De tien belangrijkste ontwerpen van Ercole Spada

Op z’n 22e tekent Ercole Spada voor zijn dan kersverse werkgever Zagato de beeldschone Aston Martin DB4 Zagato. Kan hij dat ontwerp in de rest van z’n loopbaan nog overtreffen?

Ercole Spada wordt in de zomer van 1937 geboren in het noorden van Italië. Nadat hij zijn studie heeft afgerond, gaat hij als tweeëntwintigjarige knul aan de slag voor Zagato. Tot dan toe is het bedrijf gespecialiseerd in het lichter en sneller maken van bestaande auto’s, maar schiet de vormgeving er meestal bij in. Dat verandert direct wanneer de jonge Spada er aan de slag gaat.

Bristol 407 Zagato

Zijn eerste klus is het ontwerpen van een nieuwe body voor Bristol. De Britse fabrikant bestelde al eens eerder een wagen in Italië en was onder de indruk van de extra snelheid die de lichte aluminium carrosserie mogelijk maakte. Spada tekende echter een veel sierlijkere auto voor Bristol dan zijn werkgever enkele jaren eerder had gedaan.

Aston Martin DB4 Zagato

Niet veel later mocht hij gaan tekenen aan een extra lichte Aston Martin DB4 GT. Een veel lastigere klus, de Aston Martin was van origine al van aluminium, dus gewichtreductie was een stuk lastiger dan bij de stalen Bristols. Desondanks zet de jonge ontwerper zulke beeldschone lijnen op papier, dat de Aston-Martin DB4 Zagato nog altijd wordt gezien als één van de mooiste ontwerpen ooit.

Osca 1600 GT Zagato

Zagato is bekend geworden met zijn double bubble roof en het is Ercole Spada die deze twee bobbels in het dak als eerste op papier zet. Deze Osca 1600 neemt daarmee een belangrijke plaats in in de geschiedenis van Zagato, al zou Spada zelf nooit meer een auto met twee bobbels in het dak tekenen voor Zagato. Hij vindt dat het geen gimmick moet worden, bij zijn ontwerp voor Osca was het puur functioneel.

Alfa Romeo Giulia TZ

Weinig auto’s hebben zo veel invloed gehad op autodesign als deze Alfa Romeo Giulia TZ. Samen met Elio Zagato, zoon van oprichter Ugo Zagato, testte Spada verschillende achterzijde’s voor de Alfa-Romeo Giulia TZ. Geïnspireerd door de bevindingen van Wunibald Kamm testen ze behalve een gestroomlijne achterkant ook een abrupt afhakte kont. Deze Coda Tronca (Italiaans voor korte kont) is veel sneller op de bochtige weggetjes door de Italiaanse Alpen en de TZ wint daarna bijna alle races waar de wagen aan meedoet. Het levert Zagato, en daarmee ook Spada, een hoop nieuwe opdrachten op.

Lancia Flavia Sport Zagato

Ok, weer een staaltje bevooroordeelde berichtgeving hier, want al van kinds af aan ben ik helemaal gek van deze bijzondere Lancia. Ik vind hem dus prachtig, velen zullen hem spuuglelijk vinden, maar de kans dat je hem “wel ok” vindt is niet zo groot. Echt zo’n typisch hate it or love it-design van Zagato.

Alfa Romeo Junior Zagato

Nog zo’n prachtige wagen die Spada tekende in opdracht van Zagato. In het origineel ligt een 1300-blok, de latere versies hebben een 1600’je in het vooronder. Deze kun je herkennen aan een iets langere achterzijde, een aanpassing waarmee Ercole Spada het overigens nooit eens is geweest.

Ford GT70

In 1970 gaat Spada weg bij Zagato en treedt hij in dienst als chef van de designafdeling van Ghia, dat op dat moment van Ford is. Daar ontwerpt hij de GT70, een beoogde opvolger voor de legendarische GT40, die echter nooit in productie gaat. Hoe de geschiedenis uiteindelijk is afgelopen, moge bekend zijn.

BMW 7 Serie (E32)

Na zijn avontuur bij Ford gaat Spada voor BMW werken. Onder zijn bewind wordt de BMW 5 Serie (E12) gemoderniseerd tot de E28 en ontwikkelt hij een nieuwe designtaal voor BMW met de 7 Serie (E32). Ook de E34 komt van de hand van Spada. In de periode dat hij bij BMW werkzaam is, wordt zijn zoon Andrea ernstig ziek en zal uiteindelijk ook overlijden. Van BMW krijgt Spada, volgens het prachtige boek dat Bart Lenaerts en zijn vrouw Lies Mol over hem schreven, alle tijd en ruimte om dit verlies te verwerken, iets waarvoor de ontwerper BMW nog altijd erg dankbaar is.

Fiat Tipo

Na BMW verhuist Ercole Spada terug naar Italië om meer tijd met zijn gezin te kunnen doorbrengen en gaat hij voor I.DE.A werken. Daar ontwerpt hij onder andere de Fiat Tipo, net als de Lancia Dedra, Alfa Romeo 155 en de eerste Daihatsu Move. Die laatste heb ik in dit lijstje maar achterwege gelaten, maar de Tipo is een erg goed ontwerp. Geen enkele C-segmenter biedt in die tijd zoveel binnenruimte als deze Fiat. Je moest hem alleen niet in het wit bestellen, dan lijkt het net een koelkast.

Spada Codatrona

Na heel wat rustige jaren, is Spada in 2008 terug met de Spada Codatronca TS. Deze op basis van een Corvette C6 gebouwde sportwagen is ontworpen door Ercole en zijn zoon Paulo, met wie hij samen nog altijd het ontwerpbureau Spadaconept runt. Later volgt ook nog een roadster, de Codatronca Monza.