Rekeningrijden is slecht voor de Nederlandse economie, zo blijkt uit onderzoek. Tegelijkertijd zorgt de belasting wel voor minder files en minder uitstoot.
Van betalen naar bezit, naar betalen naar gebruik. Meerdere Nederlandse politieke partijen flirten openlijk met dit idee voor de autobelastingen. Met rekeningrijden willen deze partijen dat iedere auto een kastje krijgt ingebouwd, waarmee gemeten kan worden hoeveel kilometers die auto aflegt en hoeveel belasting er dan betaald moet worden.
Dit rekeningrijden is onderdeel van het Klimaatakkoord, waardoor de Nederlandse overheid besloot om hier onderzoek naar te doen. Onder meer onderzoeksbureau Arcadis heeft een zogenaamde maatschappelijke kostenbatenanalyse uitgevoerd. Onderzoeker Koen Vervoort deelde zijn conclusies bij de BNR Nationale Autoshow. Voor de fans van rekeningrijden is er slecht nieuws. Vervoort zegt namelijk dat het een slecht idee is om rekeningrijden nu in te voeren.
Wat je ziet, is dat er een grote groep van autobezitters is die besluit om de auto minder te gebruiken. Een deel van die groep kan zelfs besluiten om die auto dan maar weg te doen. Dit noemen we vraaguitval en heeft een heel groot negatief welvaartseffect.
Koen Vervoort, onderzoeker bij Arcadis
Rekeningrijden slecht voor maatschappij
Het wegvallen van autobezitters heeft een negatief effect op de Nederlandse welvaart, omdat (de meeste) bestuurders zich niet voor hun lol verplaatsen. “Ze zitten in hun auto omdat ze naar werk willen, of voor zakelijke verplaatsingen, of om naar familie te gaan”, zegt Vervoort. “Vooral voor de doelgroep met een lager inkomen kunnen die extra kosten ervoor zorgen dat ze geremd worden in hun mobiliteit. Ze zullen minder gaan reizen, minder gaan verplaatsen, wat schadelijk is voor de maatschappij.”
Volgens de onderzoeker zorgt rekeningrijden ervoor dat het voor die doelgroep moeilijker wordt om een werkgever te vinden, omdat het reisgebied van een werknemer door het rekeningrijden kleiner is geworden. Bovendien worden bedrijven volgens het onderzoek geconfronteerd met hogere reiskosten, wat weer betekent dat die producten en diensten duurder zullen worden. Dat betekent volgens Vervoort schade aan de economie, minder werkgelegenheid en ook minder productiviteit.
Is het alleen maar slecht nieuws? Nee, stelt Vervoort. Minder autoritten heeft namelijk ook positieve gevolgen voor Nederland. Zo zal het aantal files ‘drastisch’ terug gaan nemen, is er minder uitstoot van fijnstof en CO2, is er minder geluidshinder, de kwaliteit van leven en leefomgeving wordt beter, neemt het aantal verkeersongevallen en schades af… Zaken die goed zijn voor ons land, maar wegen ze op tegen de nadelen?
Vervoort zegt van niet. Zeker niet op korte termijn. De onderzoeker verwacht dat in 2030 tien procent van het Nederlandse wagenpark elektrisch zal zijn en dat dertig procent van de nieuwverkoop een EV zal zijn. Bij die percentages wegen de baten niet op tegen de kosten, aldus Vervoort. Maar als die percentages hoger komen te liggen en de economie sneller groeit? Dan komen de baten ‘snel’ meer in evenwicht met de kosten, stelt Vervoort.
Advies van Arcadis
Het uiteindelijke advies van de onderzoeker is dan ook om even te wachten met het definitieve besluit. Als er meer zekerheid is op de ontwikkeling van elektrische auto’s en de economie, pas dan moet de overheid volgens Vervoort een oordeel vellen. Tegelijkertijd benadrukt hij dat rekeningrijden veel facetten kent, waarbij rekeningrijden op meerdere manieren ingevoerd kan worden. Een vlakke heffing die voor alle automobilisten geldt, een heffing die alleen voor EV’s geldt, een heffing die afhankelijk is van tijd en plaats, of van uitstoot. Of weer een combinatie van deze punten… “Kijk nog eens goed naar rekeningrijden en het rapport”, adviseert Vervoort dan ook.
