Als bezoeker van autoblog weet je natuurlijk wat vierwielaandrijving is. Het is een techniek die ervoor zorgt dat alle vier de wielen van een auto het vermogen van de auto op de weg brengen. Je hebt vierwielaandrijving in meerdere varianten. Zo is er permanente vierwielaandrijving waarbij alle vier de wielen continu aangedreven worden. Bij inschakelbare vierwielaandrijving worden, indien uitgeschakeld, slechts twee van de vier wielen aangedreven. Dit om bijvoorbeeld brandstof te besparen. Daarnaast wordt er in moderne auto’s vaak gebruik gemaakt van variabele vierwielaandrijving. Dit systeem zorgt (vaak in combinatie met systemen als ESP, tractiecontrole en differentieelsloten) voor een variabele verdeling van het vermogen over de wielen. Maar genoeg technische informatie. Wat veel interessanter is, is namelijk de historie.
Als je het over vierwielaandrijving hebt ben je al snel geneigd om te denken aan de Audi Quattro rallywagens die in de jaren 80 furore maakten. Een ander denkt misschien aan de Willys Jeep. Echter, de eerste auto die ooit met vierwielaandrijving werd uitgevoerd is de Spyker HP60. Jazeker, een Spyker! Deze auto werd gebouwd in 1902 en voorgesteld aan het publiek in 1903. Eigenlijk was de auto gebouwd om te gebruiken in de race Parijs – Madrid. Aan die race nam de auto echter voor zover bekend nooit deel. De HP60 was tevens de eerste auto ooit die werd uitgevoerd met remmen op alle vier de wielen. Voorzien van een 8,7 liter zescilinder in lijn bereikte deze auto een topsnelheid van 110 kilometer per uur, wat voor die tijd ongekend snel was.
De vierwielaandrijving voor de HP60 werd ontwikkeld door de fransman Drouard, die het systeem echter niet goed werkend kreeg. Pas na hulp van de Franse ontwerper Laviolette was het ontwerp toepasbaar. Naar deze ontwerper werd later de C8 Laviolette vernoemd. Het systeem was nog niet voorzien van differentiëlen, waardoor de wielen altijd alle vier even snel draaiden als ze aangedreven werden. Dit was natuurlijk naar huidige maatstaven alles behalve ideaal maar voor die tijd was het vooruitstrevend. Men wist met de HP60 een derde plaats te behalen in de Blackpool races in 1904. In 1906 won de auto zelfs een race in Birmingham. Dit zijn tevens de enige bekende deelnames van de Spyker HP60. De auto werd met een verminderd vermogen van 50 pk ook verkocht aan particulieren. De auto was echter veel te duur, waardoor de fabricage al vrij snel gestaakt moest worden wegens tegenvallende verkoopcijfers.
Opmerkelijk is dat de originele HP60 ondanks zijn leeftijd nog in bijzonder goede staat verkeerd. De auto is de hele wereld over geweest maar is nu te zien in het Nationaal Automobiel Museum in Raamsdonksveer, waar hij onderdeel is van de Louwman collection.
allemaal leuk deze historie maar voor mij en voor vele andere mensen heeft Audi toch het verschil gemaakt (en maakt het nog steeds).
Helemaal geen Spyker, toen heette het nog Spijker..
@Micheal Barbé
Audi heeft het alleen goed in werking gekregen ! Daardoor is het zo bekend
Maar toch wel leuk dat dat in nederland is gebeurt!:) Weer een beetje vaderlandse trots!
@Willem, wat staat er op het spandoek op die Spyker?
Dr is over vierwielaandrijving laats ook een inteessante docu op ,volgens mij, discovery geweest. Deze spyker kwam daar ook in voor… ik zal eens kijken of ik hem miss kan vinden op het i’net!
tis maar wat je 4wd noemt he. Is net hetzelfde als een 2cv met 2 motoren, is ook vierwiel aangedreven maar echt vooruitkomen in het zand doet het niet.
@joep.
Klopt als een bus. Iets als mean machines of zo.
Deze wagen staat volgens mij ook in het Nationaal Automobiel Museum te Raamsdonksveer
Waarom neigt iedereen zo naar audi, ok, ze waren de eerste met 4wd in rally, maar dat was een bizar slechte 4wd, ladingen onderstuur, de echte goede 4wd wagens kwamen uit japan en bij lancia vandaan.
@Robbie. in 1903 is de naam van Spijker veranderd in Spyker. Ook in 1903 is de HP60 uitgekomen. Wellicht net iets voor die wijziging…
Als bezoeker van autoblog weet je natuurlijk wat vierwielaandrijving is… Oh ja, Aimee? :P -vierwielcilinder-
50 pk voor een auto uit die tijd is veel.toch zonde dat spyker al vroeg failliet ging,wie weet hadden ze van ferrari etcetera gehakt gemaakt….in ieder geval hadden ze bij rotrex geen kans gemaakt.
