De 9 leukste A-segment GTI’s op een rij

Speciaal voor deze maandagavond hebben we de 9 leukste A-segment GTI’s op een rij gezet voor jullie.

Onlangs bespraken Wouter en Bart de goedkoopste auto’s van 2022 in Nederland. Dat zijn traditioneel A-segment auto’s. Al jarenlang is het A-segment heel erg belangrijk voor de Nederlandse autoverkopen. Als je een betaalbare auto zoekt die goedkoop in aanschaf en gebruik is, is het de aangewezen keuze. Zeker in combinatie met de beperkte afschrijving zijn het financieel gezien heel erg verstandige auto’s. Wat dat betreft jammer dat meer en meer autofabrikanten dit segment verlaten.

Wat vaak onderbelicht blijft, is dat ze ook heel erg leuk zijn. Nu is alles relatief, maar een langzame auto snel rijden is vaak leuker dan een snelle auto langzaam rijden. Omdat geld zo belangrijk is bij dit formaat auto, zie je vrij weinig echte snelle uitvoeringen. De reden daarvoor is simpel. Die kosten meer geld om te ontwikkelen. Dan zit je al gauw op de kosten van een B-segment GTI. Tja, dan verkoopt een fabrikant liever zo’n auto, gezien de marge. Dat wil niet zeggen dat ze er nooit geweest zijn. We nemen hier de gaafste A-segment GTI’s met je door – helemaal gratis – op Autoblog:

Honda City Turbo (FA)

1982 – 1986

De kleinste Honda in de jaren ’80 was deze City. In Nederland kon je de gewone versie gewoon bestellen bij de Honda-dealer, zij het onder de naam Jazz. Deze snelle versie van Honda’s A-segment-auto konden wij niet aanschaffen. Voor alle duidelijkheid, er was een City Turbo en een City Turbo II. De gewone Turbo heeft 100 pk. De Turbo II die in 1983 verscheen had zelfs 110 pk.

En dat op 735 kilogram! In 1982! Man, als je toen een E-Klasse had met 110pk was je al een hele bink. Leuk weetje, de Honda City Turbo en Turbo II waren het idee van Hirotoshi Honda. Dat was inderdaad de zoon van de grote Honda-oprichter Soichiro Honda. Later zou Hirotoshi zich bezig gaan houden met enkel en alleen snelle Honda’s onder het Mugen-label.

Rover 114 GTI

1991 – 1995

In principe was de Rover 114 GTI niet een denderende auto in de jaren ’90. Bijna niemand keek er naar om. Rover was een Brits merk, een beetje net zoals Lancia voor Italië. Wel een beetje chic, maar geen Mercedes. De 100-serie van Rover al helemaal niet. Dat waren opgelapte Austin Metro’s met de botsveiligheid van een broodrooster. Tegenwoordig zijn het wél weer leuke autootjes. De GTI had een 1.4 viercilinder die 103 pk kon leveren. Daarvoor moest je wel even minimaal 6.000 toeren maken. Hoe gaaf is dat? Tegenwoordig halen veel benzineauto’s nét. Later werd de 114 GTI opgevolgd door een iets mildere 114 GTa.

Peugeot 106 Rallye

1993 – 1996

Eigenlijk moet iedereen een keer gereden hebben met een Peugeot 106 Rallye. Het is namelijk het prototype rauwe en pure hot hatch. Natuurlijk halen we de term ‘kart voor de openbare weg’ van stal. Het mooie was dat deze homologatiespecial (de 1.3 althans, de latere 1.6 niet) enorm kaal was. Alleen het hoognodige zat erop.

Denk aan items als een raamslingers, uitsparing voor een radio en rubberen stuurwiel. Stuurbekrachtiging zat er standaard níet op. Lichtmetalen velgen? Tuurlijk niet, wie heeft lichtmetalen velgen nodig als je de coolste Michelin-steelies hebt. Mede dankzij al deze maatregelen (gewoon alle luxe niet monteren) was de 106 Rallye erg licht: iets meer dan 800 kg.

Citroen Saxo VTS

1996 – 2003

Ja, er was ook een Peugeot 106 GTI. Die auto deelde veel techniek met de Citroen Saxo VTS. VTS staat in dit geval voor ‘Voiture Tres Sportive’, ofwel een heel sportieve auto. Onder de kap lag een ouderwets hitsige 1.6 liter zestienkleps dubbelnokker. Met 120 pk had je echt behoorlijk wat power tot je beschikking, zeker als je bedenkt dat deze Saxo VTS nog geen 890 kg weegt!

Het mooie was dat je ‘m echt goed op de staart moest trappen voor aansprekende prestaties. De Saxo VTS was een enorme hit in het Verenigd Koninkrijk, met name in de tuningscene struikelde je erover.

