De leukste en meest bijzondere edities van de Ford Focus op een rij

We kunnen het verdwijnen van de Ford Focus niet laten gaan zonder even te kijken naar alle bijzondere edities die er verschenen van de veelzijdige middenklasser.

Ford kondigde het deze week dan echt aan: de Focus gaat langzaam zijn einde tegemoet. Uiteraard heeft dit te maken met de shift naar andere volumemodellen, want de wereld is in de ban van de crossover. In de VS doet Ford al niet anders dan SUV’s, crossovers en de Mustang verkopen. De tactiek was om geen ‘personenauto’s’ meer te verkopen (Taurus/Fusion/Focus etc.). Met het vertrekken van de Fiesta en het nu aankomende einde van de Focus lijkt deze strategie over te waaien naar Europa. De Explorer, Capri, Kuga en Mach-E gaan proberen de cijfers op te krikken, want de volumemodellen van vroeger zijn niet meer die van nu.

Ford Focus

En dat is toch op zijn minst een beetje droevig. De impact van de Ford Focus is niet te onderschatten. Hij kwam in 1998 op de markt, met als simpele doel om de eveneens populaire Escort te vervangen. Grappig genoeg was Ford toen ook al bijzonder bezig met namen, want de al heel lang gebruikte naam Escort moest het veld ruimen, terwijl Fiesta bijvoorbeeld wel gewoon bleef. De naamsverandering bewees wel dat de Focus een hele andere auto werd dan de Escort (dat was altijd een soort korte liftback of sedan), het werd namelijk een hatchback die zijn pijlen gericht had op de Golf.

De eerste generatie sloeg in als een bom, want dankzij het New Edge-design was dit een ongekend ontwerp voor zo’n doorsnee auto. Veel rondingen, uitgesproken wielkasten, een zeer uniek silhouet en natuurlijk die hooggeplaatste achterlichten die de daklijn volgen richting de onderkant. De Focus was echter niet alleen maar show: Ford bestede veel aandacht aan de rijeigenschappen en het gevoel. En dat was te merken: elke Focus was in de basis een lekker sturende auto. Dat is altijd één van de USP’s gebleven van de Focus.

Einde Ford Focus

Vier generaties, bijna 27 jaar en wereldwijd een slordige 15 miljoen exemplaren verkocht, is dat einde toch wel gedag zeggen tegen een icoon. Waarmee een crossover met de naam Focus zeker wel een mogelijkheid is. Voordat Ford dat kan flikken doen wij het even anders, wij pakken even de hoogtepunten van alle generaties erbij. Ga er lekker voor zitten, want dat zijn er toch best een aantal.

Ford Focus Ghia Concept

1992

Het begint met een auto die je niet snel zou associëren met de naam Focus. De Ford Focus Ghia Concept uit 1992 was een futuristisch ontworpen roadster door Ford en Ghia met bijzondere designdetails. Productiekansen waren altijd minimaal, maar vingeroefeningen moeten er ook zijn. Het duurde tot de Ford StreetKa dat er ook daadwerkelijk een compacte roadster kwam. Op basis van de Ka, niet de Focus.

Ford Focus ST170 (C170 / DBW)

2002

Zoals gezegd reed een Ford Focus altijd dikke prima, maar de eerste echte sportversie kwam in 2002. Na de eerste facelift kwam Ford op de proppen met de ST170. Het ST-label stond toen nog in de kinderschoenen en werd nog gevolgd met het pk-aantal. Niet geheel toevallig leverde de 2.0 liter grote viercilinder dan ook 173 pk. De ST170 was niet de Madame Jeanette onder de hete hatchbacks, maar voor de iets pittigere Focus-rijder was dit een mooi begin. Je kon ‘m krijgen als hatchback of stationwagon.

Ford Focus SVT (C170 / DBW)

2002

We duiken zo nog even dieper in de Ford Focus zijn carrière in de VS, want daarmee wordt weer eens bewezen hoe iets dat zo dichtbij staat zo ver weg kan zijn. In ieder geval kreeg de VS de eerste generatie Focus als compacte hatchback, sedan en zelfs wagon. De ST-behandeling haalde het ook tot de overkant van de plas, maar dan onder de naam SVT (Special Vehicle Team). Dit om de auto in lijn te plaatsen met auto’s als de Mustang SVT Cobra en F-150 SVT Lightning. Qua specs was de SVT vrijwel identiek aan onze ST170, dus 173 pk uit een 2.0 viercilinder. Voor de Amerikanen technisch gezien een lachertje, maar met auto’s als de Dodge Neon SRT-4 en Chevrolet Cobalt SS werd bewezen dat Amerikanen een ‘Europese’ sportauto af en toe best lusten. Daar paste de Focus SVT perfect tussen, al dan niet qua specs wat minder denderend.

