Lijstje: de geschiedenis van de BMW 1 Serie op een rij

De baby-BMW is dit jaar 20 jaar oud, tijd om de hoogtepunten van de BMW 1 Serie erbij te pakken!

Op bepaalde manieren zit elk automerk in hetzelfde schuitje. Eén trend waar vrijwel elk merk last van heeft: auto’s worden steeds groter. Toch verandert soms de behoefte voor een model van een bepaalde grootte niet. Toen de Golf steeds groter werd, kwam de Polo. Toen werd de Polo zo groot dat de Lupo eronder kwam. Inmiddels is de Up, de kleinzoon van de Lupo, niet eens belachelijk veel kleiner dan de Golf I was.

Kleintjes

Zelfs merken als BMW merkten dat. Waar de bloedlijn van de 3 Serie startte met vrij kleine auto’s, werd de 3 Serie steeds groter. Terwijl de steden en wegen niet groter worden. Dus wil je die steeds groter wordende 3 Serie wel? Of wil je een auto die doet wat een 3 Serie doet, maar dan in geringer formaat? En als je toch bezig bent, een praktische hatchback in plaats van een logge sedan is? BMW experimenteerde daarmee in de late jaren ’90 en de auto die al jaren als kleine broer voor de 3 Serie fungeert is de 1 Serie. Dat die auto soelaas moest bieden, is dit jaar 20 jaar geleden.

Geschiedenis van de BMW 1 Serie

Tijd dus voor ons om eens terug te blikken op 20 jaar 1 Serie, waar het begon, waar het nu is en alle (leuke) versies die er van de auto kwamen in de tussentijd.

3 Serie Compact (E36/5 – E46/5)

Ook al is het met de 1 Serie voor het eerst dat BMW het kleinste nummer uit de reeks gebruikt, het is niet nieuw dat er een kleiner model dan de 3 Serie komt. Dat was uiteraard op basis van de E36 de Compact.

Tenminste, we zeggen E36, maar onderhuids was het een rare mix van E36 en E30. De auto maakte duidelijk dat BMW het segment onder de 3 Serie belangrijker begon te vinden, maar de oplossing moest nog definitief gevonden worden.

Dat terwijl het recept van de Compact zonder pardon herhaald werd op de 3 Serie E46. En voor de BMW-fanaat met een kleine(re) portemonnee en behoefte aan een kleinere auto bood dat uitkomst. Toch moest er een betere oplossing komen. Kijkend naar Audi, die een directe hit scoorde met de A3, is een conventionele hatchback helemaal geen gek idee.

BMW CS1 Concept

2002

Het fantaseren over een baby-BMW begon in 2002 met de CS1 Concept. Toen had BMW al het idee om een BMW onder de 3 Serie te plaatsen. De verschijningsvorm was overigens geen hatchback of Compact-achtige coupé, maar een cabriolet. Wel is al duidelijk een design te herkennen wat je in de eerste 1 Serie kan terugvinden.

BMW 1 Serie (E87)

En die eerste 1 Serie, die kwam in 2004. Wel dus als een ‘conventionele’ vijfdeurs (E87) hatchback. Qua uiterlijk misschien, los van het Bangle-ontwerp. Onderhuids was de eerste 1 Serie namelijk een bijzonder ding. Het merendeel van de techniek is namelijk overgenomen uit de 3 Serie E90. De FR-layout is dus bijzonder voor een hatchback, maar grotendeels een kostenbesparing. Een gloednieuw platform ontwikkelen voor je goedkoopste model is een lastige keuze.

Uiteraard werd de BMW 1 Serie met een arsenaal aan viercilinders en diesels geleverd. De layout had overigens als voordeel dat BMW de zes-in-lijnmotoren van de 3 Serie ook kon gebruiken in de 1 Serie. Dat is op zich niet exotisch, de Audi A3, Volkswagen Golf en zelfs de Alfa Romeo 147 van des tijds hadden ook een V6. Maar die hadden voorwielaandrijving of vierwielaandrijving.