@ Willem
het is zeker wel Spyker, het was inderdaad eerst Spijker. Maar dat is in de tijd dat ze nog koetsen bouwde. Maar door de internationale bekendheid die ze verwerfde hebben ze de naam veranderd in Spyker omdat dit beter klinkt.
@raico racer
Dit is zeker wel een 4WD. En niet een of ander proefje van de gebroeders Spyker. Ze hebben met deze auto menig record aan gort gereden. En dan kan je denken aan concurrenten zoals Bentley en Rolls Roys.
Doe maar even research dan kom je het wel tegen.
BELGISCHE ontwerper Laviolette. Belgisch!
@Willem: Spijker veranderde de naam in Spyker in 1899.
Deze Spyker had nog een noviteit; het was de eerste zescylinder ter wereld.
De auto die op deze foto staat werd later omgebouwd en werd gebruikt door de directeuren van Spyker.
De geschiedenis herhaalt zich. Auto’s “te duur” productie stagneert…
@ Joep / MX5-owner; ik heb al even gezocht, helaas nog niet gevonden…
@ raico racer: een motor die vier wielen aandrijft. Hoe wil je dat géén vierwielaandrijving noemen dan?
@ Gardo: volgens mij stond dat ook in de afsluitende regels van het artikel…
@ Jurrian: omdat het de eerste fabrikant was die vierwielaandrijving introduceerde in de rallysport na een regelverandering waardoor alle wielen aangedreven mochten zijn. Omdat de eerste race met Quattro meteen gewonnen werd. En de volgende twee jaar ook praktisch elke race won. De volgende systemen van Lancia e.d. waren misschien beter, verfijnder, maar de ommekeer kwam van Audi.
@BMW M335D Touring: Spyker produceerde toen meer dan Spyker nu.
Casper is er maar druk mee.
@ dikke richard: ja? Als jij het zegt…
Ik had dit ooit een keer op tv gehoord, maar waar? ideeen?
Er is daar nog een mooie, vrij onbekende wetenswaardigheid :
DAF, ja DAF heeft in 1970 al officieel en succesvol een 4WD rallycrosswagen ingezet met Jan De Rooy……….. genaamd “het Bultje”
http://www.rallydaf.nl/
Jan reed natuurlijk alles aan gort en daarom werd in 1973 4wd door de FISA verboden….
-edit: zwaai zwaai-
@Casper, in het debuut jaar van de Audi Quattro werd het kampioenschap gewoon gewonnen door de achterwielaangedreven Lancia 037 (voornamelijk omdat ie betrouwbaarder was dat dan wel).
Iets later kwam de Lancia Delta S4 die de Quattro kompleet vernederde en toen groep B geschrapt werd (door een gruwelijk ongeluk), kwam Lancia met de Delta Integrale die de rallysport 6 jaar lang domineerde (waarvan het laatste jaar door prive teams omdat Lancia uit de rallysport stapte dankzij Fiat).
Audi gebruikt het Quattro veel met PR waardoor iedereen denkt dat het helemaal geweldig is, maar de geschiedenis bewees wel anders.
@ Casper
oh yeah, overheen gelezen I guess
Zodra het museum weer open is zal ik wel eens gaan kijken of ik hem kan vinden.
Ik loop namelijk stage boven het museum, in het Louwman College :D
ik heb ergens op het net een filmpje gezien van de hp60…maar waar? geen idee ik ga zoeken….
@ Sjon; Audi won het rijderskampioenschap in ’83 en ’84 en het constructeurskampioenschap in ’82 en ’84. De Lancia 037 won alleen het constructeurskampioenschap in ’83.
De “totale vernedering” door de Delta vond pas plaats vanaf 1987, nadat Peugeot in de twee voorgaande jaren alle titels op haar naam had gezet met de 205 (evenals de Delta een heerlijke wagen trouwens imho)
@Turbopaultje, de 555.
@Sjon: Meerdere gruwelijke ongelukken
@Bishop
Spijker is veranderd in Spyker, niet alleen omdat het beter klinkt, dit was voornamelijk om internationaal auto’s te kunnen verkopen.
Het klinkt ook niet anders, maar internationaal was het beter. In GB wist men zo beter de naam uit te spreken en het was een simpele ingreep natuurlijk
@ Jan C. Je hebt trouwens gelijk, het is een Belg geweest, die Laviolette. Excuus!
Die man heeft in België ook geprobeerd een automerk op te richten, maar kon uiteindelijk maar eentje bouwen. Die is helaas gesloopt. Een niet algemeen bekend weetje. Mocht iemand in België nog een sportwagenmerk willen oprichten: Er zijn verscheidene namen voor het oprapen; Excelsior, Springuel, Imperia, Laviolette etc.
