Zelfs als je een hardgrondige hekel hebt aan motoren, maar wél een zwak hebt voor bijzondere techniek, dan kun je deze tweewieler waarderen.
Een veelgehoord argument onder liefhebbers is de gunstige prijs-snelheidverhouding van motorfietsen. Voor enkele duizenden euro’s koop je al een gebruikte dikke machine die een dikke Ferrari of Lamborghini verslaat op de dragstrip, maar ook de nieuwe motoren zijn in vergelijking lang niet zo duur als hun vierwielige tegenhangers. Het is echter een argument dat niet direct op gaat voor deze fiets, die nieuw al snel richting de prijs van een leuke auto gaat…
Dat heeft wel een reden. Kijk nog eens aandachtig naar deze ruige motorfiets en zie wat de Bimota Tesi 2D onderscheidt van al die andere tweewielers. Precies, de klassieke voorvork ontbreekt. In plaats daarvan lijkt ook het voorwiel op zijn plek te worden gehouden door een ‘achterbrug’. De rode trek- en duwstangen zorgen voor de besturing, die bij deze motor in de naaf zit. Het maakt een straatje keren een hele uitdaging, maar op de weg of het circuit werkt het systeem perfect.
Afstudeerproject
Het idee voor deze naafbesturing kwam van de twee Italiaanse studenten, Pierlugo Marconi en Roberto Ugolini. Zij zetten hun ideeën eind jaren ’70 op papier en besloten op de uitvinding af te studeren. Daarvoor gingen ze opzoek naar een fabrikant die het aandurfde de nog onbewezen techniek in de praktijk te brengen en die fabrikant werd gevonden in de vorm van Bimota.
Deze kleine Italiaanse fabrikant begon als fabriek in verwarmingssystemen. Met de nodige kennis van buizen en enkele motorliefhebbers aan het roer, gingen ze in de jaren ’60 buizenframes voor motorfietsen ontwikkelen. Eigen krachtbronnen bouwden ze bij Bimota nooit, het waren altijd specials op basis van bestaande Japanse of Italiaanse techniek.
Een rijdend prototype met naafbesturing werd in 1982 afgerond en Marconi en Ugolini studeerden succesvol af. Het idee verdween enige tijd in een la, totdat Marconi in 1986 in dienst trad bij Bimota. Hij pakte zijn oude project weer op, wat in 1990 leidt tot de Tesi 1D. Voor de aandrijving zorgt een 853cc Ducati V-twin, maar zowel het blok als veel van de bijzondere techniek gaan verscholen achter een weinig tijdloze plastic kuip.
Vyrus
In 2002 presenteert een voormalig werknemer van Bimota de Vyrus. Frame en ophanging zijn vrijwel gelijk aan de Tesi 1D, maar de gigantische gestroomlijnde kuip heeft plaats gemaakt voor slechts een hoekig vormgegeven tank en zitje. Voor de aandrijving zorgt wederom een Ducati V-Twin, ditmaal met 992 cc en een wat teleurstellende 85 pk. Gelukkig weegt de Vyrus slechts 150 kilo, zo’n 40 tot 60 kilo minder dan vergelijkbare machines.
Bimota is onder de indruk van de Vyrus en sluit een overeenkomst met haar voormalige werknemer. Bimota gaat de motor verkopen als Tesi 2D, Vyrus als Vyrus 984 C³ 2V (foto onder). Je moest overigens wel een flinke Bimota-liefhebber zijn om te opteren voor de Tesi 2D in plaats van voor de Vyrus. Eerstgenoemde koste namelijk een lieve 46.000 euro, terwijl de Vyrus al voor ‘slechts’ 33.750 euro de jouwe was.
Bimota en Vyrus ontwikkelen de motorfiets afzonderlijk van elkaar door. Dat resulteert in 2006 in de Bimota Tesi 3D, die wat minder buitenaards oogt dan de 2D. Vyrus blijft de 2D doorontwikkelen en komt in 2004 met de Vyrus 984 met 150 pk en een prijskaartje van bijna 55 mile. In 2009 wordt de 985 opgevolgd door de 987, met 184 pk, een topsnelheid van 310 km/u en een prijskaartje van 85.000 euro. Exclusiviteit heeft zijn prijs…
Gaaf ding, met mooi weer.
@csx3000: vind je? M’n ogen doen er pijn van…
Mooi artikeltje over een mooi project. Ik zie ze alleen nooit rijden.
