Voordelen en nadelen elektrisch rijden

Aan het rijden met een elektrische auto kleven voor en nadelen. We lopen de belangrijkste voordelen en de belangrijkste nadelen van een elektrische auto met je door.

Voordelen van elektrische auto’s

1. Elektrische auto’s zijn goed voor het milieu

Het meest voor de hand liggende voordeel: een elektrische auto heeft geen CO₂ uitstoot. Daardoor is een elektrische auto beter voor het milieu. Dit is de voornaamste reden dat er überhaupt elektrische auto’s zijn. En dit is niet alleen iets wat overheden belangrijk vinden, ook consumenten hechten hier waarde aan. De een meer dan de ander, maar volgens een EV onderzoek van de ANWB is het voor 75% van de Nederlanders een reden om elektrisch te gaan rijden.

Nuancering

Sceptici (en die zijn er aardig wat) vragen zich af of een elektrische auto daadwerkelijk goed voor het milieu is. Er zijn ten slotte meer factoren dan alleen de uitstoot van de auto zelf. Het gaat ook om de productie van de auto en het opwekken van de elektriciteit. Dit levert inderdaad een minder gunstig beeld op. Bij de productie van elektrische auto’s komt er juist meer CO₂ vrij dan bij de productie van een reguliere auto, wat voornamelijk te wijten is aan het accupakket. Stroom wordt ook vaak niet op een milieuvriendelijke manier opgewekt.

Daar komt bij dat de banden en remmen van elektrische auto’s ook gewoon fijnstof produceren. Het is dus zeker niet zo dat een elektrische auto klimaatneutraal is. Dat gezegd hebbende, over de hele levensloop bezien is een elektrische auto wel degelijk schoner dan een conventionele auto. Meer daarover in het artikel over de vraag hoe milieuvriendelijk elektrische auto’s zijn.

2. Elektrische auto’s zijn voordelig in gebruik

Voor degenen die niet zo begaan zijn met milieu – of nog altijd twijfelen aan de milieuvriendelijkheid van een EV – is er een ander belangrijk pluspunt: elektrische auto’s zijn voordelig in gebruik. Dit heeft in de eerste plaats te maken met het feit dat stroom een stuk goedkoper is dan benzine of diesel. In ieder geval wanneer je voor je eigen stroom zorgt middels zonnepanelen. Wanneer je dan via een eigen laadpaal de accu laadt, zijn de kosten per kilometer aanzienlijk lager dan bij een vergelijkbare benzine- of dieselauto. Hoewel je bij openbare laadpalen meer betaalt dan thuis ben je ook daar nog altijd een stuk goedkoper uit. We moeten er wel bij zeggen: dit voordeel is het ene moment groter dan het andere moment. Zowel de brandstof- als energieprijzen kunnen namelijk behoorlijk schommelen, zeker in roerige tijden.

Normaal opladen is normaliter goedkoper dan tanken, maar het tarief van snelladen kan wel op het niveau van brandstofprijzen zitten. Er zijn echter weinig EV-rijders die uitsluitend bij snelladers opladen. Daarom zullen de stroomkosten altijd lager uitvallen dan de benzinekosten van een vergelijkbare auto. Meer informatie hierover, inclusief rekenvoorbeelden, is te vinden in het artikel over de kosten van elektrisch rijden.

Nuancering

Elektrische auto mogen dan goedkoop zijn per kilometer, er staat wel een hoge aanschafprijs tegenover (zie nadeel 1). Een elektrische auto is dus niet vanaf dag één goedkoper, maar kunnen dat wel zijn op langere termijn. Zelfs als je er zelf eentje aanschaft. Op het moment dat je er eentje (zakelijk) leaset is een EV natuurlijk sowieso voordeliger.

