In de comments op Autoblog doemt regelmatig de vraag op: hebben we bij dit artikel te maken met een boxermotor of met een platte V12? De twee blokken lijken voor de leek identiek, maar zijn dat beslist niet.
Laten we beginnen bij de boxermotor. Het is onderhand een relikwie van vroeger aan het worden. De motorconfiguratie, waarbij altijd twee cilinderbanken tegenover elkaar liggen, werd ooit veelvuldig toegepast in auto’s als de Volkswagen Kever en Transporter 1 en 2. Tegenwoordig wordt de legacy van deze motor nog in leven gehouden door Porsche, Subaru en Toyota met de GT86 (dat in de basis gebruik maakt van een Subaru-blok). De boxermotor heeft als groot voordeel dat de cilinders ‘plat’ liggen, waardoor de motor minder hoog is dan een lijn- of een V-motor. Het zwaartepunt ligt daardoor lager, wat weer een positief effect heeft op de rij-eigenschappen van een auto. Want hoe lager het zwaartepunt, des te beter de handling.
Het boxerblok uit de GT86/BRZ
Een ander groot voordeel is dat de krukas van een boxermotor zo gemaakt is dat de twee tegenover elkaar liggende cilinders altijd exact dezelfde beweging maken, omdat ze ieder hun eigen kruktap hebben. Hierdoor worden krachten en trillingen in de motor grotendeels opgeheven. Wat een kruktap is? Dat punt waar de drijfstang aan de krukas is bevestigd, hieronder gedemonstreerd in een wiki-gifje van de boxermotor:
Verschil met een platte V12
Een boxermotor is dus inderdaad altijd ‘flat’, maar een flat-engine is niet altijd een boxermotor. Dit heeft wederom met de kruktap te maken. Bij een flat-engine, wat eigenlijk een platgedrukte V-motor is met een blokhoek van 180 graden, zitten de drijfstangen op dezelfde kruktap. De tegenover elkaar liggende zuigers maken dus exact de tegenovergestelde beweging van elkaar terwijl de afstand tussen ze zuigers gelijk blijft, zoals in onderstaande video te zien is (mirror).
En dat is dus het technische verschil tussen de boxermotor en de platte V-motor. Als we kijken naar bekende flat-engines van vroeger, de platgelegde V12’s zoals in de Ferrari 512TR en de recent aangehaalde Porsche 917k met een luchtgekoeld exemplaar, dan hebben die hetzelfde zwaartepuntvoordeel als de boxermotor. Ze kampten met minder body roll dan auto’s met reguliere V12. Het nadeel was dat ze extreem breed waren. Toen er in endurance races meer aandacht kwam voor aerodynamica ónder de auto, verviel het voordeel van de lage plaatsing en werd er overgestapt naar de reguliere V12’s.
Oh, en nog voordeel van Porsche’s platte V12: toeschouwers werden getrakteerd op een ongekende oorverwenning als de 917K langs kwam.
Leuk dat een discussie in de comments tot een verhelderend artikel leidt.
@mashell: Frappant! Net had je nog 128 likes, nu nog maar 1.
Machtige sound die 917
Leuk! Weer wat geleerd, maarem die achteruitkijk spiegel midden op de voorruit.. Dat kan je toch geen zak door zien? Gewoon puur voor de regelgeving?
@lambo4all: ik ken de auto niet maar als er een raampje boven in dat dak zit en je omhoog kijkt naar die spiegel zou die best onder de juiste hoek veel kunnen zien…
@lambo4all:
Dat is eigenlijk een soort miniatuur periscoop, dus hij kan er zeker wel wat mee zien.
Wat een oorporno zeg, de sound van die 917K <3!
Leuk artikel…ik wist het al zo’n beetje in grote lijnen maar de gif/video is wel behulpzaam om het ook te visualiseren.
Misschien een domme vraag, maar wat is dan het nadeel van een boxermotor?