@jeppie: vind je dat heel vreemd met zulke prijskaartjes. Net zoals mv agusta f4s geweldige motor die veel ste weinig ziet top model daarvan kost ook 40 duizend euro.
@raym: Als je de tijd optelt die ze nodig hebben gehad om de F4 te ontwikkelen kom je uit op 30jaar. Ze moeten het ergens terughalen hé ;)
@jeppie: Ze zijn er al zo’n 35 jaar
Als je het over onconventionele voorvorken hebt, begint en eindigt het met de Britten V1000. Staat een prachtige docu op YT, zowel de motoren als John Britten zelf zijn unieke exemplaren
@subaru555: Hier nog een Britten fan (ik heb ‘m zelfs een paar maal live op Assen zien racen)
Naafbesturing is een leuk concept, maar in de praktijk zijn 99% van de racemotoren nog steeds voorzien van een normale voorvork. Daar is een reden voor, omdat puntje bij’t paaltje het gewoon beter werkt.
Lelijk jonge
Is ie dan ook tweewielaangedreven?
@pallas: nee
gaaf bedacht maar mooi is anders
Dik hoor!
De Yamaha GTS 1000 was in dat op zicht een meer toegankelijk (en ook betaalbaar) voorbeeld van een motor met naafbesturing.
@thearchitect: dat is inderdaad ook een heel gaaf ding.
Mooie techniek, maar wat voor voordelen bied het nu ten opzichte van een conventionele veerpoot?
@bokkepoot: goeie vraag!
De vering en besturing zijn door deze techniek van elkaar los gekoppeld, wat resulteert in een stabieler en rustiger stuurgedrag. Daarnaast kan het frame eenvoudiger en lichter gehouden worden omdat er geen balhoofd meer nodig is.
@bokkepoot: Minder “duik” effect bij hard remmen.
Ik heb als 16 jarige altijd gedroomd van deze machines. Zo gaaf.
@kjeld: bmw komt zelfs omhoog bij het remmen. Tegenwoordig duiken ze geloof ik een beetje maar dat is er kunstmatig in ge-engineerd voor een vertrouwder gevoel.
@lekbak: De tele-lever vering van een BMW is gemaakt om niet te duiken (anti duik). Het omhoog kom gevoel is alleen aan de achterkant en dit komt door de cardan. Is daarom ook niet alleen bij BMW’s. Een andere motor met cardan aandrijving heeft hetzelfde maar doordat deze wel in z’n voorvork duikt is het gevoel veel minder.
@Tuono: nooit opgevallen dit, ik was echt van mening dat de voorkant omhoog komt. Ik zal er komend voorjaar eens op letten als de oude mono weer buiten mag spelen. Mits ik die weer klaar heb tegen die tijd…
@lekbak: Geniet ervan!
Ik krijg het gevoel dat Dizono zijn motorliefde wil delen op AB.
Daar heb je http://www.motorblog.nl voor.
@csx3000: origineel
@csx3000: eerst een enthousiaste reactie en nu weer zo zuur. Wat is er mis mee als het mooie techniek betreft.
@csx3000: letterlijk genomen is een motorfiets ook een auto-mobiel, niet?
Vette technologie! En dat bedoel ik niet letterlijk… ?
Ik vraag me af hoe kort dit de bocht om kan…
@tjorque: Ehh, letterlijk gezien gaan korte bochten niet echt goed :P
Naafbesturing heeft als nadeel dat de stuuruitslag bijzonder klein is. Daarbij geldt ook nog dat Italiaanse motorfietsbouwers vaak motoren met conventionele besturing al voorzien van een giga draaicirkel, dus tel uit je winst.
@kars: sowieso heeft een motor een kleine stuuruitslag. Daarom kan je zo’n ding ook besturen door om te gooien.
Ik kan het zelf ook niet maar zelfs bij zeer lage snelheid is het mogelijk je stepjes aan de grond te rijden en daardoor erg kort te draaien. Vergt meer lef en skills dan op hoge snelheid de boel aan de grond rijden.
@lekbak: ligt ook aan het type motor, mijn stepjes zijn ook weggesleten door de rotondes, maar om nou te zeggen dat ik een rossi ben, absoluut niet
@lekbak: Dat je een motor bestuurt door ‘m ”om te gooien” heeft niets te maken met stuuruitslag. Een fiets heeft een enorme stuuruitslag (ten opzichte van auto’s) en ook deze bestuur je door gewichtsverplaatsing. Heeft alles te maken met het gyroscopische effect waar motoren, en ook fietsen mee te maken hebben.
