Pak een glas jus en ga ervoor zitten.
Wij van Autoblog spreken in vrijwel ieder artikel over pk’s. Het is het soort statistiek waarvan je helemaal warm kunt worden als het nét de juiste snaar raakt. Alleen is het een soort wapenwedloop geworden, waardoor fabrikanten aan niets anders kunnen denken dan meer, meer en nog eens meer. Hoe hoger hoe beter. Er zijn echter veel verschillende manieren om vermogen weer te geven. Dit leek me dan ook een mooi moment om eens uit te zoeken hoe het precies in elkaar steekt.
Voordat we in de feiten duiken, is het handig om uit te zoeken wat ‘paardenkracht‘ inhoudt. De paardenkracht is ooit in het leven geroepen door de uitvinder van de stoommachine, James Watt. Hiermee kon hij via een directe vergelijking aantonen hoe zijn machines opwogen tegen de kracht van het paard, die tot dan toe voornamelijk werd gebruikt voor het zware werk. De paardenkracht werd door Watt gedefinieerd als een paard dat 33.000 pond in één minuut één voet* omhoog tilt. Niet dat iemand wist hoe sterk dat paard precies was, maar dat terzijde.
Dit veranderde gaandeweg in allerlei verschillende eenheden, maar de oorspronkelijke horsepower is uit te drukken in ongeveer 745,7 watt. Dit is echter berekend door middel van oud-Engelse eenheden, waardoor hij afwijkt van ‘onze’ paardenkracht, die berekend is via de metrische weg. Toegegeven, het is een verwaarloosbare marge, maar hoe groter de cijfers, hoe groter het verschil.
Onze paardenkracht is zoals gezegd een poging om de originele horsepower om te zetten naar metrische termen. Wanneer dit gebeurt zul je zien dat het cijfer marginaal groter is. Om precies te zijn staat onze paardenkracht gelijk aan 735,5 watt. Ten opzichte van de horsepower is de paardenkracht 98,6 procent groot. In andere woorden: een auto met 500 Nederlandse pk’s heeft oorspronkelijk maar 493 hp.
De paardenkracht zoals wij hem in Nederland gebruiken wordt in verschillende landen onder een andere naam aangeduid, maar betekenen overal hetzelfde. Zo heb je in Duitsland de Pferdestärke (PS) en in Frankrijk de cheval-vapeur (cv).
Brake-horsepower is weer iets heel anders, al komt deze gek genoeg bijna altijd overeen met de horsepower die we hierboven bespraken. Maar waar er bij horsepower wordt gekeken naar het volledige vermogen dat de motor produceert, zit het bij BHP net weer even anders. De Britten, die deze eenheid vooral gebruiken, berekenen het BHP namelijk zo dat de wrijving meegenomen is in het uiteindelijke cijfer. BHP zal hierdoor altijd lager zijn dan onze paardenkracht, omdat er onderweg altijd wel wat energie verloren gaat. WHP (wheel-horsepower) is nóg minder, omdat hier wordt gekeken naar het vermogen dat overblijft bij de wielen. Dit in tegenstelling tot BHP, waar ze meten vanaf het vliegwiel.
De kilowatt is technisch gezien het meest relevant, voor de simpele reden dat hierbij enkel en alleen gebruik gemaakt wordt van eenheden van binnen het metrische systeem. Geen gerommel met paardenkracht dus, maar seconden, joules en kilogrammen en meters. Ten opzichte van een kilowatt is de Nederlandse paardenkracht slechts 73,55 procent groot. Als we diezelfde 500 Nederlandse pk’s van eerder pakken, maar nu vergelijken met een kilowatt, zien we dat het verschil veel groter is. Uitgedrukt in kilowatt is 500 pk slechts 373,1 kW.
Om de problematiek nog verder te vergroten; de EU heeft de metrische paardenkracht al sinds 1992 ‘verbannen’ ten faveure van de kilowatt. Daar komt nog eens bij dat fabrikanten het vermogen vaak adverteren met de eenheid die er op dat moment het beste uitziet, en er dus eigenlijk al helemaal geen touw aan vast te knopen is.
Mocht je het nog altijd verwarrend vinden, dan heb ik hier een tweetal voorbeelden.
