Velgmaten: wat past op jouw auto?

We duiken in de wereld van de wielen! Voor nu: welke velgmaat moet je eigenlijk kiezen en waar moet je op letten?

Het is een van de meest voorkomende upgrades voor een auto: andere velgen. Met een setje andere velgen kun je op relatief eenvoudige wijze, ingrijpend je auto veranderen. Zowel qua looks als qua rijeigenschappen. In een Autoblog Advies-artikel hebben we alle velgsoorten behandeld. Daarbij gaat het vooral om de soorten velgen en bouwwijzes. Ja, daar kun je dus een compleet artikel over maken. Wellicht ben je aan het kijken naar een nieuw setje wielen voor je (toekomstige) auto. Als je op Marktplaats kijkt, kun je kiezen uit duizenden verschillende velgen.

Stel, je bent op het moment aanbeland dat je een setje andere velgen wenst, wat kun je dan doen? Waar moet je op letten? Want de ene 17 inch velg is de andere 17 inch velg niet. De verschillen kunnen werkelijk enorm zijn. Daarom, in een nog niet regelmatig terugkerende Autoblog advies-rubriek, gaan we wat dieper in op modificaties. Ditmaal duiken we in de wereld van velgmaten!

The basics van de velgmaten

Bij velgmaten zijn een aantal maten van belang. Het is belangrijk dat je deze info allemaal mee neemt als je op zoek gaat naar nieuwe velgen. Als alle cijfers identiek is, past de velg met gemak. Maar in sommige gevallen past het totaal niet, ook al wijkt er maar een cijfer af. En in andere gevallen past het wel, ondanks wat afwijkingen.

Waar je rekening mee moet houden qua velgmaten:

• Diameter (in inches)
• Breedte (in inches)
• ET-waarde (in millimeters)
• Steek (aantal x afstand in millimeter)
• Naafdiameter in millimeters.
• Lengte en breedte van bouten

Uiterlijk

We beginnen maar even met een open deur: het uiterlijk van de velg! Vaak is dat de enige graadmeter voor velen. De looks van een wiel spelen mee, de rest niet. Het gaat erom dat het mooi is. Daar valt veel voor te zeggen, want je moet er immers naar kijken en vaak kies je ook voor andere wielen omdat je ze mooier vindt. Er zijn ontelbaar soorten velgen.

Met veel of weinig spaken, een druk of juist eenvoudig design. Op dit moment is concave helemaal ‘in’, waarbij het hart naar binnen staat en de buitenkant juist verder naar buiten. Het tegenovergestelde komt ook voor en heet convex, denk aan de Porsche 964 Cup-velgen. Qua stijl is het zoals alles erg persoonlijk.

Over het algemeen staan ‘drukke’ velgen beter bij een strak en eenvoudig ontwerp en kun je bij een drukke gestileerde auto juist eenvoudige wielen kiezen. Denk aan strakke Rays velgen onder een Japanse sportwagen en juist wat drukkere kruisspaakwielen onder een Porsche 911. Maar nogmaals: alles is persoonlijk en doe vooral wat je zelf tof vindt.

Waarom zie je concave vooral achter?

Over concave gesproken, het zal je opgevallen zijn dat dat vaak alleen mogelijk bij de achterwielen. Hoe komt dat eigenlijk? Aan de voorzijde zijn er vaak meer onderdelen van de ophanging die in de weg zitten. Dat niet alleen, ook de remmen zijn aan de voorzijde een stuk groter. Daar moet ook plaats voor zijn, waardoor het wiel minder ver naar binnen kan. Ook moet een voorwiel meer bewegen (stuuruitslag). Een wiel aan de voorzijde is dus daardoor vaak minder breed. Door al deze factoren is die ‘dikke; concave-look vaak alleen achter mogelijk en voor niet of nauwelijks.

Diameter:

Het meest eenvoudige onderdeel van de velgmaat, de velgdiameter. Het aantal inches dat een velg meet van de ene kant naar de andere. Het begint bij 10 inch, 11 inch komt nauwelijks voor en dan gaat het van 12 tot 24 inch voor de reguliere maten. Vaak is er vanaf de fabriek keuze qua wielen met diverse diameters. De instapper heeft dan 16” en je kan wielen kiezen tot 19”, bijvoorbeeld (zoals bij de BMW E90 en de Golf GTI). Het is mogelijk om iets af te wijken, maar vaak alleen naar boven. Je zit namelijk met de minimale diameter om de remmen te kunnen huisvesten.

