ai ai, kunnen we de DTM niet meer maken zoals vroeger? Met die heerlijk E30 M3’s zoals bovenaan deze pagina.
@Alpinaa: helemaal mee eens, wat een jaren!
@Alpinaa:
Je bedoelt deze jaren:
http://www.youtube.com/watch?v=Gw-AxiVqihM
@jack_abarth: mooi filmpje! :D heb de tijden niet meegemaakt, maar erg leuk om te zien! :D
@jack_abarth: Mooi filmpje. Heerlijk. Ik kijk hem minimaal één keer per maand.
@jack_abarth: Precies! Toen ze nog 320pk haalden uit een turboloze 4-cilinder. Toen de M3 oppermachtig was. Toen ze nog op gevaarlijke circuits reden. Toen Audi met V8’s reed. Wat een ontzettend mooie tijd! Het enige wat er nu in de buurt komt is het Wtcc, al is dat lang niet zo spannend.
@Alpinaa: net geen 380pk is er uit de S14B25 gehaald tijdens DTM. Verschillende teams hadden verschillende pk en koppel waardes. Sommige teams gingen voor meer top en ander voor meer koppel.
En de 190E was minstens net zo koning als de M3.
Op sommige vlakken zoals achterophanging/geometrie beter.
De M3 was op zijn beurt ook weer beter op bepaalde vlakken. Wat mij betreft 50/50.
Prachtige tijd toen die kleine rwd 4 cilinders het op moesten nemen tegen het grote geschut van Alfa, Audi etc. Gevochten als leeuwen.
@jack_abarth: Met je M3 op je dak naar het podium, je brandende Opel in de vijand parkeren, illigaal krukasje in je Audi om voorin mee te kunnen doen, oververhitte Italianen die alle Duitsers zoekrijken enz. enz.
We worden oud…
@jack_abarth: Ja die tijden komen jammer genoeg niet meer terug:(
Maar gelukkig heb ik dat stukje geschiedenis in de garage staan:)
@mbevo:
Rijd je een Evo of een Evo 2?
@jack_abarth: Heb de Evo1,in mijn ogen iets mooier dan de Evo2
@mbevo:
Evo 2 is ook iets opzichtiger, maar weer wel zeldzamer.
Verder klasse bakken overigens.
Zoek zelf geregeld nog wel’s naar zo’n 23-16 Cosworth voor erbij maar kan niks geschikts vinden tot nu toe.
@jack_abarth: idd,nou als ik het geld had voor een Evo2 dan kocht ik hem zeker:P
Ja het ligt eraan wat voor bedrag je er voor uit wilt trekken ,ik zou in duitsland kijken voor een mooie en betaalbare cosworth
@jack_abarth: Zucht… ik ben in de verkeerde tijd geboren :)
welke auto is die onderste foto? Gekke plaats voor die versnellingsbak… alfa ofzo?
@tjorque:
Hoogstwaarschijnlijk wel, het is namelijk een transaxle versnellingsbak.
Zijn maar weinig merken die daar ooit mee gewerkt hebben.
@tjorque: een verbouwde BMW 2002 Turbo: The reward for moving transmission to the back of the car is 51% / 49% weight distribution.
http://www.2002twinturbo.com
Wat betreft die stabilisator stangen, gaat dat alleen over die grote ? die over de hele breedte zitten ? of ook over de kleintjes.. ?
Deze kleine:
@dennisr:
de bekende stabi-stokkies ..
zien er net zo fragiel uit als lucifer houtjes ..
maar maken een wereld van verschil ..
wonderlijke dingetjes ..
@lincoln: echt he, heb me lichtelijk verbaast over die dingen, de eerste keren dat ik ze moest vervangen dan.. kijk je onder die auto en je verwacht toch minstens een ijzeren stang’etje’ en dan zie je dat het niet meer is dan een taai stuk plastic :P En toch zo’n verschil kunnen maken met dat stukje plastic is mooi :)
overigens, ik weet dat er ook genoeg ijzeren stabilisator stokjes zijn hoor, maar mijn eerst was een van kunststof ;)
“Wat in ieder geval sterk af te raden is: zagen in veren of me..” Zagen in veren APK afkeur voor de gene die nu denken het toch te willen proberen.
