Deze 11 voitures zijn onterecht Auto van het Jaar

We duiken de geschiedenis in van de belangrijkste auto-award van Europa: die van Auto van het Jaar.

Vandaag was de onthulling van de Auto van het Jaar. Dit Nederlandse initiatief is uitgegroeid tot een enorm Europees fenomeen. Het is een beetje als het Eurovisie Songfestival. Je kan er uren over discussiëren.

Auto van het Jaar niet uit Azië

Wat sowieso opvalt is het gebrek aan interesse in Aziatische auto’s bij de Auto van het Jaar verkiezing. We zouden een lijst kunnen maken van ellendige Europese auto’s die uit elkaar vielen, voordat de Japanse tegenstrevers uit de garantie liepen. De reden is simpel: Japan en Zuid-Korea kunnen niet mee stemmen, dus zie je weinig Aziatische auto’s bovenaan staan. Ook in de shortlists en top 2 t/m 6 zijn ze ondervertegenwoordigd. Hetzelfde geldt in mindere mate voor Amerikaanse auto’s. Nu spelen die een kleinere rol op deze markt, maar ook het land van Uncle Sam komen vooruitstrevende auto’s. Denk bijvoorbeeld aan de Chrysler Voyager, s’werelds eerste MPV. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat de Renault Espace ook nooit de top 3 heeft gehaald.

Geen garantie

De Auto van het Jaar verkiezing is natuurlijk geen garantie voor een goede auto. Sterker nog, de afgelopen jaren kunnen we concluderen dat de de jury zich enorm heeft laten kennen door de verkeerde auto te ‘laten’ winnen. Uiteraard moeten we er wel een nuance bij plaatsen. De tijdsgeest kan natuurlijk heel anders zijn en soms bewijst een auto zijn kwaliteiten pas na een paar jaar. Daarnaast is de uitkomst natuurlijk het gemiddelde van wat de juryleden bepalen. Met name de juryleden uit landen waar automerken vandaan komen, stemmen graag op ‘hun’ auto’s. Eigenlijk moet je de Franse, Duitse en Italiaanse stemmen weghalen en dan de balans opmaken. Wellicht dat het dan een beter beeld geeft. Want deze 11 auto’s zijn namelijk onterecht Auto van het Jaar geweest.

Jaar: 1980

Winnaar: Ford Escort
Wie had moeten winnen: Fiat Panda (141)

Natuurlijk, de Ford Escort was voor Ford een enorme stap voorwaarts. De tweede generatie Escort leunde nog behoorlijk op de eerste. Dus een relatief eenvoudig achterwielaangedreven platform. Concurrenten als de Honda Civic en Volkswagen toonden aan dat het veel beter en moderner kon. De Escort III won dus min of meer omdat zijn voorganger zo verouderd was. Dat terwijl er in 1980 een nieuwe ster gelanceerd werd: de Fiat Panda. Dit was een briljant en doordacht kleintje die in principe niet voldoende opgehemeld kan worden.

Jaar: 1976

Winnaar: Simca 1307
Wie had moeten winnen: BMW 3 Serie (E21)

Ok, deze is een beetje een geval van de koe in de kont kijken. De Simca 1307 was op zich een briljant bij elkaar geraapt zooitje. De voorwielaandrijver was zijn tijd ook behoorlijk vooruit: ruim, praktisch en best betaalbaar. Dat de BMW 3 Serie uit zou groeien tot een waar icoon met nog altijd de zelfde traditionele waarden, had niemand durven voorzien. Dus op zich kunnen we het de jury van destijds niet echt kwalijk nemen.

Jaar: 2006

Winnaar: Renault Clio
Wie had moeten winnen: Citroën C1

De derde generatie Renault Clio was een enorme stap voor Renault. De Clio was een stuk volwassener en veel betrouwbaarder, zonder echt aan gebruiksvriendelijkheid en comfort in te leveren. Het bleef ook een ‘kwikzilverige’ hatchback, in plaats van de geheel uit graniet vervaardigde Peugeot 207. Maar je kan de Clio niet de Auto van het Jaar titel geven omdat het zijn voorganger best verouderd was. De Citroen C1 daarentegen was wél een uitgelezen kandidaat. De C1 was namelijk spotgoedkoop in aanschaf en om ‘m rijdend te houden. Tegelijkertijd voldeed de Citroen C1 (en de Peugeot 107 en Toyota Aygo) aan alle veiligheidseisen. Deze generatie tuinkabouters deed wat de Panda deed in de jaren ’80 en de Twingo in de jaren ’90: leuk, geinig en betaalbaar vervoer met een knipoog aanbieden.

