En het meest verontrustend is dat we niet precies weten welke…
Een lekker opbeurend bericht op de vroeg zaterdagochtend, een fors deel van de 85 duizend bruggen en viaducten in ons land moet namelijk dringend worden vernieuwd. Dat is wel even een ander verhaal dan de dertien stuks waar minister Madlener het eerder over had…
De alom geprezen kwaliteitskrant het AD deed een uitgebreide rondgang langs deskundigen in de wereld van wegenbouw. Van het resultaat word je niet vrolijk. Niet alleen moeten heel veel kunstwerken (ja ja, zo heet dat in Rijkswaterstaat taal) worden vernieuwd, we hebben lang niet alle probleemgevallen in de smiezen.
Wachten tot het mis gaat
Wat spraken we er allemaal schande van toen bij Genua in Italië zomaar vanuit het niets de Ponte Morandi instortte. De Italiaanse Autostrade per l’Italia had verzuimd de brug te onderhouden met als gevolg dat op een gegeven moment de brug zomaar instortte. Er vielen 43 doden. Een horror scenario wat kennelijk ook zomaar in ons land kan gebeuren. Tenminste als we het AD mogen geloven.
In 2016 ontsnapten we op de A27 nog aan een ramp. De Merwedebrug bij Gorinchem bleek op instorten te staan. In eerste instantie zag Rijkswaterstaat nog geen acuut risico na inspectie van haarscheurtjes in de noordelijke boog, maar na inspectie van zesduizend klinknagels in de zuidelijke boog werd de brug onmiddellijk afgesloten voor vrachtauto’s en bussen.
Hoe erg de situatie was bleek na nader onderzoek. De restlevensduur van de brug waar altijd file staat was nog zes (!!!!!!!!) dagen. Een ramp stond op het punt van gebeuren aldus hoogleraren Ben Ale en Rob Nijsse van de TU Delft tegenover het AD.
Wake up call
Voor de mannen en vrouwen van Rijkswaterstaat een wake up call. Er blijken enorme achterstanden in het onderhoud en het vernieuwen van de kunstwerken op de Nederlandse wegen. Er zijn nog veel meer gevaarlijke bruggen. De Merwedebrug werd bijvoorbeeld geopend in 1961 en is berekend op het verkeer en de voorspellingen van die tijd.
Sinds 1961 zijn (vracht)auto’s zwaarder geworden en is de verkeersdruk enorm gegroeid. Daarnaast is het onderhoud ook anders geregeld dan vroeger. Waren vroeger dienstkringen van Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor de kunstwerken in hun dienstkring, tegenwoordig is alles centraal vanuit Den Haag aangestuurd en het onderhoud uitbesteed.
De lokale ingenieurs en Rijkswaterstaters inspecteerden vroeger hun eigen kunstwerken en “kenden” hun bruggen en viaducten. Tegenwoordig gaat alles extern. Uiteraard via Europese aanbestedingen zo goedkoop mogelijk.
Over houdbaarheidsdatum
Tijdens de wederopbouw van ons land na de Tweede wereldoorlog zijn er heel veel bruggen en viaducten gebouwd. Het gros stamt uit de jaren 50, 60 en 70. Die zijn na zo’n 60 tot 80 jaar gewoon op, zo zegt Peter Rasker van TNO tegenover de krant.
Rasker bracht voor het vorige kabinet de opgave in kaart. Er zijn in Nederland 587.000 civiele constructies: bruggen, tunnels, sluizen, stuwen, viaducten en gemalen. Hiervan zijn 85 duizend stuks de hier genoemde bruggen en viaducten.
Kostenplaatje voor oplappen en vervangen? Jaarlijks zo’n 2,4 miljard euro tot 2030 en in 2040 moeten we reken op zo’n drie miljard per jaar. Grote vraag is waar we dat geld vandaan moeten halen in tijden van asielcrisis, klimaatcrisis, stikstofcrisis en Poetin/Trumpcrisis.
Gevaarlijke bruggen: wachten tot het mis gaat
Geen paniek, maar wel een beetje. Ofzo. Reden tot zorg noemen experts het in het alarmistische stuk. Helaas is de Merwedebrug geen uitzondering. Rijkswaterstaat is na de bijna ramp op de A27 wel wakker geschud en heeft de problemen wel in beeld. Alleen beheert die rijksdienst maar zo’n vijf tot zeven procent van alle kunstwerken in ons land.
De rest is onder beheer bij provincies, gemeenten en waterschappen. Die hebben niet altijd de kennis en kunde in huis en de budgetten zijn beperkt. Daarnaast zijn de archieven incompleet en door centralisatie verhuisd of kwijt geraakt. Ergens moeten de bouwtekeningen nog liggen… Maar waar???