@Tuono: dat bedoel ik eigenlijk ook te zeggen. Een motor heeft helemaal geen grote stuuruitslag nodig om kort te draaien. Mits je dus goed genoeg kan rijden om de motor bij lage snelheid plat te gooien gebruik je de stuuruitslag toch alleen maar als je er naast loopt.
@lekbak: toch helpt dat volgens mij niet direct met straatje keren… ;) (maar dan kan je nog altijd je voorrem inknijpen en gas geven ;))
Bizar.. Het lijkt me eng op deze manier sturen met een motor.. Ook een beetje onwerkelijk.. Ik zag in eerste instantie op de foto’s niet eens wat er nou precies zo bijzonder is… Na het lezen van dit stukje heb ik diep respect voor de ontwerpers!
Leuk stukje!
Ik helemaal niets met motoren,heb er ook de balle verstand van(en de enkele keren dat ik er eentje ingeruild heb stond ik altijd te kijken hoe goedkoop die dingen in verhouding tot auto’s zijn) maar dit vind ik zelfs heel erg vet.Net als dat ik vroeger de eigenlijk best erg lelijke BMW K1 heel tof vond.
Zelfde principe als een italjet dragster
@stannemans: Zaterdag begon zo lekker. Nu heb ik die scooter in mn kop!! Wat een walgelijk apparaat was dat zeg, wel zelfde techniek idd!
Zou hem niet kopen voor zijn looks maar voor zijn techniek lijkt mij wel interresant
Het ziet fantastisch uit, maar band vervangen bij een motor kost normaal al een godsvermogen. Laat staan als er nu nog meer onderdelen moeten worden gedemonteerd.
@moondustfocus: en niet te vergeten, meer beweegbare onderdelen betekend dus ook gevoeliger voor slijtage.
Ik vind motoren, zeker dit soort apparaten vaak mooier dan auto’s. Ik zal er alleen nooit op rijden. Te gevaarlijk, teveel mensen die ik ken die er een harde schuiver mee hebben gemaakt…
@pomoek: Een best jonge oom van mij(mijn moeder heeft 13 broers en zussen,want de Jordaan) heeft nu na 7 ongelukken en twee keer in coma gelegen te hebben, is nog steeds niet van plan om te stoppen met motorrijden.Terwijl hij 3 kinderen heeft en een eigen zaak.Hij vertelde me laatst dat het zijn passie is en dat het iets is wat hij moet doen.Hij kan de pleuris krijgen; straks rijdt onze kleine of welk ander onschuldig persoon aan.Fuck dat soort idioten.
@sydney: aangereden worden betekent niet dat je als een mongool rijdt. Daarbij rijdt het overgrote deel van de motorrijders gewoon normaal. Maar die vallen niet op in het verkeer dus je onthoudt alleen de klootzakken.
@sydney: Apart verband leg jij..
Daarnaast word ik, mocht ik de keus moeten maken, liever door een motor aangereden dan door een auto.
Doe mij maar een Suzuki Hayabusa (turbo).
@sanderm3: ja, met een verlengde achterbrug..?
@sanderm3: Zelfs zonder de turbo heb je al serieuze ballen nodig om de gashendel volledig open te trekken ;)
Doet mij denken aan mijn vroegere Aprilia Area51 SBK scooter. Zelfde ophanging en frame-principe.
@ghost: Dat lijkt er wel verdacht veel op, al moet je door de kappen van de Aprilia wel weten waar je op moet letten om hem te zien. Zo’n ding had mij 100x voorbij kunnen rijden, dan had ik er waarschijnlijk nog steeds niet op gelet. Bij de Tesi is het een stuk duidelijker te zien, maar goed, dat is dan ook niet veel meer dan een frame met een zitje en benzinetank.
@Edge: helemaal waar, eigenlijk zonde dat aprilia die techniek destijds (2000) onder al die kappen stak. Ik weet nog dat die scooter zijn tijd ver vooruit was en dat zelfs piaggio in de tijd nog niet zulke frame-ophanging in huis had. Goeie ouwe tijd!
