Geen ontwerper heeft zoveel voor het merk Porsche betekend als onze ‘eigen’ Harm Lagaaij. Niet alleen tekende hij heel wat Porsches, en passant zette hij ook nog een van de meest bijzondere BMW’s op papier.
Harm Lagaaij wordt eind 1946 geboren in Den Haag, met recht een babyboomer dus. Hij studeert aan de IVA en gaat in de late jaren ’60 voor Simca werken. Al in 1971 vertrekt hij naar Porsche en over zijn tijd bij Simca is maar weinig bekend. Bij Porsche kan hij meteen vol aan de bak, op dat moment leunt het merk sterk op de wat bedaagd ogende 911 en moet er ook dringend een opvolger komen voor de weinig succesvolle 914.
Beide klussen zijn wel aan Lagaaij besteed. De 911 krijgt in 1973 zijn eerste grote facelift, het zogenaamde G-model. Deze is vooral te herkennen aan de reflector tussen de achterlichten, de dikke bumpers en het weinige tot afwezige chroomwerk. Het is ook de 911 waarvan de eerste Turbo-versie verschijnt, de vermaarde 930. De eigenaardige 914 wordt opgevolgd door de door Lagaaij getekende 924. Misschien niet zo’n klassieke schoonheid als de 911, maar het ontwerp blijkt bijzonder tijdloos. De 924 wordt doorontwikkeld tot 944 en 968 en blijft uiteindelijk tot 1995 in productie!
Over tijdloos gesproken, ook de Porsche 928 is van de hand van Lagaaij. Deze kwam in 1977 op de markt en hield het eveneens uit tot 1995. 1977 is tevens het jaar waarin Lagaaij Porsche verruilt voor Ford Duitsland, waar hij tot 1985 werkzaam is. Net als van zijn loopbaan bij Simca, is over deze Ford-periode maar weinig bekend. Toch wordt deze lijst niet enkel bevolkt door Porsches, want in ’85 verhuist Lagaaij naar BMW Technik, waar hij de markante Z1 op papier zet.
In 1989 keert de ontwerper terug naar Porsche, ditmaal als hoofd van de designafdeling. Uit zijn pen vloeien onder andere de al eerder benoemde 968, maar ook de 993, 996 en 997. Misschien nog wel belangrijker dan de verschillende generaties 911 zijn de auto’s die voor Porsche nieuwe klanten naar de showroom weten te lokken: de eerste en tweede generatie Boxster, de Cayman en bovenal de Cayenne. Als klap op de vuurpijl verschijnt in 2004 de Carrera GT. In datzelfde jaar gaat Harm Lagaaij met pensioen, om negen jaar later zeer terecht met een koninklijk lintje te worden onderscheiden voor zijn bewezen diensten.
1974 – Porsche 911 G-Model
1976 – Porsche 924
1977 – Porsche 928
1988 – BMW Z1
1991 – Porsche 968
1993 – Porsche 911 (993)
1996 – Porsche Boxster (986)
1997 – Porsche 911 (996)
2002 – Porsche Cayenne (955)
2004 – Porsche Boxster (987)
2004 – Porsche Carrera GT
2005 – Porsche 911 (997)
2005 – Porsche Cayman (987C)
Zo mooi als ik die carrera gt vind, zo lelijk vind ik die cayenne. Hoe kan dat van 1 hand komen!
@keeper1: linkerhand waarschijnlijk
@keeper1: misschien was het z’n andere hand.
@keeper1: hij ging een keer vreemd met de andere hand
@keeper1: De eerste Cayenne blijf ik een mooie auto vinden, heel cleane lijnen. Vooral in het zilvergrijs komt dat goed naar voren.
@granlusso: Hij was lelijk toen hij verscheen (want porsche maakte een suv) maar je hebt gelijk, hij droogt goed op! En veel beter dan de latere generaties.
@keeper1: reken maar dat de tekenvrijheid zeer beperkt is geweest, “plak een 911 neus op dit ding” was zijn order geweest denk ik.
