Special: Tesla Roadster

Het begin van de revolutie.

Wat maakt een geweldige auto? Om preciezer te zijn: wat maakt een geweldig rijdende auto? Een kleine, puristische, lichtgewicht sportwagen met middenmotor en achterwielaandrijving is zo ongeveer het beste recept.

Het zwaartepunt zit tussen de wielen, goed voor een ideale balans en gewichtsverdeling. Dankzij het lage gewicht reageert zo’n auto bliksemsnel op input van gas- en rempedaal. Met name het sturen maakt een enorm verschil, niets is prettiger dan een auto die direct reageert terwijl je instuurt. Meestal zit daar een kleine vertraging tussen. Logisch: de massa moet ‘gezet’ worden.

Kan zo’n auto eigenlijk wel elektrisch zijn? Dat is een goede vraag. Want een elektrische auto heeft standaard last van obesitas. Als je een beetje actieradius wil hebben, zit je vast aan enorme accu’s en die zijn bijzonder zwaar. Kortom, niet hoe je het wil hebben.

Martin Eberhard
Toch had Martin Eberhard het idee dat deze combinatie gemaakt moest kunnen worden. Eberhard was afkomstig uit de tech-industrie. De Amerikaan begon bij Wyse Technology als ingenieur. Zijn grootste wapenfeit is echter de Rocket e-Book. Dat was destijds een van de eerste e-readers. Zo kon een device ter grote van een klein boekje tien boeken herbergen. Handig op vakantie. We kennen het tegenwoordig, maar in 1999 was het echt een noviteit. Erberhard verdiende daar zijn geld mee, niet zozeer met de verkoop van de e-readers, maar met het verkopen van bedrijf achter Rocket e-Books.

Marc Tarpenning
In 2003 richtte Eberhard samen met Marc Tarpenning het bedrijf Tesla Motors op. Eberhard was direct de CEO. Terpenning was de CFO. Tarpenning komt natuurlijk ook uit de wereld van de tech. Hij studeerde computerwetenschappen en werkte jarenlang bij Textron, het bedrijf achter onder ander Cessna (vliegtuigen) en Bell (helikopters). Eind jaren ’90 werkte hij samen met Eberhard aan de Rocket e-Books. De wens om een auto te ontwerpen en ontwikkelen werd niet alleen gevoed doordat zij van auto’s hielden, maar ook vanwege het feit dat General Motors zijn beste auto in de moderne geschiedenis de nek om had gedraaid.

General Motors EV-1
De General Motors EV-1 kon via een speciale leaseconstructie bij Saturn-dealers besteld worden. Naar huidige maatstaven is het geen hoogstaand technisch hoogstandje, maar nog wel acceptabel. Dat kun je van een Pontiac Sunfire of Opel Tigra niet zeggen. Het ging echter met name om de manier waarop de EV-1 aan zijn einde kwam. Volgens GM moest er te veel geïnvesteerd worden en zou er geen markt voor zijn. Maar de ‘eigenaren’ van de EV-1 waren er gek op.

AC Propulsion
Een andere inspiratie voor de nieuwe sportwagen van Tesla was de AC Propulsion tzero. Dit bedrijf is gespecialiseerd in de elektrische aandrijflijnen voor auto’s. Dit bedrijf was destijds betrokken bij de ontwikkeling van de GM EV-1. Zo was de motor van het prototype van de EV-1, de ‘Impact’, voorzien van een motor van AC Propulsion. Deze bouwer van elektrische motoren zou in een later stadium diverse auto’s voorzien van elektrische motoren, zoals de Venturi Fetish en de Mini-E.

Piontek Sportech

Verplichte kost voor de autoliefhebber is de Piontek Sportech. Dat was een zogenaamde kit car. De fabrikant maakte enkel de onderdelen, je moest de auto zelf voorzien van triviale items als een motor, elektronica en degelijke. In principe was de Piontek Sportech ontworpen voor een 1.2 liter grote viercilinder van Suzuki. Deze leverde maar liefst 210 pk. Wellicht een handige toevoeging om te vermelden dat de motor van de Sportech afkomstig was van de motorfietsen-divisie van Suzuki. Het belangrijkste onderdeel voor Eberhard en Tarpenning was echter het chassis: een glasvezel koetswerk, dubbele draagarmen rondom en tandheugel besturing.

AC Propolsion tzero
Het is natuurlijk een eenvoudige rekensom: pak de Piontek Sportech kitcar en lepel daar een elektrische motor in. Dat is precies wat ze bij AC Propulsion hebben gedaan. Het resultaat noemden ze de tzero (spreek uit: “tie-zero”). Deze auto werd aanvankelijk voorzien van een AC150 aandrijflijn, goed voor 150 kW, exact 204 pk. Qua koppel zat het ook wel snor, er was 240 Nm voorhanden. Het grote voordeel van de tzero was het lage gewicht, de auto legde niet meer dan 1.040 kg in de schaal. De actieradius van de auto was maar liefst 480 km. Qua prestaties zat het meer dan snor, uiteraard. In 3,6 seconden kon je van 0-96 km/u. De topsnelheid was wel een dingetje, want de transmissie had maar één versnelling. De topsnelheid was begrensd op 170 km/u, maar 230 km/u zou mogelijk moeten zijn. Nu gaat het bij dit soort sportauto’s gelukkig niet om de topsnelheid.

