Een configuratie die je mogelijk nog niet kende.
V-motoren, lijnmotoren, W-motoren, wankelmotoren, boxermotoren: de lijst is ellenlang en elke configuratie heeft zo z’n voor- en nadelen. De X-motor had echter dusdanig veel nadelen dat er vrijwel geen exemplaren van zijn gebouwd, maar dat maakt die dingen niet minder interessant!
Voor zover we hebben kunnen achterhalen (via Wikipedia) heeft alleen Ford een écht serieuze poging gedaan om een X-motor voor auto’s te ontwikkelen. Naar verluidt kwam Henry Ford op een goeie dag rond het jaar 1920 bij ingenieur Eugene Farkas met de geniale quote:
“I know you’ll laugh, but I want to build a cross shaped engine with eight cylinders, let’s get busy on it!”
Daarop startte de ontwikkeling van de X-8 en er werden uiteindelijk zo’n 12 prototypes gebouwd. De eerste exemplaren waren vloeistofgekoeld, bovendien waren deze blokken uitgerust met een dubbele krukas. Stukje bij beetje werden de motoren fijngeslepen en uiteindelijk werd een motor rijp bevonden om op het chassis van een Oldsmobile te worden gemonteerd.
De prototypes die je op de foto’s ziet werden uitgerust met fans aan elke kant van het blok. Deze motoren waren dus luchtgekoeld. Check hieronder een gifje van een X-motor, voor de beeldvorming (via Wikipedia):
Aanvankelijk was de bedoeling dat het blok z’n weg naar de opvolger van de Model T ging vinden, maar diezelfde Model T was helaas te klein om de X-8 te herbergen. De eerste tests waren veelbelovend en dan met name op het gebied van prestaties. Helaas werden de onderste cilinders in hoge mate blootgesteld aan vuil en vocht, wat de ontsteking niet ten goede kwam.
Omdat de Model T hard aan vervanging toe was werd het project uiteindelijk de nek omgedraaid, de Model A kreeg namelijk gewoon een lijnmotor. Gelukkig bestaan er nog wel enkele exemplaren van de X-8, maar het blijft jammer dat deze configuratie nooit in serie is gebouwd!
Is dit vergelijkbaar met een stermotor die vroeger voor propellor vliegtuigen werd gebruikt?
@danmar: ja precies, deed me daar ook aan denken, of een heli motor
@danmar: alleen is een stermotor vgm altijd een oneven cilinder aantal
@itiswhatitis: Ja, en daar zijn (resonantie) hele goede redenen voor.
@itiswhatitis: tof, dat wist ik niet. Heb het even gegoogeld, er is wel een radiaal motor prototype op diesel geweest met een even aantal cilinders. Maar de benzine motoren waren inderdaad allemaal oneven. Weer wat geleerd, dank je!
Niet succesvol in auto’s, wel in vliegtuigen( AB doe alsjeblieft wat aan die advertenties waarbij je muziek stopt als je erlangs scrollt(app))
@janmetdelangeachternaam: Haha ja echt, loei irritant is dat.
@janmetdelangeachternaam: en doe dan ook direct wat aan de iphone app waarbij reacties steeds wegvallen bij foto posts!
@babybenz: volgens mij heb je daar geen last van als je automatisch draaien uitzet
@plopkoekje: Dank voor de tip. Met het scherm gekanteld springen de reacties inderdaad niet terug.
@janmetdelangeachternaam: En wanneer ik mijn telefoon op stille stand heb (eigenlijk altijd) dat ook de reclames stil zijn en niet volgas herrie beginnen te maken voor onzin die ik niet wil zien/hebben! En dan vervolgens het filmpje (vaak korter dan de advertentie) stil afspelen.
@janmetdelangeachternaam: inderdaad erg irritant
Een variant op het thema stermotor? Misschien niet veelgebruikt in auto’s, maar evengoed succesvol bij vliegtuigen!
