Een raceauto was de basis van het Nijntje-imperium

Afgelopen week overleed Dick Bruna. Hoewel hij veel meer deed, vooral in het verleden, is hij met name bekend als de bedenker van Nijntje. ‘Na Johan Cruijff het belangrijkste exportproduct van Nederland,’ schreven de kranten — en daar konden ze weleens gelijk in hebben. In ieder geval werd Nijntje, in het buitenland bekend als Miffy, een wereldmerk. De Britse krant The Daily Telegraph schatte de waarde van het merk op niet minder dan 300 miljoen euro. Alle rechten erop zijn ondergebracht bij een bedrijf dat Mercis heet. En hoewel Mercis-directrice Marja Kerkhof de cijfers die werden genoemd afdeed als onzin (‘het slaat echt nergens op’) is het wel een veilige aanname dat Dick Bruna in de loop van de jaren niet armer is geworden door zijn tekeningen, vooral omdat Mercis de rechten ervan als een havik bewaakte.

De directe aanleiding om iets met die rechten te doen? Dat was de Super Bear die in de jaren ’70 de raceauto’s van Lord Alexander Hesketh sierde. Die Super Bear was een eenvoudig geel beertje, voorzien van een helm met de Engelse vlag erop. Een raceteam moest nou eenmaal een logo hebben en dit leek de flamboyante Lord wel geestig. Het team feestte erop los, Rolls-Royces en champagne waren nooit ver weg, en als iemand van een feestje hield was het wel James Hunt, die in 1973 bij het team debuteerde en er drie seizoenen reed alvorens hij in 1976 naar McLaren ging, waar hij wereldkampioen werd. Je kunt je voorstellen dat een logo voor zo’n team maar een bijzaak is, dus werd simpelweg het gele beertje uit Dick Bruna’s boekje B is een beer (dat ook in het Engels verscheen) van een helm voorzien.

Niemand maalde erom, maar Dick Bruna wel. ‘Ik dacht: wat als die auto crasht? Dat is niet echt leuk. Ik tekende die beer voor kinderen, niet voor raceauto’s,’ zei hij ooit in The Daily Telegraph. Dat was de directe aanleiding om Mercis op te zetten, het bedrijf dat de rechten van Nijntje en andere figuren van Bruna moest bewaken (en advocaten aan het werk zette als ze in het geding kwamen). Met succes, want Mercis maakte zowel van Nijntje als Dick Bruna een wereldmerk. Met dank aan Hesketh Racing, het feestteam dat James Hunt riant voorzag van drank en dames.