3. Elektrische auto’s hebben weinig onderhoud nodig

Elektrische auto’s hebben weinig onderhoud nodig, wat er verder voor zorgt dat deze auto’s voordelig zijn in gebruik. De vele onderdelen van een verbrandingsmotor en de versnellingsbak kunnen niet kapot gaan vanwege de eenvoudige reden dat ze niet aanwezig zijn. Dat scheelt aanzienlijk in de onderhoudskosten.

Nuancering

Zaken als remmen en banden zijn nog altijd aan slijtage onderhevig. Banden slijten zelfs harder, vanwege het hogere gewicht en het grotere koppel van een EV. De remmen hebben het dan weer minder zwaar, omdat er vaak afgeremd kan worden op de elektromotor. Ook het onderstel is nog altijd een aandachtspunt. Meer hierover in het artikel over de kosten van een elektrische auto.

4. Voor elektrische auto’s hoef je geen MRB te betalen

De overheid stimuleert elektrisch rijden via verschillende belastingvoordelen. Dit betekent onder meer dat je voor elektrische auto’s geen motorrijtuigenbelasting, ook wel bekend als wegenbelasting, hoeft te betalen.

Nuancering

Dit voordeel vervalt in 2025, houd daar wel rekening mee!

5. Elektrische auto’s hebben een gunstige bijtelling

Een van de belangrijkste redenen dat er zoveel elektrische auto’s rondrijden in ons land is het bijtellingsvoordeel dat voor deze auto’s geldt. Dit voordeel is dusdanig groot dat een elektrische auto bijna een no-brainer is geworden voor zakelijke rijders die privékilometers willen maken. Waar je voor een conventionele auto 22% bijtelling betaalt is dat voor een EV 16% over de eerste 35.000 euro van de cataloguswaarde.

Nuancering

Dit voordeel neemt ook af. In 2019 was de bijtelling nog 4%. Het bijtellingsvoordeel wordt dus stapsgewijs afgebouwd, tot in 2026 de 22% bereikt is. Tegen die tijd zullen elektrische auto’s echter goedkoper geworden zijn (verwacht de overheid). Meer hierover in het artikel over de bijtelling op elektrische auto’s.

6. Elektrische auto’s zijn stil

Het spreekt voor zich, maar ook dit is een vermelding waard in het rijtje met voordelen: een elektrische auto is stil. Nu maakt niet iedere auto met een verbrandingsmotor evenveel lawaai, maar de serene rust van een EV kunnen weinig conventionele auto’s evenaren. Dit maak het voeren van een gesprek of het luisteren van muziek een stukje makkelijker.

Nuancering

Wat voor de inzittenden een voordeel is, vormt voor voetgangers en fietsers een nadeel. Zij worden niet gewaarschuwd door een naderend motorgeluid (zie nadeel 8). Elektrische auto’s die gebouwd zijn na 2019 maken echter wel een kunstmatig geluid om te laten horen dat ze eraan komen.

7. Elektrische auto’s trekken snel op

Ondanks het hogere gewicht komen elektrische auto’s over het algemeen prima van hun plek. Waar het maximale koppel in een benzineauto pas bij een x aantal toeren beschikbaar is, heeft een EV meteen maximaal koppel. Dit zorgt dus voor een snelle acceleratie.

Nuancering

Snel optrekken is leuk, maar het vergt wel veel van de accu, vanwege de hitte die ontstaat bij het leveren van veel vermogen. Langere tijd op hoge snelheid rijden vinden accu’s al helemaal niet prettig. Als je gaat stampen op de Autobahn verdwijnt je actieradius als sneeuw voor de zon.

Nadelen van elektrische auto’s

1. Elektrische auto’s hebben een hoge aanschafprijs

Een van de grootste obstakels om een elektrische auto aan te schaffen is de hoge aanschafprijs. Dat elektrische auto’s duur zijn is voornamelijk te wijten aan het accupakket. De meeste goedkoopste EV’s kosten rond de €23.000, wat bijna het dubbele is van de benzinevarianten van dezelfde auto. Wie een (WLTP-)actieradius wil van meer dan 400 km is al snel €40.000 kwijt.

