Voormalig F1 coureur Giedo van der Garde stopt met racen

Giedo van der Garde volgt het voorbeeld van Bobby Doorknobs en stopt met racen. Zodoende een kleine terugblik op de carrière van GiGa.

Ja, je zou het haast vergeten met de ongekende weelde die Max Verstappen ons de afgelopen jaren bezorgd heeft. Maar van oudsher is Nederland eigenlijk helemaal niet zo goed in de F1. België bijvoorbeeld heeft aanzienlijk meer coureurs (24 in plaats van 17) gehad in de koningsklasse en ook (nog steeds) meer winnaars. Vóór Max was het vaak sappelen, hopen op een zitje, sponsorgeld bijeen schrapen en dan veelal achteraan meerijden.

Dat gold uiteindelijk ook voor Giedo van der Garde. Hoewel, sponsorgeld bijeen schrapen was nooit zo’n issue met Marcel Boekhoorn op de achtergrond. Maar goed, dan moet je nog steeds wel het nodige presteren in de opstapklasses om in aanmerking te komen voor de F1. Giedo deed dat uiteindelijk dan ook…en toch ook misschien weer net niet. Een jaar reed hij uiteindelijk voor Caterham.

Daarna zat er eigenlijk nog een zitje bij Sauber in het vat voor 2015, waarmee hij dat jaar het gevecht had aan kunnen gaan met Max Verstappen in de Toro Rosso. Maar, zoals we weten, mocht dat helaas niet zo zijn uiteindelijk. Felipe Nasr en Marcus Ericsson betaalden meer aan Moneysha Kaltenborn en Giedo bleef achter met een zak geld. Waar hij niets aan had, want dat geld was er toch al wel. Enfin, hoe kwam het zo ver en wat is er daarna nog gebeurd? Een carrière in vogelvlucht.

Karting

Het begint zoals bij de meeste coureurs behalve echte natuurtalenten als Bob Prikwoud op de karts. Giedo blonk daar dan ook echt op uit, mede dankzij de kundige begeleiding van Jos Verstappen. Het is een periode waar de man uit Rhenen nog altijd met zeer veel plezier op terugkijkt: weinig druk, veel racen, veel winnen, veel leren. Giedo werd wereldkampioen Super A in 2002, als opvolger van Vitantonio Liuzzi.

De jonge Giedo werd daarna gebombardeerd tot KNAF Talent 1st en maakte zijn debuut in de Formule Renault. Tevens werd hij opgenomen in het opleidingsprogramma van Renault voor jonge coureurs. Een anekdote die daarover rond gaat is dat Giedo een keer tweede werd in een race en zijn beker meteen bij het grof vuil zette. De leider van het opleidingsprogramma zou dit tafereel gezien hebben en daar en dan hebben besloten: die moet ik hebben. Alleen plek 1 telt immers.

Formuleklassen: het begin

De eerste jaren in de Formule Renault waren echter geen onverdeeld succes. In sommige opzichten is de carrière van van der Garde in die zin erg vergelijkbaar met die van Nyck de Vries. In de opstapklasses was er altijd wel wat succes. Soms ook werden mannen verslagen die later zeer gearriveerde F1 coureurs zijn geworden. Maar het succes was er net niet altijd en niet snel genoeg.

Het eerste jaar F3 leverde de 9de plek in de eindstand op. Het tweede jaar: weer negende. Voor het derde jaar maakte Giedo de overstap naar het opleidingsprogramma van McLaren-Mercedes en kwam hij bij superteam ASM terecht. Maar waar Giedo weliswaar zijn eerste zege pakte in de EuroSeries en nu zesde werd in de eindstand, ontpopten Vettel en Hamilton zich als de échte toptalenten in de klasse.

Formuleklassen: toch nog de push naar de F1

Ondanks de goede doch niet geweldige resultaten in de F3, bleef Giedo aantrekkelijk voor F1 teams mede dankzij zijn sterke sponsors. Dat bleek in 2007 wel, toen van der Garde eerst werd aangekondigd als testrijder voor Super Aguri, maar maanden later doodleuk bij Spyker leek te zitten. Later bij Sauber had het team twee stoeltjes voor drie (of vier) coureurs, maar op dit moment had Giedo één zitvlak en twee stoeltjes.

Uiteindelijk werd gekozen voor Spyker, wat achteraf gezien ook niet de handigste keuze was. Maar goed, het ging allemaal nog om een rol als testrijder. Ondertussen bouwde van der Garde door aan zijn C.V. om ook echt in aanmerking te komen voor een racezitje in de F1. En dat lukte aardig in de World Series by Renault (WSBR), of de Formule Renault 3.5, zo u wilt.

