Tijd voor een stukje geschiedenis!
In 1989 presenteren Alfa Romeo en Zagato samen de SZ (Sprint Zagato). Het is een imagebuilder voor de autofabrikant. Alfa Romeo kampt op dat moment nog met een zeer matig imago door de roestige Alfasud’s, hoewel hun andere modellen er ook wat van kunnen. De kunststof SZ moet de nadruk weer leggen op sportiviteit, geholpen door een schitterende Busso V6 in het vooronder. Maar om de auto echt goed te kunnen begrijpen, is het goed om eerst even in de gedeelde geschiedenis van beide bedrijven te duiken.
Alfa Romeo en Zagato
Die geschiedenis gaat al terug tot ver voor de Tweede Wereldoorlog, maar het huwelijk tussen Zagato en Alfa Romeo wordt pas echt succesvol als Zagato’s Ercole Spada voor Alfa Romeo de Giulia TZ ontwerpt. Door zijn afgehakte kont -ook wel Coda Tronca genoemd- blijkt de auto veel sneller dan zijn concurrenten. Nog enkele racewagens volgen, als ook de 2600 SZ en de Junior Zagato. De eerste is een grote coupé, meer een grand tourer dan een sportwagen. De Junior Zagato is wél een echte sportwagen, iets lichter en gestroomlijnder dan de door Bertone ontworpen Giulia GT/GTV waarop hij is gebaseerd.
Het is deze Junior Zagato die je kunt zien als de spirituele voorloper van de SZ. Beide hebben een sterke wigvorm met afhakte kont, een vergelijkbaar profiel én zijn gebaseerd op de techniek van de toenmalige sportieve middenklassers van het merk. Bij de Junior Zagato de Giulia, in het geval van de SZ de Alfa Romeo 75. Gelukkig koos Alfa Romeo niet voor retrodesign, maar maakten ze een van de meest controversieel vormgegeven productiemodellen ooit. Ik vind het misschien wel de mooiste Alfa Romeo ooit, maar ik begrijp het ook als je hem spuuglelijk vind. Love it or hate it lijkt op geen auto zo van toepassing als de SZ.
Project ES-30
Het verhaal begint als midden jaren ’80 drie partijen gevraagd worden een ontwerp voor een nieuwe Alfa Romeo Zagato-sportwagen in te dienen: Zagato zelf, Centro Stile van Alfa Romeo, waar op dat moment onder andere Walter de Silva werkzaam was, en de designafdeling van Fiat. Uiteindelijk is het een ontwerp van Fiat’s Robert Opron -ook verantwoordelijk voor onder andere de Citroën CX en de Renault Fuego- dat gekozen wordt, de inbreng van Zagato blijft volgens de overlevering beperkt tot wat details aan front en achterzijde. Het project krijgt overigens de codenaam ES-30: Experimental Sportscar 3.0 litre.
Kunststof kappen en Koni
Die 3.0 litre duidt op de Busso V6 uit de Alfa Romeo 75 V6 America, het topmodel uit de range. In de SZ wordt het blok nog iets verder gekieteld, naar 210 pk om precies te zijn. Geen cijfers waar we nu nog van opkijken, al had de auto in de praktijk vaak een paar pk’s meer dan opgegeven. Ook de rest van de aandrijflijn, inclusief handgeschakelde vijfbak wordt overgenomen van de road going 75, maar voor de vering en demping heeft men gekeken naar de Alfa 75 IMSA-racer. De hydraulische dempers werden vervaardigd door ons eigen Koni en waren door de bestuurder instelbaar. Zo kon de auto 5 centimeter hoger op zijn pootjes worden gezet om de laaghangende bumper krasloos over verkeersdrempels te krijgen.
Zoals gezegd kampte Alfa Romeo in die dagen met een nogal slecht imago, voor een belangrijk deel vanwege de roestgevoeligheid van haar auto’s. Of de SZ in Frankrijk en Italië vervaardigd kunststof plaatwerk heeft om roest tegen te gaan óf om gewicht te besparen, ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat het in beide gevallen niet blijkt te werken. Het stalen chassis van de SZ is door de jaren heen namelijk zeer gevoelig voor roest gebleken -menig SZ heeft al een complete restauratie ondergaan- en ook is het wagengewicht van de SZ tien kilo hoger uitgevallen dan dat van de volledig stalen 75 waarop hij gebaseerd is: 1260 kilo schoon aan de haak.
Eigen raceklasse en fikse kortingen
Ondanks het hogere gewicht roemt de pers de SZ om zijn wegligging. Met name de grip in de bochten is hoog. De 0-100 tijd in 6.8 seconde is zeker voor die tijd prima, al valt de topsnelheid met 245 kilometer per uur een beetje tegen. Dit is echt een auto voor kronkelig asfalt en niet voor het betere Autobahn-stampwerk. Om dat te onderstrepen krijgt de SZ ook zijn eigen raceklasse. Deelnemers krijgen van Alfa Romeo liefst 25 procent korting op hun auto, zo weet Eduard van de Beek van het SZ-register.