Verder in deze aflevering van de BNR Nationale Autoshow: Daimler vertelt over de nieuwe Mercedes Maybach S-Klasse. En Meindert rijdt in de nieuwe BMW X7.
Foto: Mitsubishi Lancer Evo VIII van @JoshCarPhotography, via Autojunk.nl.
Waarom zou je de auto weg doen als rekeningrijden een ding wordt? Als je veel rijdt, dan heb je schijnbaar je auto nodig. Als je weinig rijdt, dan ben je goedkoper uit.
Overigens ga je het nooit voor elkaar krijgen om in IEDERE auto van Nederland een kastje in te bouwen, plus dat je rechtzaken tegen je gaat krijgen van privacyvoorvechters.
@grasvreter: en buitenlanders die naar Nederland komen?
@grasvreter: Wanneer er een kastje in de auto komt ga ik van voor naar tegen. Nergens voor nodig. Een vast tarief per kilometer (voor EVs) en een spitsheffing voor files.
Daartegenover de vrijgestelde reiskostenvergoeding van 19ct naar 40-50ct per kilometer. Moet je ver voor je werk dan wordt het vergoed en stimuleert thuiswerken.
@flutterby: als je voor dienstreizen maar 19ct de kilometer krijgt moet je een andere werkgever zoeken.
@awesome: ik ben anders maar zeer weinig tegen gekomen. Gelukkig zit bij mij alles in het uurtarief en heb ik daar niet over te klagen.
Huh? Als je die spitsbelasting helemaal gaat vergoeden dan stimuleer je toch helemaal geen thuiswerken? Integendeel zou ik zeggen…
Van mij mogen ze die woon-werk reiskostenvergoeding helemaal belasten (en dus ook voor leaserijders).
@potver7: als je thuis werkt krijg je natuurlijk niets vergoed. Voor de tijd die je bespaard in reizen kan je wel ergens een fatsoenlijke werkplek bekostigen.
Lease is trouwens geen vetpot hoor, de “netto” bijtelling gaat rechtstreeks naar de Belastingdienst.
@grasvreter: Ik begrijp het ook niet. Het systeem kost miljarden wat ook terugverdiend moet worden.
Ik stel het volgende voor: bpm afschaffen en belasting heffen via de brandstof (ook electrisch) iemand die veel verbruikt of veel rijd betaald dan meer dan iemand die minder rijd of een zuinigere auto heeft. Scheelt je ook een hoop investeringskosten.
Een hoop landen hebben dit als dus waarom het wiel opnieuw uitvinden??
@michaelb: hoe wil je extra belasting heffen op elektra zonder de overgang van het gas af te belemeren of zonnepanelen extra te stimuleren?
Bovendien belasting op elektriciteit (en diesel, benzine) is al heel erg hoog!
Er zijn prima technische oplossingen mogelijk om het elektriciteitsverbruik van de laadpaal apart te meten. Geen idee waarom zoiets de energietransport zou verstoren.
@potver7: dan laad je toch gewoon via een stopcontact? Een laadpaal niet meer dan een stopcontact hoor..
@michaelb BPM mag gerust blijven, MRB afschaffen en meer belasting/accijns op brandstof vind ik een prima idee.
Ah, alle reden voor de politiek om het toch door te voeren. Uiteraard onder het mom van ‘klimaat’ en met als werkelijke reden: meer belasting.
Ja. Maar het argument voor het milieu is straks toch weg als we allemaal elektrisch rijden op schoon opgewekte energie? Sterker nog: dan kan ook probleemloos de maximum snelheid weer omhoog!
@henkp1: en waar wil je die 50 kerncentrales bouwen precies?
Alsof dat een probleem is.
Zet maar een paar thorium reactoren neer op plekken waar nu van die afzichtelijke, niet-rendabele, subsidieslurpende, vogel-slopende windmolenparken staan. Problem solved!
@Pascal: precies en anders in mijn achtertuin. Stuk veiliger dan die windmolens
@Pascal: tuurlijk, naar de magische tapijt fabriek.
@flutterby: in mijn achtertuin mag er een, nu nog 49 andere mensen met gezond verstand vinden die er ook een willen.
@lekbak: geen idee hoeveel hectare jij tot je beschikking hebt, maar ik denk dat je buren er anders over denken. Ik ben ook voor kernenergie, maar vind in dit land met 17 miljoen zeikers maar een plekje. Ik kijk liever tegen een windmolen aan dan tegen een kerncentrale.