Ford Focus RS (C170 / DBW)

2003

De Ford Focus moest dus de Escort vervangen en dat betekende toen ter tijd ook dat één versie wel moest komen. De Escort ken je historisch als een zeer succesvolle rallyauto en dat stokje nam de Focus in 1999 ook over. De Ford Focus RS WRC sloeg ook in de rallysport in als een bom, mede dankzij Colin McRae. Om die lol ook naar de dealers te brengen, bracht Ford de eerste Focus RS op de markt. Net als de rallyauto werd de standaard tweeliter voorzien van een flinke turbo om zo op 215 pk uit te komen. Remmerij van Brembo, een compleet herzien onderstel, OZ-velgen, Quaife-sper: kreeg je er allemaal bij. En je moest van blauw houden, want elk exemplaar werd Imperial Blue gelakt. De RS was heerlijk rauw en hardcore en dat werd het USP van de heftigste Focus.

Ford Focus ST (C307 / DA3)

2005

De tweede generatie Ford Focus verscheen in 2004 en moest het succes voortzetten. Qua leuke versies lukte dat eigenlijk onmiddellijk. In 2005 al kwam de nieuwe Focus ST, dit keer zonder getal erachter. In plaats van de standaard rits viercilinders werd gekozen voor de inmiddels welbekende 2.5 liter vijfcilinder met turbo. Goed voor 225 pk, wat dik in orde was voor een hot hatch des tijds. Helemaal als het zo klinkt als een ST doet, zeker met wat kleine modificaties. De bijzondere lijnen van de tweede generatie Focus werden bij de ST bijgestaan door wederom een wat breder gebouwde koets, een spoiler en andere bumpers. En natuurlijk dat oranje kleurtje genaamd Electric Orange, wat dit keer ook anders kon. Maar die kleur is nu toch wel iconisch gebleken. Helaas kwam deze generatie er nooit als ST stationwagon.

De ST was redelijk universeel, al dan niet ietwat Europees georiënteerd (de VS kreeg ‘m niet bijvoorbeeld). In Australië werd de naamgeving gelijk getrokken met de sportieve Falcon XR8 om tot de Focus XR5 te komen. Dat slaat natuurlijk op het aantal cilinders. Weet je dat ook weer.

Ford Focus Coupé-Cabriolet (C307 / DB3)

2006

In Europa was het in de midden jaren ’00 een hype om een middenklasse cabriolet in de aanbieding te hebben, het liefst met stalen klapdak. Ford sloeg de handen ineen met Pininfarina, die laatste ontwierp een Focus waar het dak af kon. De CC, zoals ‘ie ging heten, bevestigt alle clichés over dit soort cabrio’s. Omdat de achtersteven groot genoeg moeten zijn voor een klapdak, maar het chassis gewoon Focus moet blijven, had de CC een enorme hangende kont. Het klapdak was complex en vaak is lekvrij blijven ook maar de vraag. Het reed lang niet zo fijn als een normale Focus, want extra versteviging betekent extra gewicht. De cabrio-hype verdween dan ook vrij snel na de Focus CC, maar Ford kon er nog nét een graantje van meepikken. Je kan een Focus CC naast zijn daklijn herkennen aan een hertekende voorbumper, die uniek was voor de CC.

Ford Focus ST WRC en WRC-S Edition (C307 / DA3)

2007

Zoals gezegd was Ford nog steeds zeer actief in de rallysport met de Focus, vandaar dat er in 2006 een nieuwe Ford Focus WRC verscheen. Dankzij de homologatieregels moest de ST voorzien worden van een andere motor, want 2.5 liter was te groot. Een nieuwe viercilinder bood soelaas. En dat was prima te doen: met Marcus Grönholm en Mikko Hirvonen wist Ford direct de constructeurstitel te pakken. Om dat te vieren kwam er een tweetal WRC-edities op de markt. De WRC-S voor Spanje en de WRC voor de rest. Deze zijn dan weer wel gebaseerd op een gewone ST met de vijfcilinder, maar dankzij bijzondere stickers, striping en velgen uniek te herkennen als WRC. Oh ja, en je kreeg Eibach-veren.