@tubbel:
Een boxermotor is langer doordat elke cilinder zijn eigen kruktap heeft.
@Original_Arnoud: maar uiteraard wel weer korter dan een reguliere lijnmotor met hetzelfde aantal cilinders. Het verschil in lengte is eigenlijk te verwaarlozen tussen een (platte) V-motor en een boxermotor.
@tubbel: Breed, in vergelijking tot een V/I motoren. Onderhoud kan moeilijker zijn, bougies, distributieriem en het allerleukste is kleppen stellen… Smering is ook lastiger
Nog iets wat in principe geen probleem hoeft te zijn zolang je geen 1200pk hebt. Is dat je veel kruktappen hebt ten opzichte van de lengte van je krukas, wat zorgt dat alles redelijk smal is inclusief dingen als je drijfstangen. (Het zelfde geldt voor W motoren)
Ter aanvulling, dat de krukas kort is maakt hem in principe sterker. Maar dit voordeel word gecompenseerd door de hoeveelheid kruktappen (en dat deze smal zijn)
En zoals Hupke zei hebben boxermotoren meer torsional vibration.
Zonder 3 dagen in details en berekeningen door te gaan. Conclusie er breken relatief veel boxer krukassen.
@reistje: kleppen stellen… In welk jaar leef jij…. Dat is al decennia lang niet meer nodig op een moderne motor.
Ok, wat ik hier uit het verhaal haal. Waarom werd er geen gebruik gemaakt van 12 cilinder Boxermotoren tegenover de flat v12 ? Als hierdoor de krachten en trillingen opgeheven worden door het simultaan bewegen van de zuigers. Omdat het lijkt dat de flat v12 minder in balans is op het filmpje, door het op andere moment bewegen van de zuigers. Of waren dit soort technieken als een 12 cilinder Boxer niet mogelijk in die tijd? Just wondering.
@Corrado16v:
Boxermotoren hebben andere nadelen.
Ze zijn zwaarder, de krukas is een stuk zwaarder en ze zijn minder graag hoogtoerig en nog iets minder compact. Torsietrillingen op de krukas zijn bij een boxermotor overigens een groter risico dan bij een 180° V en die dingen breken je krukas.
Een V-motor heeft ook al veel minder trillingen dan een lijn-motor en voor een racewagen maakt het niet uit of er rimpels in een bekertje water komen als dat op je motorkap staat.
@Hupke: uh, de lijnmotor heeft juist minder trillingen. Vergelijk de V6 maar met de i6…
@e1000bmw523i:
Motoren met een dubbel veelvoud van 3 (6,12,…) zijn een speciaal geval. Hebben hun kruktappen op 120° van elkander staan, traagheidskrachten worden daarbij grotendeels ge-elimineert. Maar dat is bij een L6 of V12 net hetzelfde verhaal. Bij een V6 niet want die moet je vergelijken met een L3 en die heeft er dus nog 3 extra nodig om trillingsarm te worden.
Overigens vergelijk een L6 eens met een V12…
Een L4 bvb. trilt harder dan een V8.
@Hupke:
een v8 heeft niet de natuurlijke balans van een I6/V(of “boxer”)12, maar bij crossplane v8’s kun je met contragewichten wat balans herstellen..
@Hupke: Dat de V12 het rustigst loopt, begrijp ik. :)
Dit is onbegonnen werk, jongens weten tegenwoordig al niet meer hoeveel deuren een coupe moet hebben.
@norge:
Om nog maar te zwijgen over een shooting brake..
@norge: Coupe is een arbitraire definitie…er is dus niet per se juist en onjuist hooguit een soort generale consensus.
Ik vind het zelf ook onzin om een vlotte 4 deurs sedan/liftback de toevoeging coupe mee te geven maar om de discussie over het aantal deuren te laten gaan slaat ook nergens op in principe. Voorbeeld; is een 2 deurs E30 een coupé? Zo ja is dit dan ook een coupé?