Een veerpootbrug is ook handig om ’t ‘rollen’ van de auto tegen te gaan.. Of komt dat in deel 4?
@MARS: Een veerpootbrug doet helemaal niks aan het overhellen omdat het geen bewegend onderdeel is. Een veerpootbrug maakt je auto zelf stijver, niet je ophaning. Dat heeft als resultaat een scherper stuurgedrag en een ietsje betere wegligging.
Maar het helpt quasi niks tegen overhellen.
@vale46: Lees dit maar even http://www.cartuning-guide.com/veerpootbrug.html
Na 19jaar autosport weet ik ongeveer wel hoe dit werkt.. ;-)
@MARS: Intressante site!
@MARS:
veerpoten zijn toch 2 vaste punten ..
waarom zou je die aan elkaar willen verbinden ??
@lincoln: Het maakt je chassis iets minder flexibel, hoe stijver je het chassis maakt, des te beter de wegligging.
@vale46: + @MARS .. thanks ..
@lincoln: In bochten tordeerd (vervormt) de koets van de auto, om dit tegen te gaan monteerd men een veerpootbrug..
http://www.marcovw.nl/Motor/Stabilisator/stabilisator.htm
@MARS: Mooie link, maar ik snap niet hoe dat kan helpen tegen overhellen?
Het maakt je chassis gewoon wat minder flexibel, wat kan lijden tot beter weggedrag, maar het beweegt niet. Dus wat kan dat bijbrengen aan het overhellen? Enkel bewegende delen kunnen overhellen tegen gaan (stabilisatorstangen etc.).
Kun je me dat eens uitleggen aub?
@vale46: Heb hier een mooie link voor je met de juiste uitleg en afbeeldingen.
http://www.marcovw.nl/Motor/Stabilisator/stabilisator.htm
@MARS: knappe links heb jij :)
& de link geeft mij ook gelijk.
“een veerpootbrug heeft als doel torsie in de carrosserie en het chassis tegen te gaan.” m.a.w. er voor zorgen dat het chassis minder flexibel word met als gevolg een betere wegligging.
Terwijl jij het had over het (body)’rollen’ van de auto, wat enkel verholpen word door stabilisatorstangen.
Vergeet niet even uit te lijnen nadat de ophanging los geweest is, anders stuurt het waarschijnlijk nog voor geen meter…
@n1co: hoeft niet persee hoor, als je de ophanging los haalt en je doet er gewoon weer het zelfde spul onder (originele veren en dergelijke) is uitlijnen niet aan de orde, pas als je aan de stangetjes gaat zitten, vooral de stuurstang..
wat betreft sportveren en dergelijke weet ik niet zeker of het nodig is, maar volgens mij niet, ligt immers gewoon lager..
@dennisr: Juist als je je auto verlaagt moet je hem laten uitlijnen, je veranderd immers iets aan het wielspoor van de auto.
@n1co: hoezo? Als je een veerpoot loshaalt hoef je niet uit te lijnen
@johanhummer9: Niet als je dezelfde onderdelen weer terugzet. Als je andere dempers en veren onder je auto legt zou ik hem toch maar even laten uitlijnen als ik jou was..
Is er trouwens iemand die weet of je een beetje simpel een start-knop in je auto kan bouwen ?
@dennisr:
Theoretisch niet zo moeilijk, draden los halen achter je contact slot en deze verbinden naar een terugverende drukknop.
Hoe het werkt met een start onderbreker in de sleutel weet ik niet.
@dennisr:
Ja, is echt niet moeilijk.
(afhankelijk van hoe oud je wagen is)
Heb je een gewoon contact slot moet je gewoon je draadjes herleggen naar startknop.
Met een startonderbreker hangt het van het systeem af.
