Fabrikanten verdedigen hun ‘merkwaarden’ op designgebied met een kuisheidsgordel, maar zo maak je geen kinderen, aldus Bangle.
Probeer in je hoofd even een rijtje op te dreunen van bekende auto designers. Misschien komen namen als Gandini en Giugiaro bovendrijven, of wellicht Peter Schreyer die momenteel vaak genoemd wordt vanwege zijn goede werken bij Kia. Als Nederlander en trouwe AB-lezer ken je natuurlijk ook onze landgenoten die een paar geslaagde lijnen op een vel papier kunnen pennen. Maar misschien wel de bekendste en sowieso de beruchtste auto designer is de Amerikaan Chris Bangle, ondanks dat hij zich sinds zijn vertrek bij BMW in 2009 teruggetrokken heeft uit de autowereld.
Het enfant terrible wordt door sommigen nog steeds beschouwd als de moord’naar van BMW. Waarschijnlijk is dat overigens niet (helemaal) terecht. Het onomstotelijke feit is dat Bangle al in 1992 ‘Hoofd Design’ werd bij BMW, de positie die hij tot 2009 zou bekleden totdat onze eigen Adrian van Hooydonk het stokje van hem overnam. Maar dat betekent dus ook dat Chris aan het roer stond ten tijde van wat door velen als de gloriedagen van BMW-design beschouwd wordt, namelijk de periode van de E46/E39/E38. De magistrale E46 sedan ontstond zelfs onder bezielende leiding van Bangle, wiens naam prijkt op de patenttekeningen van 1997. Ook de inmiddels redelijk goed gewaardeerde eerste generatie Z4 kwam van de hand van Bangle.
De Amerikaan wordt vooral verweten dat hij de achterkant van de 7-serie van 2001 (E65) onherstelbaar verminkt heeft. Het hielp niet mee dat de E65 de zeer geslaagde, ranke E38 opvolgde. De ‘flame surfacing’ aan de zijkant van de auto was nog totdaaraantoe, maar vooral de ‘opgelegde kofferklep’ werd vrijwel door iedereen afgekraakt. Er werd zelfs een koddige, neerbuigende bijnaam voor in het leven geroepen, namelijk Bangle Butt.
Maar komt de Bangle Butt eigenlijk wel van Bangle? De gekke kont was voor het eerst te zien op de Z9 concept van 1999. Veel elementen van die designoefening zagen we later ook terug op de E63 6-serie. Maar de E63, E65 en Z9 hebben naast hun achtersteven nog iets anders met elkaar gemeen: ze worden allen (deels) toegeschreven aan Adrian van Hooydonk. Wellicht had de Bangle Butt dus eigenlijk de van Hooydonk Hiney moeten heten.
Enfin, zelfs als het stiekem van Hooydonk is die de controversiële BMW’s getekend heeft, was Bangle als hoofd design verantwoordelijk. Die verantwoording heeft hij waarschijnlijk met liefde gedragen, want de inmiddels 60-jarige tekenaar is wel fan van een gewaagd ontwerp. Onlangs bezocht hij weer eens zijn oude wereld door de IAA te bezoeken. Naar verluidt werkt Bangle voor het eerst sinds zijn afscheid bij BMW weer aan een nieuw project in de autowereld, waar hij overigens nog niks over wil zeggen. Over zijn collegae in de industrie daarentegen, wilde hij des te meer kwijt. Na het bezoeken van een van de stands op de IAA zei hij dit tegen Automotive News:
It’s a wonderful stand, it has a wonderful amount of technology they are showing. But as a designer I am used to a set of uniqueness and freshness and change. This will turn into a critique of [merk X] and I really don’t want it to be published like that, but for the life of me I can’t find a new idea. I would love to and they have really good designers, but I’ve seen this all before in other places.
Velen gaan ervan uit dat Bangle het in dit geval over Mercedes had, maar eigenlijk is deze kritiek wat hem betreft op alle merken van toepassing. De fabrikanten houden veel te veel vast aan het gebaande pad en zijn te bang een nieuwe richting in te slaan. Volgens Chris ligt het niet per se aan de designers zelf, maar aan de leiders van de grote bedrijven:
If it’s left up to these hyper-conservative, hyper-terrified companies that are so huge, and where everything is resting on a bottom line that could go south at any minute…well, these are the last people to ask for the courage to go forward into the future. The LAST people. They defend their brands like the virtue of Guinevere and they are doing it by putting a chastity belt around the girl and, sorry, that’s not how you make kids. That’s not how you make a future.
Kleurrijk taalgebruik van een kleurrijk persoon. Maar ben je het ook eens met Bangle, of vind je het prima als fabrikanten in lengte van dagen ‘dezelfde’ auto blijven maken?