Porsche 911 GT2 RS: 690 pk / 680 BHP / 515 kW
Volkswagen up! GTI: 114 pk / 113 BHP / 85 kW
Als we héél nauwkeurig zouden willen werken, lijkt het hanteren van kW dus het meest voor de hand liggend. Daarnaast is deze, voor nu, het meest waarheidsgetrouw. De wereld zou een stuk makkelijker zijn als we allemaal met kW zouden werken, maar dan zouden de prestatiecijfers een stuk minder indrukwekkend zijn. En dat willen we nu juist niet.
Meer weten? Check ook ons eerdere artikel over koppel en vermogen.
Beeld: Rolls doet burnout, via @thomcarspotter
*Zoals @406_v6 terecht opmerkte in de reacties, is dit voor ons gelijk aan een paard dat in één minuut 150 kg massa 33 meter de lucht in tilt. Dit komt dan weer neer op ongeveer 736 watt.
Ik vrees dat de kW toch echt de werkelijk zal gaan worden met het elektrische tijdperk
@blackmilo: zou leuk zijn als er dan auto’s met 1.000 kW komen, hebben ze 1.340 pk :)
@ikschrijfookoverautos: de zo genaamde mega-cars
@srthellcat: In de toekomst zullen er vast nog meer benamingen zijn. Jason Torchinsky (Jalopnik) zette ze laatst alvast op een rijtje ;) https://jalopnik.com/its-time-to-finally-define-supercar-and-hypercar-1822414169
@ikschrijfookoverautos: Ik las Jason Torch en dat een Megacar op prijs is gebaseerd moet worden en niet op 1 megawatt aan vermogen. Dan weet je dat het een grap moet zijn, die man heeft zelden inhoudelijke/goede content gepost op Jalopnik.
@bassx: Dat is juist zijn kracht. Ik vind het een genie, fantastische artikelen altijd. Die man produceert content die je letterlijk nergens anders vindt. Overigens heeft hij wel degelijk inhoudelijke stukken, hij schrijft regelmatig over onbesproken, vergeten Braziliaanse auto’s.
@ikschrijfookoverautos: de ONE van een bepaalde Zweedse fabrikant met een moeilijke naam die begint met de k
@blackmilo: Hoewel je het netjes kunt meten en berekenen vind ik toch dat je de twee motoren ( interne verbranding en elektrisch) niet echt kunt vergelijken.
Als je dezelfde auto neemt, zelfde gewicht en stroomlijn , met hetzelfde vermogen, maar 1 is ‘normaal’ en de andere een EV zijn ze qua snelheid, beleving en rijgedrag eigenlijk onvergelijkbaar geworden.
@dracae: daar geef ik je zeker een punt, ik heb zelf persoonlijk nog nooit in een elektrische auto gereden. Wel het verschil tussen de 2 typen karts opgemerkt, de constante acceleratie is toch apart. Wie weet dat er in de toekomst instellingen in auto’s komen om de veranderende koppelkromme te simuleren.
@blackmilo:
Grappig dat je spreekt over een constante acceleratie bij een EV, want die hebben dat juist niet. De motor trekt wel constant, maar omdat de luchtweerstand kwadratisch is accelereer je dus niet constant. Een verbrandingsmotor daarentegen die zou, uitgaande dat je één oneindigende versnelling hebt, juist constant trekken ivm de vermogensopbouw. Maar omdat je nu eenmaal zit met versnellingsbak is ook die oplossing niet constant.
@jack_abarth: bedankt ¬¬
@jack_abarth: je kan de vermogensopbouw en exponentiële opbouw van luchtwrijving niet zo simpel tegen elkaar wegzetten. Daarnaast levert een elektromotor op iedere rpm een ontzettende bult met koppel, dus het constant accelereren doet ie zeker(het duw in je rug effect)
@wouterjeuring:
Dat je constant vol vermogen beschikbaar hebben wil dat nog niet zeggen dat je ook constantE (let op de E) acceleratie hebt.
@blackmilo: en terecht ook. Ik vind paardenkracht ook niet echt relevant. Want een haflinger is minder sterk dan een raszuivere friese knol. En er is ook nogal wat verschil in kracht tussen een merrie en een hengst. Daarom vind ik persoonlijk KW het meest logisch.
