Mercedes stationwagons: dit zijn de hoogtepunten!

We werpen een blik in de historie van de Mercedes stationwagons.

Afgelopen week werd bekend dat Mercedes gaat stoppen met het maken van de stationwagon. De carrosserievariant zal nu nog wel eventjes geleverd, maar in 2030 is het over en uit. Precies op het moment dat Renault de stekker trekt uit de auto met verbrandingsmotor, zal mercedes de stationwagon niet maar gaan produceren.

Dat is zonde, want Mercedes was er namelijk heel erg goed in. Het Zuid-Duitse merk verkoopt ze al jaren. Vaak net eventjes wat ruimer dan de stationwagons van de concurrentie, met name de E-Klasse Kombi’s zijn enorm groot. Er zijn weinig stationwagons die 2 kubieke meter kunnen verstouwen, maar er zijn generaties van de E-Klasse die heel dichtbij komen. 

De eerste: Mercedes-Benz 170 V Lueg (W136)

1950

De eerste stationwagon van Mercedes komt al in 1950. Het is nog niet een echte stationwagon, maar een auto die bedoeld is om in te zetten als ambulance. In 1953 krijgt de Nederlandse overheid er eentje om in te zetten bij de watersnoodramp. Er heeft een exemplaar een tijdje te koop gestaan in Nederland (bij Classic Park) die ook gebruikt was in de film ‘De Storm’ in 2009. De naam ‘170’ staat voor de 1.7 liter viercilinder motor, de M136 die er 38 hele pk’s uitpompt.

Diverse Binz Ambulances en lijkenwagens

Vroege jaren ’50

De stationwagons die erna volgen, zijn in de meeste gevallen ombouwprojecten van carrossier Binz (maar er zijn ook andere carrossiers die het doen). Binz maakt van alles dat te specifiek is voor Mercedes. Verlengde uitvoeringen en pick-ups, maar dus ook ambulances en lijkenwagens op basis van Mercedes-Benz sedans. 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

IMA Mercedes-Benz 190 D Universal

1965

Een vreemde eend in de bijt is de Mercedes-Benz 190 D Universal van IMA. IMA is de Belgische Mercedes-Benz importeur in die tijd. Een bijzonder verschil met de andere projecten is dat de IMA toch een beetje een ‘echte’ Mercedes-Benz is, niet in de minste plaats omdat je ‘m kon kopen bij Mercedes. De Belgische importeur pakte een 190 D en samen met de fabriek werd een stationwagon prototype gemaakt. Het was best een succesje, want 2.728 stuks rolden van de band.

• 

• 

• 

• 

Fotocredits: Mercedes-Benz Museum

IMA Mercedes-Benz 230 S Universal

1966

Heel bijzonder zijn 36 exemplaren die niet op basis van de 190 D werden gebouwd, maar op basis van de 230S. Daarvan werden er door IMA 36 gebouwd.

Ondanks het succes van onder andere IMA, Binz, Miesen, Visser en Herrman ziet Mercedes-Benz zich niet genoodzaakt om een stationwagon te gaan bouwen. De carrosserievariant wordt nog niet echt gezien als ‘luxe’. Het is meer voor bedrijfswagens of familieauto’s, maar niet zozeer voor premium automerken. 

Mercedes-benz S-Klasse by Estate Crayford (W116)

1975

• 

• 

Dat is ook te zien aan de ombouw-projecten van bovengenoemde specialisten. Dat zijn voornamelijk auto’s die een doel dienen. Met name hele functionele auto’s. Gek genoeg is het niet een Duits maar een Brits bedrijf dat de ‘ware’ luxe van een Mercedes koppelt aan praktische stationwagon-bips: Crayford. Zij bouwen op basis van de W116 diverse gave versies, maar de stationwagon (Estate by Crayford) is het meest geslaagd. Heel erg gaaf: ze hebben zelfs één 300 SEL 6.3 omgebouwd tot stationwagon. Dat is sinds vandaag de favoriete auto hier op de redactie.