Niet voor niets noemt Audi haar modellen naar de verschillende maten kopieerpapier…
Tja, en als BMW directie de designers de opdracht geeft: maak eens iets nieuws, iets fris, dan krijg een BMW i3. Niet zo gek dus dat de directie de volgende keer zegt: dat verkoopt goed, meer van hetzelfde en vooral geen experimenten!
@mashell: daar kan natuurlijk weer een i8 tegenover gesteld worden. Helaas zijn ranke sportwagens een stuk minder praktisch dan vierkante hokken.
Ik kan me wel vinden in zijn commentaar. Als een bepaald merk net even een minder design heeft voor een generatie, dan is er immers nog genoeg keus over. Indien je per se één bepaald merk wilt rijden is dat echter een probleem.
@karhengst: ik ben het oneens met Bangle. En hoewel ik zelf graag meer design zou willen zien, dat is niet wat de meerderheid van de klanten wil. Die zijn aartsconservatief. De Golf blijft de Golf, de 911 blijft de 911 en ook een BMW 3 serie is volkomen voorspelbaar. Ik
denk dan ook niet dat designers meer vrijheid zouden moeten hebben, dat gaat eerder ten kostte van verkopen dan dat het verkopen oplevert.
@karhengst: het is allemaal een kwestie van smaak! In 1998 werd bijvoorbeeld Roberto Giulio verguist toen hij met de Multipla kwam (hoewel de Multipla in 1999 ook werd benoemd tot ‘car of the year’ door Topgear èn werd tentoongesteld in de MoMA exhibition ‘Different Roads: Automobiles for the Next Century’). In 2009 werd hij ‘designer of the year’ met de Fiat 500 (wat nota bene een herinterpretatie was van een bestaand model). Dus vertel ’t maar.
Eensch met die kerel. Hij maakte wel een paar (prachtige) controversiële ontwerpen, BMW’s hadden tenminste nog ballen toen. Toch spijtig om te zien dat onze landgenoot er een beetje een saaie bende van maakt op dit moment…
@trustmeiamanengineer: de BMW E60 5- serievind ik nog steeds prima op smaak, eerlijk gezegd.
Wellicht niet zo mooi als de E39, maar zeker wel sprekender dan ik de E-Klasse vind.
@trustmeiamanengineer: ik weet niet of je Adrian van Hooydonk dit alles kwalijk kan nemen. BMW is nu veel meer (net als heel veel andere merken) marketing gedreven. Dat zie je aan alle niche modellen: overal waar marketing een gat in de markt vermoed moet dat worden gevuld. Denk aan gedrochten als de BMW 5GT, X4 en X6. Zijn niet echte ingenieursauto’s maar verzonnen door marketingboys en -girls: een auto is geen auto maar een accessoire en een statement. “Ik ben jong, hip en trending en daarom rij ik een …”.
De tijd van Bangle was eenvoudiger, daar kon je mensen shockeren. En dat heeft hij gedaan, ook met zijn eerdere werk bij Fiat (Coupé Fiat anyone?) en natuurlijk bij BMW.
Psoonlijk (dank u meneer Advocaat!) vind ik zijn ontwerpen wel mooi en goed.
Helemaal eens met dhr. Bangle! De E63/64 M6 staat dan ook op een tweede plek achter de E39 M5 qua favoriete BMW’s. Man wat een indrukwekkend apparaat is dat!
Kleine kanttekening is wel dat ik fan ben van een VW kever, een Hayabusa schitterend vind, graag nog een Plymouth Prowler wil bezitten alsook een Chevy SSR. Dat ik momenteel een Cactus bezit getuigd natuurlijk ook niet van goede (?) smaak (volgens de meeste mensen althans).
@2wheeler: de enige cactus die ik leuk vind staat op tafel
Foto van de Z4 is met opzet ongelukkig gekozen? :) In de juiste kleur en met de juiste OEM velgen is het een erg geslaagd model.
Dat een merk nog echt een uitgesproken eigen design heeft is inderdaad ver te zoeken. De motoren en onderstellen worden al heel lang uitgewisseld maar het woordje eenheidsworst wordt helaas duidelijker. Je ziet geen verschil meer tussen sommige facelifts en alles heeft een sport, m of s pakket.
@neleev: Het meest trieste vind ik de VAG groep. Waar Volkswagen, Audi, SEAT en Skoda eerst een eigen gezicht hadden, begint dat nu steeds meer op elkaar te lijken.
@jaapiyo:
Je schrijft de laatste tijd echt leuke artikelen. In het begin vond ik je wat geforceerd grappig overkomen, een soort nieuwe sir-smokealot maar nèt niet.
