Even geen grappig gedoe, maar bittere ernst.
Onlangs heb ik de docu “1: Life on the limit” eens gekeken en ik moet zeggen: deze film is absoluut de moeite waard voor wie geïnteresseerd is in Formule 1 (duh) en dan met name in de manier waarop de veiligheid binnen de sport in de loop der jaren is geëvolueerd. Daar horen ook beelden van crashes bij en enkele decennia geleden was het heel gebruikelijk dat niet elke coureur een Grand Prix-weekend overleefde. Het was part of the job. Wie daar niet tegen kon had niks in een F1-auto te zoeken.
In de film komt onder meer de gruwelijke crash van Niki Lauda voorbij, maar ook wordt uitgebreid stilgestaan bij de dood van bijvoorbeeld de legendarische Jim Clark. Niet leuk om te zien, wel interessant en het geeft het tijdsbeeld perfect weer. Er was echter één crash die me in het bijzonder bijbleef en dat was de klapper van Roger Williamson op Zandvoort in 1973. Op CPZ vonden in totaal twee fatale crashes plaats tijdens F1-races en die van Williamson was zeker niet “erger” dan die van Piers Courage, maar bij het zien van de beelden bij de crash van Williamson geloof je werkelijk niet wat je ziet.
De crash
Het is de achtste ronde van de Grand Prix van Nederland in 1973. Williamson ramt zijn March bij Tunnel Oost in de muur, waarschijnlijk door een bandenprobleem. De March rolt ruim 250 meter verder en de impact was eigenlijk nog niet eens zo heftig. Williamson was door de klap zelf niet gewond geraakt, maar de auto lekte benzine en gedurende de glijpartij vatte de March vlam. Gek genoeg was dat destijds geen reden om de race te stoppen en terwijl de fikkende March uiteindelijk ondersteboven tegen de vangrail tot stilstand kwam, was er één coureur die de moeite nam om te stoppen.
Deze David Purley probeerde met man en macht de March van zijn collega weer op de wielen te krijgen, zodat Wiliamson eruit kon klimmen. Ondanks heroïsche inspanningen (weleens geprobeerd een brandende F1-auto op te tillen?) en geschreeuw vanuit de cockpit lukt het de dappere Purley niet. De toegesnelde marshalls staan niet veel later een beetje lullig om de nog steeds brandende March heen te draaien. Ze hebben geen brandwerende kleding aan en een poging om het ding op te tillen grenst aan zelfmoord, bovendien is de hitteontwikkeling enorm.
Om het verhaal nog een stuk wranger te maken dacht de raceleiding dat Purley z’n eigen auto stond te blussen en dat hij er dus zelf veilig uit was gekropen. Dat het om de March van Williamson ging had niemand door en dus werd de race niet afgevlagd. Het ligt voor de hand om te stellen dat de organisatie destijds een amateuristische bende was, maar de (technische) hulpmiddelen van nu waren toen natuurlijk nog niet present.
Uiteindelijk stikte Williamson door zuurstofgebrek. Verschillende toeschouwers probeerden nog om door/over/onder de hekken bij de March te komen om te helpen, maar zij werden tegengehouden door beveiligingspersoneel. Uiteindelijk werd de auto door een brandweerwagen geblust, ging er een deken over de March heem met de verkoolde coureur er nog in en de race werd nooit gestopt. Het is bijna te bizar voor woorden en het geeft nog maar eens aan dat de organisatie achter de F1 in relatief korte tijd heel veel heeft bereikt op het gebied van veiligheid.
Check de historische beelden met Nederlands commentaar hieronder.
Ik ga de beelden nieteens bekijken, ben er bang voor geworden na het lezen van het verhaal, bah.
@87sandyd: precies dat, dit keer geen clickbait titiel..
Krijg al kippenvel van te tekst alleen
In dit licht waren de coureurs van toen veel meer ‘held’ dan nu.
“Mooi” artikel mannen! Bedankt daarvoor.
Overigens een mooie aanvulling op dit artikel is de docu van Andere Tijden Sport : http://anderetijden.nl/programma/1/Andere-Tijden/aflevering/474/Dood-op-het-circuit
“Persoonlijk” maakt dit ongeluk nog steeds indruk op mij. Mijn vader is al zijn hele leven racegek, en in dat betreffende Formule 1 weekend was mijn moeder voor het eerst met hem mee naar het circuit. Ze hebben het ongeluk van redelijk dichtbij meegemaakt en het wrak ( na afloop ) voor hun neus zien staan. Overbodig om te zeggen dat mijn moeder daarna eigenlijk nooit meer mee is geweest.
Krijg er rillingen van…
Purley en Williamson waren vrienden, niet alleen collega’s. Een zwarte bladzijde van het Nederlandse circuit en past in het rijtje samen met de GP van Zuid-Afrika in ’77.
@bassx: Over een crash gesproken waar je de rillingen van krijgt….