Volkswagen Lupo GTI (6X)

2002-2005

Het Duitse merk zat nogal in een vormcrisis rond deze periode. Ja, de Golf IV was beter dan ooit als het aankwam op een fijne en luxe hatchback. Maar een sportieve? Nah, niet bepaald. De GTI was een iets snellere Golf. De 975 kg zware Lupo GTI daarentegen kwam veel dichter bij het origineel. Zo had ook de Lupo GTI – net als de eerste Golf GTI – een 1.6 liter motor onder de kap. In het geval van de Lupo was ‘ie goed voor 125 pk.

Daarmee kon je in 8,5 tellen naar de 100 en 205 km/u halen. Nu is dat niet enorm snel, maar de je had wel het gevoel van snelheid. De Lupo GTI was weliswaar een A-segment auto, maar voorin zat je behoorlijk goed en het dashboard stak goed in elkaar. Om te rijden was het niet de meest spectaculaire GTI ooit, maar een typische Duitser. Bijzonder: hij had standaard Xenon-verlichting. In 2002! Ook bijzonder, toen al kost ‘ie 23 mille in euro’s. Ai.

Ford SportKa (RBT)

2003 – 2008

Ook Ford waagde zich in het segment van de A-segment GTI’s. De SportKa was de dichte versie van de StreetKa, een sportieve cabrio waarvan Ford vond dat ze die moesten bouwen. De motor was een vrij bescheiden 1.6 achtklepper met 95 trappelende pk’s. Omdat de SportKa slechts 935 kg woog, kwam de snelle Ka alsnog goed van zijn plek.

Ook zorgde Ford ervoor dat de aankleding goed voor elkaar was. Met name de bodykit was zeldzaam goed gekozen. De standaard Ka was al een feestje om te rijden qua besturing, onderstel en schakelen. Die feestvreugde werd alleen maar groter bij de SportKa.

Fiat Panda 100HP (169)

2006 – 2011

Het probleem is dat A-segment GTI’s al snel te duur worden om te bouwen. Daarom pakte Fiat het bescheiden aan met de 100hp-versie van de Panda. In eerste instantie is het een compacte vijfdeurs hatchback. Dikke bumpers, gave wieltjes en een plankhard onderstel doen de rest. In absolute zin ook geen racemonster, maar wel eentje die heel erg veel fun bood.

Dat kwam mede door de hoog geplaatste handbak met zes verzetten. Het relatief lage gewicht van 950 kg helpt ook mee, uiteraard. Om aanspraak te maken op die 100 pk’s, moest je even trappen en schakelen. De perfecte tweede auto voor de boodschapjes. In dit geval was de prijs ook erg vriendelijk, want de Fiat Panda 100HP was bij introductie goedkoper dan de goedkoopste auto van 2022, namelijk 13.795 euro.

Renault Twingo Renault Sport 133 Cup

2008 – 2013

De meest serieuze A-segment GTI is de Renault Twingo Renault Sport. De auto had een soort ‘My First Sony’-vibe. Dan bedoelen we niet de optionele pedalen met iconen voor Play (gas), Pause (koppeling) en Stop (rem). Nee, de Twingo RS was in alles een Twingo, maar met een paar serieuze aanpassingen.

Eentje daarvan is de motor, een 1.6 met maar liefst 133 pk. Ja, je kon de 1.2 turbo ook chippen naar dergelijke vermogens, maar de 1.6 was een giftig blokje met directe gasrespons. Ook kon de 1.6 snel in de toeren klimmen en weer dalen. Het mooiste was de besturing en het chassis, zeker met het optionele Cup-onderstel.

Volkswagen Up GTI (AA)

2018 – heden

Ja, we hebben de Lupo GTI al benoemd. Toch moeten we de Up vermelden in een overzicht van A-segment GTI’s. De reden is simpel. Het is op dit moment de enige die je nog kan krijgen. Het leuke is dat VW het recept perfect toepast op de Up GTI. Qua uiterlijk is ‘ie helemaal af met dat guitige uitlaatje, die kekke velgjes en de rode biesjes. In het interieur zien we ook de schotse ruit-bekleding.

Maar het is niet alleen de uitvoering, de 1.0 TSI motor levert 115 pk, iets minder dan de Lupo GTI. Qua gewicht scheelt het bijna niets. De prestaties zijn dan ook ietsje in het nadeel voor de Up, maar laten we eerlijk zijn: niemand koopt deze auto’s voor de rechte lijn-snelheid. Ook leuk, de Up GTI is goedkoper dan de Lupo dat was in 2002. Wel zul je het zonder Xenon moeten doen. Gelukkig is er voldoende aan te modificeren.

Meer lezen? 17 briljante Kei-cars op een rij!