Special: Volkswagen CitiGolf

Een ware Motor ver die volk: De Citi Golf.

Elk land heeft zo zijn ‘eigen’ auto. Van die auto’s die gewoonweg onlosmakelijk verbonden zijn met een bepaalde natie. De Fiat 500 staat symbool voor Italië, terwijl in Engeland de Mini hét automobiele gezicht is voor het eiland. Amerika heeft natuurlijk de Ford F-150 en in Nederland hebben we de Mitsubishi Outlander PHEV. Right.

In Zuid-Afrika was het de Citi Golf. Nog steeds kun je naar Kaapstad gaan en je struikelt letterlijk over deze auto. Aanvankelijk was het niet eens de bedoeling, de Citi Golf was een samenkomst van omstandigheden. In Zuid-Afrika is er een behoorlijke verdeeldheid tussen arm en rijk, dus de dure merken doen daar traditioneel goede zaken (BMW bouwde geregeld speciale modellen voor deze markt) en de merken die eenvoudig vervoer aanboden ook.

We zitten nu al op de zevende generatie Golf. Een auto waar je veel van kan vinden, maar ‘leuk’ is ‘ie niet echt. Iedereen vind de Golf I wel leuk. En terecht. De Golf I kwam in 1974 op de markt om de ‘Kever-leegte’ op te vullen. Volkswagen kon maar geen goede opvolger bedenken totdat de Duitsers met een goede bussinesscase kwamen. Duitse bouwkwaliteit, Italiaans design en een Britse configuratie. Om te realiseren hóe briljant de originele Mini is, kijk naar de layouts waarmee het gros van de auto’s zijn uitgevoerd: motor dwars voorin met voorwielaandrijving. Het Italiaanse design kwam van Giugiaro, die verantwoordelijk was voor het ontwerp van de Golf. Hij tekende een strakke, compacte hatchback met zeer kenmerkende dikke C-stijlen. Die heeft de Golf tot op de dag van vandaag nog.

In Zuid-Afrika was er ook animo voor de Golf. Echter, deze auto importeren zou nogal een dure oplossing worden. Zuid-Afrika lag niet in de buurt van Wolfsburg en er gingen ook niet zo veel schepen die kant op, in ieder geval niet zoveel als naar bijvoorbeeld Japan of de VS. Volkswagen onderkende het probleem, maar zag ook de uitdaging en besloot om de Volkswagen Golf in 1978 op locatie te produceren. Er wordt een assemblagelijn opgezet in de fabriek in Uitenhaage vanwege de ligging: aan de kust en relatief centraal tussen de grote steden Bloemfontein, Kaapstad en Durban.

In 1984, wanneer de Golf II op de markt komt, staan ze in Uitenhaage voor een nieuw dilemma. Volkswagen heeft net de nieuwe Golf 2 uitgebracht en er is twijfel om in Zuid-Afrika de Golf II te leveren. De eerste generatie voldoet eigenlijk perfect aan de eisen van de markt. Simpel, betrouwbaar en goedkoop vervoer. Ruimte voor 4-5 personen (en hun bagage) om droog aan te komen op de plaats van bestemming. De Golf II was duurder om te produceren, dus dat was eigenlijk geen optie. Er werd gekozen om de onderdelen vanuit de fabriek in de VS te laten overkomen. Er wordt gekozen voor enkel de 5-deurs versie, vanwege twee redenen. De eerste reden is omdat dat eenvoudiger was voor de fabriek in Pennsylvinia. Die moest de onderdelen leveren. De tweede reden was omdat in Zuid Afrika men toch altijd koos voor de 5-deurs. Waar in Europa men vaak genoeg met één of twee personen in een auto zit, is het in Zuid-Afrika de kunst om zo veel mogelijk personen te proppen in een auto, en dan is een 5-deurs het beste uitgangspunt.