Maar als je gewoon eens googled vind je waarschijnlijk zelfs iemand die het al bij de auto gedaan hebt waar jij in rijdt.
Vraag me wel af wat het nut is, want om het ‘cool’ te krijgen moet je je hele interieur herwerken.
@Hupke:
@Alwood/AB sinds wanneer moeten reacties goedgekeurd worden en waar is dat nu goed voor?
Als iemand iets zegt wat er echt over gaat kan je dat naderhand toch nog altijd verwijderen.
@Hupke: je reactie moet worden goed gekeurd zolang de reactie aan mij is geloof ik ;)
@Hupke: jaa ik dacht ook gewoon aan die draadjes idd, tegen de tijd dat ik mijn auto heb zal ik google eens raadplegen, of het echt cool is weet ik niet :P maar ik vind het wel wat hebben, wil het dan vooral key-less :)
Waar staan deel 1 en 2 ook alweer?
@jmeverts: achter de rooie linkjes in de tweede alinea
leuk verhaal en goed uitgelegd. We weten het allemaal maar het staat nu lekker duidelijk op een rijtje. stel dat ik nu mijn huidige golf wil verlagen, en strakker op de weg wil laten liggen, Als ik dan een inch grotere velgen neem, plattere banden, een schroefset met nieuwe veren en bijpassende schokbrekers, dan zou ik dus een stuk strakker sturende auto hebben die er dankzij de verlaging ook stukken beter uitziet. Is hier een compleet set voor leverbaar??
@AudiQuatro:
nou .. ik weet best wel wat van autotechniek hoor ..
maar er stonden voor mij echt wel een aantal aandachtspuntjes in ..
@AudiQuatro: Volgens mij kun je bij de juiste bedrijven wel een leuke set samenstellen ;) die kunnen je er dan ook bijvertellen wat wel en niet kan, vanwege die rolomtrek van je banden enzo.. dus grote velgen en plattere banden is wel leuk.. maar het moet wel dezelfde rolomtrek worden als wat je er nu onder hebt zitten, dus niet dat je zomaar een setje ergens weg plukt ;)
En bij verlagen moet je ook de remdrukverdeler aanpassen, als je namelijk de auto verlaagd zal hij remmen als een auto die ‘beladen’ is ;) tenzij je een golf uit 1987 hebt, dan zal dat wel meevallen :P
@dennisr: dat klopt, met een grotere inch gaat je teller scheef lopen enzo
@AudiQuatro: Vergeet een setje stijvere stabi’s niet! Dat maakt een wereld van verschil. Dan gaat hij mooi vlak door de bocht zonder dat je je schokbrekers op standje “niersteenvergruizer” hoeft in te stellen.
Toevallig vorige week een Cusco veerpootbrug achter en Eibach pro veren gemonteerd
en joh verlagingsveren (-30mm/-30mm) worden vaak afgeraden maar op comfort ben ik bijna niets op achteruit gegaan overhellen en vooral duiken met remmen is zo goed als verleden tijd
nu nog een setje ultra racing swaybars en braces moet het goed komen met mijn Corolla
Precies het hele lijstje dat ik op mijn Volvo 360 heb toegepast. Dikke stabi, gele Koni’s, verenpakket, etc… Alles laten voorzien van een dikke poedercoating, want dan ziet het er ondersteboven in de sloot ook netjes uit… ;)
Met mijn 23 jaar oude bejaardenraket rij ik nu menig modern leasehok en GTI-achtige zoek tijdens het betere bochtenwerk! Heerlijk! De transaxle constructie draagt daar ook aan bij. Bijna 50-50 gewichtsverdeling.
@bodejodel: hoor ik daar iemand DNRT roepen?
@NLBUURMAN: Nee! Een Volvo 300 serie liefhebber! (ja, ze bestaan écht) De Cup is wel leuk amusement!
Mijn auto heeft geen veren en dempers… :(
Maar wel een stabilisatorstang tussen beide achterste veerpoten! :)