De stap van 17 inch naar 19 inch is niet zo’n hele grote. Wil je nog groter, naar 20 inch bijvoorbeeld, dat is dat in sommige gevallen mogelijk. AC Schnitzer heeft goedkeuring voor 20 inch wielen onder een 3 Serie E90, bijvoorbeeld. Let dan wel goed op de breedte en de bandenmaat, het luistert dan namelijk heel erg nauw. We gaan nog een keer verder in op bandenmaten, maar dat komt er dus ook bij kijken. We kunnen wel verklappen: hoe groter de velgdiameter, hoe kleiner de wang van de band. De rolomtrek dient namelijk min of meer gelijk te blijven. Indien dit niet het geval is dan zal je snelheidsmeter af gaan wijken.

Attest – Gutachten

Goedkeuring: in België en Duitsland is het minder eenvoudig om zomaar velgen te mogen monteren. Als het gaat om kwaliteit en afmetingen maakt het in Nederland eigenlijk niets uit. Gevaarlijk slechte troep in een extreem afwijkende maat mag in principe gewoon. In België heb je een ‘attest’ nodig en in Duitsland een ‘Gutachten’.

Dit is meteen een mooie steuntje voor de Nederlandse koper: als er een Attest of Gutachten voor de velg aanwezig is, weet je dat de maat passend is en dat de kwaliteit op zijn minst redelijk is. Dit is een reden waarom je in Nederland zoveel enorm slechte imitatierommel tegenkomt en in Duitsland niet.

Breedte

De breedte van een velg meten we ook in inches. Als we het hebben over een 9 x 19 velg, dan is de velg 19 inch in diameter en is het wiel 9 inch breed. Bij een breedset zijn de achterwielen breder dan de voorwielen. Ook kun je met de breedset ietsje afwijken, want ook af-fabriek zijn niet alle wielen even breed. Daar kan zo twee inch tussen zitten (zoals bij de E90 van 7J tot 9J).

LET OP: je ziet nu soms een ‘J’ of ‘H’ erbij staan. Dat is EEN manier om de breedte aan te geven, maar er zijn meerdere wijzen om dat te doen. De ene 8 inch brede velg hoeft dus niet per se even breed te zijn als een andere velg. In veel gevallen wordt J aangegeven, maar dat is zeker niet altijd zo. Belangrijk om te onthouden met de breedte is niet alleen hoever je naar buiten gaat, maar ook naar binnen. Als je van 8J naar 9J gaat, dan komt er zowel aan de binnenkant als de buitenkant dus een halve inch bij!

Formaat bouten:

Als je wielen met een afwijkende ET of breedte maat gaat monteren, bestaat de kans dat de bouten (net) niet lang genoeg zijn. Zorg dus dat je de juiste bouten hebt.

Aantal bouten:

In de meeste gevallen hebben velgen vijf bouten, dat was vroeger vier. Auto’s worden sterker en zwaarder, dus komen er meer krachten op te staan. Sommige Smarts hebben wielen met slechts drie bouten, net als een Citroen 2CV. Ook zijn er auto’s met centrale moeren, zoals diverse Porsches. En ja, ook daar zijn velgen voor.

LET OP: In de aftermarket zijn er ook velgen te vinden met meerdere gaten die je op zowel 4 als 5 bouten kunt monteren.

Steek

Van de bouten komen we aan op de steek. Het eerste getal dat we benoemen bij de steek is het aantal bouten. De tweede is een diameter van de cirkel van de gaten waar de bouten in gaan. Bij een even aantal bouten is dit gemakkelijk uit te rekenen (je pakt simpelweg de bouten die tegenover gepositioneerd staan. Bij vijf bouten is het lastiger, maar kun je een denkbeeldige cirkel maken en die diameter pakken.

LET OP: je kan absoluut niet afwijken. Een Audi wiel (5×112) kun je niet op een BMW zetten (5×120). Er zijn adapters voor om het passend te maken, overigens. Die functioneren dan meteen als spacer. Ideaal is het niet, in principe wil je zo min mogelijk onderdelen tussen de wielen en de auto.

Naaf

De naaf wordt altijd in millimeters aangegeven. Dat kan variëren van zo’n 52 millimeter tot 85 millimeter. In veel gevallen hebben aftermarket wielen een veel grotere naaf. De reden ervoor is simpel. Het voorkomt dat de velgfabrikanten te veel verschillende maten in de aanbieding moeten hebben.

Met centreerringen kun je de naafdiameter passend maken. Dus, heb je een naafdiameter van 57,1 millimeter en is dat bij de nieuwe velgen 71, kun je dat met centreerringen passend maken. In veel gevallen kun je die gewoon bij de velgenfabrikant bestellen.