@lambo4all: Sterker nog; het was: plak een 911 neus op een Touareg en zorg dat het helemaal geen Touareg meer lijkt … CGT blijft m’n favoriet, echt een supercar ontwerp … nog even los van de epic^2 motor en -geluid:)
@keeper1: en het grootste wonder is dat de lelijkste auto (gezien vanuit de ogen van hen die er nooit één kunnen betalen) het grootste succes van Porsche is geworden. Had ie het toch goed…..
@roppp: Aah, het dooddoener argument van degene die het niet kunnen betalen… Je weet dat de meest reaguurders hier zelfs hun eigen fiets niet zelf hebben betaald ? Dan zou het volgens jou eisen hier erg rustig worden met comments..
@norge: Zitten hier allemaal Duitsers dan…? ;)
@keeper1: ik dacht exact hetzelfde
Porsche 928 en 968. Absolute meesterwerken.
@viezefreddyw: Zo fraai als het achterwerk van de 928 is, zo lomp is dat van de 968. Lekkere neusjes, dat dan weer wel.
Jammer van de 924, 928 en de cayenne…
@philipf: en juist dat zijn misschien wel zijn beste ontwerpen. Een mooie sportwagen ontwerpen kan iedere autodesigner, zeker als je mag doorbordueren op een 911-lijn. Juist met beperkingen toch iets fraais op papier weten te zetten, dat is niet iedereen gegeven.
@Dizono:
In zijn Ford jaren was Harmen verantwoordelijk voor de Sierra Cosworth, kan je die ruilen met zijn grootste fout?
@philipf: wat is er mis met de 924? Gewoon een heel fijn sturend apparaat!
@dutchdriftking: kan best. Ik vind het een van de lelijkste porsche.
@philipf: Ik 1 van de mooiste..
@norge: smaken verschillen gelukkig :)
@philipf: bingo!
Ik vind ze juist allemaal mooi.
Mooi hoor. Met name de 968 ga ik steeds meer waarderen.
Het meest opmerkelijk vind ik om te lezen dat die Cayenne al zo oud is.
Ik vind de 928, 993 en Carrera GT het mooist. De 928 heb ik altijd al mooi gevonden. Zowel de eerste als de latere versies. Mooie GT. Rijdt ook erg lekker vind ik. Heb met een van de eerste gereden en met een latere 5l. Beide erg prettig. Best ruim ook vanbinnen. Ben geen Porsche man maar zo een zou ik nog wel eens willen.
997 vind ik al iconisch worden
Dit is dus die ‘meest luie designer’ waar ze het bij top gear altijd over hadden :’)
@jandemercedesman: Damn it! Comments lezen, Rick! ;)
Met stip om 1, de 993, een meesterwerk!
Bleh (bijna) allemaal Porsches. De Z1 dan maar.
Wij nederlanders zijn nog wel goed met auto’s
Eén van de luiste ontwerpers evar aldus ene JC van ene autoshowtje genaamd Top Gear….
Ik zie hier slechts twee potentiële meesterwerken: 928 en Z1.
911 g model… Prachtig
Ik zou zweren dat Anatole Lapine de 928 heeft ontworpen, althans hij was het hoofd van de design afdeling?
@wopfe: hmm, lastige. Je zou gelijk kunnen hebben, alleen is het net welke bron je raadpleegt. Lapine was inderdaad chef-designer bij Porsche in de eerste periode dat Lagaaij er werkte. Zo schrijft Wikipedia ook de 924 en 911 G-model ook aan hem toe. Feit is dat auto’s zelden door één persoon worden ontworpen en het daarom soms lastig is om een iemand aan te wijzen als verantwoordelijke.