Mercedes-Benz E-Klasse T-Modell (S123)

1978

In 1977 wordt de allereerste ‘echte’ productie stationwagon van Mercedes-Benz aan het grote publiek voorgesteld. Het gaat om de ‘Kombi’ op basis van de E-Klasse, het T-modell. Qua modelcode krijgen alle stationwagons nu de letter ’S’ mee. Dus de sedan is de W123, de stationwagon de S123. De T stond trouwens niet voor één, maar twee dingen: Transport en Toerisme.

• 

• 

• 

• 

Daarmee zette Mercedes alsnog in op mensen die de auto daadwerkelijk gingen gebruiken als werkpaard. Een eigenschap die Mercedes stationwagons altijd nog meer hebben dan de concurrenten. Ondanks dat de auto in 1977 is onthuld, zul je ze nauwelijks tegen komen uit dat bouwjaar. Mocht dat het geval zijn, betreft het een pre-productie-exemplaar. Vanaf de lente van 1978 werden ze geleverd, namelijk. Ook in Nederland. 

• 

• 

• 

• 

• 

AMG Mercedes-Benz 280 TE (S123)

1978

Tevens in 1978 kwam de eerste AMG-versie. Daarmee was de AMG-stationwagon geboren. De auto in kwestie was een AMG Mercedes-Benz 280 TE. In die periode was AMG overigens nog een echte tuner. Dus je moest naar Affalterbach om de auto om te laten bouwen. In dit geval kon je kiezen uit een gave frontlip, sideskirts, verlagingsset en bijzonder dikke wielen. Wat was het leven mooi in 1978.

Mercedes-Benz G-Klasse Stationwagon (W460)

1979

In 1979 lanceert Mercedes G-Klasse. In principe zien wij dit allemaal als een terreinauto. Echter, officieel wordt de 5-deurs versie van het icoon gezien als stationwagon en krijg ‘ie ook de benaming mee. Behalve tegenwoordig uiteraard, nu heet het ineens een ‘SUV’. Wel heel erg ironisch is dat de G-Klasse, aanvankelijk een nicheproduct, de Mercedes stationwagons met een aan zekerheid grenzende vorm van waarschijnlijkheid gaat overleven.

Mercedes E-Klasse T-modell Elektro Antrieb (S123)

1982

In 1982 laat Mercedes-Benz iets heel erg moois zien: de E-Klasse Elektro-antrieb. In plaats van een hele hoop luiers kun je namelijk ook de ruimte gebruiken voor… Accu’s! Dat is precies wat ze gedaan hebben bij deze auto. Je kunt wel zien dat de techniek enorm erop vooruit gegaan is. De E-Klasse Elektro heeft een elektromotor met een duizelingwekkende 41 pk. Alsnog meer dan de eerste Mercedes stationwagon.

• 

• 

• 

• 

Ondanks de naam Elektro, wordt de elektromotor bijgestaan door een tweecilinder benzinemotor die moet dienen als range-extender. De benzinemotor laadt de accu op, er zijn geen assen verbonden aan de tweecilinder. Op de accu rijd je 100 km, zet je de benzinemotor aan, dan kun je 50 kilometer verder komen. 

Zender Mercedes-Benz 500 SET (W126)

1983

Dat de stationwagon ook luxe, compleet, dik en gaaf kan zijn, bewijst Zender. Natuurlijk, de Audi RS6 is nu misschien wel de populairste stationwagon om te laten zien dat je veel geld hebt uitgegeven aan een snelle praktische auto. Maar Audi was dus zeker niet het eerste.

• 

• 

• 

• 

Deze door Zender aangepakte auto heeft de S-Klasse als basis, niet de E-Klasse. Wel heeft Zender alles aangepakt. De neus komt van de coupé (SEC). Speciale vermelding voor het interieur met de extra afstelling voor de stereo-installatie en het coolste stuurwiel van 1983.

Mercedes-Benz E-Klasse T-Modell (S124)

1986

• 

• 

• 

• 

• 

De S123 was een enorm succes. Mercedes zag het goed in dat ‘Tourismus und Transport’ een goede combinatie was. De S123 werd gebruikt als luxe stationwagon, maar er waren enorm veel kale exemplaren. Mercedes was toen nog een merk dat techniek toepaste die simpelweg niet kapot ging.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Dus een vrij eenvoudige 200 D was in aanschaf niet goedkoop, maar de kilometerkostprijs was wel interessant. Vandaar dat je ze ook veel als taxi’s zit. Het succes krijgt een vervolg met de ‘124’-generatie, die uiteraard WS124 heet. 