Ford Focus ST500 (C307 / DA3)

2007

Ford wordt altijd gezien als een manusje-van-alles, want we hebben het nu over een degelijke hatchback in Europa. Van hetzelfde markt dat iedereen een pick-up weet te verkopen in de VS en ook nog eens een rijke historie aan Le Mans-successen weet en wist te halen. Dat laatste wil Ford je al te graag aan herinneren, zo ook in 2007. Ford kwam in het Verenigd Koninkrijk, waar de ST enorm populair werd, met de ST500. Dat stond helaas niet voor het aantal pk, maar het aantal te bouwen exemplaren. De auto bleef standaard, maar optisch te herkennen aan strepen over het dak en op de zijkant. Dit ter ere van de welbekende zwart met witte GT40 die in 1966 Le Mans won.

Ford Focus RS (C307 / DA3)

2009

De ST-koe is daarmee weer voldoende gemolken en na de facelift van de tweede Focus kwam er een nieuwe RS. Wederom omdat deze auto het nog steeds lekker deed in de rallysport. Ford wist steeds qua kleuren het aardig bont te maken met de Focus, want ook het groene kleurtje van de RS is inmiddels iconisch. Deze kleur heet Ultimate Green en is gebaseerd op de huisstijl van BP Ultimate, de hoofdsponsor van de Focus WRC (wit en blauw waren ook beschikbaar). Verder was de RS weer precies zoals je een Focus wilde, met enorme brede bodykit, grote spoiler, enorme velgen, racekuipen en natuurlijk zoals altijd heel veel herzieningen in het onderstel. Dit om de dikste versie van de vijfcilinder te kunnen huisvesten, opgevoerd naar 305 pk. Over de voorwielen, wat de wereld kennis liet maken met het fenomeen torque steer. Waar het vermogen en het koppel zo veel druk zet op de voorwielen (die ook moeten sturen), dat deze de auto van zijn koers af kunnen trekken op een recht stuk.

Ford Focus RS500 (C307 / DA3)

2010

Wat doe je dan? Wat dacht je van nog meer pk toevoegen? Nee? Oké, dat is namelijk wel wat Ford een jaar later deed om de Focus RS ook weer uit te zwaaien. Er werden 500 ‘RS500’s’ gebouwd. Deze waren allemaal zwart en nog strakker afgesteld om tot de ultieme Ford-hatch te komen. En het ding leverde nu, hou je vast, 350 pk. De RS was al heftig, dit is echt ultiem. Misschien wel de engste Focus ooit gebouwd. Een perfecte zwanenzang.

Ford Focus RS Le Mans Classic Edition (C307 / DA3)

2010

Plaatselijk was er nog één reeks Focussen, de RS Le Mans Classic Edition voor Frankrijk. Ford had in dat land gekeken naar de GT40’s die zo succesvol waren op het illustere Franse circuit en besloot om de kleuren van de bekende GT40’s te kopiëren naar de Focus. Er kwamen vijf edities: rood met witte strepen, zwart met witte strepen (en gouden velgen!), blauw met een witte bovenkant en wederom gouden velgen, wit met blauw en rood en de misschien nog wel meest bekende: Gulf. Van elk exemplaar is er maar één.

Ford Focus ST (C346 / DYB)

2012

De traditie om te wachten met een nieuwe RS tot na de facelift bleef bij de derde Focus, wederom een bijzondere hatchback waar Ford weer echt uniek wilde zijn. Voor de facelift kwam wel een nieuwe ST. Piskleurtje (dit keer letterlijk, deze heet overigens Tangerine Scream)? Check. Dikke breedbouw? Check. Grote spoiler? Zit erop. Bijzondere achterbumper met centraal geplaatste uitlaat? Ja hoor. Vijfcilinder? Che… nee, Ford stapte daar weer vanaf. De nieuwe ST had weer een viercilinder, onder de toen hagelnieuwe noemer ‘EcoBoost’. Met de insinuatie dat hij lekker voordelig én snel is, vanwege de turbo. Het zorgde voor een niet verkeerde 250 pk, verdeeld over de voorwielen.

Ford Focus ST Turnier (C346 / DYB)

2012

Zowel de ST als RS van de tweede generatie Ford Focus waren enkel leverbaar als hatchback, de RS zelfs enkel als driedeurs. Vanaf de derde generatie ging Ford ook de estate weer voorzien van het ST-label. Voor de papa met haast een mooie nieuweling, want het bood de lol van een Focus ST met de ruimte voor al je kinderen en de hond. Daar moest je echter genoegen mee nemen, want door de centrale uitlaat kon je de ST niet krijgen met een trekhaak.