@flutterby: een paar kilometer verderop staat een oude gascentrale. Een ideale plek om een kerncentrale te bouwen wat mij betreft. Dat is nog steeds de figuurlijke achtertuin. 1 windmolen van de nieuwste generatie zorgt voor zeker zoveel horizonvervuiling als een kerncentrale. Want die zijn helemaal niet zo extreem groot.
@lekbak: goed plan, en vind de rest van de buurt dat ook prima? Volgende stap is iemand vinden die daar geld in wilt stoppen. Misschien dat Gates nog een plekje zoekt.
Wacht er maar zo lang als mogelijk mee. Ik hoef geen controlerend kastje in de auto, en al helemaal niet op de motor.
Waar kan ik het rapport van Arcadis lezen? De informatie in deze quotes is nogal summier en ik vind het wel interessant.
Natuurlijk is rekeningrijden slecht voor de economie. En voor het sociale leven. En voor de privacy. En voor het gevoel van vrijheid (nee, dat moet niet onderschat worden; echt niet).
Net als dat we alweer een jaar of twintig onbeperkt het www op kunnen en onbeperkt kunnen bellen, sms’en, appen enzo, tegen een vaste maandelijkse vergoeding, zo moeten wij ook gebruik (blijven) maken van onze voertuigen.
Er zijn andere manieren om mensen milieubewuster te maken.
Er zijn andere manieren om files te bestrijden.
Rekeningrijden (er een ‘prijs aanhangen’) is een uitermate zwaktebod van absoluut niet creatieve bestuurders (die daardoor sowieso al incompetent zijn om bestuurder te zijn) om bepaalde doelen te halen.
Wat wordt er wel mee bereikt?
Leveranciers van het systeem (met name Siemens) verdienen er miljarden aan (opzetten kost minimaal €40 miljard, onderhoud honderden miljoenen Euro’s per jaar!) en dat moet eerst terug verdiend worden. Sterke lobby hebben die gasten hoor.
Overheid weet precies waar je bent (zal wellicht versleuteld worden; of toch niet).
Mensen gaan veel meer letten of ze ergens wel of niet naar toegaan. Dat lijkt goed, maar is het niet: funest voor winkels en toerisme (even spontaan ergens heen rijden, doe je minder snel). Het is veel minder sociaal: bezoek aan dat oude zeurderige omaatje wordt nog maar eens uitgesteld, iets voor iemand wegbrengen die dat zelf niet kan, doen we ook maar niet meer etc.
De automobilist gaat meer betalen: ten eerste het systeem moet betaald worden ten tweede de meeste mensen moeten tijdens de spits rijden en dat zullen de duurste tijdzones zijn. De ervaring leert dat budgetneutraal niet bestaat voor automobilisten.
Ik hoop dat Nederland verstandig is en rekeningrijden nooit invoert.
Ik weet niet hoe Arcadis onderzoek heeft gedaan maar wat een non-argumentatie.
als je moet betalen per kilometer zal je heus niet gelijk je auto wegdoen, nee in tegendeel zelfs want je kan je auto laten staan ondanks dat je er niet mee rijdt, het kost je namelijk geen belasting. Daarnaast is er niet een keuze tussen wel rijden en niet rijden, de keus zit hem ook in verschillende manieren van vervoer. Dus iemand zal heus niet stoppen met werken, maar gaat zich bijvoorbeeld vervoeren met de OV. Daarnaast is het niet zo dat als de prijs omhoog gaat men massaal stopt met rijden, je gaat meer betalen naar mate je meer rijdt, het is niet dat het opeens geen zin meer heeft om auto te rijden? Het enige wat er zal moeten komen is een vrijstelling voor bepaalde (transport) ondernemingen omdat zij praktisch heel de dag rijden.
Een van de problemen is dat er vaak geen alternatieven zijn voor de auto: openbaar vervoer, vol of niet voldoende. Tijdstippen: veel werknemers hebben vaste werktijden.
@henkp1: is dat een oorzaak of een gevolg van geen rekeningrijden?
Hoe kan iets nou een oorzaak of gevolg zijn van iets dat er niet is?
@henkp1: er is geen alternatief omdat iedereen een auto heeft die zeer voordelig die paar extra kilometers aflegt. Heeft niet iedereen een auto dan zullen deze alternatieven vanzelf ontstaan.