Prijs
Het probleem met de toen vrij exotische elektrische techniek: het werd allemaal vrij kostbaar. De originele Piontek Sportech kostte inclusief 210 pk sterke verbrandingsmotor zo’n 50.000 dollar. De tzero met lithium ion batterij zou zo’n 220.000 dollar moeten gaan kosten. Martin Eberhard moedigt de eigenaren van AC Propulsion aan om de auto in productie te nemen. Dan kunnen zij hem namelijk gaan kopen. Op het moment dat ze ‘nee’ op hun rekest krijgen, wordt Tesla Motors opgericht.

Elon Musk
Om kapitaal te vergaren, moeten er investeerders worden gezocht. Eén man was net zo verbouwereerd door het hele GM EV-1 debacle als Eberhard en Tarpenning. Zijn naam was Elon Musk. De Zuid-Afrikaan vergaarde zijn fortuin met onder andere Paypal en was al vroeg miljonair. Maar, naast kersvers McLaren F1 eigenaar (en toekomstig Amber Heard aanbidder), was ook hij erg geïnteresseerd in de AC Propulsion tzero. Na een uitgebreide proefrit spoort hij AC aan om de auto te bouwen. Wederom krijgt Musk ‘no’ te horen. Musk voegt zich bij Eberhard en Tarpenning en investeert 7,5 miljoen in Tesla.

Lotus Elise
In relatief korte tijd ontwikkelt Tesla de Roadster. Net als bij de tzero maken ze gebruik van een bekend chassis, in dit geval het Type-111 platform van Lotus. Dat is logisch, want de Lotus Elise is misschien wel het prototype sportwagen in zijn categorie. De Lotus Elise is gebouwd om een aluminium ‘bak’ waar alle onderdelen aangehangen worden. De tweezits sportwagen blinkt uit in een laag gewicht en mede daardoor hoge prestaties. De perfecte basis voor een sportwagen, dus. Lotus had absoluut wel oren naar het project, want er was een rol weggelegd voor de Britten in dit verhaal. Tesla had grootste plannen en in de tussen waren ze al behoorlijk ver met het ontwikkelen van accupakketten en elektrische motoren, maar een productiefaciliteit hadden ze nog niet. Lotus daarentegen had productiecapaciteit over.

Perfecte timing
Met de introductie van de Lotus Elise S2 werd de productie opgeschroefd, mede vanwege het feit dat Lotus de Speedster voor Opel ging bouwen. Dankzij de financiële middelen van GM kon Lotus de Elise aanpassen aan de eisen die in het nieuwe millennium gingen gelden. Voor GM was het op het eerste gezicht ook interessant, want nu had Opel (en Vauxhall) voor een schijntje een serieuze sportwagen in de showrooms staan. Helaas sloeg de auto niet voldoende aan, waardoor Opel in 2005 stopte met de Speedster. De Lotus Europa mocht daarna de faciliteit in gebruik nemen, maar ook dat model sloeg niet aan. Lotus kon dus de productie van Tesla enorm goed gebruiken in die periode. In juli 2006 werden de eerste prototypes van de Tesla Roadster aan een select groepje mensen onthuld. De auto maakte zijn debuut op de San Francisco International Auto Show in november 2006.

In tegenstelling tot veel sportwagenfabrikanten, ironisch genoeg inclusief Lotus, wist Tesla wél zijn voorraad snel te slijten. Sterker nog, ze begonnen al met de verkoop van de auto alvorens de auto in productie was. Zo was de eerste serie was al verkocht eind 2006 en in 2007 de tweede serie. Let wel, de productie van de Tesla Roadster begon in October van 2008! De eerste drie exemplaren van de Tesla Roadster gingen naar de drie grote heren van Tesla: Musk, Tarpenning en Eberhard. Elon kreeg de aller, allereerste; een rood exemplaar.

De Tesla Roadster had een elektromotor onder de kap die 185 kW leverde, omgerekend 248 pk. Het koppel bedroeg 270 Nm. Via een transmissie met een versnelling van BorgWarner werden de krachten op de achterwielen los gelaten. Het was mogelijk om in 3,9 seconden van 0-96 km/u te accelereren. Sneller dan welke Lotus dan ook en sneller dan veel sportwagens op dat moment, een Nissan GT-R en Bugatti Veyron daargelaten. Toegegeven, met een leeggewicht van meer dan 1.300 kg is het in vergelijking met de Elise een zwaargewicht, maar voor zijn soort bleef het gewicht heel erg binnen de perken.