Ik ken een man met 2 van die Vyrus’s, een luchtgekoelde en een watergekoelde. 1 is echt puur voor het circuit, en het schijnt een briljante machine te zijn. Iedere malloot kan serieuze rondetijden rijden met zo’n Vyrus, en zeker met nat weer tov de rest.
De vaste instructeur moet echt alle zeilen bij zetten op zijn 1198 om hem bij te houden op Cartagena.
Ik haat motoren. Goedenavond
Kijk, hier houd ik nou van. Van die dingen die net even wat anders dan standaard zijn. E.n dan heb ik het niet over dingen die anders zijn om het anders zijn maar ook daadwerkelijk functionele waarde hebben. De McLaren F1 met z’n met goud beklede motorcompartiment, deze Bimoto met z’n apart voorvork. Heerlijk gewoon!
Kan iemand zich de Italjet Dragster (motor-)scooter herinneren? Die had ook al zo’n buitenaards uiterlijk met een heel apart frame en wielophanging!
@rd1991: de italjet formule 50
had het ook al (die zag je wat meer, had ook gewoon plek voor 2), zo’n dragster vond ik destijds (waren nieuw in de tijd dat ik scooter reed :P) erg gaaf, maar daar kon geen meisje achterop (en dat was de helft van de lol…)
@ar156sw: ik ben nog stiekem een beetje aan het rondneuzen naar een leuke Dragster, makkelijk voor in het dorp, zodat de auto niet telkens korte stukjes hoeft te maken, én ik apart Italiaans kan blijven rijden! :D
@rd1991: Ik neus ook wel eens op marktplaats, gewoon uit jeugdsentiment vooral. Zo zoek ik ook altijd even naar een originele, luchtgekoelde (eerste serie) Aprilia SR, in het paars met geel… maar die zijn niet meer te vinden :P
@ar156sw: ik had een aantal jaar geleden een Aerox, mijn maat reed rond op een Aprilia AF1 Futura uit 1992 met de RV3 motor… toen was ik Japans en hij Italiaans. Ondertussen rijd hij met een Celica GT-Four Castrol rond en ik met een Coupé 20vt LE, omgekeerde wereld hahaha. De Dragster was en is heel apart, maar ik zou er graag een willen!
@rd1991: Mijn laatste scooter was een Aerox, eerste serie, was toen net uit, geweldig ding, beste wegligging die ik op een scooter ben tegengekomen (zeker vergeleken met de peugeot buxy rs die ik ervoor had…) ding reed zelfs met een lege achterband nog best aardig… :P
@ar156sw: hahaha jaa maar een Buxy is ook een frikandel… moest voor jou in 1998 zijn dan, toen was die er net geloof ik. Ik wed dat die opgepompt nóg beter reed ghehe
@rd1991: Ja die buxy… mijn god wat een zwabber :P en ja, ’98 zal het zo’n beetje geweest zijn inderdaad. Band deed het vol beter ja, maar omdat’ie erg plat en breed was, ging het best zonder lucht :D
Heeft iemand misschien zin mij een klein beetje uit te leggen hoe naafbesturing werkt?
Het is een mooi technisch hoogstaaltje
Hoe kun je een motor verneuken nou zo dus
Leuk artikel @Dinozo spijtig genoeg ben je helemaal compleet mis, de vetste motor is de britten v1000 en daar kan echt niets of niemand tegenop. Doe het verhaal daarvan volgende week anders?
Zoiets maakte Nico Bakker (ja een nederlandse framebouwer) al in 1986 en misschien zelfs een jaartje eerder. En deze frames waren gewoon te koop voor jan met de pet met geld. Het enige wat je nodig had was een donor motorfiets en je kon de hele winter knutselen om in het voorjaar de show te stelen
@asmulders: ik hen hier nog een boekje liggen met wat uitleg over dat systeem. Lijkt meer op de vorm zoals Yamaha het toepaste, maar ingenieus is het zeker.
@Dizono: Het kwam feitelijk op hetzelfde neer. Naafbesturing zonder ”duiken” bij het remmen etc. Toen ik racete was er 1 nederlander die in de superbike meereed (met een dergelijk frame van Bakker) tijdens de tt week. Jongen kwam in de training met 270 km/u ten val, de voorste remblokken zaten niet vast.
Ron Haslam had zoiets al in de 500 cc ’81/82
https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/18/7f/e5/187fe505ef219bb12e49125b6e5552b9.jpg