Nee hoor, als dat zo was, waren die alternatieven er allang geweest. Je ziet juist dat bus- en spoorlijnen worden opgeheven en dat nieuwe woonwijken amper op het ov-net worden aangesloten. Daarbij is het ov erg duur en ook het autogebruik is duur. Enige alternatief dat je ziet ontstaan is de elektrische fiets (ook duur maar wel makkelijk betaalbaar), maar voor velen is ook dat geen geschikt alternatief.
@henkp1: nee want de auto is veel makkelijker dus komen de alternatieven niet van de grond. Zodra zelfrijdende taxi’s een realiteit is zullen we de eigen auto vergeten zoals we de paardenstront in de stad zijn vergeten.
Wat de overheid vaak niet (of juist uitstekend) beseft, is dat mensen niet voor de lol elke dag in de auto stappen en in de file gaan staan. Als het de overheid echt om minder drukte te doen zou zijn, kunnen ze beter met de werkgevers praten om thuiswerken en werken op flexibele tijden te stimuleren maar zelfs dan nog, mensen blijven gewoontedieren. Het OV is trouwens vaak geen realistisch alternatief of ook gewoon kneiterduur.
Ik weet niet hoe ze het in Nederland zien maar in België praten ze telkens rekening rijden aanbod komt over een bijvullende belasting. De huidige jaarlijkse rijtaks en biv (of bijtelling in het geval van NL) zou dus gewoon ook blijven. Het zou alles dus duurder maken of je nu veel of weinig rijdt.
@shiva: naar mijn weten zal het gemiddeld tarief dalen en idd daar een aanvullende belasting op komen o.b.v aantal kilometers. Ik heb tal van morele en praktische bezwaren tegen rekeningrijden. Vooral dat het systeem straks duur en fraudegevoelig is en bovendien dat de echte verbruikers straks toch een vrijstelling of korting krijgen (Ondernemers dus). Uiteindelijk gaat Jan Modaal betalen voor de rest. Waar ik mij eerder aan erger is dat de argumentatie van dit advies rapport zo mager is en eigenlijk nergens op slaat, er staat hier op Autoblog al meer valide argumenten. Wetende dat deze ‘onderzoekers’ worden betaald.
Precies, helemaal mee eens!
Ik heb meerdere auto’s (youngtimertjes, niks bijzonders), hoogstwaarschijnlijk zal rr voor mij in totaal voordeliger uitpakken, maar ook ik ben dus vooral principieel tegen.
Zou het in dit geval niet meer voordelen dan nadelen hebben? Kan me het haast niet voorstellen dat het voordeliger is om uren in de file te staan.
Er zijn ook andere manieren om files tegen te gaan, manieren die geen tientallen miljarden euro’s kosten.
Noem eens een paar dan. Een pandemie werkt maar kost ook een hoop.
Uiteindelijk willen ik, en velen met mij, tussen half 6 en 6 eten met het gezin, dan nog wat met je kinderen doen en ze naar bed brengen. Dan de avond voor jezelf om te sporten / gamen / filmpje te kijken / gesprek met die man / vrouw die ook in je huis woont te hebben. Ik ga niet eerder opstaan want dan heb ik niks aan mijn avond. Ik ga niet later naar mijn werk want dan zie ik mijn kinderen niet / te weinig. Zolang je niet kan thuiswerken is het super logisch dat je 0830 – 17.00 pakt. Ik doe het iig al jaren en blijf het doen, zeker zolang ik jonge kinderen heb.
@grasvreter: ik begin tussen 7:00 en 7:30 met werken, breng de kinderen naar school en rijd door naar mijn werk. Vanaf 15:00 weer terug en nog de laatste paar dingen vanaf huis en daarna op de fiets naar de opvang of vanuit mijn werk langs de opvang.
Gelukkig hoef ik niet elke dag naar kantoor, maar 50-50 ontkom ik helaas niet aan. Hoef ik niet naar kantoor dan werk ik meestal 10 uur op een dag. Time flies en zo werk ik fulltime ondanks dat ik een middag vrij ben met de kinderen.
De overheid zou thuiswerken kunnen/moeten stimuleren (nu perfecte timing ervoor) en betere voorlichting voor mensen die niet tijdens het spitsuur hoeven te reizen, stimuleren dan ook niet de weg op te gaan (pensionados, toeristen ed). Meer inhaalverboden vrachtverkeer; sneller opruimen pechgevallen/ongelukken. Stoplichten beter afstellen. Als je dat voor elkaar hebt, scheelt dat al heel wat.
