Onlangs hadden we het al eens over graining, een vorm van bandenslijtage die in bepaalde gevallen optreedt. Vandaag doen we haarfijn uit de doeken wat er met die andere bandenterm wordt bedoeld: blistering, oftewel blaren op de banden.
Met de toenemende belangstelling voor Formule 1, kan het geen kwaad om elke begrippen uit het wereldje nader toe te lichten. Blaren op de banden vallen wat ons betreft ook in die categorie. Pirelli maakt (met opzet) banden die wat duurzaamheid betreft eigenlijk een lachertje zijn en dus komen termen als blistering en graining met regelmaat voorbij. Graining hadden we al behandeld, nu is het tijd voor blistering. Blaarvorming, dus.
Blistering doet zich vooral voor bij oververhitting van de band. Dat kan verschillende oorzaken hebben, maar belangrijker is wat het met het rubber doet. Door die oververhitting ontstaat frictie tussen de diverse lagen waaruit banden zijn opgebouwd. Merk op dat bij graining frictie ontstaat tussen de band en het asfalt, en bij blistering dus in de band zelf.
Door die frictie ontstaan kleine luchtbellen tussen de diverse lagen rubber. Hete lucht zet uit en dus wordt de buitenste laag rubber als het waren van de band af geduwd. Het gevolg: losse flarden rubber (chunks) die loskomen van het loopvlak. In tegenstelling tot banden die te maken hebben met graining, zullen banden met blaren niet naar hun oude staat terugkeren. Dit is dan ook geen tijdelijk fenomeen. In plaats daarvan is een band met blaren praktisch einde verhaal en dus zal de coureur de pits op moeten zoeken voor een setje verse Pirelli’s.
En waarom is de kans hierop groter bij een hogere bandendruk?
@flatsix010: hoe hoger de druk (hogere snelheden, banden niet volledig op spanning e.d.) hoe warmer de band kan worden!
@2wheeler: Volgens mij is het juist zo dat bij een lagere bandenspanning de banden veel meer vervormen (in- en uitdeuken tijdens wel en geen contact met wegdek). Door deze hoge vervorming creëer je meer warmte in de band, dit is ook de reden waarom een zachte fietsband zwaarder fiets. Een hoge bandenspanning zorgt er voor dat de band bijna niet kan vervormen en dus krijg je ook een lagere bandentemperatuur.
@evian: Je scoort veel likes, maar wat je vertelt klopt gewoon niet. Door het oplopen van de bandentemparatuur zet ook de lucht in de band uit. Op hoge snelheid en bij afremmen kan de band dan niet meer vervormen, wordt stug, en gaat glijden. Dit zorgt voor nog meer warmte in de band. Juist een zachtere band heeft meer contact met het wegdek, dus minder frictie. Meer tractie, en minder frictie is alleen te bereiken met een lagere bandenspanning. Het vervormen alleen creëert geen warmte. Dit gebeurt alleen door frictie en bandenwarmers.
@suzikubelona: Ik weet 100% zeker dat het vervormen van rubber wel warmte creëert. Een slik band heeft een lagere rolweerstand dan een band met veel profiel van de zelfde compound. Dit heeft te maken met de mate ver vervorming van het loopvlak. Rubber heeft namelijk last van het verschijnsel Hysterese. Even een stukje uit wikipedia : “Hysteresis occurs in ferromagnetic materials and ferroelectric materials, as well as in the deformation of some materials (such as rubber bands and shape-memory alloys) in response to a varying force. In natural systems hysteresis is often associated with irreversible thermodynamic change.” (link: https://en.wikipedia.org/wiki/Hysteresis). Bij vervorming van een rubber wordt dus warmte gecreeert. Ik ben het met je eens dat door de warmte de luchtdruk in de band stijgt, maar de band zal altijd vervormen. In een F1 auto heeft de band de grootste veerweg van de auto, dus de banden zullen zeker blijven vervormen tijdens de race. Ik geloof wel dat de meeste warmte in een band wordt gecreeert door wrijving in de bochten, anders zou het slingeren ook geen zin hebben.
Zoals werd uitgelegd, wordt graining veroorzaakt door het glijden van de band over het wegdek. blistering is echter eerder een gevolg van te veel grip waardoor er in een korte tijd zoveel temperatuur in de band komt dat de lagen van elkaar los laten. Met een lagere bandenspanning heb je dan ook meer frictie want frictie=grip. De lagere bandenspanning zorgt er voor dat je meer frictie hebt met het asfalt waardoor je in de bochten meer warmte creeert aan het loopvlak. Ik heb alleen dan geen idee waarom een hoge bandenspanning blistering zou veroorzaken, ik zou met een hoge bandenspanning eerder graining verwachten.
@suzikubelona: Mocht je het ooit halen, probeer maar eens met een auto een half uur lang 200 te rijden op de snelweg. Ik kan je verzekeren dat je banden behoorlijk warm zijn. Dit heeft vooral ver maken met de vervorming van de banden. Het vervormen van de banden is dan ook de grootste limitatie voor de bandenbouwers en de reden dat er een maximale snelheid aan je band zit. Dit heeft trouwens ook te maken met de snelheid waarmee de band van vervormt naar onvervormd gaat, want als het niet volledig terug vervormde deel het wegdek raakt dan ontploft de band binnen no-time. Hier heb ik bij Vredestein nog een testopstelling voor gezien.