Ford Focus Electric (C346 / DYB)

2013

Aan de andere kant van het spectrum vinden we Fords uitkomst om wereldwijde emissiedoelstellingen te halen. Zo was de Focus er al in 2013 als BEV! Dankzij 145 pk en 250 Nm was dit een EV die ook echt een beetje vooruit te fikken was. De Focus BEV haalde 162 km op een lading volgens de zeer optimistische NEDC, realistisch dus een kilometer of 100 voordat je tergend land aan de stekker mag. De Focus Electric was nog niet klaar voor de wereld en de wereld was nog niet klaar voor de Focus Electric. Je kan de Electric overigens herkennen aan een iets anders getekende voorkant met maar één centrale dubbele grille.

Ford Focus ST-H (C346 / DYB)

2013

Er is zelfs een speciale Focus die enkel voor onze markt bedoeld was! En niet om te kopen, maar om te huren. De Ford Focus ST-H heeft de H van Hertz in zijn naam. Historisch is dat verhuurbedrijf al lang bezig met speciale Mustangs om te verhuren, altijd uitgedost in zwart met gouden strepen. Voor Europa en specifieker Nederland leek het Hertz geschikter om voor een Focus en Fiesta te gaan. Het zag er tof uit, maar was allemaal show. Maar je kon deze Focus dus daadwerkelijk huren bij Hertz.

Ford Focus Red en Black Edition (C346 / DYB)

2015

Mocht je ooit een zwarte derde generatie Ford Focus van na de facelift tegenkomen en je denkt dat de eigenaar creatief is geweest met wrap: het kan een Black of Red Edition geweest zijn. Deze was gebaseerd op de normale Focus, dus niet de ST of RS, en was er in twee gradaties. Black betekende zwarte lak met een rood dak, rode spiegelkappen en rode diffusor en Red betekende juist het omgekeerde. Er zijn maar 200 stuks van elke kleurstelling geleverd voor de Nederlandse markt.

Ford Focus RS (C346 / DYB)

2016

Zoals gezegd was er van de Focus III ook een facelift en die bood de basis voor de nieuwste RS. Qua power geen upgrade ten opzichte van de RS500 (ook 350 stuks) en qua motor zelfs een lichte downgrade: het was de 2.3 liter grote EcoBoost met vier potten, niet de vijfcilinder. Wel had Ford door dat al dat geweld over de voorwielen sturen niet het beste idee is en dus kreeg de Focus RS vierwielaandrijving. En om het gevoel niet te verwijderen: een heuse Drift Mode, waar de auto de kont kon laten uitbreken door meer vermogen naar de achterkant te sturen. Dit met dank aan een bijzonder sper, zoals in elke RS met dank aan Quaife. Ook het uiterlijk klopte weer als een bus: brede heupen, bijzondere voorkant met veel agressieve designdingetjes, lel van een spoiler en natuurlijk dat piskleurtje, dit keer Nitrous Blue. Oh ja, en vijfdeurs. Er was geen driedeurs Focus meer, dus moest het wel dit keer.

Ford Focus RS Editions (C346 / DYB)

2016-2018

We zouden bijna een spin-off lijstje kunnen maken met alle speciale edities van de laatste Ford Focus RS, maar we behandelen ze even kort in dit artikel. Want het recept is vrij universeel. Zo had je de Focus RS Red en Blue Edition als een soort uitzwaaiversie. Deze waren ietsje verder geoptimaliseerd met dank aan Mountune (en dankzij het FPM375-pakket ook ietsje krachtiger met 375 pk). De ultieme versie daar weer van is de Heritage Edition, waarvan er maar 50 gebouwd werden. Deze zijn allemaal oranje en vieren 50 jaar Escort Mk1 RS. In de VS kreeg je ook een Red en Blue Edition, maar die waren op detailniveau anders dan de Europese versie. Daarna kwam nog een versie met carbon strepen met een blauw randje, blauwe remklauwen en alle performance-goodies die Ford te bieden had als Ford Performance Parts Edition.

En ten slotte een editie die de Focus RS omvatte, maar ook de ST, de Mustang en de Fiesta ST. Wederom vond Ford het nodig om hun Le Mans-succes te vieren, wat dan ook 50 jaar geleden was in 2016. Zo werd dit viertal uitgedost in dezelfde zwart-met-witte-strepen-kleurstelling die we al eerder hadden gezien. Dit alles naast de Ford GT Heritage Edition die je des tijds ook al kon krijgen.