In totaal bouwt Alfa Romeo nipt meer dan duizend exemplaren van de SZ, die vooral in Europa en in mindere mate in Japan bij liefhebbers terecht komen. Tussen 1992 en 1994 bouwt Alfa Romeo op basis van de SZ ook de RZ, een dakloze variant. Was de SZ enkel in het rood verkrijgbaar, de RZ kon ook in het geel en zwart worden besteld. Het plan was om 350 exemplaren te bouwen, maar dat bleek te hoog gegrepen, uiteindelijk wist Alfa Romeo slechts 284 exemplaren te slijten. Persoonlijk mist de RZ dan ook de charme van de SZ: die hoekige rode body dat contrasteert met het zwarte, ronde dak.
Alfa Romeo 164 Protéo
Een directe opvolger krijgt de SZ nooit, de 8C Competizione komt nog het dichts in de buurt. Toch is de SZ wel degelijk van invloed geweest op de volgende generatie sportwagens van Alfa Romeo. Kijk maar eens naar de 164 Protéo, een door De Silva getekende conceptcar uit 1991. Overduidelijk een iets gladdere interpretatie van de SZ, maar ook al een hint naar de GTV die in 1995 zou verschijnen. De voorruit van de SZ belandt uiteindelijk nog op de Lancia Hyena, een sportwagen op Delta Integrale-basis, ontwikkeld door Zagato in opdracht van de Nederlander Paul Koot.
Meest bizarre Alfa ooit maar ik vind hem nog steeds monsterlijk lekker.
Reed vroeger eentje rond bij mij in de buurt,ben altijd wel liefhebber geweest van deze auto.
Hij is gewoon lelijk, onderbouwing niet nodig
Mooi van lelijkheid. Prachtige wagen.
Heb ooit de SZ in Houten gezien op Auto-Moto Italia. Nooit vergeten en eeuwig mooi van lelijkheid.
Geweldig ding! Destijds aan de straatstenen niet kwijt te raken, maar helaas nu alweer onbetaalbaar.
Gewoon een in your face auto. Ik ben groot fan. Heb er tijdens Mille Miglia 1 gespot met een set supersprint pijpen eronder. Daar kwam een gebulder uit, echt top! Zou er graag een willen, maar ik vrees dat je dan wel snel moet zijn. Rolf Wouters had een gele cabrio tijdens Wedden Dat oid.
@E34M5Touring: uuuuuuhhhhhhhhh vergeet je tandenborstel niet!
@larini: Jaaa hahaha tuurlijk! Dat was em idd. Meneer Jan als sidekick toch?
@E34M5Touring: meneer John ;)
@E34M5Touring: Dat was toch een RZ?
@skinnybmw: Klopt, zoals ik zei, een gele cabrio. Dus de RZ idd.
@E34M5Touring: en die stond vorig jaar in st oedenrode te koop boj hendriks voor 34.000 dacht ik. Hier heb ik mijn super originele spider ook gekocht, getectyleerd af fabriek
Ik vind ‘m echt fantastisch. De vormgeving is echt vreemd, zie dak- en taillelijn, maar alleen al die neus maakt alles goed. Wat een machien!
Hij heeft wel wat.Komt wel uit de periode dat Alfa’s nog onbetrouwbaarder waren dan Opels. Wellicht is het daarom ook wel een auto met zeer veel klassieker potentie. Niets zo fijn als lekker sleutelen aan je youngtimer en mooie zondagsritjes om een week sleutelen mee te belonen.
@martinus:
Een week sleutelen om op zondag een ritje te kunnen maken ??
“Niets is zo fijn” ..
Dat kan je alleen maar verzinnen als je nog geen bougie van een schokbreker kan onderscheiden ..
@martinus: die onbetrouwbaarheid vond ik wel meevallen. Had een 75 Twin Spark en heb daar met veel plezier heel veel km mee gereden zonder serieuze problemen. Ok, zo af en toe een oplichtend lampje, maar dat waren onbeduidende dingetjes.
Ik heb ooit een maal er eentje zien rijden. Geniaal dik ding!
Heb hem altijd al bijzonder mooi gevonden! Dat ze wel kunnen roesten zag ik al eens in dit project: http://autocosmeticsdrachten.nl/fotogallerie/restauratie/
@dwersbongel: Zo dan dat is duidelijk, mooi van ver en verre van mooi. Had eens een mercedes W210 deed gezellig mee aan deze praktijken
Hij combineert monsterlijk mooi met monsterlijk lelijk
Sexy hoekige apparaat! Heb er slechts 1x eentje gezien/gespot. Alweer anderhalf jaar gelee tiijdens Italia a Zandvoort in 2014.6.29.