Jaar: 2014

Winnaar: Peugeot 308 (T9)
Wie had moeten winnen: Tesla Model S of BMW i3

Stiekem is de Peugeot 308 best een briljante auto. Ze zijn ruim, comfortabel en praktisch. Qua design was het een nieuwe richting voor Peugeot die erg goed uitpakte. Meest bijzondere is nog de bouwwijze: het zijn lichte auto’s. Er valt dus wel degelijk wat voor te zeggen. Tweede werd de BMW i3. De ECOTY-jury moet zwaar tillen aan innovatie, maar waarschijnlijk niet altijd. Iedereen had het begrepen dat de i3 won van de 308. Maar het meest wonderbaarlijke is dat de Tesla Model S op 3 stond. 3!! Net voor de C4 Picasso! De meest innovatieve en baanbrekende auto in heel lange tijd, haalt niet meer dan de derde plaats.

Jaar: 2001

Winnaar: Alfa Romeo 147 (937)
Wie had moeten winnen: Toyota Prius (NHW11), Audi A2

Misschien was dit wel het jaar dat de Auto van het Jaar jury er het meeste naast zat. De Alfa 147 is natuurlijk een briljante auto. Het was de leasehit voor de jonge IT’ers en aspirant petrolheads. In plaats van overal Tesla’s nu, zag je rond die periode allemaal 156’s en 147’s. De 147 reed uit de kunst, was verkrijgbaar met fijne motoren en koste niet zoveel als een Audi A3. Sterker nog, de 147 was goedkoper dan de Audi A2 die natuurlijk had moeten winnen. Of de Toyota Prius, uiteraard. Beide auto’s waren immers hun tijd ver vooruit. Daarbij waren beide kwalitatief uitstekende automobielen en had niemand er gek van opgekeken als een van deze twee de titel had gewonnen. In 2005 zag de jury in dat het inderdaad een beetje vreemd was en werd de aanzienlijk verbeterde Prius II alsnog Auto van het Jaar.

Jaar: 2002

Winnaar: Peugeot 307
Wie had er moeten winnen: New Mini (R50)

De Auto van het Jaar jury heeft niet echt veel op met premium. Toen niet en nu eigenlijk nog steeds niet. De top 3 van 2002 is er eentje waar de werkplaatschef van zal smullen: de Fiat Stilo (3), Renault Laguna II (2) en Peugeot 307. Nu moeten we eerlijk bekennen, dat ze op papier alledrie een goede indruk maakten. De 307 was een enorme sprong voorwaarts en bood enorm veel ruimte, puike rijeigenschappen en fijne diesels voor niet al te veel geld. De Mini was een beetje een accessoire. Maar er is een verschil tussen duur en een hoge TCO (Total Cost of Ownership). Dankzij de hoge restwaardes viel deze best mee. De Mini bood features en luxe die ongekend waren voor dit segment.

Jaar: 2008

Winnaar: Fiat 500 (312)
Wie had er moeten winnen: Nissan Qashqai (J10)

Zo’n lijstje als dit is natuurlijk net zo arbitrair als de verkiezing en vice versa. Nu is de Fiat 500 ontegenzeggelijk de leukste auto van 2008. Maar het was in technisch opzicht natuurlijk een duurdere en minder praktische Panda. Ook konden we destijds niet voorzien hoeveel impact de crossover-hausse zou gaan maken. Na 12 jaar kunnen we met gemak zeggen dat Nissan het perfect heeft ingeschat. In de VS (daar heet ‘ie de Nissan Rogue) wil het concept niet helemaal aanslaan, maar het is precies het type auto waar die consument op zat te wachten. Alleen de jury nog niet. Die ging pas later crossovers enorm veel punten geven.

