Een lesje geschiedenis, op de woensdagavond.
Elektrisch rijden wordt door velen gezien als de toekomst. Niet alleen dat, want door de manier waarop de wagens worden ontworpen, krijgt men het idee dat het iets is dat uit de toekomst kan komen. Het verleden bestaat enkel uit smerige, vervuilende diesel- en benzinemotoren. Gaan we ver genoeg terug in de tijd, dan blijkt echter dat rijden op stroom vroeger zelfs populairder was dan het gebruiken van fossiele brandstoffen. Hoe kan het dan dat elektrisch rijden, zo’n honderd jaar geleden, enorm uit de gratie viel?
Het begint eigenlijk allemaal met het uitvinden van de loodaccu door Gaston Planté, in 1859. Terwijl Planté de accu ter wereld brengt, zijn er nog helemaal geen auto’s op aarde te vinden. Dit gebeurt pas enkele decennia later, in de jaren ’80 van de 19e eeuw. Hoewel we veelal naar Benz kijken als de ‘bedenker’ van de automobiel, zijn er halverwege de jaren ’80 veel verschillende ondernemingen aan de gang met het maken van een gemotoriseerd voertuig. Zoveel dat het zelfs lastig is om een daadwerkelijke ‘eerste’ aan te wijzen. Daarbij komt dat er in diezelfde tijd naar talloze brandstoffen wordt gekeken om de verschillende auto’s aan te drijven. Waar de Benz Patent-Motorwagen een door benzine aangedreven koets was, werd er tegelijkertijd ook geëxperimenteerd met waterstof, stoom, diesel en elektriciteit.
Willen we de geschiedenis van elektrisch rijden accuraat weergeven, dan moeten we tientallen jaren terug de geschiedenis in. Het is namelijk rond 1830 dat er in Hongarije en Nederland onderzoek wordt gedaan naar elektrische auto’s. In die tijd bestaat er echter nog geen manier om elektrische energie op te slaan, dus worden de tests beperkt tot schaalmodellen. Men blijft gelukkig doorontwikkelen, waardoor elektrisch rijden niet snel vergeten wordt. Tussen 1880 en 1900 zijn er verschillende uitvinders die een volledig elektrisch voertuig betrouwbaar genoeg voor de straat, en dus voor productie, proberen te maken.
Zelfs een jonge Ferdinand Porsche deed een gooi naar de alternatieve brandstof. Bij zijn allereerste baan creëerde hij voor zijn baas, Jacob Lohner, de allereerste hybride auto. De wagen wordt in grofweg vijf productiejaren enkele honderden keren verkocht.
De grote interesse voor elektrische auto’s die er tussen 1890 en 1900 bestond, kwam grotendeels voort uit de gebreken die de andere brandstoffen destijds aan zich verbonden hadden. In een tijd waarin de automobiel aan populariteit won, waren er eigenlijk maar twee andere redelijk opties: stoom en benzine. Omdat de benzinemotor nog niet bijzonder lang bestond, was deze allesbehalve geavanceerd. Men moest hem nog aanwentelen en het schakelen tussen de versnellingen was veelal een drama. De stoommotor bestond al langer, maar deze was inmiddels alweer over de datum. Wie op stoom reed, kon (zeker in de wintermaanden) rekenen op een flinke wachttijd voordat er daadwerkelijk mee gereden kon worden. Daarbij was het rijbereik van een auto op stoom tamelijk beperkt. Elektrische auto’s daarentegen, konden gemakkelijk opgestart worden en hadden geen ingewikkelde versnellingen. Hoewel ook elektrische auto’s niet bijzonder ver kwamen, reden ze nog altijd verder dan stoomauto’s. Aangezien de auto in die tijd vooral in de stad werd gebruikt, is het begrijpelijk dat men voor the path of least resistance koos.
Hoewel de elektrische auto de verkopen in de daaropvolgende jaren geen enkel moment écht domineert, rijdt ongeveer een derde van alle auto’s van dat moment op batterijen. Een aanzienlijk percentage, vergeleken met de situatie van vandaag de dag. De elektrische auto’s worden ofwel voor privégebruik ingezet, of fungeren als taxi in grote steden.
De elektrische auto weet de harten van de consument geleidelijk aan te winnen, maar lang duurt het succes niet. De eerste barst ontstaat wanneer Henry Ford de wereld overvalt met zijn wonderbaarlijke idee van massaproductie. De auto die in grote getallen gebouwd gaat worden is de Model T. Met zijn wereldveranderende idee maakt Henry Ford de benzinemotor tientallen malen aantrekkelijker, doordat deze voortaan goedkoper en breder beschikbaar is dan de alternatieven. Terwijl Ford de Model T in grote aantallen ter wereld brengt, worden elektrische auto’s in veel kleinere oplage gemaakt, tegen een veel hoger bedrag. Aanvankelijk is de gemiddelde elektrische auto ongeveer tweemaal zo duur, maar tegen de jaren ’20 is een EV bijna viermaal zo duur als een benzineauto.