@Dizono: http://jenniskens.livedsl.nl/Brochures/Project_928Book.pdf
Check deze geniale pdf van het hele 928 project. Zo rond pagina 66, volgens mij Lapine…Maar idd zoals je kan zien is er een flink team aan het werk…
@wopfe: briljante foto’s! dank voor het delen :)
De 996 en Cayenne zijn wel meesterwerken. Niet zozeer omdat het ‘De Mooiste’ zijn. Maar wel commerciële successen. Geeft aan dat bij het ontwerpen van een auto een ‘mooi’ ontwerp relatief is en niet altijd even relevant. Knap.
@willeme: correct, door iedereen verguist maar juist de 996 heeft een hele cleane lijn, ontdaan van alle frivoliteiten en in mijn ogen een echte 911.
Die Cayenne was toch wel super lelijk, en dat het toch verkocht werd ..(omdat Porsche) verbloemt daar niks aan..
@norge: En toch vind ik hem stiekem erg lekker. Helaas vinden ze hun weg iets te goed naar dubieuze berijders… Maakt het imago nog slechter… Maar ooit komt er bij mij eentje te staan, een zwarte Turbo S!
@norge: de Bentley bentayga is ook lelijk, wordt ook goed verkocht. Want patsers en nieuw geld.
Wat een prachtige wagens ontwierp hij. Misschien niet voor iedereen mooi maar heel doordacht. Vooral de 928. Mooi ontwerp en hij kreeg het voorelkaar om een topmodel auto vh jaar te laten worden
Nooit geweten dat zoveel Porsche modellen door hem ontworpen zijn!
Van de 924 wist ik het. Redelijk mooie auto, en heel leuk als je naar de prijs en stuureigenschappen daarbij kijkt! 944 en 968 vind ik minder gelukt. De eerste 928 is wel weer goed geslaagd, maar oude zijn slecht te vinden en niet bijster goed.
Ik zou wel een hele fijne gevarieerde garage kunnen vullen met zijn ontwerpen!
Klassieker: 911 G-model -> De mooiste 911!
Cabrio: De Boxter 987 -> Mooie auto!
Familieauto: De eerste Cayenne -> Mijn guilty pleasure! Turbo S graag!
Kunstwerk: De Carrera GT -> Te mooi om gereden te worden (en te moeilijk).
Daily: De 997 Carrera S -> De mooiste moderne 911.
En van al deze auto’s vind ik de BMW toch echt het fraaiste. Ook al mag de Cayman er ook wel zijn…
Weer een stukje wijzer geworden. Ik maar de ken dat hij de grote man bij BMW was.
Hoewel het allen goede auto’s zijn, spreekt de carrosserie mij bij geen enkel model aan. ja, dus ook de carrera gt
Prachtige ontwerpen, vooral de Cayman en de 997.
De mooiste staat er niet eens bij, de Panamericana.
@treser: Daar moest ik veel te ver voor naar beneden!
http://icdn-9.motor1.com/images/mgl/07oRV/s1/2014-478070-1989-porsche-panamericana-concept1.jpg
http://www.autoblog.nl/nieuws/porsche-panamericana-vergeten-concept-1989-58420
Huh? De 928 is toch van ene Wolfgang Möbius (daarna nooit meer wat van gehoord). Bedoelt hier wordt ws de facelift van de 928, die ziet er wel uit alsof die van de hand is van Lagaay.
@hakvo054: Ik dacht ook dat Lagaaij weinig tot niets van doen had met het ontwerp van de Porsche 928, waarvan het exterieur expliciet toegeschreven wordt aan Wolfgang Möbius. Weliswaar onder de supervisie van Anatole Lapine die toen chief-designer was bij Porsche (zie o.a. http://blog.hemmings.com/index.php/2012/05/03/anatole-tony-lapine-gm-and-porsche-designer-dies/)
Noem t maar meesterwerken. De man heeft de lelijkste 911 ever ontworpen, de 996. Wat een gedrocht.
@borrelnoot: en het is 1 van de belangrijkste 911’s in de geschiedenis van Porsche
Volgens mij heeft Pinky Lai de Boxster Cayman en 996 ontworpen!!!!!! Lagaay was baas maar Lai heeft het getekend.
