Het verhaal van de enige F1-coureur die kampioen werd ná zijn dood

Hopelijk doet niemand hem dit na.

In de tijd dat de Formule 1 nog niet oververzadigd was met extreem sportieve, tot in de nerven van hun ziel gedisciplineerde figuren, waren er talloze merkwaardige karakters te vinden in de paddock. Karikaturen van de werkelijkheid, zo wil je.

Diezelfde karikaturen waren, in enkele gevallen, zo buitensporig onrealistisch voor een topsport als Formule 1, dat ze tegelijkertijd juist weer herkenbaar waren voor de toeschouwer. Jochen Rindt past als een op de millimeter uitgesneden puzzelstuk in het beeld dat ik hier probeer te schetsen.

Wie niet bekend is met Rindt, zal zich ongetwijfeld snel vereenzelvigen met het niet te handhaven karakter van de in 1942 geboren Duitser. Er is nooit een psychologisch onderzoek gedaan bij Rindt, doch zijn er twee theorieën die het rumoerige leven van Rindt kunnen verklaren. Jochen werd ofwel geboren met een grenzeloze baldadigheid, of hij plukte gedurende zijn 28 jaar op aarde de verrotte vruchten van de onfortuinlijke dood van zijn ouders, die tijdens een bombardement in Hamburg om het leven komen.

Welk van deze twee mogelijkheden het ook moge zijn, in zekere zin heeft Rindt zijn carrière juist te danken gehad aan de omvang van zijn boeiende, onnavolgbare geest.

Nog voordat hij zijn tweede levensjaar heeft afgerond, wordt de Duitser na de dood van zijn ouders naar zijn familie in Oostenrijk gebracht. In de jaren in aanloop naar zijn racecarrière ontwikkelt Rindt zich daar tot het karakter dat hij ook op het circuit zal laten schitteren. Het joviale maar macho-achtige gedrag dat de (nu) Oostenrijker bijna dagelijks vertoont, brengt hem verschillende malen ernstig in de problemen. Niet alleen wordt Rindt veelvuldig van school getrapt, hij komt ook nog meer dan een half dozijn keren in aanraking met de politie. Wanneer hij het niet aan de stok krijgt met autoritaire instellingen, vergt zijn uitbundige levensstijl een flinke tol op zijn lichaam. Dit weerhoudt hem er echter niet van zijn grootste passie te beoefenen, zo dicteert The Guardian:

“I was always in trouble at school and once I almost ran down one of the teachers on my motorcycle. In the end I got thrown out and went to England to learn English. I learned to drive while I was in England but I was too young to get a licence. When I went back home I broke my leg skiing but I decided I was more than capable of driving myself – even though I had one leg in plaster. I actually drove without a licence for 18 months and then got caught the day before I was eligible to collect it.”

Rindt heeft het misschien niet door, maar met deze paar zinnen geeft hij bijna een perfecte samenvatting van zijn Ik.

Enfin, wanneer Rindt in 1961, in de Simca van zijn oma, voor het eerst te vinden is aan de start van een georganiseerde wedstrijd, blijkt hij een natuurtalent te zijn. Hij zit zichzelf hierbij echter in de weg, want Rindt lijkt aanvankelijk alles en iedereen van de baan te willen rijden. Ondanks talloze zwarte vlaggen en nog veel meer ontevreden, geschrokken coureurs, is de snelheid er wel degelijk. Dit bewijst hij niet veel later, wanneer hij wedstrijden begint te winnen in een Alfa Romeo. Wanneer hij de overstap maakt naar single seaters, lanceert zijn carrière. Nadat hij weet te imponeren in de Formula Junior, begint hij naam te maken in de Formule 2. Binnen enkele jaren begint de pers hem de titel ‘Koning van de Formule 2’ toe te dichten, mede dankzij zijn vele overwinningen en zijn indrukwekkende optredes in Mallory Park (pole position en 3e, achter Jim Clark) en Crystal Palace (1ste).

Wanneer hij eenmaal de overstap maakt naar de Formule 1 heeft hij aardig naam weten te maken. Hoewel de Oostenrijker in 1964 debuteert met Cooper, duurt het tot en met 1969 tot hij eindelijk grote successen begint te boeken. Tegen die tijd heeft hij zijn periode bij Cooper afgerond, heeft hij een stint bij Brabham achter de rug en rijdt hij onder Colin Chapman bij Team Lotus. Hoewel Rindt nu eindelijk een kans heeft op overwinningen en zelfs de wereldtitel binnen handbereik lijkt te zijn, beseft hij de staat van het team in die tijd maar al te goed. “Entweder ich werde bei Lotus Weltmeister oder ich sterbe“, zo vertelt hij eens. Beide lijkt een onwerkelijk optie, maar het jaar daarop bewijst hij op tragische wijze het onmogelijke.

De Le Mans-winnaar van 1965 begint het jaar sterk, maar de auto laat het nog regelmatig afweten. Lotus wil dat jaar met de 72 op dominante wijze het kampioenschap naar zich toetrekken, maar verschillende pogingen in de eerste vier wedstrijden lopen op niets uit. Desondanks wint hij de Grand Prix van Monaco met het oude model. Rindt kan pas tijdens de vijfde Grand Prix (Nederland) van het jaar écht aan de slag met de auto. Hier begint hij een triomfantelijke zegereeks die hem, uiteindelijk, het kampioenschap zal opleveren. Rindt wint vier wedstrijden op rij en kan het kampioenschap in zijn thuishaven beslissen. Hier zit het niet mee, want hoewel hij strijd om de leiding van de wedstijd, begeeft zijn motor het en kan hij niet voor eigen publiek winnen.

Rindt mag het de volgende wedstrijd, in Monza, opnieuw proberen. Echter, nog voordat hij een kans krijgt punten te pakken in de wedstrijd, verongelukt hij op tragische wijze in de laatste vrije training. Onder het aanremmen voor de laatste bocht, Parabolica, breekt er een onderdeel van zijn Lotus, waardoor Rindt als passagier de muur in wordt getorpedeerd. Rindt, die de onderste bevestiging van zijn vijfpuntsgordel het liefst openliet, schiet onder het stuur door en loopt fatale verwondingen op aan zijn hals. De Oostenrijker, die eerder dat jaar Bruce McLaren had zien overlijden en daarna goede vriend Piers Courage had verloren in Zandvoort, is nu zelf het slachtoffer.

Het zilveren lijntje aan het verhaal is dat Jochen Rindt, zelfs na zijn dodelijke ongeval, nog voldoende voorsprong in het kampioenschap heeft om aan het einde van het seizoen gekroond te worden tot winnaar. Zodoende wordt Rindt op 28-jarige leeftijd de eerste, en voor in de toekomst hopelijk enige, coureur die na zijn dood een Formule 1-titel op zijn naam weet te schrijven.