Een tweede barst ontstaat wanneer Charles Kettering in 1912 het elektrische ontstekingsmechanisme uitvindt. Hiermee groeit de aantrekkelijkheidsfactor van de benzineauto wederom, doordat het onhandig aanzwengelen van de motor voortaan niet meer nodig is. Tegelijkertijd wordt het rijden van lange afstanden steeds gebruikelijker, waardoor het rijbereik van elektrische auto’s niet meer voldoet. Benzineauto’s daarentegen, kunnen de afstanden gemakkelijk aan. Sterker nog, zelfs wanneer dit niet het geval is, wordt de bestemming alsnog sneller bereikt, omdat bijtanken eenvoudiger is dan het vervangen of opladen van de batterijen.
Tegen het einde van de jaren ’20 heeft de elektrische auto dermate veel terrein verloren dat het schijnbaar onvermijdelijke einde in zicht begint te komen. Dit wordt niet in het minst geholpen door het feit dat de EV op veel plekken zwaarder werd belast dan de benzineauto’s. De reden hiervoor was simpel: door het enorme gewicht van de batterijen waren EV’s veel zwaarder dan de bestaande alternatieven. Daarbij waren elektrische auto’s langzamer dan benzineauto’s, waardoor lange afstanden weer langer zouden duren. De doodsteek kwam in de vorm van een reeks petroleumvelden, die in korte tijd achter elkaar werden ontdekt. Hierdoor werd benzine aanzienlijk goedkoper en konden autofabrikanten de focus nog meer richten op het maken van dit goedkope auto’s, die ze vaker aan de man konden brengen.
Begin jaren ’30 is het feitelijk voorbij voor de elektrische auto. De zoemende stofzuigers zijn trager, zwaarder, duurder en zien er als klap op de vuurpijl ook nog eens ongelooflijk ouderwets en gigantisch uit. Niemand wil ze meer hebben. De productie stevent af op een stille dood. Jaren later, wanneer de wereld met verschillende oliecrises te maken krijgt (na de oorlog en in de jaren ’70), begint men zich pas weer te interesseren in de groene brandstof. Loopt het ditmaal wel goed af?
Vroeger, dat waren nog eens tijden
@pielemuis: vroeger toen buitenlanders nog toeristen waren.
vond electrische voertuigen vroeger wel vet ..
nu is het mainstream hipster meuk ..
denk er over om een paardenfabriek te beginnen ..
@lincoln: voor koetsen Óf frikandellen?
@lincoln: iedereen vind je een klootzak maar ik mag je wel want anders ben ik zo mainstream
@rob5nismo: rob knap hoor dat je zo vol medelijden over de walging heen kan stappen, ik denk echter toch dat Lincoln een lulletje rozenwater is…..
@tjongejongejonge: het is maar het internet als je aan de beledigingen hier aanstoot neemt dan gaat het niet zo best denk ik.
@tjongejongejonge: Lincoln is juist allesbehalve een lulletje rozenwater. Maar goed, ieder zijn eigen mening. Ik kan zijn reacties enorm waarderen.
@berlinetta: Eerste waarschuwing, volgende keer proces verbaal!
@berlinetta: Soms wel, soms niet.. net als bij iedereen eigenlijk.
Inmiddels is het een dermate veel besproken alter ego op deze blog dat een diepte interview met Herr Lincoln wel op zijn plaats is.
zou hij ook in puntjes praten?
G’dumme, der zittn wat knappe bakkies bij heur. Mit die leste wol ik wel riedn, mooi wat rondjaang op zomerdag.
@rikus: kut buitenlanders altijd. Praat eens Nederlands
@razer: DISCRIMINATIE!!!11
@razer: Nee dit is geen fries
Het was alleen wel een elektrische starter in 1912 en geen elektronisch ontsteking. Eerst gemonteerd op een Cadillac…
Mooi artikel!
Elon is net te laat ter wereld gekomen. Jammer!
Grappig, ik het artikel staat dat een EV ongeveer het dubbele kostte van een normale auto met brandstofmotor. Dat is nu ook zo ongeveer het geval of erger. 100 jaar evolutie, geen kloot veranderd.
@ghost: 4dubbele*
@ghost: Nog een voorbeeld: “Tegelijkertijd wordt het rijden van lange afstanden steeds gebruikelijker, waardoor het rijbereik van elektrische auto’s niet meer voldoet. Benzineauto’s daarentegen, kunnen de afstanden gemakkelijk aan. Sterker nog, zelfs wanneer dit niet het geval is, wordt de bestemming alsnog sneller bereikt, omdat bijtanken eenvoudiger is dan het vervangen of opladen van de batterijen.”