Tesla is een Amerikaans merk en je zou aannemen dat de Roadster een Amerikaanse auto is. Dat is ten dele waar. De koetswerken werden in Frankrijk gebouwd en verscheept naar Lotus in Norfolk, Hethel. Daar werden de Tesla Roadsters gebouwd, op de motor na. Alle Amerikaanse Roadsters werden naar Californië verscheept, alwaar ze voorzien werden van de elektromotor. Voor de auto’s die naar Europa gingen, werd de motor door Tesla medewerkers in een hal iets verderop ten opzichte van de Lotus fabriek gebouwd.

Tesla Roadster Sport
Waar veel sportautofabikanten vervolgens jaren wachten met de ontwikkeling van de opvolger, was Tesla achter de schermen constant met verbeteringen, veranderingen en updates bezig. Voor modeljaar 2010 (dat is dus eind 2009) werd de Roadster Sport gelanceerd. Deze was op alle fronten beter dan het non-sport model. De motor was nu veel sterker. Het vermogen steeg (naar 288 pk), maar het was vooral het koppel van 400 Nm dat een verschil maakte.

Model S
Daarbij werd ook de auto zelf aanzienlijk verbeterd. Het onderstel werd aangepast, de airco werd verbeterd, er was meer geluidsisolatie. Om de ambiance aan boord te verbeteren, was er fraaiere lederen bekleding. Het meest in het oog springende detail is echter het grote scherm, waarop alle belangrijke data wordt aangegeven. Niet alleen voor de navigatie, maar juist met informatie over de elektromotor. De auto vloog niet de showrooms uit, maar de verkoop verliep redelijk goed. In 2010 werd de 1.000e Roadster al gebouwd.

Korte productieperiode
Voor zo’n belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de autohistorie is de Tesla Roadster maar kort in productie geweest. Begin 2012 werd de productie namelijk gestaakt. De Tesla Roadster werd niet gebouwd om de best rijdende roadster te zijn, maar simpelweg om geld, naam en faam te vergaren. De ambities van Tesla gingen namelijk véél verder dan een eenvoudige sportwagen. De Model S stond te trappelen om in productie te gaan en moest aan de wereld bewijzen dat een elektrische auto ook dik, gaaf, snel en luxe kan zijn.

SpaceX
Dat wil niet zeggen dat Tesla helemaal klaar was met de Roadster. Er werden nog wat updates beschikbaar gesteld, waaronder de 3.0 versie, met 70 Kwh accupakket. Daarmee is het mogelijk om 640 km op een lading te halen. Dit werd mede bereikt door upgrades aan de aerodynamica en het verlagen van de rolweerstand. De eerste Tesla Roadster ooit, die van Elon Musk, kwam in 2018 nog een keer in het nieuws. In de week dat hij zijn (niet al te beste) kwartaalcijfers moest presenteren, schoot hij tegelijkertijd een raket van het SpaceX Program de ruimte in met aan boord de rode Roadster van Elon.

Opvolger
Nu de Tesla Roadster van Elon Musk met David Bowie (Starman) op de stereo zijn weg baant door het universum, is het inmiddels tijd voor een opvolger. Deze staat voor 2020 gepland en moet alle andere supercars overbodig maken. Op de dragstrip en op de Nordschleife moet je iedereen de baas kunnen zijn. Bijzonder indrukwekkend. Maar eigenlijk ook een beetje jammer.

Want dat een elektrische auto enorm snel kan zijn, dat weten we nu. Dat die snelheid zorgt voor een enorme kick, mag niet ontkend worden. Zeker in de nieuwe Tesla Roadster zal het resultaat geweldig zijn. Maar we zijn bang dat ze een paar finesses gaan missen. Er is niet gekozen voor een platform van Lotus, maar een ingekort chassis van de Model S. Met het oog op pure performance een uitstekende keuze.

Maar voor ons petrolheads was juist de ouderwetse benadering geweldig. De originele Tesla Roadster sport was nog altijd heel erg snel. Een normale Elise reed je op de sprint gemakkelijk zoek. Ondanks het hogere gewicht ten opzichte van Elise, was de Roadster wel voorzien van Lotus-esque eigenschappen. De besturing was zeer direct. De auto reageerde er automatisch op. Ondanks het aanzienlijke vermogen, kon je de Roadster helemaal uitwringen.

Met andere woorden. Je pakt je Tesla Roadster sleutels, je loopt naar de auto, rijdt de oprit af en direct op straat heb je fun. Niet alleen het gasgeven zorgt voor een vaste grimas op je gezicht, alle disciplines van het autorijden maken het tot een geweldige auto. Het is gewoon een simpel recept: een laag gewicht, middenmotor, achterwielaandrijving en een dakje dat open kan. Méér heeft een autoliefhebber niet nodig om lol te beleven. Toen niet, nu niet en de toekomst ook niet.