@Barnato: weer zo’n moeilijke kwestie wie nu écht verantwoordelijk is het voor het design. Zelfs op de website van Porsche wordt Lagaaij op sommige plekken genoemd als verantwoordelijke voor het ontwerp van de 996. Hier staan ze in ieder geval gebroederlijk zij aan zij:
http://www.total911.com/wp-content/uploads/2015/05/996-design-studio.jpg
@Dizono: klopt, want als Lai niet mee wou naar Porsche met Harm ging hij ook niet.
Maar Lai is flink ondergewaardeerd en mag wel wat erkenning krijgen net zoals de 996!!!
Het was begin jaren 90 en Porsche was toen echt niet rosekleurig.
Ze hadden geen geld voor iets of wat! Beweegbare spoiler was geen budget voor. 993 was ten dode opgeschreven door luchtkoeling dus moest iets radicaals gebeuren die ook goed was voor de lange termijn. Als ik het goed heb mee gekregen hebben ze toen zelfs designers moeten ontslaan omdat het geld op was.
Het was de laatste kogel voor het bedrijf. Als dit niet lukte was het gebeurt met Porsche, iedereen heeft het over de cayenne maar de 996 heeft Porsche gered!
@Barnato: ik vind het, na de 964, dan ook de leukste 911 :) Zeker als hij uitgevoerd is zoals de 996 in het artikel.
@Dizono: Icoonisch plaatje inderdaad, misschien idee voor volgend artikel, auto’s die de meeste mensen haten/lelijk vinden maar zonder die auto’s had het automerk niet meer bestaan.
@Dizono: De 4s vind ik persoonlijk de mooiste 996. Al geruime tijd aan ’t zoeken naar een net exemplaar. Ze worden er niet goedkoper op!
Grappig.om te zien hoe goed die z1 precies tussen dat rijtje Porsche past..
Iemand die weet wat hij in zijn garage heeft staan?
Carrera GT toch wel de kroon op z’n werk
Absolute topper en veel te onbekend. Mooi stuk, wel wat kort, paar linkjes naar interviews of zelfs zelf een interview doen zou mooi zijn geweest.
Een aantal van zijn ontwerpen waren zijn tijd ver vooruit en hij heeft de zeer moeilijke taak gehad het Porsche DNA te bewaken en toetepassen op een soort auto die niet verder dan mogelijk afstond van waar Porsche om bekend stond.
De eerste generatie Cayenne is duidelijk nog zoekend naar de juiste proporties en vind ik erg lelijk maar die het maar eens na. Uit het niets een Porsche suv. Hij is duidelijk herkenbaar als Porsche en dat is erg knap.
De 993 is voor mij perfectie maar de 928 mag er zeker ook zijn.
Ik vind de 968 een erg ondergewaardeerde auto. De auto heeft zoveel pluspunten:
-redelijk betaalbaar,
-‘Nederlands’ design,
-schier oneindig lange neus,
-alle ‘nineties’ designkenmerken van Porsche (bumpers van de 964, koplampen van de 928)
Had deze auto nou maar een luchtgekoelde (4-cylinder) boxermotor gehad…
@hakvo054:
Je vergeet nog een onvergelijkbaar goede wegligging dankzij die transaxle opstelling. Als je al weet hoe goed een 911 is ondanks dat gewicht op de achteras, dan kun je wel gokken hoe goed een 968 is met de juiste gewichtsverdeling…
996 is de belangrijkste. Het bewijs dat er toekomst was. Nieuw design, nieuwe techniek en Porsche werd weer succesvol.
De 993 blijft de mooiste Porsche 911 ooit. De GT is indrukwekkend maar mooi vind ik hem niet.
leuk om te lezen dat de waardering voor de 924 aan het groeien is.Ik vind van die reeks (924/944/968) de 944 nog steeds de leukste.
Sorry, maar ik kan voor geen enkele creatie warmlopen. Voornamelijk kleine aanpassingen op een al jaren achterhaald concept. Ik pas.