Overheid maakt ook een puinhoop van de emissiezones

Er kan nog niet beboet worden en buitenlandse kentekens worden amper gecontroleerd.

Na 303 dagen met Schoof 1 aan de macht kunnen we nog niet spreken van een rustige, voortvarende regering. Naast al het gedoe met asiel van Minister Faber is het ook op ons vakgebied een rotzooitje. Er wordt belasting op belasting geheven, we moeten allemaal elektrisch gaan rijden maar daar krijgen we geen subsidie meer voor en het verbreden van de A27 wil maar niet lukken.

Een zoveelste pijnpunt voor het kabinet is de emissiezone. Gisteren gaf Staatssecretaris Janssen van Infrastructruur. Waterstaat, Openbaar Vervoer en Milieu een grote update over de stand van zaken rondom de milieuzones. De introductie is rustig verlopen. Maar daar houdt het goede nieuws voor de beleidsmakers wel op.

Voorlopig geen boetes

De emissiezones worden bewaakt door ANPR-camera’s. Zien die je kenteken en herkent het systeem dat je geen uitstootvrije auto hebt, dan ben je de klos. Althans, dat zou je denken. Vooralsnog schrijft de politie geen boetes, maar waarschuwingsbrieven uit voor de overtreders. De overheid zegt dat dit komt omdat ze ondernemers willen laten wennen aan de uistootvrije zone, maar in werkelijkheid zit het net even anders. De privacywetgeving schrijft voor dat de cameradata niet gebruikt mag worden om te beboeten. Je mag de informatie wel gebruiken om een ‘hé, niet meer doen hè’-brief te sturen.

Omdat de cameradata volgens de privacywet niet mag worden ingezet, weet de overheid ook niet hoeveel personen twee keer of vaker illegaal in de milieuzone komen. Het kabinet weet wel hoeveel mensen braaf een dagontheffing hebben aangevraagd. Er zijn tot 26 maart maar liefst 2.344 dagontheffingen aangevraagd waarvoor € 30 per stuk is betaald. Deze mensen besteedden dus samen ruim € 70.000 voor een ontheffing. Hadden ze dat niet gedaan en waren ze gepakt, dan hadden ze een waarschuwingsbrief gekregen. En dat zijn dan nog maar de dagontheffingen.

Buitenlandse kentekens nog steeds niet onder de knie

Een van de problemen die al tijdens het begin van de emissiezone speelt, is de controle van buitenlandse kentekens. Ook hierin spelen de ANPR-camera’s een belangrijke rol. ‘’Momenteel kunnen buitenlandse voertuigen die de zero-emissiezones binnen rijden niet automatisch gehandhaafd worden via ANPR-camera’s’’, schrijft de staatssecretaris.

Hoe we er dan achter komen hoeveel niet-Nederlandse auto’s er in onze binnensteden rijden? Geen idee. De gemeente van Rotterdam deed wel onderzoek naar het aantal buitenlandse auto’s in de havenstad. Tussen de 2,4 en 3,7 procent van de auto’s met een buitenlands kenteken.

Omdat het kabinet op dit moment geen andere oplossing heeft, zijn de gemeenten op zichzelf aangewezen. Zij mogen zelf ‘’regelmatig handhavingsacties bij laad- en losplekken’’ uitvoeren. Hierbij vragen handhavers naar de papieren van de auto en kijken of het voertuig de emissiezone wel in mag.

Geen hulp van de buren

Alleen gaan onze beleidsmakers het waarschijnlijk niet redden. Helaas krijgen Janssen en zijn collega’s weinig hulp van omliggende landen. Gegevens van buitenlandse kentekens kunnen voor het illegaal betreden van de emissiezone niet worden opgevraagd bij het land van herkomst. Dat komt doordat deze overtreding niet is meegenomen in een EU-afspraak. De Nederlandse overheid heeft nog gevraagd of de overtreding mag worden toegelaten, maar daar ging het Europees Parlement niet in mee. Hetzelfde geldt voor de gegevens uit de elektronische tolheffing.

Er wordt wel werk gemaakt van de samenwerking met België. Ergens dit jaar moeten gegevens over het voertuig en de eigenaar vrij uitgewisseld kunnen worden. Duitsland wil dat pas doen nadat de overtreding is gemaakt, terwijl wij Nederlanders juist de gegevens van tevoren willen hebben.

Het kabinet kijkt ook naar alternatieve methodes, zoals het stickersysteem in Duitsland en Frankrijk. Volgens Janssen is dit systeem enkel te controleren via een fysieke controle. Daarnaast denkt de staatssecretaris aan een regel waarbij men zich eerst moet aanmelden via een website voor dat een voertuig in de milieuzone mag komen. Dit gebeurt bijvoorbeeld al voor vrachtwagens in de emissiezone op de Maasvlakte in Rotterdam.

Kortom, de milieuzone is een prima idee geweest van de gemeenten en overheid om wat minder uitlaatgassen in de binnensteden te hebben. Maar een perfecte handhaving, die is er nog niet. Ik hoop maar dat de raadsleden verstandig genoeg zijn om te leren van goede voorbeelden en niet zelf iets te verzinnen. Zoals bij de volgende hersenkraker: het overvolle elektriciteitsnet.