De Citi Golf is geboren. Het is een Golf I, maar dan doorontwikkeld. En vooral: simpeler. Zuid-Afrikaanse Golfjes zijn ongelooflijk kaal. Dit geldt echter niet voor de motoren. Simpel: ja, maar wel altijd de sterkere variant. De basis Citi Golf heeft 73 pk in een tijd dat de gemiddelde Golf II in Nederland 50 tot 60 pk levert. Ze zijn leverbaar in slechts drie kleuren: blauw, rood en geel. Alledrie met witte accenten en witte wielen. De auto blijkt een groot succes, de Citi Golf was altijd te vinden in de bovenste regionen van de verkooplijsten. Dus op het moment dat de Golf III komt, staat Volkswagen SA voor dezelfde keuze. Vervangen, of toch nog even doorgaan? De Golf II werd overigens wel geleverd, maar was aanzienlijk duurder en beduidend minder populair dan de Golf I.

Uiteraard gaan ze door met hun eigen Golf. De Citi Golf blijft aangepast worden aan de wensen van het kopende publiek. Boven alles blijft het vooral eenvoudig, basic transport. Dus op het moment dat de Golf III arriveert, blijft de Citi Golf in de prijslijsten staan. Op het moment dat de Golf IV in Zuid Afrika leverbaar wordt, gebeurt hetzelfde. Deze wordt naast de Citi Golf aangeboden. De ‘gewone’ Golf is in Zuid-Afrika meer een tweede of derde auto voor de rijkere inwoners, dan de eerste voor een modaal gezin. Dat is de Citi Golf ten voeten uit.

Uiteraard kwamen er ook iets sportieve varianten, in de geest van de oer-GTi. In 1987 is daar de Citi Golf Sport. Met 81 pk niet zo snel als de echte, maar met een leeggewicht van iets boven de 800 kg wil het nog best vooruit. Daarbij worden de versnellingsbakverhoudingen iets korter gemaakt voor een vlottere acceleratie. 3 jaar later word het wat serieuzer met de Citi Golf CTi: deze heeft 112 briesende paarden op de vooras. 0-100 km/u in 8 seconden en een top van 180 kkm/u maakt van de CTI een rappe wagen, die zich prima kan meten met de ’76 GTI.

Maar de leukste was nog de Citi Golf R, die in 2006 werd geïntroduceerd. Dit was een latere versie, waar je duidelijk kunt zien dat er in de krochten van de magazijnen onderdelen werden gevonden. De wielen komen van de Lupo GTI en het dashboard van de Skoda Fabia Mk1. De pookknop met golfbal, alu trim op het dasboard, halflederen sportstoelen en een dik aangezette bodykit komen ook bekend voor. Net als de Citi Golf CTI heeft de Citi Golf R een 1.8 motor, ditmaal met maar liefst 122 pk. De prestaties lagen net iets boven die van de CTI, met een topsnelheid van maar liefst 193 km/h.

In 2009 komt het laatste speciaaltje op de markt, de Mk1. Er worden er in totaal 1.000 van gebouwd. De Zuid-Afrikanen voelen al aankomen dat het einde nabij is voor de Citi Golf. De auto wordt geroemd om zijn betrouwbaarheid, eenvoud en karakter, maar de auto krijgt ook kritiek. Omdat de auto in een verouderde fabriek gemaakt wordt, kost het veel geld om de auto te produceren. De overheid ondersteunde de fabriek voor lange tijd, maar het was dweilen met de kraan open. Ook voldeed de Citi Golf aan bijna geen enkele emissie-eis. Grootste probleem was de veiligheid. De Citi Golf was namelijk allesbehalve veilig. De kreukelzone stamde nog uit de jaren ’70.

De Mk1 blijkt inderdaad de laatste Citi Golf te zijn. Het was een graag geziene vriend voor de Zuid-Afrikanen, want in totaal worden er 377.484 stuks van geproduceerd. Allemaal bestemd voor de thuismarkt. 2 November 2009 rolt dan de allerlaatste van de band. Uiteraard is de auto vervangen door een andere Volkswagen, ditmaal een kale versie van de Polo (4e generatie), de Polo Vivo. In alle opzichten een betere auto. Schoner, ruimer, praktischer en veel veiliger. Maar het karakter van het origineel was ver te zoeken.