Yep. Heb die 555 helaas nooit live gezien (was toen net in staat de TV aan te zetten….) Moet zeer spectaculair geweest zijn: 180pk, 4wd, ca 850 kg en Jan de Rooy als rijder.
Wat had DAF toen toch een fantastisch stukje techniek in handen, echter ook the most terrible marketing …………. bekende “Eindhoven” syndroom.
P.S. Het vreselijke ongeluk op Corsica van Toivonen in 1986 was de druppel.
En voor die niet weten wat voor wagen de Delta S4 was.
Dat was de eerste auto met een TURBO en een mech.COMPRESSOR.
Uit de 1.8 vier cylinder kwam maar 400PK vermogen uit.
De Delta S4 was wereld kampioen in 1986.
http://www.omicron.uk.com/lanciacentral/delta/models.html
@ Casper.
Audi was niet zozeer degene die het 4×4 systeem fatsoenlijk aan de praat kreeg, maar vooral lichter. In die tijd waren de fabrikanten voornamelijk van mening dat het systeem te zwaar zou zijn voor in de autosport.
Voor die tijd werd 4×4 vooral als te zwaar gezien. Audi heeft het dus niet zo zeer geperfectioneerd, maar wel een stuk lichter gemaakt voor de rallysport.
Hmm, Armada, dat betwijfel ik: men veronderstélde dat het te zwaar en te gecompliceerd zou zijn, en daarom ontwikkelde men het niet volgens mij. Maar waar zie je mij überhaupt beweren dat Audi het “aan de praat” kreeg? ;)
Ik word gewoon warm van die nostalgie.
Velgen zijn de max, zou een herintroductie mogen krijgen.
@ Jan C.
Ja dat geloof ik graag, volgens mij als ik het goed begrijp was het een merk die vooral voor de racerij produceerde en daarnaast nog een klein gedeelte particulier produceerde. En nu…. nu is het gewoon nog steeds een mooi merk :P
lijkt alsof er 3 Turken op dat oldtimer zitten : )
@InF3Rn0
dan mogen ze verdomde gelukkig zijn, buiten dat klopt je eigen zin wel?
@ Jan C eindelijk iemand die zijn klassiekers kent
ik heb die HP60 een keer op Goodwood de heuvel op zien scheuren
@Stuey: Heb er een foto van…
@BMW M335D Touring: Nee, racerij was nooit de hoofdmoot voor Spyker. Zoals je wellicht kon lezen heeft men er maar weinig mee geraced. Het was ook meer een promotieding. Een conceptauto avant-la-lettre. We kunnen stellen dat deze Spyker dus nog een primeur had: De eerste conceptauto. Overigens, wat velen niet melden is dat Spyker in 1907 failliet ging. Het heeft een doorstart gemaakt, maar het is wel vaker in de korte tijd tot 1925 hangen en wurgen geweest. Dat is dan wel een beetje als het huidige Spyker.
Btw casper: Permanente vierwielaandrijving wil niet zeggen dat alle wielen permanent aangedreven worden… Het geeft aan dat het niet door de bestuurder zelf is in of uit te schakelen is. De techniek hedendaags bepaalt zelf of het nodig is ja of nee :)
HUH???
Een artikel over de geschiedenis van vierwielaandrijving zonder Subaru te vernoemen???
De makers van de eerste personenwagen (niet-terreinwagen, niet-SUV) met vierwielaandrijving! (Nl. De Subaru Leone 1972) En tegenwoordig is bijna gans het gamma er standaard mee uitgerust.
@banan: Owned! Die eerste is dus de Spyker hier, want die is ook verkocht als toerwagen met een iets minder krachtige motor…
@Jan C.: ahzo. Als dat zo is, dan is Subaru de tweede die dat deed. Nog steeds het vermelden waard dus.
Het blijft toch zo dat in een artikel over de historie van 4WD je toch zeker ook over Subaru moet vertellen.
als we het toch over nederlandse trots kunnen hebben vergeten we ook dat CVT (Constant Variable Transmission) ook een nederlands uitvinding is. Het zal voor de meeste mensen als VarioMatic in de oren klinken. Ja die ene uit de Daf 55. Het is een duur systeem wat zeer efficient werkt. tik het maar in op Wikipedia en je zal er ongetwijfeld iets over te zien krijgen.
als we het toch over nederlandse trots kunnen hebben vergeten we ook dat CVT (Constant Variable Transmission) ook een nederlands uitvinding is. Het zal voor de meeste mensen als VarioMatic in de oren klinken. Ja die ene uit de Daf 55. Het is een duur systeem wat zeer efficient werkt. tik het maar in op Wikipedia en je zal er ongetwijfeld iets over te zien krijgen.
@ Banaan: als je volledige documentatie zoekt over vierwielaandrijving kun je beter naar wikipedia gaan. Dit is gewoon een stukje waarin ik wou vertellen over de eerste auto met 4wd en het Nederlandse aspect wat daarbij hoort.