Zo nee wat maakt een E36 coupé dan wel tot een coupé (ja ik weet dat ie vrijwel geen plaatdelen deelt met de sedan maar het is toch nog steeds een soort 2 deurs sedan)?
Kortom…zinloze semantische discussie.
@jaapiyo:
Dat koets type heet dus een coach.
Dat mensen niet meer de moeite nemen om uit te zoeken hoe het zit betekend nog niet dat het een “zinloze semantische discussie” is.
Als je meent een autoliefhebber te zijn, dan is kennis van de verschillende koets types toch wel het minste dat je moet weten..
@tupperware: meh…zowel de verschillende koetstypen als de definities van wat die inhouden zijn geen statische gegevens.
Verder kan ik een CLS bijvoorbeeld prima waarderen zonder me druk te maken over of het nou een strakgesneden sedan is of een 4 deurs coupé…De notie dat je dan geen autoliefhebber bent duidt op een soort van hokjesdenken dat ik niet onderschrijf.
Hier om te eindigen nog een ‘echte’ coupé op je beeldscherm:
@norge: Ik zal eerlijk tegen je zijn het heeft me wel 13 jaar van mijn leven gekost om te begrijpen waneer een achterklep nou als deur gerekent wordt.
@robert110: humor
Oei dit is wel heel erg mooi! Ik ben zelf ook bezig met een Boxmotor project, alleen moet het wel een hoop kosten hoor! Gelukkig heb ik wat extra geld van m’n vrouw gekregen.
@norge: Het is me wat heur!
De naam boxer is afgeleid van boksers die voor de wedstrijd hun vuisten tegen elkaar slaan, vergelijkbaar met de beweging van de overstaande zuigers. Handig ezelsbruggetje om te onthouden hoe de boxermotor werkt.
@motoragent:
wilde ook zoiets posten, zie de monteur nog voor me die het toen aan me heeft uitgelegd, maakte twee vuisten en sloeg die naar elkaar toe en zei simpel ‘Boxer’
In ons T3 busje zit ook nog zo’n lekkere 4 cilinder boxer, echt genieten, lekker geluidje heeft dat.
Leuk! Mag wel meer van dit soort posts
Gezien de techniek is het toch mogelijk een lijnmotor plat te leggen voor de gewichtsverdeling ? Gebeurde toch ook met de 300SL, had een gekantelde 6 in lijn, daarom nooit in rechtsgestuurd.
@blacklight:
ja die ligt er onder een hoek in, maar zeker niet plat.
Maar ook mindere ‘goden’ hadden het, de Peugeot 404 is er een voorbeeld van, een vier cilinder lijn motor die iets naar rechts gekanteld is om zodoende de motorkap lager te kunnen maken ivm de luchtweerstand.
Ga je echter een vier of zes in lijn zo maar op zijn zij leggen, gaat’ ie gegarandeerd olie zuipen.
Boxer motor heeft gewoon een vet geluid. Goede herinneringen aan mijn Subaru STI Hawk-Eye met een volledige 3inch uitlaat van HKS. BRRRRRR PSSSSSSHHHHH
@wing:
een subaru boxer heeft aleen zo’n geluid vanwege de ongelijke uitlaatlengtes, anders klonk het precies zo als een kever…
Wat een mooi geluid zeg van de 917K!
Misschien een hersenkronkel van mij… maar een platte V12 is toch geen “V”12 maar platte 12 cilinder.. de v staat voor zover ik weet voor de V-vorm waarin de cilinders staan.
@volvo350pk: precies: een V van 180 graden. :)
@mrs250: Een V van 180 graden is een __ (en dus geen V)
OT: Goed artikel leuk om te lezen en leerzaam ook!
Zo’n 917 klinkt zo geweldig, Even een melding voor de F1 bazen, voor volgend jaar flat-12 motoren verplicht stellen. De klassieker wordt ook niet gespaard overigens. TOP