In het eerste jaar waren er consequent punten en in 2008 volgde de titel met vijf zeges en drie tweede plaatsen. In die tijd was het kampioenschap nog hoog aangeschreven. GP2 was nog maar net nieuw en de WSBR stond daar aanvankelijk een beetje naast. Misschien net niet op hetzelfde niveau, maar ook niet ver daaronder. Van der Garde kon zich nu in een rijtje plaatsen met onder andere Marc Gené, Fernando Alonso, Franck ‘goeie snuif’ Montagny, Ricardo Zonta, Heikki Kovalainen en Robert Kubica. Na van der Garde zouden onder andere Robin Frijns, Kevin Magnussen en Carlos Sainz ook nog kampioen worden in de klasse, voordat deze definitief is opgedoekt na het seizoen van 2017.

GP2

Direct via de titel de F1 bestormen, lukte echter niet. Wellicht mede omdat Spyker inmiddels natuurlijk alweer verdwenen was. Dus volgde de enige stap naar boven die nog tussen de F1 en Giedo zat; de GP2. Voor het eerste jaar kwam Giedo terecht bij iSport, in de tijd dat alles met een ‘i’ in de naam gaaf was. Het was zeg maar een goede hogere middenvelder in het veld als team. Het AZ of Twente van de GP2, om maar een verboden voetbal-referentie in een race-artikel te zetten.

In dat opzicht was het eerste jaar, eigenlijk heel goed. Giedo won drie maal waarvan een keer een hoofdrace (op Monza). Zijn teammaat dat jaar was Diego Nunes. Diego wie? Precies ja, hebben we daarna nooit meer iets van gehoord. En dat komt omdat Giedo hem dik en dik in de tas had.

Maar, in jaar twee GP2, ging het eigenlijk mis. Giedo verkaste naar het team van Barwa Addax, een heus topteam in die tijd. Maar hij werd daar de teammaat van Sergio Perez. Deze destijds jonge Mexicaan, deed zijn eerste jaar in de klasse en was, zeker bij vlagen, veel sneller dan van der Garde. Checo was inconsistent (goh), maar finishte het jaar als tweede, waar Giedo zevende werd in de eindstand. Maar erger: bij enkele weekenden zag je bij Perez die échte buitengewone snelheid van de toptalenten. Die glimmer hoop dat het een F1 kampioen in wording is. Giedo moest het meer hebben van consistent sprokkelen. Hij won bij Barwa Addax geen races meer.

Ook niet in 2011, toen Perez naar de F1 vertrok. Dat is funest, want zoals het adagium luidt voor talentzoekers: niet consistent zijn kan je leren, maar pure snelheid moet je hebben. Perez leek die in 2010 toch meer te hebben dan onze landgenoot. In 2011 kreeg Giedo Charles Pic naast zich. De Fransman die hij later weer zou treffen in de F1. Dat jaar werd het team kampioen, maar de coureurs schoten er niet heel veel mee op. Giedo was vijfde in de eindstand, drie puntjes achter Pic. Herintreder Grosjean werd afgetekend kampioen, Luca Fillipi tweede en wijlen Jules Bianchi derde.

Toch nog de sprong

En dan kom je dus automatisch in de categorie Vitaly Petrov/Pastor Maldonado/Jolyon Palmer/Nyck de Vries terecht. Coureurs die er in de hogere opstapklasses altijd ‘dichtbij zitten’, uiteindelijk ook mede dankzij ervaring. Maar ook coureurs die nooit echt doorbreken of dat te laat doen. In tegenstelling tot de genoemde mannen, werd Giedo ook niet alsnog kampioen in de GP2 in zijn zoveelste jaar. Maar hij ging wel nog een jaar door.

De kersvers F1 teameigenaar Tony Fernandes had namelijk ook maar een GP2 team erbij genomen. Zo kwam Giedo in 2012 in groen aan de start voor Caterham Racing, voor een vierde jaar GP2. Na reeds één jaar Formule Renault, drie jaar Formule 3 en twee jaar WSBR zijn tiende jaar in de opstapklasses van de Formule-ladder dus. Het is een iets uitgebreidere en ongetwijfeld duurdere scholing dan Max Verstappen heeft genoten.

2012 was eigenlijk andermaal vergelijkbaar met de voorgaande jaren: zesde in de eindstand. Maar, geen kind aan Colombiaans teammaat Rodolfo Gonzalez. En ook cruciaal: de zege in de hoofdrace in Singapore. Dat ging er ongetwijfeld lekker in bij Maleisiër Fernandes. Die kon een beetje succes proeven wel gebruiken, gezien de prestaties van zijn F1 team.

F1 coureur

Zodoende promoveerde Giedo met Caterham naar de koningsklasse en was hij in 2013 alsnog de volgende (vijftiende) Nederlandse F1 coureur ooit. Als teamgenoot zoals gezegd van Charles Pic, die zelf in 2012 al uitgekomen was voor het Marussia F1 team. Het interne duel was in de GP2 al een uitgebalanceerd gevecht en dat was het in de F1 weer. In de races finishte Pic 12 keer voor van der Garde en van der Garde 7 keer voor Pic. Maar ja, wat zegt dat in een Caterham? Het is net welke van de twee auto’s dat weekend de minste problemen heeft. In de kwalificaties was van der Garde nipt de betere. Zij het met de kleinst mogelijke marge: 10-9.