BMW 130i (E87)

Het zorgde ervoor dat BMW in het vroege stadium van de 1 Serie al een toffe rivaal had voor de Golf R32, Audi S3 en 147 GTA. De BMW 130i combineerde de N52B30 zescilinder met achterwielaandrijving om zo 265 pk te realiseren. Je kon ‘m krijgen met M-pakket, maar ook zonder. Dan heb je een ietwat anonieme 1 Serie met zeer dikke motor waar je vervolgens zelf je upgrades aan kan toevoegen.

BMW 1 Serie Coupé/Cabrio (E82/E88)

BMW updatete de 1 Serie twee keer, en bij de eerste keer was er ineens ruimte voor twee-en-een-halve nieuwe carrosserievormen. De ietwat voorspelbare driedeurs hatch (E81), al verandert de auto daar niet zo sterk van.

Bijzonderder waren de Coupé (E82) en Cabriolet (E88). BMW vond dat deze sportievere carrosserievormen ook een sportievere aandrijflijn verdienden. BMW had voor de hatch onder meer de 120i en 130i, voor de coupé en cabrio werden die vervangen door de 125i en 135i. Voor de 125i betekende dat 218 pk in plaats van 170 bij de 120i, voor de 135i een niet te bescheiden 306 pk uit de welbekende N54B30 zes-in-lijn.

Bij de coupé en cabrio zou je zeggen dat het qua layout zo weinig verschil maakt met de BMW 3 Serie E92/E93 dat het nogal nutteloos is. Maar het verschil in gewicht en vooral wielbasis maakte de 1 Serie net even wat speelser. Dat begon iets te voorspellen.

BMW 1 Series tii Concept (E82)

2007

De eerste tekenen daarvan kwam als een soort proloog voor de coupé. BMW zat met hun M-modellen vuistdiep in de strijd met AMG en Quattro en de modellen werden steeds krachtiger en gewelddadiger. De BMW M3 had de ethos van de M3 E30 volledig overboord gegooid met zijn 4.0 liter V8 met 420 pk. De 1 Series tii Concept uit 2007 heette niet toevallig ’tii’. De auto moest namelijk het leuke en lichtvoetige van de eenvoudige BMW 2002tii terugbrengen naar het heden.

De 1 Series tii was dus vooral licht en eenvoudig. Geen iDrive, geen knopjes op het stuur, geen luxe gadgets. Gewoon een 1 Serie Coupé met handbak. BMW maakte niet eens bekend welke motor er in zou komen, wel dat elke motor ervoor zorgde dat het een lekker gooi-en-smijtapparaat zou worden. Overigens werd het gewicht ook gedrukt door veelvuldig gebruik van een mix tussen koolstofvezel en plastic, iets wat lijkt op de CFRP-praktijken die we nu erg veel zien. De tii was daarom een experiment, eentje die het productiestadium nooit haalde.

BMW 1 Series M Coupé (E82)

Wat het productiestadium wel haalde, tegen wil en dank: de 1M Coupé. Alles aan deze auto is moeilijk. De naam, bijvoorbeeld: ‘1M Coupé’ is een afkorting voor ‘1 Series M Coupé’ om niet de indruk te wekken dat deze auto de M1 opvolgt. Het is voor het eerst dat BMW M een motor niet zo ver opvoert dat ze er een eigen motor van maken met S-code, dus de 1M heeft ‘gewoon’ de N54B30 met meer pk (340 stuks) en andere optimalisatie. Onderhuids is het een mengelmoesje van allerlei onderdelen, waarvan toch wel een aantal uit de M3 komen. Het resultaat? Dankzij de goede balans, het relatief lage gewicht en de handbak, wordt de 1M gezien als één van de beste M-producten ooit. Er zijn er krap 8.000 van gebouwd en de auto heeft alle ingrediënten van een moderne klassieker.