ET-waarde

Vaak je zie termen als ‘ET32’ of ET45’. Hiermee bedoelt men de ET-waarde, in het Engels ‘offset’ genaamd. Deze waarde wordt uitgedrukt in millimeters. Het gaat om de afstand van het montagepunt van de velg tot de middellijn van het wiel. Bij een ET-waarde van ET32 is die afstand 12 mm kleiner dan bij ET45, dus een velg met ET45 staat iets meer naar binnen dan een velg met ET32. Dus hoe verder het wiel naar buiten staat, hoe lager het getal de ET-waarde. Als je van ET35 naar ET45 gaat, staat het wiel 10 millimeter verder naar binnen, bijvoorbeeld. Bij een velg met een ET-waarde van ET0, staat het montagepunt precies in het midden. Als het negatief is, staat het montagepunt verder naar binnen. Dit kan voorkomen bij extreem brede (achterwielen) van raceauto’s.

LET OP: als je de velgen van het topmodel wil plaatsen, dan is vaak de breedte en ET-waarde afwijkend. Een BMW M3 of Audi RS6 hebben compleet bredere spatborden om deze bredere wielen die iets verder naar buiten staan te kunnen plaatsen. Bij de Audi RS6 C6 bijvoorbeeld zijn de velgen 9,5×20 ET36, dat past nét niet op een gewone A6 (vanwege de kleinere wielkasten), maar weer wél op de Allroad bijvoorbeeld.

Kun je de ET-waarde aanpassen?

Jazeker! Dat kan, maar uiteraard kun je dit het beste doen met een specialist. Je kan de naaf ietsje laten afdraaien om zo van bijvoorbeeld ET40 naar ET45 te gaan. Je haalt dan 5 millimeter van de velgnaaf af. Maar dit is een bijzonder secuur werkje en zeker niet bij alle wielen mogelijk. Velgfabrikanten zullen dit zeker niet adviseren. Je ziet dit geregeld voorkomen bij show-auto’s, maar nooit bij Nurburgring-trackday-auto’s.

Andersom is het eenvoudiger, je kan met spacers de ET-waarde aanpassen. Dus als je een wiel van ET45 hebt en je plaats een spacer van 10 millimeter, creëer je als het ware ET35. Of in ons geval hieronder, van ET32 naar ET22:

3x let op met spacers!

LET OP! Als je te veel gaat afwijken van de ET-waarde, kun je behoorlijk problemen krijgen met de schuurstraal en dus de rijeigenschappen. Meestal is een 1 centimeter afwijking niet zo’n probleem, maar ga je verder dan kan het zijn dat de auto aanzienlijk minder lekker gaat rijden. Mocht je echt willen dat de wielen verder naar buiten staan, kun je in meestal beter kiezen voor een bredere velg met een ET-waarde die minder afwijkt. Houdt er ook rekening mee dat je wiellagers het vaak zwaarder te verduren krijgen.

LET OP: Spacers zijn er in allerlei soorten en maten. Als je per se spacers wil, zorg dat deze op zijn minst 10 mm dik zijn. Dan kun je meteen nieuwe (langere) bouten monteren en de boel goed vastzetten.

LET OP: Spacers zijn veelal een noodoplossing. Op de achterzijde kan het vaak niet zo’n heel veel kwaad. Dat wiel hoeft alleen maar mee te draaien. De voorwielen hebben veel meer werk te doen. Een spacer heeft dan veel effect, maar dat is niet altijd positief. Ondanks dat het enorm simpel is om te monteren, raden we het aan om een specialist te laten installeren. Die heeft vaak meerdere maten op voorraad liggen en is vaak bekend wat je kunt doen met de spacers en tot hoe ver je kunt gaan.

Breedset

Je zult geregeld de term breedset tegenkomen bij het kopen van velgen. In principe is het heel erg simpel, bij een breedset zijn de wielen (en eigenlijk ook altijd de velgen dus) aan de achterzijde breder dan aan de voorzijde. De filosofie erachter is dat je met een sterke achterwielaandrijver meer grip hebt bij accelereren zonder dat je je enorme voorwielen hebt. In veel gevallen opteert men voor een breedset omdat het er mooi uit ziet.

LET OP: bij een vierwielaangedreven auto is een breedset niet altijd mogelijk. De rolomtrek kan namelijk aan de voorzijde ietsje afwijken ten opzichte van de achterwielen. Dit kan voor problemen zorgen bij de centrale koppeling en/of diff van het AWD-systeem. Er zijn twee oplossingen: gaan puzzelen met de maten en zorgen dat de rolomtrek nagenoeg identiek is. Andere oplossing, monteer achter een velg met een aggressievere ET-waarde, al vanaf 10 mm kun je het optische effect van een breedset nabootsen.