@bassx: Ik las eens dat die marshall pas na de race kon worden geïdentificeerd door simpelweg alle marshalls bij elkaar te roepen en te controleren wie er niet bij was.
Wat een bizar amateurisme en naar om te zien. Gelukkig is er veel veranderd de afgelopen 40 jaar.
@trustmeiamanengineer: dacht precies hetzelfde
@trustmeiamanengineer: Inderdaad. Een marshall die coureurs met de hand wijst om rustig aan te doen. Rijkswaterstaat zet voor minder dringende zaken een baan af, en hier rijden coureurs met 200 km/u (?) door.
@trustmeiamanengineer: Dat had ik ook ja, een beetje plaatsvervangende schaamte zelfs. Dat de race gewoon doorgaat terwijl een coureur levend verbrand langs het circuit, ondenkbaar tegenwoordig. Het amateurisme is echt stuitend.
Heb de beelden zelfs niet bekeken, hoef ik niet te zien. Gelukkig dat het vandaag de dag allemaal sterk verbeterd is. Wat een vreselijke manier om te sterven..
Het is toch vreselijk moeilijk voor te stellen dat het zo erg was toen in die tijd. Moet vreselijk zijn geweest om door middel van amateurisme zo te sterven.
Andere tijden, dat is wel duidelijk.
Overigens: “het geeft nog maar eens aan dat de organisatie achter de F1 in relatief korte tijd heel veel heeft bereikt op het gebied van veiligheid.”? Korte tijd? Negentien drie-en-zeventig, dat is 44 jaar geleden; de meeste autoblogbezoekers waren toen nog niet eens geboren!
Het veiligheidsniveau is al heel lang heel hoog, ik zou durven zeggen vanaf 1996.
@mauritsh: Vanaf dat seizoen werden de hogere cockpitranden verplicht, dat heeft er mede voor gezorgd dat Jos dat jaar op Spa 1996 een mega crash heeft overleefd.
@gertjan2012: klopt, heb ik weleens genoemd in een trackguide van Spa http://www.autoblog.nl/nieuws/trackguide-dit-moet-je-weten-over-spa-francorchamps-79500
@mauritsh: 1996 vind ik toch wat te vroeg. Het is voornamelijk de jaren daarna tot aan ongeveer 2005 dat veiligheid is toegenomen van zowel de auto’s, race reglement als ook de circuits. De verhoogde cockpit was in 2001 en nog een keer in 2005 en denk aan het HANS systeem dat later pas verplicht werd om te dragen. Maar ook race reglement waarbij slingeren niet meer is toegestaan, gevaarlijk rijden of een andere rijder van de baan duwen. Dan de circuits die vastgemaakte bandenstapels moest hebben, muren die vervangen moesten worden met uitloopvlakken en grindbakken en gras plaats moesten maken voor lange lappen asfalt. Dit zijn toch wel dé regels die F1 veilig hebben gemaakt en daarvan zijn nagenoeg alle pas na 2000 pas ingevoerd.
We kijken naar beelden van Hill die heel kinderachtig Schumacher ophoudt op Suzuka en zo Schumacher terug duwt het veld in richting Frentzen maar vergeten dat de blauwe vlag pas in 2001 werd gehandhaafd. Dit soort regels lijken op het eerste gezicht niet veel met veiligheid te maken maar crashes met achterblijvers zoals Schumacher die op Coulthard knalt in Spa ’98 hebben we daarna niet meer gezien.
Ongelofelijk wat die mensen maar een beetje staan te kijken…
Die kar heb je met 3 man zo om ..
ik denk dat typisch NL hulpverleners er geen vergunning voor hadden ..
@lincoln: Vooral met een benzine tank vol brandstof en een auto die in de fik staat…. maar natuurlijk.
@gertjan2012:
Neem veilige afstand en bel 112 ..
En vergeet niet het spektakel te filmen ..
@lincoln: Ik dacht dat je de hulpdiensten lastig moet vallen als moderne Nederlander.
@swid: sja maar begin daar maar eens mee. Ik heb niet standaard vuurwerk op zak, of bierblikken.
In het boek ‘De Formule 1 Fanaat’ van Koen vergeer staat deze gebeurtenis ook uitgebreid beschreven.
De gang van zaken rondom deze crash hing van de fouten van de wedstrijdleiding aan elkaar vast. Zo stond ook de brandweerwagen verderop en zou dus tegen de richting in naar de plek des onheils moeten rijden maar dat kon niet omdat de race gewoon doorging. Ook namen de rijders geen gas terug.
In Duitsland waren ze toen al veel verder op het gebied van circuitveiligheid. Er was alleen iets met de DMSB (KNAF van Duitsland) die best een rapport wilden uitbrengen maar of te duur waren, of er niets mee gedaan werd.