@henkp1: volgens mij is dat een druppel op de gloeiplaat die files heet.
Files kosten geen geld, files kosten tijd! Ondernemers zullen zeggen “tijd is geld” en weten miljarden bedragen als kosten voor de files te verzinnen maar dat is vooral interpolatie interpretatie goochelwerk. Als je werknemer, vrachtwagenchauffeur minder in de file zou staan wil dat niet zeggen dat die dan meer werk zou kunnen verzetten of dat je minder medewerkers nodig hebt. Files kosten vooral vrije tijd van werknemers.
Brandstof technisch zijn er wel forse kosten voor vrachtwagens, gewoon 90 jakkeren is bizar wel zuiniger per kilometer dan dat file gehobbel met een lekkere lading. Zelfs bij personen auto’s in het verschil al aanzienlijk.
Neemt niet weg dat die miljarden verlies vooral bestaan uit grotendeels drogredenen en opgeblazen boekhouding.
Als het er al zou komen, dan komt het gewoon bovenop alle huidige kosten. Zo is deze Nederlandse naai regering wel.
Dan rijdt je binnendoor, en niet over de snelweg.
@dailydriver: sarcasme modus uit.
Dit past prima.in het plan, wat leuk is moet kapot. Is nu niet meer te ontkennen dat er alleen.maar een virus vanuit China richting westen is gekomen.
Rare argumentatie.
Voor sommigen wordt autorijden duurder, maar voor een groot deel goedkoper. Dus gaat een groot deel zijn auto verkopen?!
Daarnaast, wat we niet uitgeven aan een auto, zal meestal wel elders uitgegeven worden.
Wat ik me nu wel begin af te vragen: wat is er onder aan de streep dan nog waar van de verhalen zoals “files kosten de NLse economie jaarlijks een miljoenmiljard Euro!!1!”
Grote kans dat bovenstaande artikel niet helemaal de lading van het onderzoek dekt. Of dit onderzoek is gesponsord door een belangenvereniging…
@retetikker: Jij denkt serieus dat het voor een grootdeel goedkoper gaat worden? Naïef…
Belasting is al eeuwen iets wat graag niet betaald wordt. Vroeger werd er vreemde belasting geheven, bijvoorbeeld in Frankrijk op het aantal ramen in je huis bijvoorbeeld. Dus dan gaan mensen ramen dichtmetselen. Op het aantal schoorstenen, je raadt het al, schoorstenen werden weggehaald. Tegenwoordig; tolwegen worden vermeden.
Stel dat je nu rekeningrijden op een bepaalde snelweg hebt; pak je binnenwegen als alternatief als dat kan. Als het van 7-9 uur in de ochtend is? Dan ga je voor 7u of na 9u. Belasting betalen is zo demotiverend en kut, ik loop liever 5 minuten dan parkeergeld te betalen puur uit principe. En zo triest zijn heel veel Nederlanders. Ik hou mijn auto toch wel, en spring door de raarste hoepels om geen extra belasting te betalen :’)
Minder files maar toch over dit spreken: Bovendien worden bedrijven volgens het onderzoek geconfronteerd met hogere reiskosten, wat weer betekent dat die producten en diensten duurder zullen worden.
Dan spreek je jezelf tegen… Time is money!
Zo bijzonder dat je echt je geld kan verdienen met dit soort onderzoek. De uitslag maakt het alleen maar meer merkwaardig. De uitkomst is een beetje: no shit, sherlock. Zonder daadwerkelijk met feiten te komen. Hoe dan?
Gebruik wordt al belast via belastingen op benzine (en elektriciteit). Daar heb je geen ingewikkelde meetsystemen voor nodig. Tol en of spitsheffing lijkt mij een “nuttiger” toevoeging op de huidige regelingen.
Mee eens, men lijkt weleens te vergeten dat we allang betalen naar gebruik middels accijns.
Dat mensen minder gaan bewegen vind ik juist een heel erg positief punt. Maak bezit goedkoper zodat zelfs de minder bedeelden in de maatschappij een auto kunnen betalen. Maar maak het rijden wat duurder, dan denken mensen tenminste na voordat ze dat blik pakken.
Veel huishoudens kunnen zonder op levenskwaliteit in te hoeven leveren duizenden kilometers per jaar minder rijden. Kwestie van ritten combineren en bewust zijn van wat je doet.