Hoogteset

Deze term komt telkens vaker voorbij als het gaat om velgmaten. De nieuwe Porsche 911 en BMW M3 hebben een hoogteset. Wat is dat dan? Dat betekent dat de achterwielen een grotere diameter hebben dan voor. Ondanks dat het tegenwoordig veel voorkomt, is het zeker niet nieuwe.

De Chrysler Crossfire van Machiel had het in 2003 en vele supercars hadden het jaren daarvoor ook al. Aangezien een hoogteset vaak ook een breedset is, is een set velgen kopen erg lastig, maar je kan natuurlijk ook gewoon twee voorwielen en twee achterwielen kopen.

Hoe weet ik welke velgmaten ik moet hebben?

Bij het kopen van de fabrieksoriginele velgen heb je het makkelijk: dat past altijd. Als je gaat voor een ander merk (BBS, Enkei, OZ) of een velg van een ander model, moet je rekening gaan houden met alle bovenstaande termen.

LET OP: er is niet één perfecte maat, maar meerdere passende velgmaten. Dat hangt af van je eisen qua looks, performance en comfort. Je kan met een velg de auto naar je eigen wens afstemmen. Als je kiest voor één inch meer diameter, 10 millimeter ‘agressievere’ ET, en 1 inch bredere velg, klinkt dat heel erg subtiel, maar al die wijzigingen kunnen een groot effect hebben. Ook iets om rekening mee te houden is de mate van verlaging. Grote wielen met platte banden zien er vaak niet uit zonder verlaging:

Wheel calculators

Gelukkig zijn er online tegenwoordig heel veel tools te vinden. Zo zijn er verschillende sites waar je alle specificaties kunt invullen, dan maakt de tool op de website de calculatie wat het doet met het passen van de velg. Want ondanks dat je rekening houdt met alle factoren, is het goed om te zien wat de afwijkingen gaan behelzen.

LET OP: meten is weten! Je kunt vrij simpel uitrekenen hoeveel ruimte er nog is tussen het wiel en de wielkast, zowel qua breedte als hoogte. Je kan zelf meten en rekenen. ET is ietsje lastiger, doch niet onmogelijk.

Ervaringen velgmaten van anderen

Belangrijk is om in elk geval even model-specifieke fora te gaan bezoeken. Ook kent bijna elke auto wel een Facebook-groep met enthousiaste mensen. Daar kun je precies te weten komen welke maten wel passen en waar je op moet letten. Vaak kun je ook zien wat nét niet werkt of totaal niet werkt. En nee, 1M-velgen passen niet op een 125i Coupé.

LET OP: check goed welke auto je hebt. Bouwjaar, aandrijving, carrosserievariant: het heeft allemaal invloed (of kan invloed hebben). Bij de BMW 3 Serie van de E90-generatie moet je rekening houden met een hele hoop variabelen. Het is niet dat alles zomaar past. Bij een E92 coupé is er meer ruimte dan bij een sedan.

Een achterwielaandrijver heeft ook iets meer ruimte dan een X-Drive-vierwielaandrijver. Maar ook bij facelift-modellen kan er een verschil zijn. In veel gevallen zijn het slechts millimeters, maar die millimeters kunnen het verschil maken tussen een perfecte flush fitment (wielkast en velg lopen perfect over) of per ongeluk toch een ‘Poke’-look (wielen staan te ver naar buiten).

Verkopers

Als laatste zijn er de verkopende partijen. De grote verkopers van banden en velgen hebben vaak ook veel informatie op het gebied van velgmaten. Sterker nog, je kunt precies jouw auto selecteren en dan zien welke wielen dan passen. 100% waterdicht is het natuurlijk niet, maar als je bovenstaande 3 manieren gebruikt (wielcalculator, fora en leverancier) om het uit te zoeken, beperk je het risico dat je de verkeerde velgmaten kiest en de verkeerde wielen koopt op Marktplaats.

Voorbeelden uit de Autoblog Garage

Ook op ons kantoor zijn er cameramensen, presentatoren en redactieleden met auto’s. In veel gevallen zijn die voorzien van andere velgmaten.

• Nieuwe velgen voor de Renault Clio (van Loek)
• Nieuwe BBS velgen voor de Porsche 911 (van Wouter)
• Nieuwe wielen voor de Audi A6
• JR Racing wheels voor de BMW M135i (Martijn)
• Nieuwe velgen voor de BMW 325

Uiteraard is dit een zeer beknopte gids om je iets meer wegwijs te maken in de wereld van velgmaten. Daarom hore we graag of jij nog tips, tricks en adviezen hebt voor je op moet letten bij het uitzoeken van de juiste velg van de auto. Of heb jij een menselijk foutje gemaakt waardoor een wiel niet lekker paste? Laat het weten in de comments!