Ford Focus ST (C519)

2019

Tot zo ver de derde generatie Focus. Bij de vierde generatie Focus kan je spreken van scheurtjes, maar gebrek aan succes durven we niet in één adem te noemen met de nieuwste telg. Sterker nog: veel zaken die de derde generatie Focus belemmerde om écht perfect te zijn (met name het belabberde interieur en het ietwat verouderende design) werden met verve opgelost door de Focus IV. De vierde generatie ST beloofde ook weer een pretpakket te worden. De ST kreeg namelijk dezelfde 2.3 liter EcoBoost als de Focus RS, maar dan met 280 pk op de voorwielen.

En ja, als je wel de ST wil maar van de vrouw een gezinswagen moet nemen: de vierde Ford Focus is er ook gewoon als ST Turnier. Iets minder uitgesproken dan de vorige generatie, maar dat maakt ‘m juist erg leuk. En gewoon een bijna anonieme, 280 pk sterke voorwielaangedreven estate. Wie wil dat nou niet?

En je moest de ST wel leuk vinden, want dit werd de topversie van de Focus bij de vierde generatie. Ook al stond een vierde RS initieel op de planning, Ford trok de keutel in toen de vraag naar de Focus af begon te nemen. De facelift kwam, de ST ontving hem ook, en daar bleef het bij.

Ford Focus ST Track Pack (C519)

2023

Zo was de Focus ST na de facelift dus het dikste Focus-pretpakket dat beschikbaar was. Mocht je dit niet genoeg vinden, dan kon je na de facelift af fabriek nog een paar upgrades bestellen in het Track Pack. Dan kreeg je een KW-schroefset, Brembo-remmen en Pirelli P-Zero Corsa-banden, voor de betere circuitdagen. Oh ja, en een set unieke lichtgewicht velgen waaraan je de Track Pack-modellen kan herkennen.

BONUS: Saleen S121 Focus N2O (C170 / DA3)

2005

Oh ja, we zouden het nog even hebben over de Focus in de VS. Want die kregen één versie van de Ford Focus die wel erg tof was. De Focus in de VS is een beetje apart gebleken. Het begon net zoals ‘de onze’, alleen dan met een iets andere bumper en de richtingaanwijzers die daar zaten naar de grille verhuisd. Hij kwam er als hatchback, sedan en estate net als hier, met (het blijft de VS) de sedan die het eigenlijk gewoon beter doet dan de hatch.

Toen de tweede Focus debuteerde, werd de noodzaak voor een nieuwe Focus in de VS niet zo groot geacht. Vandaar dat de eerste generatie Focus een facelift kreeg en het nieuwe frontje van de ‘DA3’ in de eerste generatie werd geïntegreerd.

In 2008 werd de Focus nog één keer herzien en werd de hatchback gedropt. In plaats daarvan kreeg de Focus, nu als sedan en coupé geleverd, een nieuw uiterlijk maar was de basis nog steeds die stokoude eerste Focus. Dat was allemaal niet zo speciaal, zo was de beste en meest sportieve variant de SE S. Met een heuse 140 pk. Amerikanen liepen niet zo warm voor de Focus en vanaf 2012 werd ‘onze’ derde Focus weer daar geleverd.

Even één stapje terug: de ’tweede generatie’ Amerikaanse Focus werd wel bij de kladden gepakt door Saleen. U weet wel, van opgepepte Mustangs en de S7 supercar. Zij kregen, naast een bodykit en de nieuwe naam S121, niet veel meer dan 150 pk op gang. De spoiler, centrale uitlaat en enorme widebody (zonder breedset) doet anders vermoeden.

Er was een oplossing: de Saleen S121 Focus N2O. Dan kreeg je ook nog eens een cartooneske luchthapper, maar die N2O stond niet voor niks achterop. Saleen had de Focus namelijk volledig voorbereid op N2O-injectie, beter bekend als Nitrous Oxide System of simpelweg Nitro. Ja, we hebben allemaal Need for Speed gespeeld en Fast & Furious gekeken. De Focus kon op die manier in korte stukjes boost tot wel 215 pk over de voorwielen sturen. Met een waarschuwing die je niet vaak krijgt op auto’s: op het moment dat er ook maar een vleugje nitro uit de fles komt, vervalt al je aansprakelijkheid en garantie. De prijs van een grote bak lol.