@mikje90: oh je was bezig een grapje te maken?
@blackmilo: hier in Zuid Afrika gebruiken ze Kw en geen Pk. Is best lastig als je het als Nederlander altijd over Pk’s hebt.
@blackmilo: Denk het niet aangezien elektrische auto’s niet de toekomst zijn…
Misschien komt het omdat ik er een biertje bij heb gepakt ipv een jus. Maar ik dacht altijd dat er hp (uit de vs), bhp (vk) en pk/ps/cv uit de normale wereld is. En uiteraard kw…
En in Denemarken balen nu zeker…. ivm tesla op de testbank
Heel erg duidelijk artikel.
@toyotavenray: Dankjewel! Was wel de bedoeling :)
Wat ik het ergst vind in het berekenen van PK’s, HP’s, BHP’s, PS’s en CV’s is dat er nodeloos zoveel paarden moeten sterven om de kracht van een motor te kunnen berekenen. In deze tijd, met alle technologische vooruitgang, zou je verwachten dat we alternatieven hebben kunnen bedenken om dat te berekenen.
#nietinmijnnaam
@rick-dos: #HorseLivesMatter
@rick-dos: Is echt walgelijk dat ze hiervoor paarden gebruiken…
In plaats van er overheerlijke Zweedse rundvleesgehaktballen van te draaien….
@moveyourmind: rundvlees ballen van een paard?? Ik mis ff wat geloof ik ?
@406_v6: Paardenvlees dat verkocht wordt als rundvlees? #willyselten
-edit: dank u, is inmiddels gefixt-
probleem is alleen, als jij zegt: mijn auto heeft 700pk, elk pubermeisje weet dat je daar hard mee kan. als je zegt: mijn auto heeft 534,7 kilowatt, kijken de meeste semi-autofans je aan alsof je het hebt over de rc auto van je zoon.
@gwnbmw: Geef het nog een paar jaar, dan weet je niet beter. (denk ik)
Gelukkig is het aantal Newton Meter overal het zelfde, en eigenlijk is die waarde veel interessanter.
@robert110: eigenlijk niet, elke keer dat je ergens een overbrenging aanbrengt (versnellingsbak, diff) verandert die waarde namelijk mee. Zet je een 3.41:1 reductie in het diff, dan gaat je koppel op de uitgaande as dus met een factor 3.41omhoog. (Krukas)koppel zegt dus net helemaal niks.
@robert110: En pound-feet dan?
@5cilinder: Maar een Nm is altijd 0.738 ft-lb, daar is geen discussie over mogelijk. En andere smaken worden er eigenlijk niet gebruikt.
@robert110: Het maximale vermogen zegt iets over hoe hard je kunt accelereren en een beetje wat je als topsnelheid kunt verwachten. Het maximale koppel zegt helemaal niks.
Voor koppel is het noodzakelijk om ook de toerentallen te weten, zonder die heb je er echt niks aan. Voor vermogen geeft het een stuk beter idee als je ook de toerentallen hebt.
Leuk voorbeeld. In onze sleepboot (hobby) staat een motor die 135pk levert en het maximale toerental is 750rpm. In theorie is het koppel ergens rond de 1350nm als het vermogen daadwerkelijk op maximaal toerental afgegeven word. Maar waarschijnlijk is het maximale koppel veel hoger want dat ligt nooit op hetzelfde toerental als max vermogen. Zou je die motor in een auto zetten dan zal die vergelijkbaar presteren als elke andere motor van 135pk (het extreme gewicht niet meegerekend). Het hoge koppel moet je namelijk vernietigen met enorme versnellingen omdat de motor zo langzaam draait.
Vandaar dat die 2-CV’s zo traag zijn.
@porschepdk:
Daar staat het voor 2 krachtbronnen, een 2 cilinder.
@jack_abarth: Was een grapje. Maar dat wist ik niet.
@jack_abarth: de 2CV had inderdaad een luchtgekoelde 2 cilinder boxermotor, maar 2CV staat voor 2 Cheval Fiscal. Dat is de Franse eenheid is voor het berekenen van de Franse motorrijtuigenbelasting. Vraag me niet waarom de afkorting dan niet CF is want dan kan ik slecht zeggen: “rare lui die Fransen.”