Zoals zo vaak als twee coureurs aan elkaar gewaagd zijn én de auto niet heel goed is, schiet niemand er echt wat mee op. Bij een achterhoede team rijden helpt alleen als je Russell of Albon bent en jaar in jaar uit je teammaat in kan maken. Omdat noch Pic noch van der Garde zich kon ontworstelen aan het niveau van de ander, was er in dit geval echter niet direct een beter team dat stond te springen om een van de twee binnen te halen. Blijven bij het noodlijdende Caterham, had ook niet echt zin. Dus koos van der Garde nog een laatste keer voor een ‘opbouw fase’.

In 2014 was de Nederlander testcoureur bij Sauber, met de bedoeling om in 2015 een van de vaste zitjes van het team te krijgen. Dat verliep allemaal voorspoedig, totdat Sauber in ernstige geldnood kwam een aantal jaar na het vertrek van BMW. Nieuwe sponsoren aanboren bleek lastig in de praktijk. Althans, wel nieuwe sponsoren die niet vastzaten aan een andere coureur.

Monisha Kaltenborn zag dan ook geen andere uitweg dan iets doen wat niet kan: drie coureurs aantrekken, voor twee zitjes. Giedo is nog steeds niet echt een fan van zijn voormalig teambaas. We mogen het niet zeggen, maar wat dat betreft hebben de twee vrouwelijke teambazen die de sport tot op heden rijk is geweest (Monisha en Claire), nog niet bepaald het goede voorbeeld gegeven. Noch van zakelijk instinct maar ook zeker niet voor wat betreft de empathie die ons beloofd wordt van leiders van het betere geslacht. Maar goed, in de toekomst zal dit vast nog rechtgezet worden door andere exemplaren die met stijl en klasse episch zegevieren.

Enfin, dit echec betekende na een klucht in Australië, waarbij Giedo in zijn racepak stond zonder auto, het einde van zijn F1 carrière. Een tikkie dat hem, zo geeft hij toe, begrijpelijkerwijs best geraakt heeft. De economische situatie ten spijt was de Sauber van dat jaar regelmatig goed genoeg voor punten. Giedo had op zijn minst kunnen doen wat Nasr of Ericsson dat jaar presteerden. Zij haalden 27 respectievelijk 9 punten, wat Giedo direct een van de best scorende Nederlanders in de F1 had gemaakt. Wat zou het mooi zijn geweest om Max te zien vechten met Giedo dat jaar. Maar ja, niet alle mooie dingen die zouden kunnen gebeuren doen dat ook altijd.

Racen na de gerealiseerde, doch niet geheel op deze manier voorziene F1 droom

2015 was zo een verloren racejaar. In 2016 pakte van der Garde het racen echter weer keihard op met de LMP2-titel in de ELMS Series voor het team van G-Drive. In 2017 reed hij nauwelijks, maar in de jaren daarna kwam hij uit voor de gele brigade van Frits van Eerd, die helaas aan de ketting is gelegd inmiddels. Door zijn ervaring en prestaties in de Endurance Racerij, kon van der Garde echter ook elders wel een zitje vinden. In het afgelopen jaar kwam hij uit voor TDS Racing en United Autosports.

Resumé

Uiteraard kan Giedo op Jan Lammersesque wijze nog jaren door in deze klasses als hij wil. Maar de beste man vindt het mooi geweest. Met zijn 38 jaar oud geeft hij aan in tegenstelling tot Alonso en Hamilton het sportieve verval al te gaan voelen. Misschien ook omdat hij andere dingen te doen heeft naast de sport. Dat is wel een beetje het verhaal van de sportman aan het eind van zijn natuurlijke carrière. Het kan allemaal nog wel, maar je moet er dan veel meer voor doen om op niveau te blijven. En juist dat wil je misschien niet meer, met drie kinderen thuis op de bank. Zoals David Coulthard zegt: je verliest niet per se de speed, maar vooral de need.

Wie weet gaat het natuurlijk toch weer kriebelen en zien we Giedo nog ooit een keer terug op het circuit. Maar voor nu hangt hij naar eigen zeggen de helm aan de wilgen. Terugblikkend was Giedo als je calvinistisch bent, nuchter beschouwd een Nederlands F1 coureur zoals bijna alle anderen behalve Max. Maar vergeet niet: zoals genoemd zijn er überhaupt maar 17 Nederlandse F1 coureurs geweest sinds 1950. En Giedo was er daar een van. Linksom of rechtsom is dat op zich al een hele mijlpaal om trots op te zijn. Waarvan akte.