Vreselijk mooie wagen
Laatst gespot, ik vind het maar een lelijk ding
Niet alleen de voorruit, maar ook het frame van de deuren werd voor de Lancia Hyena gebruikt.
@pjotr: De Hyena leerde ik pas afgelopen jaar kennen, wat een vette bak!
Ik mag het eigenlijk niet zeggen, maar ik vind het echt een afgrijselijke wagen.
Monsterlijk lelijk , maar dat vind ik bijna van elke alfa behalve de 159/8c/4c. En dan de disco volante in het speciaal, haal die wielen eraf en je hebt een boot.
@maseratizzzzzzzz: En dat met zo’n nickname….
@trustmeiamanengineer: hij reageert tijdens zijn slaap. Als ik iets zeg terwijl ik slaap, slaat het ook nergens op.
@trustmeiamanengineer: want als ik fan van maserati ben moet ik opeens alle Italiaanse auto’s mooi vinden? Zelfde als dat je tegen iemand zegt die M5E60 heet dat die een slopel mooi moet vinden.
De voorste helft prachtig! Achterste helft niet mijn ding.
Ze zijn zeer gewaagd en bruut maar kan het niet echt mooi noemen. Ze schijnen wel te brullen als een beest en rijden fantastisch maar ben niet echt zo’n Zagato fan. Meer een carrozzeria touring fan.. Misschien wel leuk om de 4 grootste Italiaanse designers tegenover elkaar te zetten!
Nog een leuk feitje dat ik net naar aanleiding van dit stuk doorgestuurd krijg van een Alfa-gekke vriend: de koplampen zijn hetzelfde als die in de Ferrari F40
http://i304.photobucket.com/albums/nn182/ZekSan/Gran%20Turismo%205/FerrariF402.jpg
Ik vind dit dus echt een lelijk hok !
Geniaal/fenomenaal mooi, helaas wel uit de slechtste tijd van Alfa, kwalitatief is het een drama wagen, slecht gebouwd en afgewerkt, roesten vooral onder de voorruit.
Het is EN montsterlijk EN lelijk. In ieder geval is de basis meer dan ok. Alfa 75 met rwd EN transaxle *denkt met weemoed terug aan Alfa 75 Epoca*.
@spidermann: De 75 is idd een fantastische wagen, ik heb in het verleden een rode 2.0 twinspark gehad, heerlijke wagen/heerlijke tijd :)
Heerlijke exoot net als tijdgenoot maserati Shamal
Altijd erg bijzondere auto gevonden, brute looks.
En nu gewoon te koop bij Louwman: http://www.louwmanexclusive.com/nl/cars/alfa-romeo-sz-3-0-sz-coupe-full-history-perfect-condition/
Hmm… Ik ben benieuwd of iedereen hem nog mooi vindt als er een willekeurig VAG logo op stond.
@michaelb: Voor mij zou dat geen verschil maken…
Met de meeste Volkswagens heb ik zelf niet zoveel, maar een bonkige Corrado met zijn nog bonkiger dashboard kan ik ook erg waarderen. Nu is een Corrado natuurlijk niet zo extreem als een SZ, maar een stoere bak is het zeker.
@moveyourmind: man naar mijn hart
@michaelb: Zoiets kunnen ze daar niet verzinnen, zoiets onaards mooi ;)
@michaelb: Volkswagen Scirocco en Corrado en Audi 80/90 uit die tijd was niets mis mee en prima aan te gluren
@michaelb: dit is gedurfde styling ( mooi of lelijk is puur persoonlijk), dus het had al nooit uit de VAG pijplijn kunnen komen.
Ik had er vroeger een poster van boven m’n bed hangen, maar nu vind ik ‘m best lelijk haha
@borrelnoot: ik ook, maar ik vind hem nog steeds fantastisch.
Lilluk
Toen mijn vader nog een GT had zijn we samen een keer naar een Alfa dag geweest op Zandvoort. Was toen een record van (even uit m’n hoofd) 38 stuks SZ/RZ tezamen. Erg indrukwekkende auto.
@Tuono:Op Sapa italia hebben ze zelfs ooit eens een recordpoging gedaan om zoveel mogelijk SZ/RZ tesamen te krijgen.
Maar ik denk niet dat het gelukt is, want kan er niets van terugvinden op de “interwebs”.
Voorkant: monsterlijk lekker!
Achterkant: monsterlijk lelijk!
Lekker!
Doet mij altijd aan dat programma van Rolf wouters denken, Now or never
@mrxsara: had die ook de dichte SZ daar staan? Waren het niet 3 open RZ’s?