Jaar: 2016

Winnaar: Opel Astra (K)
Wie had er moeten winnen: Volvo XC90

Het jaar 2016 was van de dikke ‘bleppers’. Denk aan de Jaguar XE, Skoda Superb, BMW 7 Serie en Audi A4. De Volvo XC90 eindigde op een keurige tweede plaats. Een dure en luxe auto maakt minder kans om te winnen, dus op zich is een tweede stek een goede score. De Opel Astra is typisch zo’n auto die geen grote steken laat vallen, dus die kreeg van elk jurylid voldoende punten. De Opel Astra was echter meer van hetzelfde en bood niets wat nog niet gezien was in de klasse. Wederom: ten opzichte van zijn voorganger waren er stappen gezet. De Volvo XC90 was daarentegen een hypermoderne en gewaagde auto. Zowel qua infotainment, design, bouwwijze, efficiency en ‘toekomstbestendigheid’ zette de XC90 wél maatstaven. De Volvo XC90 werd overigens wél Autoblog auto van het Jaar.

Jaar: 2011

Winnaar: Opel Ampera
Wie had er moeten winnen: Volkswagen Up!

Net zoals met de andere auto’s in het lijstje kunnen we er een boom over opzetten. Doe dat ook vooral, in de comments! De Opel Ampera was een relatief vooruitstrevende auto. Dus wat dat betreft is het goed dat de auto won. Maar had de Opel Ampera echt maatstaven verzet? Ten opzichte van de derde generatie Toyota Prius (die niet eens tot de laatste zes kwam) was de Ampera nergens de betere auto, op de plug-in mogelijkheid na wellicht. Deze kwam later ook beschikbaar voor de Prius. De Volkswagen Up (en Seat Mii en Skoda Citigo) wisten wel de bakens te verzetten. Een goedkope auto is lastig genoeg, een goedkope auto bouwen die niet goedkoop aanvoelt is erg knap. In principe is het alles wat je nodig hebt, zonder dat je het gevoel hebt in een koekblik rond te rijden.

Jaar: 1996

Winnaar: Fiat Brava / Bravo (182)
Wie had ‘m moeten winnen: elke andere deelnemer

Fiat heeft er een handje van om de Auto van het Jaar titel te winnen. In 1999 mistte de Multipla ‘m nét, helaas. In 1995 won de Fiat Punto terecht. De Fiat Bravo (driedeurs) en Brava (vijfdeurs) wonnen ‘m onterecht. Het waren typische budget hatchbacks uit de jaren ’90, waarvan er al meer waren. De al langer leverbare Peugeot 306 en Honda Civic waren veel betere auto’s, om even twee zijstraten te noemen. Uiteraard is er ook plaats voor nuance, want de Bravo had wel een paar goede eigenschappen: het ding was goedkoop en best aardig ontworpen. En het was een leuk idee om meer verschil aan te brengen tussen de driedeurs (iets sportiever) en vijfdeurs (iets comfortabeler) Om te rijden was het met beide helaas weinig bijzonders.

Jaar: 1999

Winnaar: Toyota Yaris (XP10)
Wia had ‘m moeten winnen: Fiat Multipla (186) of de Opel Zafira (A)

Uiteraard doen we bij Autoblog ook aan het ingooien van eigen ruiten. Japanse auto’s winnen ECOTY bijna nooit. Wint er een keer een Japanner, gaan wij erover zeuren. De Toyota Yaris was een zeer doorwrochte auto waar eigenlijk niets mis mee was. De auto was meer op de Europese smaak afgestemd dan zijn voorganger, de Starlet. De Yaris was gewoon een steengoede aanbieding in zijn klasse, dus op zich is het goed te begrijpen. Maar als we kijken naar andere deelnemers, dan valt op dat er twee innovatieve auto’s ondergeschoven werden. De Opel Zafira was zó vooruitstrevend, dat Volkswagen zijn Midi-MPV ging uitstellen om er ook een zevenzitter van te maken. Over de Fiat Multipla kunnen we een heel epistel schrijven. Maar nee, het werd een hele keurige hatchback.

Uiteraard zijn bovenstaande ‘bevindingen’ niet voor iedereen representatief. Net als met het Eurovisie Songfestival zal iedereen zijn eigen mening hierover hebben. Deze lezen we heel erg graag, in de comments!