@mikeyman: Maar er is een reden dat vliegtuigmotoren bijna altijd een oneven aantal cilinders hebben. Meestal 5,7 of 9 cilinders per rij. Er bestaan wel enkele 6 en 8 cilinder modellen maar de oneven aantallen liepen veel beter. En vliegtuigmotoren zitten meestal voorop met een grote ventilator erop die voor koeling zorgt.
Overigens hebben de Duitsers wel eens een X24 vliegtuigmotor gebouwd, twee V12 blokken met een gezamelijke krukas.
@Ferry_76: als je alle cilinders aan dezelfde krukas hebt zitten, en je wilt om en om 1 cilinder z’n werk-slag, en de volgende cilinder z’n uitlaat/inlaat-slag laten doen, wil dit alleen bij een oneven aantal cilinders. Met een even aantal kom je niet lekker uit en zul je telkens een dubbele arbeids-slag en uit/inlaat-slag moeten toepassen en dat wil je eigenlijk niet.
@ferry_76: “En vliegtuigmotoren zitten meestal voorop met een grote ventilator erop die voor koeling zorgt.”
Die ventilator noemen ze een Propeller ;-)
@fijnkonijn: Moet je eens kijken hoe hard de piloot gaat zweten als die fan ermee stopt. ;-)
@Ferry_76: de airco werkt dan meestal ook niet meer nee ?
@ferry_76: Niet alleen de Duitsers, zoek maar eens naar de Rolls-Royce Vulture of de Napier Sabre motoren
@madmarky: De Vulture is inderdaad ook en X24, de Sabre is een H24, feitelijk twee op elkaar gestapelde platte twaalfcilinders, elk met een eigen krukas. De X24 heeft slechts één krukas. De Duitse variant is de Daimler DB604, waarvan er nog eentje in het museum te Hermeskeil staat.
@ferry_76: En dan heeft Napier ook nog de Deltic motoren, uit de Britse Deltic locomotieven. Een driehoekig motorblok met drie krukassen en een ‘opposing piston’ design, dus geen cylinderkoppen. Moet toch wel leuk zijn geweest om vroeger bij Napier op de designafdeling te werken.
Vuil en vocht? Dat is toch geen groot probleem. Volgends mij zijn daar genoeg oplossingen voor…
@bmwe81: nu misschien wel, toen niet
Maar als je dit blok nu zou kantelen en het als een X van bovenaf gezien onder de motorkap zou monteren? Ben je wel van 1 van de nadelen af… Zal wel teveel ruimte innemen dan.
@ahs1979 En er zal een extra haakseoverbrenging nodig zijn voor de achterwiel aangedreven auto
@ahs1979: dan komt de krukas ook verticaal te liggen, je kunt de aandrijving alleen horizontaal overbrengen naar de achterwielen, je hebt dan een haakse overbrenging nodig. Dat lijkt mij niet gewenst.
@phevtreb: daarbij hebben de achterste cilinders onvoldoende koeling, ook niet ideaal.
@jpoers: dat zou met vloeistofkoeling nog wel opgelost kunnen worden.
@phevtreb: zullen we het gewoon vanuit constructief oogpunt een slecht plan vinden :)
@jpoers: goed idee, laten we dat doen!
Volgens mij komt de x motor ook nog voor in een Michael Vaillant strip of niet? Ik kende de motor daarvan dacht ik van naam, maar wist niet dat Ford hem ook ooit daadwerkelijk heeft gebouwd.
Interessant artikel dat de onbekendere motoren behandeld
https://media.giphy.com/media/ToMjGpM4h8DAsgL0fEA/giphy.gif
Hoe zit dat dan met de smering? Lijkt me niet wenselijk dat er een heel oliebad op de onderste zuigers staat.
Dat probleem moet de Daimler Benz DB 605 (motor van de Messerschimdt BF109 ook hebben). Da’s namelijk een V12 met de krukas boven de zuigers.
Iemand met kennis over de oplossing die gebruikt is?
@original_arnoud: nee maar ik kan wel googlen: https://en.wikipedia.org/wiki/Daimler-Benz_DB_605
Bij “Components” staat: Oil system: Dry sump with one pressure and two scavenge pumps
Vaillante heeft ze ook nog “gebouwd” op die manier…