Politiek is niet thuis
Budget om dit aan te pakken is er niet. De politiek is te druk met andere zaken. Tekent de minister wel of niet voor een lintje, vliegt Rob Jetten nu wel of niet om privéredenen naar Argentinië en hoeveel is Timmerfrans nou echt afgevallen na zijn gastric bypass.
Even zonder gekheid. Als er wel een brug instort dan staan de politici natuurlijk moord en brand te schreeuwen in de kamer dat dit extreemlinkse kabinet niet op tijd gehandeld heeft en bezig was met het strengste asielbeleid ooit te ontwikkelen. Maar dan is het te laat.
Er had jaren geleden al begonnen moeten worden met de aanvraag van stikstofvergunningen, Europese aanbestedingen en geld zoeken. Waarschijnlijk moet het eerst mis gaan voor we alle regeltjes opzij schuiven om rampen te voorkomen en te handelen. Een beetje zoals bij defensie, waar nu eindeloos geld bij mag en de stikstofregels wel gewoon voor opzij gezet moeten kunnen worden.
Helaas waarschuwt een brug niet wanneer het mis kan gaan, dan rij je gewoon over de gevaarlijke bruggen en stort ie opeens in. Net als in Italië.
Foto Merwedebrug via Rijkswaterstaat
Heb het idee dat we met meer ‘erfenissen’ uit de jaren 60 en 70 zitten. Alle Boeings waar we allen wel eens passagier in zijn geweest zijn ook ontworpen in die tijd, eind jaren 60 volgensmij. Toen het toch echt eens tijd werd voor nieuwe modellen wist niemand meer hoe dat moest, want de originele bouwers zijn natuurlijk allemaal dood. Zie hoeveel problemen er de laatste jaren zijn, er zijn er zelfs zat uit de lucht gevallen.
Heel veel zaken die we nog steeds gebruiken komen uit die na oorlogse tijd, van infra tot (stroom)leidingen, zelfs kerncentrales, gemalen. En alles is nu echt wel een keer aan vervanging of bijzonder groot onderhoud toe.
Maar hoeveel is Timmerfrans nu echt afgevallen, wat denk jij Michel?
Timmerfrans is een hele sociaal democraat smaller geworden. Er past nog precies een GroenLinkser in zijn lijf.
Die Merwedebrug had 15jr geleden al vervangen moeten worden door een zesbaans brug, rest van de A27 meteen meepakken. Wat een drama is die ‘snel’weg zeg…
Op basis van de inkomsten aan wegenbelasting/motorrijtuigenbelasting/houderschapsbelasting of hoe het dit jaar ook heet is er geld genoeg. De weggebruiker heeft er recht op dat de wegen en kunstwerken in goede staat zijn. De staat moet het geld gewoon beschikbaar maken uit de algemene middelen, dan maar iets minder rechtse hobbies als lange dure gevangenisstraffen, belastinggeld voor investeringfonds of dure defensie speeltjes.
En die stikstof, kunnen we daar eindelijk eens actie op ondernemen?
De veestapel per 1 januari 2026 gewoon verplicht over de hele linie met 10% inkrimpen zodat de rest van het land verder kan. Of er meer krimp nodig is of andere maatregelen kunnen dat kunnen we dan het komende jaar besluiten. Bestuurders, bestuur!
Wanneer komt NL eens met een ‘Autobahnvignet’??? Netjes allemaal €50 aftikken om op NL snelwegen te mogen rijden (voor Nederlanders eventueel korting op de wegenbelasting). Camera’s boven de weg om het geheel te controleren. Kosten zijn te verwaarlozen, de opbrengst echter gigantisch!
Budget is er wel degelijk. Je kunt het halen bij de groep die de laatste 70 jaar alles mee heeft gehad en in hun werkbare leven in verhouding weinig heeft bijgedragen: de pensionados. De afgelopen 50 jaar is er in verhouding op het gebied van infrastructuur (weg, water, rails, energie) veel te weinig onderhoud en reparaties uitgevoerd en geïnvesteerd in nieuwe infrastructuur. Voor openbare gebouwen (scholen, sporthallen, gemeentehuizen etc) geldt hetzelfde. Die generatie heeft in verhouding heel goedkoop geleefd en mijn generatie (40-50) en de generatie onder mij mogen de rekening betalen. Tevens hebben ze in verhouding weinig pensioenpremie ingelegd maar pakken ze nu in combinatie met de AOW de volle buit. Het is de rijkste bevolkingsgroep ter wereld, dus daar zit het geld.
Sinds wanneer is autoblog onderdeel van de Telgraaf geworden?