De laatste tijd, is het geforceerde er een beetje af en de humor gebleven. Zoals bijvoorbeeld het ophemelen van de e46 in dit artikel.
Dus kudo’s voor de AB honcho dat hij jou Ekkermannen is blijven betalen.
@radeox: *Kudos .
En de E60 en E61 ogen frisser dan de nieuwste 5-serie.
Tja je kan over Bangle een hoop zeggen, maar Neerlands trots van Hooydonk maakt op zijn beurt nog grotere draken. BMW’s met nieren uit olifanten, hockeysticks in de flanken en bumpers die door alle vouwen, deuken en gaten lijken op plastic dat door een hete föhn bewerkt is! Als deze man verantwoordelijk was voor de E39/E38/E46 dan zijn we hem eeuwige dan verschuldigd voor deze tijdloze parels en vergeven we hem de Bangle Butt (die dus misschien wel een van de eerste strapatsen van vrind van Hooydonk is geweest).
De grote vraag is of autofabrikanten te weinig lef hebben om met gewaagde ontwerpen te komen of dat de meeste autokopers te weinig lef hebben om de massa te ontstijgen…
@moveyourmind: feit is: Degenen die de gok waagden kregen de handen niet op elkaar bij het koperspubliek. Denk aan:
– Renault Vel Satis
– Fiat Multipla
– Opel Signum
– nieuwste Toyota Prius
– Citroen C6
– meeste Ssangyong’s
– Nissan Cube
En wellicht nog wel meer.
Velen zullen het echt niet blieven, anderen misschien wel maar vrezen weer de afschrijving. Je hebt dus zeker een punt dat het bij de kopers ook saaiheid troef is.
@tenaci: 1e generatie Audi TT leek bij zijn debuut van Mars te komen, maar werd wel een knaller. De Ferrari Enzo werd verguisd, maar lijkt nu heiligverklaard te worden. Dus het kan wel. Maar feit is wel dat karakteristiek design wel vaak een 2 kamp creëert bij het publiek. Dus wordt het vaak de gezapige middenweg.
@tenaci: die Vel Satis is de meest ondergewaardeerde auto ooit. Zoveel luxe,ruimte, power en design voor een appel en een ei op martplaats
@tenaci: leuk lijstje, ik kan de meesten ook wel waarderen (vind alleen de Signum niet bijzonder). Het bijzondere uiterlijk is ook een belangrijk argument geweest voor de aankoop van mijn Civic Tourer!
Hij zal vast gelijk hebben, maar hier zitten werkelijk alleen autoliefhebbers mee. Wij zitten hier op Autoblog in een bubbel waarin we denken dat het mensen allemaal uitgesproken meningen hebben over het ontwerp van de nieuwe C-klasse, 3-serie of A4. Dat is dus een fabeltje; men koop een auto over het algemeen in Nederland met een bepaalde nuchterheid, vandaar dat de polo populair is. Zelfs als je van de baas een aardig lease budget krijgt gaat het 99% van de keren weer over praktische zaken zoals ruimte. Alleen wij geven een neuk over historische merkwaarden en revolutionair ontwerp. En die doelgroep, de autoliefhebber, is nou eenmaal te klein om die hele bottomline voor te riskeren. Consistentie is the name of the game jammergenoeg! Anders hadden we allemaal Alfa gereden.
De nieuwe 5 straalt echt niets uit, nu al een verouderd design. De e60 is zelfs tijdlozer. Op dit moment maakt de e klasse de dienst uit
@wildbeest: taxidienst welteverstaan
Heb zelf een E65 en moet het met deze man eens zijn. Goed ontwerp is iets waar iedereen een mening over heeft, of dat nu positief of negatief is. Want zeg nou zelf, bijna 17 jaar na de introductie van de E65 praten we nog steeds over het baanbrekende ontwerp van die wagen.
Hoeveel van jullie denken dat we in 2034 bijvoorbeeld nog over de huidige generatie Audi A4 of A6 zullen praten? Dat is de sterkte van de ontwerpen van Bangle, je kan ervan vinden wat je wilt maar het is wel origineel en niet de zoveelste kopie van een groter of kleiner model in hetzelfde gamma.
Niet al zijn ontwerpen waren even geslaagd maar er gebeurde tenminste wel wat. De E60 was eerst nogal vreemd maar hij wordt wel mooi oud. De E90 was mooi vanaf het begin, net als de F10. Helaas liggen de huidige 3- en 5-serie niet zo lekker op het netvlies. Dat begon al met de F30: gewoon teveel lijntjes langs de zijkant en te boze koplampjes. Ik ben bang dat de G30 ook geen klassieker gaat worden. Helaas…
Waarom zou hij Mercedes bedoelen?