BMW ActiveE (E82)

Er was eens een elektrische BMW 1 Serie. Dan hebben we het helemaal niet over heel recent, maar over 12 jaar geleden. In 2012 kwam BMW namelijk met de ActiveE op basis van de 1 Serie Coupé. Dit was een broertje van de Mini E, een project uit 2012 met diezelfde aandrijflijn op basis van de MINI Hatch (R56). Het ging voor zowel de MINI als de ActiveE over de aandrijflijn van de eerste BMW i3 aan boord en voor zijn tijd waren de specs ‘oké’. Een 32 kWh-accu gekoppeld aan een e-motor met 168 pk, dat kon des tijds erger. Het zorgde voor een sprint van 8,5 seconden naar de 100 en een rijbereik van 150 kilometer. BMW vond enerzijds dat de ActiveE een wat lastig ding zou worden voor consumenten en bovendien woog het ding 1.800 kg, waardoor BMW het Freude am Fahren niet kon realiseren naar eigen zeggen. Daarom zijn er maar 1.100 exemplaren die beschikbaar werden met een leaseconstructie, waarna BMW ze weer terugnam. Gewoon, zodat BMW wat feedback op basis van praktijkervaring kon krijgen.

BMW 1 Serie (F20/F21)

In 2011 was het tijd voor de BMW 1 Serie E8x om zijn stokje over te geven aan een compleet nieuwe generatie. De F20 (F21 voor de vijfdeurs) was duidelijk uit hetzelfde hout gesneden. Achterwielaandrijving, wat toen ter tijd voor een hatchback niet meer normaal was. Voorin lagen voornamelijk viercilinders. De 1 Serie kwam dit keer alleen als hatchback, de coupé en cabrio werden opgeschoven naar de 2 Serie (F22/F23).

BMW M135i (F20/F21)

Er was nog wel een zescilinder versie van de BMW 1 Serie als opvolger van de 130i. Wat ook aardig bijzonder was, aangezien het al korte lijstje zescilinder hatchbacks allemaal overstapten naar vierpitters. De BMW M135i was in theorie een fantastisch recept. Hij gebruikte dezelfde N55-benzinemotor als de opvolger van de 1M, de M2 (F87). Wel met ietsje minder pk: 320 stuks, maar da’s nog steeds niet gek. xDrive was een optie, maar ook gewoon alleen de achterwielen het werk laten doen mag. En oh ja: een handbak was nog mogelijk. Ook al insinueert de M dat het een M-product is, uiteraard gaat dat enkel om de uitvoering en het feit dat BMW des tijds begon met het gat tussen M en M-aankleding kleiner probeerde te maken.

BMW M140i (F20/F21 LCI)

In 2015 voorzag BMW de 1 Serie van een best forse facelift. Het design van de 1 Serie werd gemixt ontvangen, ook al houdt dat BMW niet vaak tegen. Vanuit elke hoek pakte de 1 Serie een pagina uit het boekje van zijn grotere broers, met name de 3 Serie. Zo veranderden de ‘Polo-achterlichten’ naar de wat meer verticaal georiënteerde units met LED-signatuur.

Nieuw voor de facelift, of in BMW-taal “LCI”, was een driecilinder in de basis en een nieuwe topversie: de M140i. In plaats van de N55 gebruikte deze de toen gloednieuwe B58 zes-in-lijn. Die motor zou later een rol gaan spelen in bijna elke sportief georiënteerde BMW met zes-in-lijn, waaronder de Z4 en Toyota GR Supra. De cijfers zijn voor elk model vrijwel hetzelfde, waardoor ook de M140i een mooie 340 pk uit de B58 peutert. Wederom kon je het zo rauw houden als je wilde met een handbak en achterwielaandrijving, maar ook automaat en xDrive kon. Overigens wordt wel eens gedacht dat de M140i de M135i moest vervangen, maar er was ook een M135i na de LCI. Met dezelfde N55B30 als daarvoor, alleen nu goed voor 326 pk. Het verschil is klein, maar toch wordt die B58 veelal gezien als de betere optie.

BMW 1 Serie (F40)

En toen was daar het moment waarop echte (BMW-)puristen, waaronder onze @Jaapiyo, officieel het einde van de BMW 1 Serie inluidden. Je kan zeggen van de BMW 1 Serie wat je wil, maar hij blijft bij de kernwaarden van BMW. Zes-in-lijn voorin, RWD en Freude am Fahren. Het model wat erna kwam is namelijk compleet anders.