Ik zag dat de gele iig te koop stond. bijna 49k wilde de handelaar er voor hebben.
Maar hij is nu verkocht:
http://www.hendriksautomotive.nl/detail.php?id=355
Geweldige machine!
Uit de periode dat Alfa Romeo’s er erg masculien uitzagen… Neem alleen al de 75 en GTV met hun bonkige ontwerp… Zeker de dikkere versies zagen er lekker agressief en sportief uit…
De SZ is helemaal een auto met ballen… Niet getekend om makkelijk op het netvlies te liggen, of je vind het helemaal niks, of je vind het geweldig…
De nieuwe Giulietta heeft gelukkig weer iets van dat masculiene meegekregen. Natuurlijk is het niet zo extreem als de SZ, ook niet zo eigenwijs als een 75, maar het belooft in ieder geval veel goeds… Hopelijk gaan oude tijden herleven en wordt Alfa Romeo weer het sexy merk dat het altijd was.
Tuurlijk is de auto lelijk…De auto is in ieder geval niet saai… Dus Cool..
Gedrocht
Vroeger toen ik een klein Kevintje was woonde in vlak bij de alfa dealer. En daar stond deze in de showroom. In het rood. Ik stond bijna iedere week wel een keer bij die auto te kwijlen. Op een gegeven moment zeiden ze tegen me als je je vader mee neemt met een camera dan mag je er een keer inzitten. En zo geschiede. Ik heb de foto nog. Vind ik de auto nu nog mooi? Hmmwa… Maar ik zou hem zo willen hebben door mijn geschiedenis.
Erg bijzondere auto en gaaf om te zien dat een autofabrikant af en toe het lef heeft zo’n auto te produceren, maar mooi? neej!
Opel kadett ala Peelu
Stond vroeger bij de Westlandse dealer naast mijn 33QV. Helaas ging toen mijn budget niet verder. Wel veel lol gehad met de QV.
Kom nog wel eens een SZ in het Westland tegen.
@volvosaab: klopt een gele
Een Busso V6 maakt niet alles goed helaas. Lelijke Alfa’s bestaan.
Ontiegelijk lekker, toen en nu!
Monsterlijk mooi!
Ik had in die tijd een grote poster van de ES30 in me kinderkamer. Genoeg tijd gehad dus om dit monster mooi te gaan vinden.
Zo worden ze helaas niet meer gemaakt! Ik vind Il Mostro te gek!
Heb er een aantal keer een gezien..kan hem zeker waarderen
Gaaf! Zag er laatst nog een rijden
Ooit eentje zien staan in Tilburg bij een of ander aftands garage bedrijfje. Motor stuk. De garage houder zei dat het ding waarschijnlijk in het oost blok tere ht zou komen. Nu spijt dat ik niet eens een bod heb gedaan. Geweldig ding.
Blijft een tupperware achtige verschijning, hork van een auto. Enige mooie is het interieur.
@flippiez06: dat interieur mooi? Serieus?
De buitenkant is love it or hate it maar van binnen steekt de gemiddelde Pontiac fiero kitcar beter in elkaar. Lijkt wel of er zo een lading van de dashboard onderdelen groothandel in is gegooid. Echt rampzalig. Loopt iedereen van buiten je exoot te bewonderen kijk je als bestuurder naar paar plastic plankjes met FIAT ritmo onderdelen met de layout van n oude Passat.
Dat wou ik nog zeggen bij het artikel van de Chiron: de neus van de Bugatti lijkt als twee druppels water op de Alfa Romeo SZ.
Heb ooit het genoegen gehad er eentje in het echt te zien, en vind hel eerlijk gezegd toch wel wat hebben. Ballen. Veel ervan.
@nemus: Ja moest ik ook aan denken bij de Chiron!
Monsterlijk lekkah!
Dacht juist dat ze NIET konden roesten(behalve die bodem dan).Blijft een gave bak. Auto t’Hoofdt in Doetinchem heeft er geloof ik 1 te koop staan.Collectors item he.Wordt alleen meer waard.
Gewoon één woord : KARAKTER !
@desjonnies: karakter omdatie stuk gaat en oerlelijk is?
Moet gelijk denken aan Rolf Wouters Wedden dat.
Daar zag je deze Alfa regelmatig voorbij komen.
Volgend mij een gele en een rode zelf.
Wat een gafe bak was dat destijds.
Rijdt er eentje rond in omgeving Schoten(BE). Als daily volgens mij want zie hem bijna alle dagen de voorbije 15jaar
ZAGATO IS KING ??
Het eerste wat er in mijn gedachten schiet bij het zien van deze ALFA☺☺☺…..ROLF WOUTERS?????