De concern-brede eenheidsworst van VAG lijkt mij logischer.
@harrie: dat vroeg ik mij dus ook af.
Mooi geschreven! Zijn designkunsten zijn zowel beroemd als bericht, maar hij durfde wél ‘anders’ te zijn. In een Autovisie van een aantal jaar geleden stond nog een interessant interview met Chris Bangle
Ben het helemaal eens, zoveel van hetzelfde. vraag me alleen af of dat de schuld van de producenten is. Consumenten lijken juist de conservatieve partij (het merendeel dan ;-).
Ik denk misschien dat veiligheids eisen ook zorgen voor steeds minder variatie/vernieuwing. Voorgeschreven hoogte motorkap (voetgangers impact), hoogte van verlichting etc etc?
Ik vind de generatie BMW’s met Bangle Butt een stuk beter dan de hedendaagse troep..
-edit: dank u, is inmiddels gefixt-
Ik vraag me werkelijk af of Bangle het over Mercedes heeft. In tegenstelling tot Audi en zelfs BMW zit er een behoorlijk verschil in de opvolgende model generaties. Ondanks dat de series C/E/S op elkaar lijken. Als je het over inspiratieloos design wilt hebben dat van generatie op generatie nauwelijks veranderd moet je bij Audi zijn. Ik denk dan ook dat Bangle dat merk voor ogen heeft.
Lijkt me dat vele autofabrikanten het tegenwoordig op safe lijken te spelen. Eens heel voorzichtig een nieuw stijlelementje introduceren bij een facelift en wordt het goed ontvangen, wordt het doorgetrokken bij de andere modellen.
De tijden van zot doen lijken me ook wel voorbij. Komt het door de voorbije crisis of door de verlegde focus op EV’s en uitstootbeperking? Waarschijnlijk ook wel. Maar het feit dat een échte supercar al tijden bij BMW ontbreekt, spreekt boekdelen. Als je dat vroeger zei, werd je voor zot verweten. Het kan gewoon niet meer in deze tijden.
@simonmc: Je weet dat de ontwerpen van nieuwe modellen al veel langer op de tekentafel liggen? Die zijn al jaren vantevoren bekend. Overeenkomende designelementen tussen een facelift van een oud model en het nieuwe model is meer bedacht om het nieuwe model een niet al te grote ‘shock’ te laten zijn, dan dat ze de nieuwe elementen willen testen op het publiek. Testen van design gebeurd met concept cars.
Ik denk dat de Alfa Giulia, Mercedes A en de gehele designtaal van Mazda de afgelopen jaren wel degelijk iets nieuws laten zien
@capibaro: Sorry, maar hoe mooi ik de Giulia ook vind, veel nieuws kan ik er niet in vinden.
Een kwart 156, een kwart 159, een kwart nieuwe Audi en een kwart nieuwe BMW.
Overigens briljant uitgevoerd, en volstrekt logisch: 156 en 159 zijn prachtige eigen heritage, en het huidige Audi en BMW zijn de rechtstreekse competitie.
De fiat coupe is ook van zijn hand. Heb er zelf één gehad en vind het nog steeds een prachtige coupe.
Ik heb ooit nog eens een brief van hem gekregen toen hij net wegging bij BMW, als reactie op tekeningen die ik als klein jochie had gestuurd :D Hij was vast zijn bureau aan het opruimen.
@wouterjeuring: pics or it didnt happen
@lekkaah: ik zal eens zoeken en ze op Autojunk zetten, denk alleen niet dat jij er dan wat van meekrijgt :P
De gloriedagen van autodesign zijn allang over. De laatste der Mohikanen zijn wat mij betreft Le Quement, Giugiaro en Bangle.
Wat de designers nu allemaal tekenen is wat mij betreft r#k. Misschien dat de opkomst van de Chinezen er wat nee te maken heeft (en ik hun smaak niet begrijp)?
We hebben de Opel Insignia/Chevrolet Malibu Chris!.
Daar hebben jullie vakkundig de lelijkste uitvoering van de z4 mogelijk uitgezocht.
De verkeerde plaats voor de buitenspiegels die elke autofabrikant van elkaar na-aapt, en van die lelijke vouwen op de zijkanten die elke kant opspringen zonder enig doel dan fout opvallen.
Te kleine koplampen waar de hitte de peren opbrand.
Eigenlijk doet BMW het zo slecht nog niet. Als ik bijvoorbeeld een i8 bekijk, dan vind ik die echt klasse en zo goed dat Bangle dat nooit had kunnen bedenken.
Die 6 series vind ik afschuwlijk waar Bangle zijn handtekening onder heeft gezet.
Maar een Bangle BMW vind ik mooi, en dat is de 1 serie coupé met het sedan kontje.