De bewogen jaren van Mercedes in de sportscar-racerij

Mercedes-Benz heeft een enorme autosporthistorie waarin het succesvol is geweest in de DTM en de Formule 1. In de prototype-sportscars heeft het merk een zeer bewogen geschiedenis, met grote hoogte- en dieptepunten. Al die auto’s zijn te zien op de grote klassiekerbeurs Techno Classica (in Essen) die vandaag is begonnen.

Het Duitse merk concentreert zich tegenwoordig op de Formule 1 en de DTM, en via klantenteams op de GT-racerij met de Mercedes SLS AMG. Die programma’s zijn strak gescheiden, maar vroeger was het gebruikelijk dat coureurs naast hun Formule 1 verplichtingen ook in andere klassen aan de start kwamen. In de jaren vijftig gebeurde dat heel vaak. Terwijl Mercedes in 1951 begon om zijn sportwagenprogramma opnieuw op te bouwen, werd tegelijk ook deelname aan de Formule 1 Grand Prix wedstrijden voorbereid, vooruitlopend op de nieuwe reglementen die in 1954 van kracht zouden worden.

Voor het raceseizoen van 1952 had Mercedes een nieuwe auto ontwikkeld die zou gaan deelnemen aan de Mille Miglia en andere sportwagenraces. De basis was een ingenieus buizenframe voorzien van een zescilinder in lijn met 170 pk. Veel onderdelen komen van de bestaande Mercedes 300 sedan, maar het buizenframe dicteert de vorm van de carrosserie. Doordat de buizen hoog in de zijkant doorliepen, was er geen ruimte voor een gewoon scharnierende deur. Zo werd de vleugeldeur of Gullwing geboren.

De auto boekt grote successen in 1952 met een eerste en tweede plek in Le Mans en later dat jaar ook een dubbeloverwinning in de Carrera Panamericana. In Essen staat de auto in de uitmonstering met de kenmerkende blauwe kleuraccenten zoals hij in Zuid-Amerika rondreed. Deze 300 SL was er dus eerst als racewagen, voordat er een straatversie van werd ontworpen. die hebben we te danken aan de Amerikaanse importeur Max Hoffman die er bij Mercedes in Duitsland op aandrong om de straatauto te gaan maken voor zijn rijke clientèle.

Als Mercedes vanaf 1954 instapt in de Formule 1, ontwikkelt het de Formule-auto en de sportwagen op één basis, de W196. Hoewel de sportwagen voor de Mille Miglia en Le Mans evenementen Mercedes 300 SLR gaat heten, heeft hij dus in technisch opzicht niets te maken met de 300 SL. De naam is puur marketing om de link te maken met de Gullwing die intussen bij het grote publiek zeer in de smaak valt. Op de Techno Classica is de 300 SLR met startnummer 658 van Juan Manuel Fangio te zien (de zusterauto van Stirling Moss had het beroemde nummer 722). De 658 staat in een mooie opstelling met zijn voorgangers en zijn opvolgers waarbij de vooruitgang in technische ontwikkeling en aerodynamica goed te zien is.

De directe opvolger waarmee Mercedes de strijd op Le Mans aanging is de Sauber-Mercedes C9 Groep C uit 1989. Deze auto, die de naam en de kleurstelling van Mercedes draagt, is feitelijk een doorontwikkeling van de Sauber C8 uit 1985. Mercedes steunde dit Zwitserse team (het huidige gelijknamige Formule 1 team) als motorleverancier omdat de Duitsers om financiële redenen aanvankelijk nog niet meteen als volledig fabrieksteam wilden meedoen.

Na het vertrek van een grote sponsor kwam in 1988 de naam Mercedes dan toch op de auto’s. Een jaar later kwam het grote succes met een eerste, tweede en vijfde plaats op Le Mans. Van de overige sportscar-wedstrijden dat jaar won de C9 op één na allemaal. De wagen heeft een 5,0 liter V8 met turbo die er 720 uit pompt. Tijdens de kwalificatie op Le Mans tikte hij 398 km/u aan op het rechte stuk van Hundaudières, waar toen nog geen chicanes stonden. Vanaf 1990 werd het een echt fabrieksteam en werd de auto omgedoopt in Mercedes C11. Het jaar daarop werd dat C291.
Bij veel mensen is niet meer bekend dat Michael Schumacher in die auto’s heeft gereden. Hij stapte halverwege 1990 in bij het junior coureursprogramma van Mercedes en reed 3 races in de Mercedes C11 voor het wereld-sportwagenkampioenschap. Schumacher deed met de Mercedes C291 in 1991 mee aan de 24 Uren van Le Mans met als teamgenoten Karl Wendlinger en Fritz Kreuzpointner. Ze werden vijfde en daarmee de beste van de drie deelnemende Mercedessen. Op de expositie in Essen laat Mercedes de naam van Schumacher onvermeld, wellicht uit piëteit vanwege de situatie rondom de zevenvoudig wereldkampioen Formule 1 na zijn ski-ongeval.

Tegenwoordig geldt de sportwagen- en GT-klasse nogal eens als habitat voor coureurs die vanwege leeftijd of gebrek aan succes doorstromen vanuit de formule-klassen. Dat Schumacher als jonkie destijds in een Groep C-auto stapte, was ook toen bijzonder. Zo’n doorstromer is oud-Red Bull F1- coureur Mark Webber die dit jaar met Porsche’s nieuwe hybride-wapen gaat rijden op Le Mans. Maar eigenlijk is de Australiër een herintreder op het Circuit de la Sarthe. Want net zoals Schumacher mocht ook Webber voorafgaand aan zijn Formule 1-carrière zijn talent laten zien in de sportscarwereld. Webber reed in 1998 en 1999 voor Mercedes in de CLK-LM en CLR.

Mercedes had zijn rentree in 1997 gemaakt bij de sportcars met de CLK-GTR. Bernd Schneider won het kampioenschap. Voor het seizoen erna verruilde Mercedes de 6.0 liter V12 motor voor een compactere vijfliter V8 en kwamen er nieuwe coureurs bij het team, onder wie Webber. Voor diezelfde Webber werd Le Mans in 1999 een ervaring om nooit meer te vergeten. In de trainingen op donderdagavond steeg de wagen op van het asfalt bij de Indianapolis-bocht en raakte zwaar beschadigd. De monteurs bouwden de wagen geheel opnieuw op en op zaterdagochtend tijdens de warm-up ging Webber weer de baan op voor een shake-down. Hij kwam niet verder dan een halve ronde want bij de bult aan het eind van Hunaudères koos de wagen opnieuw het luchtruim. Beduusd maar ongedeerd stapte Webber uit. Mercedes moest die auto terugtrekken uit de race. Tot overmaat van ramp ging er tijdens de race weer een Mercedes vliegen. Peter Dumbreck reed dicht achter een andere deelnemer waardoor gebrek aan downforce op de neus ontstond en de wagen een spectaculaire salto maakte voor het oog van de hele wereld. Ook Dumbreck bleef ongedeerd.

Onmiddellijk haalde Mercedes de derde CLR naar binnen en gooide de roldeur van de pitsgarage dicht. Dat betekende het einde van de ambities van het merk met de ster op Le Mans.

Met dank aan Robert van den Oever en Maarten van der Pas voor deze gastbijdrage!