@evian: Ohja en als laatste ;) als een band niet zou vervormen en je hebt iets ronds op iets plats heb je een oneinding klein contact oppervlak. Dit betekend dat je oneindig weinig grip hebt, hoe meer contactoppervlak hoe meer grip (dit geld trouwens alleen bij rubbers, niet voor andere materialen).
@evian: Ik denk dat het ‘managen’ van de huidige generatie f1 banden heel specifiek is. Het stuk over die thermodynamica van het rubber gaat over een structurele verandering. Dit betekent dat er na een bepaalde opeenvolging van temperatuurswijzigingen er een onomkeerbare structuur ontstaat. Denk aan het temperen van staal. Doe je het verkeerd, wordt het bros.
Op dit moment geldt er een minimale bandenspanning in de F1 die streng gecontroleerd wordt. Dit zal in dit geval dus zeker een voordeel opleveren. Misschien heb je gelijk en doen ze dit juist om meer temperatuur in bijvoorbeeld de voorbanden te krijgen.
@suzikubelona: Hysteresis gaat wel degelijk over het vervormen van rubber en de energy die hierbij verloren gaat en dus omgezet wordt in warmte. Nog een stukje van een andere website: “The effect of hysteresis in rubber is to transfer energy to its molecules, resulting in heating. A car tyre goes through hysteresis for each revolution of the wheel. If the tyre is under-inflated this can lead to a ‘blow-out’ when the air inside the tyre becomes hot and the tyre explodes due to the increase in pressure. Modern, energy-efficient tyres reduce the problem of hysteresis by using a rigid rubber for the tyre walls and a more flexible rubber for the tread.” link: https://revisionworld.com/a2-level-level-revision/physics/force-motion/solid-materials/rubber.
Op de site staat ook meer uitgelegd over de vervormingscyclus van rubber en dat hierbij energie verloren gaat.
@evian: Ik ga je in deze gelijk geven. Thnx voor de info!
@evian: @evian: het spijt me maar de reactie van @suzikubelona is de juiste, niet die van jou.
@flatsix010: door de hogere temperaturen in de band
@flatsix010: wie zijn banden brandt, moet op de blaren rijden.
Pirelli is ook gewoon Troep
@bmwm3gtr: vandaar dat BMW het ook vanuit de fabriek monteert.
@pjotr: Toepasselijke opmerking bij zijn naam :)
@pjotr: pirelli’s zijn gewoon veels te stugge banden. En ik vind ze niet fijn zal vast heel goed zijn enzo. En heb veel liever Michelin’s maar dat is mijn mening.
@pjotr: echt niet alleen Pirelli hoor. Bijna alle A-merken worden door elkaar gemonteerd op nieuwe BMW’s.
@bmwm3gtr: ik vind die oplosbare verpakking van vaatwastabletten pas troep. Het kan niet eens tegen water!
Race on Sunday don’t sell on Monday…
Pirelli maakt in elk geval geen erg goede beurt.
@moveyourmind:
Zij zijn inderdaad de boe-man. Maar in hoeverre is dat terecht? Want de FIA heeft ongetwijfeld een excelletje met specs naar Pirelli heeft gestuurd….
@rob: Dat zal ongetwijfeld zo zijn…
Maar er is gelukkig nog een kans voor Pirelli om het goed te maken. Als ze weer een echte Pirelli kalender uitbrengen is F1 gate zo weer vergeten.
@moveyourmind: doen!
@Rob: ze kunnen idd een band maken die heel de race mee gaat alleen moesten ze idd van de fia de banden spannender maken om het zo uit te drukken
Wie zijn banden brandt moet op de blaren rijden
@janmetdelangeachternaam: Jan jij maakt mijn weekend compleet!
Op een F1 wagen zal het me worst zijn.
Op een vrachtwagen : Levensgevaarlijk !
@desjonnies: op een vrachtwagen zal het me ook een worst zijn..
@desjonnies: daarom leveren ze ook andere banden aan f1-bolide dan aan een vrachtwagen. Iedereen kan gaan zeuren op pirelli, maar de banden zijn een instrument om de race spannend te houden.
Is er nog nieuws over Max?
Een fysisch proces waarbij luchtbellen onstaan door frictie lijkt me onmogelijk.
@super: nou, leg eens uit waardoor er dan wél luchtbellen in de banden komen?
@super: ik begrijp het ook niet helemaal. Rubber is flexibel en de lagen verkleven onderling. Frictie (wrijving)ontstaat wanneer twee oppervlakken tegen elkaar aan bewegen. Dit lijkt mij niet van toepassing in een band. Komt de hitte niet uit vervorming voort? Lijkt mij een stuk aannemelijker. Als je een dik stuk rubber meermalig buigt/rekt word het immers ook warm. ( denk aan een elastiek) correct me if i’m wrong
@milieumeneertje: http://www.formula1-dictionary.net/using_tires.html dit kom ik net tegen, hier wordt het beter uitgelegd.
Gelukkig werken jullie allemaal niet in de formule 1 of andere vorm van sport waar banden een belangerijke factor zijn.
Wat een onzin zit ik te lezen zeg :0