De derde generatie 1 Serie (F40) gebruikt BMW’s nieuwe UKL-platform voor voorwielaangedreven modellen. RWD is leuk, maar het heeft nadelen. Zo was de BMW 1 Serie kleiner dan vele rivalen, met name in de kofferbak, omdat alles wat de achterwielen aandreef ruimte opslokt. Bovendien bleek het dat 1 Serie-kopers het niet interesseerden of zelfs niet eens wisten dat hun auto RWD was. Puristen huilden, maar kopers hebben eigenlijk nog nooit zo’n goede 1 Serie kunnen kopen. Het eindeloze debat: naar wie luister je?

BMW M135i xDrive (F40)

Wat wel jammer is: de zescilinder versie verviel. Elke BMW 1 Serie rustte ofwel op de B38 driecilinder (116i en 118i) ofwel de B48 viercilinder (120i). Die laatste werd wel tot het uiterste opgevoerd voor de nieuwe BMW M135i. Ja, die kwam er gewoon. Enkel als automaat met xDrive en dus een viercilinder, dus het compleet tegenovergestelde van de oude M135i. Wel een betere rivaal voor auto’s als de Mercedes-AMG A35 en Audi S3.

BMW 128ti (F40)

De BMW 1 Serie F40 heeft eigenlijk maar een rare carrière gehad. Hij is maar vijf jaar op de markt geweest zonder enige facelifts. Wel kwamen er af en toe wat leuke extra versies. Zo werd tussen de 120i en de M135i een nieuwe versie gezet. Daarmee haalde BMW wederom de ’ti’-benaming uit de mottenballen. De 128ti moest benadrukken dat BMW van de 1 Serie een toffe, speelse hot hatch wilde maken. Deze had dan ook voorwielaandrijving, maar toch 265 pk. Je kon ‘m herkennen aan de ietwat sportieve bumpers en spoilers, gepaard met rode accenten.

BMW 1 Serie (F70)

We zeiden al dat de BMW 1 Serie F40 eigenlijk geen facelift kreeg, maar technisch gezien kreeg hij na vijf jaar één hele grote. BMW noemt het echter een compleet nieuwe generatie: de F70. Een auto die eigenlijk heel veel BMW-karakter overboord gooit. Wij grapten al eens dat BMW met overtrekpapier een foto van een Kia Ceed heeft overgetrokken, maar ook andere karakterzaken ontbreken. De corona rings als koplampsignatuur zijn nu twee nogal anonieme streepjes en met de Shadow Line-grille lijkt zelfs de double kidney ietwat met tegenzin aanwezig te zijn.

BMW M135 (F70)

Oh ja, en het recept voor de BMW M135 is niet aangetast, dus nog steeds een viercilinder met xDrive en 306 pk. Het ontbreken van de ‘i’ is expres, want BMW stopt met nog een traditie met de nieuwe 1 Serie. De i duidde altijd de benzineversies aan (en de d een diesel), maar nu gebruikt BMW uiteraard de i voor hun elektrische modellen. Nu is het dus simpelweg 120 of M135.

BONUS: BMW 1 Serie Sedan (F52)

Dat is in theorie de hele geschiedenis van de BMW 1 Serie. Tenminste, die van ons. Er is nog één 1 Serie-model dat ons straatbeeld niet mocht verrijken. De 1 Serie Sedan uit 2016, generatiecode F52. Deze werd voorgesteld als de BMW Concept Compact Sedan op de Guangzhou International Autoshow en het jaar daarna een lijkende productieversie.

De 1 Serie Sedan werd ontwikkeld door de Chinese joint venture van BMW, BMW-Brilliance. In China houdt men meer van sedans dan hatchback, dus de waarom-vraag is vrij simpel. De auto kwam op de markt ten tijde van de 1 Serie F2x (LCI), maar had al het platform van de F40, het UKL-platform wat toen ook al onder de 2 Serie Active Tourer lag. De 1 Serie Sedan is dus voorwielaangedreven. Ook qua styling week de F52 af van de F2x. Technisch was het dus ook allemaal niet zo spannend, je had de keuze tussen de B38-driecilinder of de B48-viercilinder, net als de F40 dus.

Ook al hebben wij niks met de F52 te maken, het recept werd overgenomen voor een auto die wij wel kennen: de 2 Serie Gran Coupé (F44). BMW schoof hem op naar de 2 Serie in plaats van de 1 Serie, maar voor een sedan met 1 Serie-basis had je vanaf nu een optie in Europa.