Mercedes-Benz E300 TE 4Matic (S124)

1987

In 1987 maakt Mercedes misschien wel de ultieme auto met de Mercedes-Benz 300 TE 4Matic. Deze combineert de zescilinder lijnmotor met de E-Klasse stationwagon-carrosserie en vierwielaandrijving. Natuurlijk zijn er puristen die achterwielaandrijving voldoende vinden, maar mede dankzij Audi’s quattro systeem ziet Mercedes markt in Zuid-Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Noord-Italië. De S124 is een degelijke auto, helaas hebben de meeste exemplaren de pekel niet overleefd. 

Caro Mercedes-Benz 560 TEL Estate (W126)

1990

Het idee van een S-Klasse stationwagon is iets dat sommigen niet los kunnen laten. Deze 560 ‘TEL’ is een project van Caro, een carrossier uit Hamburg. Met onderdelen van de S-Klasse (duh) en E-Klasse, zoals de achterlichten (oh ja!) werd een enorme stationwagon gebouwd die er zo goed als fabrieks-origineel uitzag, maar het dus niet was. 

Mercedes-Benz S-Klasse T-Modell (S140)

1993 (?)

Ook bij de S-Klasse van de ‘140’-generatie bleef men een stationwagon overwegen. Dat fabrikanten hier over nadenken, is niet vreemd. De BMW X6 is was ooit ook een sprong in het diepe en dat pakte enorm goed uit. Met de S-Klasse T-Modell kwam men niet veel verder dan een paar hersenspinsels.

Gelukkig betekenen hersenspinsels bij Mercedes dat er wel een paar prima functionerende exemplaren gebouwd zijn. Daarbij is het leuk om te zien dat het twee kanten op kon, de enige ‘pers’-foto die we konden vinden was deze, van een heel eenvoudig uitgevoerde S-Klasse.

S500 Shooting Brake ‘Golfing Brake’ (C140)

1994

Toegegeven, het is niet een echte stationwagon. Echter, de S-Klasse is dermate groot dat de ruimte ongeveer even groot is. De basis is eigenlijk niet de S-Klasse, maar de S-Klasse Coupé (die later als ‘CL’ door het leven gaat. Dat is ook te zien aan de neus. De auto werd door Zagato ontworpen en gebouwd in opdracht van een verzamelaar.

Deze heeft er niet lang van kunnen genieten, want de auto werd enkele maanden later (kennelijk) gestolen. Jaren later zou de auto in Japan zijn gespot, om vervolgens een tijd niets te vernemen. Tot op de dag van vandaag bestaat de afbeelding, maar weet (bijna) niemand waar de auto daadwerkelijk is. 

Mercedes-Benz S73 AMG T-Modell (S140)

1996 (?)

Een andere S-Klasse station is gebouwd voor de Sultan van Brunei. Dat was dan meteen ook een echte dikkerd en misschien wel de dikste stationwagon ooit gebouwd. Want de S73 AMG Combi was voorzien van een 7.3 liter V12 met 565 pk. Ook hier was de neus was afkomstig van de CL. Net alle andere auto’s van de Sultan van Brunei is de kans groot dat deze auto met een paar kilometer op de klok helemaal weggerot is, net als alle andere auto’s in de collectie.

Mercedes-Benz C-Klasse (S202)

1996

En zo is de cirkel rond. De T-Modell is sinds 1996 een vast onderdeel in het Mercedes-Benz gamma. Later zouden er nog enkele Shooting Brake volgen, maar dat zijn toch iets ander auto’ die vooral heel erg mooi zijn en ietsje minder onpraktisch dan de vierdeurs coupé’s waar ze op gebaseerd zijn.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Een groot verschil met de E-Klasse stationwagon is dat de C-Klasse veel ‘dynamischer’ eruit ziet. De daklijn loopt namelijk veel eerder af dan bij de E. Dit geeft de C-Klasse een dynamischer voorkomen, iets dat de concurrenten (Audi A4 Avant, BMW 3 Touring) ook toepassen in die periode.

Tot zover de spreekbeurt over de Mercedes stationwagons!