Nuancering

Op termijn kan een elektrische auto goedkoper zijn, dankzij het feit dat stroom goedkoop is (zie voordeel 2), er weinig onderhoudskosten zijn (voordeel 3) en er geen MRB hoeft betaalt te worden (voordeel 4). Of dit het geval is hangt onder meer af van het aantal kilometers dat er per jaar afgelegd wordt en het type auto. Er hoeft ook geen BPM betaalt te worden, anders was de aanschafprijs nog hoger geweest. Bovendien heeft de overheid ook een aanschafsubsidie voor particulieren wanneer zij een EV willen kopen. Deze bedraagt onder voorwaarden 3.350 euro bij aanschaf of private lease van een nieuwe EV en 2.000 euro bij aanschaf of private lease van een occasion. Aangezien elektrische auto’s steeds goedkoper worden wordt dit nadeel sowieso steeds kleiner.

2. Elektrische auto’s hebben een beperkte actieradius

Het tweede grote obstakel is de range. Dit hangt deels samen met het eerste nadeel. Er zijn namelijk wel elektrische auto’s met een ruime actieradius van bijvoorbeeld 500 km, maar die behoren tot de hogere prijsklasse. De betaalbare modellen hebben echter een beperkte actieradius van hooguit rond de 300 km (op papier). De praktijkactieradius is altijd lager dan opgegeven actieradius, zeker in de winter (zie nadeel 6).

Nuancering

Voor de meeste dagelijkse ritten is de ‘beperkte actieradius’ gewoon voldoende. Het wordt vooral lastiger op langere ritten. Als je niet vaak langer ritten maakt valt er overigens prima te leven met een beperkte actieradius: bij een snellader duurt opladen niet al te lang.

3. Het aanbod is minder groot

Hoewel het aanbod aan elektrische auto’s in een rap tempo groeit, is het aanbod nog niet zo uitgebreid als dat van auto’s met een verbrandingsmotor. In totaal is er momenteel de keuze uit zo’n zestig verschillende modellen. Ongeveer de helft daarvan heeft een vanafprijs van minder dan €40.0000. Het overgrote gedeelte is een cross-over. Het aanbod qua sedans is beperkt, stationwagons en cabrio’s zijn er nauwelijks.

Nuancering

Het aanbod groeit enorm snel. Ook aan de onderkant van de markt komen er steeds meer modellen bij.

4. Opladen duurt lang

Een tankbeurt is zo gepiept, maar met opladen van een accu is helaas wat meer tijd gemoeid. Hoe lang dit precies duurt hangt af van de auto en de laadpaal, maar dat kan zomaar zes uur of langer duren. Er zijn natuurlijk ook snelladers, maar die zijn dan weer een stuk duurder. Opladen tot 80% bij een snellader duurt nog altijd aanzienlijk langer dan een tankbeurt: 15 tot 30 minuten, afhankelijk van de auto.

Nuancering

Het scheelt dat je niet naast je auto hoeft staan wachten. Sterker nog: met thuis opladen ben je helemaal geen tijd kwijt. Hetzelfde geldt voor opladen bij je bestemming. Onderweg opladen kan natuurlijk wel onpraktisch zijn.

5. Er is niet altijd een laadpaal beschikbaar

De langere laadtijden zijn niet het enige nadeel ten opzichte van ouderwets tanken. Als alle laadpalen bezet zijn kan het zijn dat je lang moet wachten. Daarnaast moet er überhaupt een oplaadpunt in de buurt zijn. In Nederland is er gelukkig een uitgebreide laadinfrastructuur, maar in buitenland is dat helaas niet overal het geval. Dat maakt buitenlandse reizen en vakanties een stukje lastiger. Op het moment dat je echt geen meter meer kan rijden ben je ook ‘verder van huis’ dan met een benzineauto. Even een jerrycan met benzine halen is er namelijk niet bij.