Als we dan toch tips geven. Ook het boek van Sid Watkins, Life at the Limit, is de moeite waard om te lezen. Hoe hij samen met zijn team in de F1 de veiligheid naar een hoger plan heeft gebracht.
@sportevo: meen je niet waarom is er geen rode vlag gezwaaid
@bmwfreak038: Simpelweg omdat de wedstrijdleiding niet kon zien hoe ernstig de crash was, en omdat men (Zoals in het artikel vermeldt) dacht dat de coureur al uit de auto was.
@bmwfreak038: precies zoals ferry_76 zegt, ze zagen de ernst van de situatie niet in omdat ze meenden dat de rijder er al uit was en er was ook geen goede communicatie (mogelijk) tussen de wedstrijdleiding en de baanposten.
Idioot verhaal. Sowieso hebben de camera’s van nu met de resolutie enorm veel meer duidelijkheid over welke persoon wie is.
Een van de meest verschrikkelijke ongelukken in de Formule 1. Overigens kun je de Formule 1 uit die tijd niet meer vergelijken met die van nu. De Marshalls langs de baan stonden machteloos. Geen brandwerende kleding, een paar brandblussers die bij lange na niet genoeg waren om ook maar enig verschil te maken, en complete chaos op het circuit. Een hoop mensen dachten dat Purley de coureur was die bij de auto hoorde. Voor wie de aflevering van andere tijden heeft gezien: Herman Brammer was mijn leraar op de lagere school, en hij was helemaal weg van autorijden. Over dit ongeluk heb ik hem nooit gehoord, maar van kennissen heb ik begrepen dat hij er jarenlang last van heeft gehad.
Goed om het verhaal te vertellen. Ook goed dat de moderne F1 een stuk veiliger is geworden
Heftig hoor. Ik kon t niet af kijken. Overigens is ook de veiligheid van de brandweermannen verbeterd gelukkig. “Veel te laat natuurlijk, de brandweermannen in asbest pakken”.
wat is racen toch veranderd de afgelopen 40 jaar….ongekend…De mannen die zijn omgekomen hebben er voor gezorgd dat we nu veilig(er) kunnen racen. hulde aan die mannen! *respect*.
Volgens mij de eerste keer dat er KUT of klote werd gezegd door Jonkheer Gijs van Lennep, die meegedaan had met de race maar die, net als de meeste rijders overtuigd was dat het David Purley betrof niet Roger Wiliamson.
Mijn hele boeren familie zat voor de televisie een Dux (Deens Philps merk) kleuren TV en we waren alemaal verbijsterd en maakten gebaren van hulp voor de beeldbuis.
Ik hoef het fragment niet meer te zien, de hulpeloze veldwachter, de totale onmacht of ontbreken van de Marshalls, geen ene goeie brandblusser, een aflevering van Fawlty Towers was er niets bij vergeleken.
Zoek overigens eens op foto’s uit Francorchamps uit de zeventiger jaren, huizen pal naast de baan, een telefoonpaal met een strobaaltje ervoor en een langsdenderende 917 Porsha
http://1.bp.blogspot.com/_ya4a_LhIrC0/THlPf-6SjeI/AAAAAAAAGPY/U3kD7DbHhSM/s640/BONNIER+PENDURADO+II.jpg
http://speedhunters-wp-production.s3.amazonaws.com/wp-content/uploads/2008/09/HNE_2056.jpg
Ik ken dit verhaal. Is inderdaad gruwelijk. In die jaren was het trouwens vrij “normaal” dat er per jaar 2 of meer doden onder de coureurs vielen.
En dan te bedenken dat Sir Jackie Stewart, al in zijn tijd als racer altijd al pleitte voor meer veiligheid. Hij werd weggehoond, want het hoorde bij de sport…
Kijk, risico’s nemen we allemaal en altijd, maar wanneer je op een eenvoudige manier ellende kan voorkomen dan helpt dat zeker.
Maar ja veiligheid was nooit echt populair in die dagen. De gordelplicht op de openbare weg leidde bijna tot een volksopstand. Een vriend van mij droeg ‘m ook nooit, “want je zit zo opgesloten”, totdat hij bij een kettingbotsing een dode zag met zijn kop door de voorruit, toen is ‘ie ‘m wel gaan dragen.
Airbags zijn er ook gekomen omdat Amerikanen stelselmatig weigerden de gordel om te doen (of er te vert voor waren, toen al). En ook die hebben levens gered.
Net als de APK, trouwens. Die heeft in de eerste 5-10 jaar wrakken van de weg gehaald. Dat wil je niet weten. Lang geleden las ik in een oude Autokampioen (van eind jaren ’60) dat een meneer een Mercedes had gekocht. Mooie auto, maar hij reed erg vreemd. Uiteindelijk toch maar eens naar een andere garage gegaan en de wagen op de brug laten zetten, bleek de auto uit 2 Benzen te bestaan: voor- en achterkant van 2 gecrashte Benzen waren “vakkundig” aan elkaar gelast…