Geen kloot veranderd inderdaad.
@ghost: De verwachting is dat zodra 100 dollar per kWh accu capaciteit wordt voorbijgestreefd, de kosten voor een verbrandingsmotor niet meer te verantwoorden zijn. Want je raad het al, een elektrische auto is dan voordeliger. Men dacht dat dit punt op z’n vroegst bereikt zou worden in 2020. Echter gaf Elon aan dat het dit jaar al ging gebeuren. Het is een publiek geheim dat de meeste traditionele autofabrikanten op dit magische moment wachtten om zelf de transitie te ondergaan naar de nieuwe wereld.
Mij is altijd verteld dat de hoge heren van de oliemaatschappijen de uitvinders lieten ombrengen zodat iedereen afhankelijk blijft van olie.
@miezemiez: De Illuminatie heeft het gedaan.
@mennok:
Je kunt wel lollig proberen te doen, maar Rudolf Diesel is in 1913 van de veerboot verdwenen die van Antwerpen naar Harwich voer. Over het algemeen wordt aangenomen dat dit inderdaad werk was van olie gangsters of de Duitse geheime dienst omdat er in Engeland een Diesel Manufacturing company opgericht zou worden. Ondanks het feit dat Diesel’s eigen financiele situatie bijzonder slecht was, leek het tij te zijn gekeerd voor hem, want ook MAN ( Machinenfabrik Augsburg Neurenberg) zou in 1915 de eerste werkende Diesel voor in een vrachtwagen gaan produceren, maar had al eerder (1897?) een succesvol werkende stationaire Diesel gebouwd.
De reden voor de olie jongens was dat Diesel zijn motor op pinda olie (arachide olie ) liet draaien pas later is men overgegaan op geraffineerde petroleum die we nu kennen onder de naam Dieselolie.
Wat zal het weer heerlijk zijn als de AB EV weken voorbij zijn en we weer ouderwets V8’s mogen bewonderen. Heb nu al genoeg van accu’s, stekkers, millieukneut en consorten.
Gewoon ouderwets vroemen ?
@yzord: die tien dagen zijn om, pik.
@yzord: Ja echt irritant dat er in die tien dagen helemaal geen fossiele-brandstofauto’s zijn behandeld he!
Als je maar lang genoeg wacht wordt iets vanzelf weer populair
@bluetiger99: Ik dacht; goed nieuws voor mij! Maar ik ben nooit populair geweest, en je zei ‘weer’ :/
Een belangrijke gebeurtenis die hierin niet moet worden vergeten is de aardbeving in San Francisco in 1906. De gehele stad stond in brand en van de brandweerapparatuur werd het uiterste gevraagd. De vloot bestond uit half benzine en half elektrische vrachtauto’s. De elektrische auto’s vielen uiteindelijk stil, terwijl de benzine-auto’s slechts hoefden te worden volgetankt. Sindsdien zagen overheden en het bedrijfsleven elektrische auto’s als inferieur. Dit heeft een eeuw geduurd.
Nog steeds zijn de inferieur. We vinden het immers al knap als ze qua range een beetje in de buurt komen van brandstof-auto’s. Het zou pas echt interessant worden als ze 5000km op één lading konden rijden, om vervolgens met een half uur weer vol te zijn. De cellen dienen vrij te zijn van foute metalen uit conflictgebieden. Dan kunnen de brandstof-auto’s naar de eeuwige jachtvelden en kun je spreken over innovatie. Nu blijft het een hobbyproject.
@maarten123: inferieur qua range & laadtijd: akkoord. Maar volgens die definitie is een Bugatti Chiron ook inferieur aan een Polo TDI.
De momenteel beperkte range en laadtijd zijn voor 99% van de verplaastingen geen issue. Bovendien kan je op veel andere vlakken nu al makkelijk beweren dat EV aandrijflijnen superieur zijn.
Allemaal heel leuk en aardig. Maar de geschiedenis wordt geschreven door degene die winnen. Benzine auto’s leveren meer op voor de corporaties (brandstof leveranciers). Zij willen er uiteraard alles voor doen dat hun goedje gekocht wordt. Wilt er iemand roet in het eten gooien? Dan weet je hoe laat het is. Kijk maar naar Diesel of die man die een motor ontwikkeld heeft dat rijdt op de gassen van de brandstof (niet op de brandstof zelf, maar ben even z’n naam kwijt). En natuurlijk de person die een auto had gemaakt op waterstof, in z’n garage. Typisch dat je er niets meer van hoort. inb4 aluhoedje.
Kijk de docu “who killed the electric car”
Een super aanrader