Nuancering

Nederland heeft een uitgebreid netwerk aan oplaadpunten, zeker in vergelijking met andere landen. Bovendien wordt het netwerk steeds verder uitgebreid. Dat steeds meer mensen een eigen laadpaal aanschaffen helpt natuurlijk ook. Lange reizen in buitenland zijn ook wel te doen, maar die vergen meer planning en je bent meer tijd kwijt vanwege het opladen onderweg.

6. De actieradius neemt af met kou

De actieradius is bij de goedkopere elektrische auto’s vaak al niet optimaal, maar daar komt nog eens bij dat de actieradius met kou aanzienlijk af kan nemen. Accu’s functioneren dan minder goed en moeten elektrisch worden verwarmd. Dit betekent dus je ’s winters minder ver komt en vaker moet laden. Meer uitleg hierover is te vinden in het artikel over de accu van een elektrische auto.

Bovendien is er geen restwarmte van de verbrandingsmotor om de cabine te verwarmen. Voor een aangename temperatuur in de auto zelf gebruikt de EV dus een elektrische verwarming. Die snoept ook weer wat van de range af.

Nuancering

Bij sommige elektrische auto’s is het mogelijk om de accu en cabine voor vertrek op te warmen. Dit kan vanuit huis ingesteld worden via een app. Op deze manier wordt het negatieve effect van de kou beperkt.

7. Elektrische auto’s kunnen vaak geen aanhangwagen of caravan trekken

Veel elektrische auto’s mogen weinig gewicht trekken. EV’s die een flinke trailer of een caravan mogen trekken zijn inmiddels niet meer op één hand te tellen, maar let wel goed op als jij een stevige trailer of caravan te trekken hebt.

Binnen de modelseries moet je ook goed naar de verschillen kijken voor de verschillende motoren/accu’s. Zo kan een Hyundai Ioniq 5 standaard 750 kg trekken, maar bij de Long Range versie is dit verhoogd naar 1.600 kg! Meer hierover in het artikel over elektrische auto’s met een trekhaak.

Nuancering

Het aantal elektrische auto’s dat fatsoenlijk een aanhangwagen kan trekken neemt dus toe. Ook wordt er gewerkt aan e-caravans, die zelf over een elektromotor beschikken.

8. Medeweggebruikers horen elektrische auto’s niet aankomen

Waar de stilte aangenaam is voor de inzittenden van een elektrische auto, is het voor voetgangers en fietsers minder aangenaam. Zij horen een elektrische auto namelijk niet aankomen.

Nuancering

Bij hogere snelheden is er altijd bandengeruis, waardoor je een auto aan hoort komen. Sinds juli 2019 zijn fabrikanten verplicht door EU om alle hun elektrische auto’s geluid te laten maken als ze zachter dan 20 km/u rijden. Meestal is dit een zoemend geluid. Op die manier hoor je ze ook aankomen als er weinig bandengeruis is.

Conclusie

Ondanks het feit dat er het nodige op af te dingen is, blijft het belangrijkste voordeel van elektrische auto’s overeind: ze zijn onder de streep beter voor het milieu. Daarnaast is het financiële plaatje uiteraard een belangrijke factor. Of je met een elektrische auto goedkoper uit bent, hangt af van de situatie. Zo zal dit niet het geval zijn als je weinig kilometers maakt. Een EV kan op termijn echter voordeliger zijn, ondanks de hoge aanschafprijs. Dit is onder meer te danken aan het feit dat de stroom beduidend goedkoper is dan benzine of diesel, er weinig onderhoudskosten zijn en er geen mrb betaald hoeft te worden.

Daarnaast is er nog een hele reeks aan andere voordelen en nadelen die een rol kunnen spelen bij de keuze voor een elektrische auto. Bij de nadelen kan vaak dezelfde nuancering gemaakt worden, namelijk dit nadeel geleidelijk aan afneemt. Dit geldt bijvoorbeeld voor de aanschafprijs, de actieradius en het aanbod.