Dit zijn nu ‘DE’ artikelen waarom ik op AB kom. Meer van deze informatieve hoogstanden graag!!
@shadowbroker: Dankjewel en graag gedaan!
@ikschrijfookoverautos: Dit zijn in mijn ogen gewoon artikelen met echt inhoud. Iets waar je weer wat van kunt leren. Jij ook bedankt. Let wel op…het hoeft natuurlijk niet zo te worden als hoe die vent van “Engineering Explained” het doet;)
@shadowbroker: Pfoe! Ik ben bij lange na ook niet zo begaafd als Jason, dus maak je geen zorgen.
@ikschrijfookoverautos: en anders mail je maar voordat je het post… #trustmeimanengineer :P
@ikschrijfookoverautos: Zo slim is hij ook weer niet of jij bent veel te bescheiden. Jason leest comments en rectificeert wat hij fout heeft gedaan. Vooral in het begin toen hij alles nog met z’n whiteboard deed heb ik hem ook wel een paar keer betrapt op een paar rekenfouten en redenen waarom een bepaald product goed of slecht is voor je auto. Hij leert van de comments in z’n video’s en gebruikt dat soms ook weer in de volgende video’s. Voor mij maakt dat z’n youtube kanaal daardoor zoveel leuker is dan vele andere, z’n interactie met het “publiek”.
@bassx: Zo hoort het ook! Het is een goede gast, die keihard zijn best doet. Mooie onderwerpen die je bijna nergens besproken ziet.
Hebben we het nou over de DIN pk’s of de SAE pk’s? Want ook daar zit een enorm verschil in. Dan kom je er achter dat onze Amerikaanse vrienden enorm vals spelen!
@efignition: SAE doet tegenwoordig ook aan “net horsepower”, inclusief alle aanbouwdelen (waterpomp, dynamo, etc). Vroggah hanteerden ze idd de “gross horsepower”, dan werden die verliezen niet meegeteld.
En waarom noemen we dan een Lelijke Eend ‘ deux chevaux’? Dat betekent toch ook 2 pk?
@rufctr01:
Gaat om een oude fiscale regeling in Frankrijk.
De hoogte van de belasting was afhankelijk van de fiscale pk’s.
Die hebben naar mijn weten niets te maken met ‘echte’ pk’s.
De details weet ik niet, maar hoe hoger de fiscale pk’s, hoe hoger de belasting volgens mij.
@radeox: klopt, maar die worden eigenlijk vrijwel niet meer gehanteerd. Gekke Fransen ook.
@ikschrijfookoverautos:
– België
– Zwitserland
– Spanje
– Italë
– Engeland
@desjonnies: Gekkies, allemaal!
@rufctr01: ik lees hierboven net dat 2cv voor de 2-cilinder motor in het vooronder staat.
Goed en helder stukje! Complimenten!
Meer van dit soort artikelen! Dit is 100 keer beter dan de zoveelste spot.
@ikschrijfookoverautos: lees ik de tekst nu verkeerd, of maak je een foute berekening in ‘In andere woorden: een auto met 500 Nederlandse pk’s heeft oorspronkelijk maar 493 hp.’ Je schrijft dat Hp 745,7 watt is en Pk 735,5 watt (ongeveer 98,6% van Hp) maar daarna draai je het dus om. 500pk naar 493hp…. moet het dan niet 500pk is 507hp zijn?
@barryyy: Je leest het verkeerd. 500 x 0,986 = 493. Ik hoop dat ik de wiskundige term niet misbruik, maar het is volgens mij een omgekeerd evenredig verband. Oftewel, als het ene getal groeit, krimpt de ander. Het leest misschien wat vreemd, maar in watts is horsepower groter dan paardenkracht.
Mocht je me niet geloven, gooi hem even door een converter.
https://www.convertunits.com/from/ps/to/horsepower
@ikschrijfookoverautos: nice, ik wist niet dat het om een omgekeerd evenredig verband ging/gaat. Ben niet zo’n wiskunde wonder, maar viel wel op dat de berekening (zoals ik het lees) ineens omdraait.
En dan is er nog DIN-Pk en SAE-Pk?
@jana_mazon: Zie de reactie van @stalensnuitje